عمارت زباله، سنگ محک شورای ششم آمل

به گزارش ایرنا ، عمارت زباله که یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی مازندران به شمار می رود در ۳۰ کیلومتری جنوب شهر آمل و در مسیر جاده هراز قرار دارد . این عمارت طی بیش از چهار دهه با انباشتن کامیون به کامیون زباله قد کشید و به خاطر سخت جانی در پذیرش راه حل به عنوان لاینحل ترین معضل زیست محیطی شهرت کشوری و حتی بین المللی یافت.

منطقه انباشت زباله عمارت ۹ هکتار مساحت دارد. بنا بر آمارهای رسمی از بیشتر از ۴۰ سال پیش تاکنون روزانه بیش از ۴۰۰ تن زباله از شهرها و روستاهای اطراف در این منطقه تلنبار می شود. مسئولان شهری و شهروندان آملی می گویند روزی که زمین منطقه عمارت را به عنوان سایت دپوی زباله در نظر گرفته بودند قرار بود حداکثر تا ۲۵ سال زیاله در این منطقه انباشت شود ولی با گذشت بیش از چهار دهه دیگر زور کسی به این عمارت نرسید.

بسیاری از مسئولین شهری و استانی و همچنین انجمن های حامی محیط زیست طی دو دهه گذشته بارها هشدار دادند که میزان زباله انباشت شده در این منطقه خارج از توان سایت است و دستکم از یک دهه پیش تاکنون هم به مرحله اشباع رسیده است. البته برخی آمارهای غیر رسمی از تخلیه روزانه بیش از ۷۰۰ تن زباله در ایام تعطیلی و گردشگر پذیر نیز حکایت می کند.

منطقه عمارت علاوه بر بحران زیست محیطی از لحاظ عبور از حد استاندارد در تخلیه، بوی نامطبوع و مشکلات زیستی برای جانوران و جانداران منطقه ، طی سال های اخیر به دغدغه ای اساسی برای ۲ طرح ملی مهم یعنی سد هراز و طرح چهار خطه کردن جاده هراز تبدیل شده که از سرازیر شدن شیرابه های این سایت زباله نشات می گیرند. 

 از آنجایی که موقعیت عمارت زباله آمل در مسیر سد سازی قرار دارد، وزارت نیرو سال ۹۰ وعده داده بود که برای حل مشکل عمارت بر ساخت سد طی ۲ سال این محل دفن زباله را تعطیل و مشکل را حل کند. یکی از این راه حل ها ساخت نیروگاه زباله سوز و همچنین انتقال زباله بود، اما تاکنون این ۲ پروژه فقط بر روی کاغذ و در راهروی جلسات شهری استانی معطل مانده و هنوز زباله شهرستان آمل به خاطر نبود نیروگاه زباله سوز و مکان جایگزین در این منطقه انباشت می شود.

تا به امروز گزارش ها و خبرهای بسیاری از وضعیت این سایت دفن زباله، تعطیلی آن و همچنین جایگزینی با محل جدید یا ایجاد کارخانه زباله سوز در رسانه ها منتشر شد، ولی واقعیت این است که از دو سال پیش تاکنون اقدامات قابل توجهی انجام شده و کارها به نقطه امیدوار کننده رسیده و لازم است اعضای شورای ششم با بهینه سازی اطلاعات خود ، از هرگونه دوباره کاری و اعمال سلیقه بپرهیزند چون وقفه جدید به معنای یک دهه ماندگاری بیشتر عمارت است.

معضلی به نام تامین زمین 

تعیین زمین مناسب  همواره اساسی ترین مشکل انتقال زباله عمارت بوده است. تعیین زمین برای ایجاد نیروگاه زباله سوز در آمل هم سابقه حدود یک دهه‌ای داشته و هر بار به خاطر تایید نشدن توسط محیط زیست و دیگر نهادهای متولی، وقفی بودن زمین و یا قبول نکردن سرمایه گذار با بن بست مواجه شد.

در ابتدای امر اواسط دهه ۹۰ منطقه «منال» در بخش بلده برای دپو زباله انتخاب شد. این منطقه که در حد فاصل شهرستان‌های آمل و نور واقع شده با مخالفت جدی برخی افراد صاحب نفوذ و مردم محلی به مرحله اجرایی نرسید و پس از کشمکش طولانی و اختلافات مسئولان ۲ شهر از گزینه های روی میز خارج شد.

پس از به نتیجه نرسیدن منطقه منال، انتقال زباله به منطقه «پاساکش» مطرح شد که پس از چندی این ناحیه نیز به دلیل وقفی بودن اراضی مورد نظر به بن بست رسید. ولی پس از آن حدود سه سال پیش شهرداری آمل اعلام کرده بود که ۳۴.۵ هکتار از اراضی ۳۷۵ هکتاری منطقه پاساکش این شهرستان را از اوقاف به قیمت ۱۵۰ میلیارد ریال برای محل جدید دپو زباله خریداری کرد و با تایید قرارداد خرید از سوی بازرسی، این مکان برای حمل زباله آماده سازی خواهد شد.

اما بر سر این منطقه نیز تردید های بسیاری وجود داشت، زیرا این سایت ۳۴ هکتاری که در ۲۰ کیلومتری از سایت عمارت مکان فعلی دفن زباله  و  ۵۰ کیلومتری  از شهر آمل قرار دارد به دلیل مشکلات زیست محیطی و عدم موافقت محیط زیست از گردنه گزین ها خارج شد. 

گزینه بعدی متولیان شهری آمل محدوده ای در نزدیکی منطقه باغ صفا جاده هراز بود که درباره این منطقه نیز مناقشاتی ایجاد شد. مدیر کل امور شهری و شوراهای استانداری مازندران در شهریور سال ۹۹ به طور رسمی اعلام کرد که زمینی در منطقه باغ صفا جاده هراز پیشنهاد شد و کلیات آن از سوی دستگاه های استانی متولی از جمله محیط زیست ، منابع طبیعی و اداره کل صنعت، معدن و تجارت مورد تایید قرار گرفت و قرار است طی یک هفته نظرات کارشناسی این دستگاه ها در مورد جزئیات منطقه پیشنهاد شده ارائه شود.

بنا بر شواهد این ناحیه از شانس بیشتری برای میزبانی از زباله عمارت برخوردار است زیرا در آبان ماه سال ۹۹ شهرداری آمل اعلام کرد که طلسم عمارت زباله آمل شکسته شد . طبق گزارش شهرداری آمل قطعه زمین پنج هکتاری در منطقه سنگچالک باغ صفا در ۴۰ کیلومتری جاده هراز تحویل شهرداری شده است که با تحویل این عرصه ساماندهی پسماندهای جامد شهری به روش های نوین فناوری در شهر آمل اجرایی می شود.

حال اما با گذشت حدود ۱۰ ماه از انتشار این خبر همچنان زباله در عمارت تخلیه می شود و این در حالی است که بارها استانداری مازندران اعلام کرده است که مشکلی برای تامین اعتبار ندارد.

انتظار از شورای ششم 

فرماندار آمل درباره سرنوشت مبهم عمارت زباله شهرستان به خبرنگار ایرنا گفت: در حال حاضر پروژه انتقال زباله به منطقه سنگچالک به علت تغییر در شهرداری و شورای شهر دچار توقف شده است تا مدیریت جدید شهری این مسئله را به پیش ببرد.

علیرضا شریعت ادامه داد: به سرپرست شهرداری و شورانشینان جدید فرصت داده شده است که اطلاعات خود را در این خصوص تکمیل کنند تا پس از آن نشستی در این باره برگزار گردد و اقدامات عملی درباره بحران سایت زباله عمارت صورت گیرد.

وی در خصوص منطقه سنگچالک نیز توضیح داد: عملیات اولیه از جمله هموارسازی مسیر دسترسی، تسطیح اراضی و آماده سازی زمین برای احداث سایت زباله در حال انجام است ولی برای کلنگ زنی و بهره بردای از آن حتما باید نتایج مطالعات زیست محیطی مشخص گردد و مکان یابی درست و دقیق انجام گیرد تا بار دیگر شاهد شکل گیری عمارت زباله تازه ای نباشیم.

به گفته فرماندار آمل، در حال حاضر نیز با چندین شرکت و پیمانکار درباره جابه جایی زباله رایزنی شده تا برای عقد قرار داد اقدام شود.

نگرانی از بازگشت به نقطه صفر 

با وجود خوش بینی فرماندار آمل در باره زمین سنگچالک ، اما رئیس شورای ششم شهر آمل ظاهرا به دنبال گزینه های دیگری است ، گزینه های نامشخصی که ممکن است عمارت را برای یک دهه یا بیشتر در آمل ماندگار کند.

حسین مجیدی کیا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا معضل سایت زباله عمارت را علاوه بر دغدغه شهری ، مشکلی ملی عنوان کرد و گفت: با توجه به انباشت چندین هزار تن زباله در این مکان باید به صورت ملی به آن توجه شود زیرا ساماندهی آن از توان یک شهر خارج است.

وی با بیان اینکه این شورا بتازگی کار خود را آغاز کرده است افزود: دغدغه ما برطرف کردن مشکل زباله از اساس و پایه و همچنین معضل شیرابه آن است که وارد مهم ترین رودخانه شمال کشور می شود و این مساله حتی پروژه سد سازی هراز را نیز با مشکل رو به رو کرده است به همین خاطر باید زودتر ساماندهی شود.

مجیدی کیا با بیان اینکه تاکنون اقدام خاصی برای رفع معضل عمارت انجام نشد گفت: در صورت اقدام باید حجم زباله در عمارت کم می‌شد که متاسفانه هیچگونه کاهشی در حجم زباله اتفاق نیفتاد و همچنان روزانه زباله به این مکان منتقل می شود.

رئیس شورای شهر آمل با بیان اینکه روال سابق تخلیه زباله در عمارت تداوم دارد، اظهار داشت: موضوع رایزنی و عقد قرارداد برای جابه جایی و انتخاب زمین نیز فقط بر روی کاغذ باقی ماند و عملا وارد مرحله اجرایی نشد و در حال حاضر نیز روزانه ۵۰۰ تن زباله به عمارت منتقل می شود.

مجیدی کیا افزود: میزان حجم عظیم زباله و گاز متانی که زیر آن ذخیره شده است عمارت را به یک معضل تبدیل کرده است که برای خروج ار ین معضل به همکاری تمام بخش ها  و نمایندگان مجلس نیاز است تا به صورت اساسی این مشکل ریشه کن شود.

وی در خصوص منطقه سنگچالک نیز توضیح داد: موضوع زباله تنها از طریق سنگچالک قابل حل نیست و موضوعاتی نظیر میزان تولید زباله در شهر و همچنین زباله های عفونی نیز باید بررسی و  از طریق جراسازی کاهش یابد.