گینه؛ ۶ دهه تنش و بی‌ثباتی حاکمیت

به گزارش ایرنا، جمهوری گینه که پیش از این گینه کوناکری خوانده می شد،‌ امروزه نیز گاه به آن گینه کوناکری می‌گویند تا از گینه بیسائو و جمهوری گینه استوایی بازشناخته شود.

گینه از شمال باختری با گینه بیسائو و از شمال با سنگال و از شمال خاوری و خاور با مالی و همچنین از خاور با ساحل عاج و از جنوب خاوری با لیبریا واز جنوب با سیرالئون مرز مشترک دارد و از سوی باختر به اقیانوس اطلس پیوند می خورد.

رودخانه نیجر، رودخانه گامبیا و رودخانه سنگال، همگی از بلندی‌های گینه سرچشمه می‌گیرند.

گینه کشوری است در شمال غربی آفریقا در سواحل اقیانوس اطلس که در دوم اکتبر ۱۹۵۸ به دنبال قیامی به رهبری «احمد سکوتوره» استقلال خود را از فرانسه گرفت.

سکوتوره در جریان همه پرسی ۲۸ سپتامبر سال ۱۹۵۸ میلادی به پیشنهاد تشکیل یک جامعه فرانسوی - گینه‌ای پاسخ منفی داد و در پی آن در روز دوم اکتبر همان سال گینه به استقلال دست یافت. گینه نخستین مستعمره فرانسه بود که به طور مسالمت آمیز مستقل شد.

احمد سکوتوره که پدر استقلال گینه نیز نام گرفت، در روز ۱۵ ژانویه سال ۱۹۵۹ میلادی به عنوان نخستین رئیس جمهوری این کشور انتخاب شد.

او که در پنج نوبت متوالی به عنوان رئیس جمهوری گینه انتخاب شد، ۲۵ سال حکومت وحشت را در این کشور برقرار کرد.

با مرگ سکوتوره در سال ۱۹۸۴ در پی یک کودتای نظامی، ژنرال لانسانا که رهبری کودتا را بر عهده داشت به قدرت رسید؛ او در سال ۱۹۹۳ دستور برگزاری انتخابات ریاست جمهوری را صادر کرد و رئیس جمهوری گینه شد.

لانسانا که در ۲  دوره متوالی پس از آن یعنی در سال ‌های ۱۹۹۸ و ۲۰۰۳ نیز قدرت را در دست داشت سرانجام در ۲۳ دسامبر سال ۲۰۰۸ در سن ۷۴ سالگی درگذشت و این بار هم گینه شاهد کودتای نظامی دیگری به رهبری یک افسر جزء ارتش و برکناری احمد تیدیان سواره نخست وزیر وقت و انحلال دولت بود.

ژنرال دادیس کامارا هم در حالی که هنوز یک سال از به قدرت رسیدنش نگذشته بود (از۲۳ دسامبر ۲۰۰۸ تا ۳ دسامبر ۲۰۰۹) خود قربانی اقدامی نظامی و ترور منجر به ناتوانی اداره امور، خلع از قدرت و تبعید به بورکینافاسو شد.

پس از او، یک نظامی دیگر به نام ژنرال سکوباتوناته معاون کامارا و وزیر دفاع وقت تا ۲۱ ژانویه ۲۰۱۰ اداره امور را به دست گرفت.

پس از او «جان مری دوره» که از سوی نظامیان به عنوان نخست وزیر انتخاب شد از ۲۱ ژانویه تا ۱۶ نوامبر ۲۰۱۰ اداره امور را در دست داشت تا این که در انتخابات ۱۶ نوامبر، آلفا کنده برنده و به عنوان رئیس جمهوری گینه انتخاب شد.

یکشنبه گذشته نیروهای نظامی علیه دولت کنده، رئیس جمهوری که با پیروزی در سه دوره متوالی بیش از یک دهه قدرت را به دست داشت نیز کودتا کردند؛  انتخابات سال گذشته ریاست جمهوری گینه با اعتراضات خشونت‌آمیز و کشته شدن ده‌ها نفر همراه بود.

رسانه‌های محلی، سرهنگ ممادی دومبویا فرمانده یگان‌های ویژه نیروهای مسلح گینه که عضو سابق لشکر خارجی فرانسوی در گینه هم بود را مسوول اصلی کودتا معرفی کردند. به نوشته مجله ژون افریک «Jeune Afrique» کودتا توسط افرادی از نخبگان ویژه ارتش که در سال ۲۰۱۸ تشکیل شد، انجام گرفت.

 

منطقه‌ای که کاخ ریاست جمهوری گینه در آن قرار دارد صبح روز یکشنبه شاهد تیراندازی شدیدی بود.

وزارت دفاع گینه در بیانیه‌ای اعلام کرد که کودتاگران برای تصرف کاخ ریاست جمهوری باعث ایجاد رعب و وحشت شدند اما گارد ریاست جمهوری با حمایت نیروهای دفاعی و امنیتی و نیروهای وفادار به نظام جمهوری این تهدید را مهار کرده و گروه متجاوز را دفع کردند.

کودتاگران، رییس جمهوری گینه و تعداد دیگری از مقامات این کشور را دستگیر کرده‌اند و تا دیروز خبری از سرنوشت رییس جمهوری ۸۳ ساله این کشور منتشر نشده بود. اما یک مقام ارشد دولتی به رویترز گفت که در پی کودتا، آلفا کنده آسیبی ندیده است. او جزئیات دیگری ارائه نداد.

مجامع بین‌المللی کودتای گینه را محکوم کردند

در پی دستگیری کنده، ‌مجامع بین‌المللی با محکوم کردن کودتای نظامی در گینه خواستار آزادی فوری رئیس جمهوری این کشور شدند.

ساعاتی پس از اعلام دستگیری رئیس جمهوری گینه، آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل متحد کودتا در این کشور را محکوم کرد.

به نوشته ایندیپندنت، همچنین فلیکس تشیسکدی رئیس اتحادیه آفریقا و رئیس جمهوری دموکراتیک کنگو و موسی فکی محمت رئیس کمیسیون اتحادیه آفریقا از شورای صلح و امنیت سازمان ملل خواستند جلسه اضطراری تشکیل دهد تا وضعیت جاری را بررسی و تمهیداتی مناسب در واکنش اتخاذ کند.

جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا نیز خواستار بازگشت به نظم مبتنی بر قانون اساسی در کشور شد و تهدید کرد اگر رئیس جمهوری آزاد نشود تحریم‌هایی را علیه گینه وضع خواهد کرد.

جوسپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در توئیتی ضمن محکومیت کودتا در گینه و تاکید بر آزادی فوری رئیس جمهوری این کشور، از همه طرف‌ها دعوت کرده تا با احترام به قانون، منافع صلح و رفاه مردم گینه عمل کنند.

به نوشته تارنمای خبری «ریپابلیکوف توگو republicoftogo» توگو، آسیمی گوآتا رئیس دوره انتقالی مالی روز دوشنبه در دیدار با وزیر خارجه توگو خواستار برگزاری انتخابات دمکراتیک در کنگو شد.

نظامیان، رئیس جمهوری گینه و دولت را از کار برکنار کرده‌اند؛ به نوشته یورونیوز هنوز انگیزه اصلی کودتاچیان به روشنی اعلام نشده است و خبرگزاری‌ها اعلام کرده‌اند که مشخص نیست کنترل اوضاع به درستی در دست کیست. خبرگزاری فرانسه هم اعلام کرد که افسران نیروهای ویژه گینه مدعی شدند نهادهای دولتی را منحل و اجرای قانون اساسی این کشور را متوقف کرده‌اند.

دومبویا فرمانده نیروهای ویژه گینه در یک پیام ویدیویی تاکید کرد ما تصمیم گرفتیم پس از دستگیری رئیس جمهوری که اکنون کنار ما است قانون اساسی، کلیه نهادها و دولت را منحل کنیم و کلیه مرزهای زمینی و هوایی کشور را نیز ببندیم. او گفته قانون اساسی کشور نامعتبر است.

همچنین به گزارش بی‌بی.سی، یک واحد نظامی در کشور آفریقایی گینه با اعلام برکناری آلفا کنده از به دست گرفتن قدرت خبر داده است.

مقابله با فساد؟

۹  نظامی ناشناس در اظهاراتی تلویزیونی، هدف از به دست گرفتن قدرت را مقابله با فساد، فقر و سوء مدیریت عنوان کردند. آنها همچنین با اعلام تاسیس «کمیته ملی مصالحه و بازسازی» از الغای قانون اساسی خبر دادند.

این نظامیان، همچنین تصاویری را در تلویزیون دولتی نشان دادند که کنده را در محاصره چند سرباز نشان می دهد.

در پی اعلام کودتا، هواداران کنده و مخالفانش در خیابان های کوناکری تجمع کردند. از سوی دیگر، فیفا از لغو مسابقه فوتبال بین تیم های گینه و مراکش در کوناکری به خاطر نگرانی از امنیت اعضای دو تیم خبر داده است.

۹ افسر گارد جان خود را از دست دادند

پایگاه خبری گینه نیوز هم نوشته پنج تن از اعضای گارد ریاست جمهوری گینه در نتیجه جراحاتی که در جریان کودتای یکشنبه دیده بودند، جان خود را از دست دادند.

افزایش قیمت آلومنیوم در جهان

به دنبال کودتا در گینه که حدود یک سوم ذخایر قطعی بوکسیت ماده اولیه آلومینیوم را داراست، قیمت آلومینیوم در بازار جهان به بالاترین میزان در ۱۰ سال گذشته رسیده است. گینه دومین تولیدکننده بزرگ بوکسیت در جهان است.

جمهوری گینه دارای مواد معدنی فراوانی است.  بیش از ۸.۱ میلیارد متر مکعب سنگ آهن با معیار بالا در جهان متعلق به گینه بوده و میزان قابل توجهی از ذخایر طلا و الماس در این کشور وجود دارد. صادرات قهوه نیز یکی از منابع ورود ارز به این کشور است.

با وجود چنین منابعی اما گینه یکی از فقیرترین کشورهای جهان است.

دومبویا فرمانده نیروهای ویژه گینه ادعا کرده اقدام او به نفع گینه بوده و عدم پیشرفت اقتصادی از زمان استقلال این کشور از فرانسه در سال ۱۹۵۸ را دلیل کار خود عنوان کرد.

در این ارتباط، ایندیپندنت نوشته، کنده در سال ۲۰۱۰ برنده اولین انتخابات دموکراتیک کشور از زمان استقلال شد و امید می‌رفت پیروزی او منجر به آغازی تازه برای کشوری خواهد شد که دهه‌ها در فساد و حکومتی خودکامه غرق شده بود.

مخالفان او به دلیل بهبود نیافتن زندگی شهروندان گینه از رئیس جمهور انتقاد می‌کنند چرا که باوجود منابع معدنی وسیع کشور بسیاری از شهروندان هنوز در فقر زندگی می‌کنند.