به گزارش ایرنا، تجربه ثابت کرده حوادث طبیعی علاوه بر اینکه خبر نمی‌کنند، همواره به بخش جدایی ناپذیری از زندگی بشر نیز تبدیل شده است و وقوع آن خسارت های فراوانی را به دنبال دارد؛ به طوری که تمامی کشورهای توسعه یافته از گزند اینگونه حوادث در امان نبوده و این مهم سبب شده تا اقدامات پیشگیرانه با هدف کاهش خسارت همواره در اولویت باشد.
کاهش اثرات ناشی از خسارت ها در مواقع بحرانی نیازمند ایجاد زیرساخت‌ها و همچنین افزایش آگاهی مردم بوده که خوشبختانه به لطف تکنولوژی و دسترسی به ابزارهای ارتباط جمعی شرایط بهتری نسبت به گذشته در کشور فراهم شده است.
قزوین یکی از استان‌های حادثه خیز کشور به شمار می‌رود تا جایی که از ۳۳ نوع بحران شناخته شده در کشور، ۲۶ مورد آن در این منطقه از کشور رخ داده و مردم تقریبا با انواع آن در مواقع بحرانی نیز آشنایی دارند.
عمده حوادثی مانند زلزله، سیل، خشکسالی، سرمازدگی، آتش سوزی، کولاک و یخبندان، آنفلوانزای فوق حاد پرندگان و آفات بیماری های نباتی از جمله حوادثی است که در این استان به وقوع پیوسته است.
در چنین شرایطی، نبود امکانات و تجهیزات و همچنین بودجه و اعتبارات لازم خود آسیب زا بوده و می‌تواند مدیریت بحران را با چالش‌های اساسی نیز مواجه کند؛ با این نکته که حوادث استان قزوین از پراکندی بسیار بالایی نیز برخوردار است.
با این حال مسؤولان و متولیان حوزه بحران معتقدند که هماهنگی دستگاه‌ها با هدف پیشگیری از خسارت های احتمالی نسبت به داشتن امکانات در اولویت بالاتری قرار دارد:
دغدغه استان قزوین فعالیت گسل‌های فروخته شده شمال شهر است
مدیرکل مدیریت بحران استان قزوین در این رابطه اظهار داشت: جاری شدن سیلاب یکی از حوادث طبیعی مهم در چند سال گذشته به شمار می‌رود که قزوین را درگیر خود کرده تا جایی که از بین ۱۵۷ رشته رودخانه‌ای که در استان وجود دارد، ۴۱ رشته آن از داخل شهرها عبور کرده و ۵۶ شهر و روستای استان را در معرض تهدید قرار داده است.
قدرت الله مهدیخانی افزود: در خصوص رانش زمین نیز بخش‌هایی از شمال استان به خصوص رودبار الموت شرقی و غربی شامل ۱۲ روستا در معرض تهدید قرار دارند که چندی پیش نیز بخش‌های از روستاهای این محدوده دچار خسارت شدند.
وی فرونشست، خشکسالی و سرمازدگی را از دیگر حوادث طبیعی و بومی استان قزوین برشمرد و گفت: در بحث فرونشست نیز آخرین گزارش‌های ارسال شده نشان می‌دهد ۲ تا ۱۸ سانتی متر فرونشست در استان قزوین رخ داده که به علت برداشت بی‌رویه از آب های زیرزمینی همچنان در حال افزایش نیز هست.
وی تصریح کرد: کمبود بارش باران سبب شده تا بخش اعظمی از این دشت دچار خشکسالی شده و نبود تعدیل دمایی در فواصل سرد سال، پدیده سرمازدگی را به باغ‌های کشاورزی استان وارد سازد، البته با پیگیری سازمان جهاد کشاورزی بیشتر این نوع خسارت ها با تغییر الگوی کشت کاهش یافته، اما کافی نیست.
به گفته مهدیخانی، با توجه به قرار گیری قزوین در موقعیت جغرافیایی شمال کشور، همه ساله با بارش شدید برف و کولاک روبرو هستیم که گاهی اوقات این پدیده منجر به یخ زدگی و حتی مسدود شدن راه‌های ارتباطی شمال به جنوب کشور نیز می‌شود.
این مسؤول، مهمترین دغدغه استان در برابر مدیریت بحران را هنگام وقوع زمین لرزه دانست و اظهار داشت: بین ۳۰ تا ۳۵ گسل در استان قزوین شناسایی شده که در بخش جنوب و شمال آن قرار دارند، بزرگترین نگرانی ما گسل شمال قزوین است که ۸۰۰ سال از خود فعالیتی نشان نداده و اگر بخواهد فعال شود، زلزله مخربی را ایجاد می‌کند.
مهدیخانی: بزرگترین نگرانی ما گسل شمال قزوین است که ۸۰۰ سال از خود فعالیتی نشان نداده و اگر بخواهد فعال شود، زلزله مخربی را ایجاد می‌کند.
وی یادآور شد: گسل‌های متعدد دیگری در بخش‌های مختلف استان قزوین وجود دارند که موقعیت آنها در باراجین، روستای زرشک و حتی مسیر کوهین متغیر است که نقشه‌ها و مدل سازی‌های خوبی در این خصوص وجود دارد.
مهدیخانی تاکید کرد: اگرچه آمادگی خوبی برای مقابله با بحران‌های پس از زمین لرزه در استان وجود دارد، اما امکانات لازم برای مقابله با فعالیت گسل در استان فراهم نیست و این مشکل گریبان دیگر استان‌های کشور را نیز گرفته است؛ حتی در قانون پیش بینی شده اگر استانی درگیر بحرانی شود و امکانات لازم را نداشته باشد، باید از استان‌های همجوار خود کمک بگیرد، این کمک شامل دستگاه‌های امدادی، نیروهای نظامی و حتی بخش خصوصی است.
مهدیخانی در خصوص راهکارهای لازم به منظور کاهش خسارت های ناشی از زمین لرزه، گفت: خوشبختانه در حوزه ساخت و ساز اتفاقات خوبی افتاده و آیین نامه های ۲۸۰۰ و سایر نکات ایمنی به درستی رعایت می‌شود، با این حال لازم است ساختمان ها بیمه داشته باشند تا در زمان وقوع حادثه احتمالی خسارت کمتری به شهروندان وارد شود.
تجربه بیمه و جبران خسارات در استان قزوین، به خصوص در بخش کشاورزی بسیار امیدوار کننده بوده به طوری که سالانه تنها سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از محل اعتبارات مدیریت بحران کشور برای جبران خسارت به کشاورزان پرداخت می‌شود.
مدیرکل مدیریت بحران استان قزوین خاطرنشان کرد: ما اعتقاد داریم اگر یک نگاه فرادستگاهی در قزوین ایجاد شود که به هماهنگی و یکپارچه سازی ادارات بیانجامد، به طور قطع اقدامات بسیار خوبی در سطح استان رقم خورده و خسارت ناشی از حوادث را به حداقل می‌رساند.
مهدیخانی یادآور شد: هرگز امکان ندارد به طور کامل جلوی حوادث طبیعی را بگیریم، اما هر دستگاه اجرایی وظیفه‌ای دارد که اگر در راستای پیشگیری و پیش بینی تهدیدها بکارگیری شود، قطعا به نفع مدیریت بحران تمام خواهد شد.
ضرورت یک برنامه بلند مدت با هدف تقویت هماهنگی دستگاه‌ها در مواقع بحرانی
معاون سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان قزوین در این رابطه اظهار داشت: مهمترین کار در قبال بحران‌ها، انجام روش‌های پیشگیری و پیش بینی است و باید خسارت های ناشی از زمین لرزه کاهش یابد، در همین رابطه لازم است در حوزه ساخت و سازها نظارت‌های خوبی اعمال شود و ساختمان و بناها از ایمنی لازم برخوردار باشند.
علی رحمانی با بیان اینکه رعایت ساخت و ساز در حریم رودخانه و گسل‌ها باید جدی گرفته شود، افزود: دستگاه های متولی حوزه ساختمان نباید اجازه دهند سازه‌ای در محدوده و حریم یک منطقه پرخطر ساخته شود، این مهم نیازمند یک همکاری بین دستگاهی است.
وی اضافه کرد: وقتی شرکت آب منطقه‌ای مناطق حریم و مسیل رودخانه را شناسایی کند، از طرف دیگر سازمان نظام مهندسی ساختمان و شهرداری اجازه ساخت و ساز بنا را در این مکان‌ها ندهند، خود به خود یک پیشگیری سیستمی در کل مجموعه پدیدار شده و از خسارت های بیشتر جلوگیری خواهد شد.
رحمانی: اگر بتوانیم در یک برنامه بلند مدت با استفاده از بسیج تمام امکانات یک هماهنگی بین دستگاهی ایجاد کنیم، قطعا خسارات ناشی از حوادث به حداقل می‌رسد.
رحمانی بر یک برنامه ریزی ۵۰ ساله با هدف هماهنگی بین دستگاهی برای شناسایی و جلوگیری از آسیب های احتمالی تاکید و تصریح کرد: اگر بتوانیم در یک برنامه بلند مدت و با استفاده از بسیج تمامی امکانات یک هماهنگی بین دستگاهی ایجاد کنیم به طور قطع خسارت های ناشی از حوادث به حداقل می‌رسد، البته ناگفته نماند اگرچه هنگام تدوین سند آمایش قزوین بر هر گونه هماهنگی تاکید شده اما همچنان لازم است تا یک بازه زمانی مشخصی را برای این مهم در استان فراهم کنیم.
این مسؤول در خصوص بودجه و اعتبارات استان در مواقع بحرانی، اظهار داشت: اعتبارات بحران به این شکل است که خیلی از سازمان ها و نهادهای امدادرسان بودجه و اعتبارات ملی و استانی دارند و در مواقع اضطراری از آنها استفاده می‌کنند، همچنین یکسری اعتباراتی تحت عنوان ماده ۱۰ و ۱۲ مختص حوادثی وجود دارد که هزینه کرد آن برعهده مدیریت حوادث استان است.
رحمانی خاطرنشان کرد: مشکل قزوین کمبود اعتبارات نیست، ما به خوبی می‌دانیم که در مواقع بحرانی تمامی امکانات در خدمت امدادرسانی قرار می‌گیرد، اما مساله مهم، هماهنگی دستگاه‌ها قبل از وقوع حادثه است که اگر این مساله به خوبی رعایت شود و مدیران برروی آن تمرکز کنند، شاهد کمترین میزان خسارت در زمان بروز حوادث خواهیم بود.
نیم نگاه: برای هماهنگی بیشتر دستگاه‌ها با هدف رعایت نکات ایمنی و پیشگیرانه از حوادث طبیعی لازم است شورایی با محوریت دستگاه قضایی در استان تشکیل شود و مدیران در آن به شکل یک وحدت رویه عمل کنند؛ چرا که استان قزوین همواره در معرض تهدید زمین لرزه و بلایای طبیعی قرار دارد و باید همه دستگاه‌ها در صورت بروز چنین حوادثی در یک راستا تلاش کنند.
نظر شما