نخستین مرکز بومی قناتی کشور در کرمان راه‌اندازی شد

به گزارش ایرنا این مرکز قنات در استان با هدف حفظ، احیا و مرمت این سازه های ارزشمند آبی در کرمان به همت برخی فعالان این حوزه و با تاکید استاندار کرمان افتتاح شد.

مرکز قنات استان کرمان دارای تشکیلاتی غیردولتی است که ریاست هیات امنای آن را استاندار وقت برعهده دارد و دیگر اعضای آن به شرح زیر هستند: مدیرکل وقت آب منطقه استان، رئیس سازمان وقت جهاد کشاورزی استان، مدیرکل وقت میراث فرهنگی استان، مدیرکل وقت دفتر بازرسی استانداری و معاونت وقت عمرانی استانداری و پنج نفر کارشناس شخص حقیقی ثابت.

استان کرمان که سابقه دیرین در حوزه قنات در کشور دارد، سه قنات ثبت جهانی در شهر جوپار شهرستان کرمان (گوهرریز) و دو قنات اکبرآباد و قاسم آباد در شهرستان بم قرار دارد.

مسئولان متولی در حاشیه این مراسم اعلام کردند که مرکز قنات استان کرمان نخستین مرکز بومی قناتی کشور به شمار می رود.

ضرورت نجات قنات ها

سیدمحمدعلی گلابزاده رئیس مرکز کرمان شناسی در مراسم آغاز به کار مرکز قنات استان با اشاره به تاریخ قنات ها در کرمان و ایران و تاثیرات آنها در تامین آب اقلیم های مختلف کشور گفت: هنوز می توان قنات ها را نجات داد و باید فکری برای آنها کرد.

وی افزود: از دهه ۵۰ که ما همایش احیای قنات ها را برگزار کردیم، خیلی ها فریاد زدند که قنات ها را باید دریابیم و احیا کنیم اما کسی توجه نکرد؛ حالا که در دقیقه نود هستیم یا شاید هم از دقیقه نود گذشته باشیم اما هنوز فرصت نجات و احیای قنات ها وجود دارد.

قنات ها قطعه مهم تمدن کهن ایران

استاندار کرمان نیز در این آیین گفت: کرمان قطعه مهمی از تمدن کهن ایران زمین است و آثار مهمی از این استان در تحقیقات و پژوهش های تاریخ‌دانان مشاهده می شود که اثر عمیقی در تمدنی ایرانی گذاشته است.

علی زینی وند افزود: اگر به مراکز هویتی و میراثی کم توجهی کنیم هم زحمات پدارنمان را به هدر خواهیم داد و هم ممکن است نسل جوان در آینده با هویت ایرانی و اسلامی هیچ شباهتی نداشته باشند.

وی تصریح کرد: باید به ساختارها و نهادها که تمدن گذشته و امروز را برای آینده روایت می کنند به چشم تکریم بنگریم.

استاندار کرمان تاکید کرد: اگر در جامعه به مراکز تمدن و هویت ساز فرهنگی که مورد عقلای دنیاست، کم توجهی شود، آن جامعه زوال خود را طی می کند.

مکتب سردار سلیمانی درست روایت شود

وی در ادامه با تاکید بر ضرورت روایت صحیح از تاریخ و با یادآوری شخصیتی همچون سردار شهید حاج قاسم سلیمانی اظهار داشت: امروز کرمان محل پرورش سرداری شجاع است که اگر سردار سلیمانی را امروز درست روایت نکنیم، فردا ممکن است شخصیتی به نسل های آینده معرفی شود که ضدشخصیت و مکتب این سردار بزرگ اسلام است.

زینی وند ادامه داد: اگر این شخصیت که تا ابد تولید کننده جوانمردی، شجاعت، دینداری و غیره برای نسل جوان است را بدرستی روایت نکنیم به رسالتمان عمل نکرده ایم.

وی با اشاره به اهمیت ترویج مکتب سپهبد شهید سلیمانی در جامعه افزود: سردار دل ها انسانی شب زنده دار، متعبد و اهل تقریب ( ارتباط با همه مذاهب) بود و اگر بخواهیم جوانمردی اش را تعریف کنیم باید بگوییم که ایشان دوستانش را حتی در اوج ذلت تحویل می گرفت.

زینی وند تصریح کرد: اگر امروز جوانان ما بخواهند آرمان پرداز باشند، باید ببینند سردار سلیمانی در جبهه های داخلی و بین المللی مثل شیر بیشه حاضر می شد و در اوج جنگ ساختارسازی اقتصادی برای حل مشکلات اقتصادی مردم می کرد.

به صورت چند وجهی به قنات پرداخته شود

استاندار کرمان در ادامه با اشاره به چرایی تاکیدش بر راه اندازی مرکز قنات در استان و تاثیرگذاری قنات ها در اقلیم کشور و کرمان گفت: روایت تمدن سخت است و اگر عقلا آن را روایت نکنند تمدن ناقص می شود و روایت با عقلانیت تمدن را گسترده تر می سازد.

وی بیان کرد: استان کرمان برای آیندگان ظرفیت های بسیار زیادی دارد که برای معرفی آن باید ساختار ایجاد کنیم؛ قنات به لحاظ تاریخی، میراثی و آثار تمدنی از مجموعه‌هایی محسوب می شود که باید مورد توجه قرار گیرد.

زینی وند با بیان اینکه باید به صورت چندوجهی به موضوع قنات ها پرداخته شود اظهار داشت: مرکز قنات استان کرمان باید به عنوان ساختاری قدرتمند بتواند تولید محتوای فرهنگی و ادبی انجام دهد و همه مدیران نیز از از آن حمایت کنند.

وی اضافه کرد: برای آنکه این مرکز بتواند بخوبی پیش برود، تلاش کردیم که دولتی نباشد اما همه دستگاه ها و مدیران باید آن را حمایت کنند.

استان کرمان فرهنگ قناتی کامل دارد

به گزارش ایرنا یکی دیگر از سخنرانان این مراسم محمد برشان کارشناس حوزه قنات و عضو هیات امنای مرکز قنات استان کرمان بود که با توصیف وضعیت و تاریخ قنات در استان گفت: این استان از نظر تعداد قنات در جایگاه هفتم و در میزان آبدهی قنات هانیز سومین استان کشور محسوب می شود.

به گفته وی کرمان سه قنات ثبت جهانی و چهار قنات ثبت ملی دارد؛ همچنین چند پرونده ثبت ملی نیز در دست بررسی قرار دارد.

برشان افزود: همچنین چهار تمدن قناتی در شهرستان های بم، زرند، جیرفت و شهربابک استان کرمان را کلید زده ایم و ظرفیت همکاری بین المللی با دیگر کشورها را نیز داریم.

وی گفت: در آینده نزدیک بین بم و مسقط پایتخت عمان در حوزه قنات ها پیمان برادری برقرار می کنیم و این درحالی است که تاکنون بین مقنی های نرماشیر استان کرمان با دیگر مناطق نیز پیوند برادری برقرار شده است.

مراقب قنات های خشکیده باشید

برشان با بیان اینکه ثبت جهانی و ملی قنات ها در مساله حل کم آبی و توسعه گردشگری بسیار موثر است اظهار داشت: با توجه به مشکلات و خطرهایی که قنات های خشک شده در شهر کرمان در آینده به وجود خواهند آورد، ضرورت دارد مرکزی برای شناسایی مناطق فرونشست در کرمان تشکیل شود.

وی از جمله مناطقی که به زعم او در صورت بی توجهی دچار مشکل خواهد شد را در محدوده زیرگذر میدان آزادی شهر کرمان نام برد که روی قنات احداث شده است و درباره وضعیت رسیدگی به آن هشدار داد.

عضو هیات امنای مرکز قنات استان کرمان تاکید کرد: استان کرمان به لحاظ پیشرفت قناتی و تعداد قنات ها فرهنگ کامل قنات را در سطح کشوری دارد که بخشی از آن در کتابی به رشته تحریر درآمده است.

به گزارش ایرنا مراسم راه اندازی مرکز قنات استان کرمان در یکی از خانه های تاریخی شهر جوپار در نزدیکی قنات گوهر ریز این شهر در دامنه کوه‌های جوپار برگزار شد؛ قنات جوپار از فعال‌ترین قنات‌های استان کرمان محسوب می‌شود که قدمتی ۷۵۰ ساله از دوران صفویه دارد و سال ۹۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

طول قنات گوهرریز سه هزار و ۵۵۶ متر با ۱۲۹ حلقه چاه در شش شاخه و دبی آب کنونی ۱۰۰ لیتر بر ثانیه اعلام شده است؛ آب این قنات حدود ۳۳۰ هکتار از باغ ها و زمین های کشاورزی منطقه را آبیاری می‌کند.

قنات جوپار از ۶ رشته قنات حسین یوسف، ختمی، رو به آب، حاج محمد نوش، تل سفید و دروازه تشکیل می‌شود و عمیق‌ترین مادرچاه در رشته قنات تل سفید  ۵۰.۲۴ متر عمق دارد.

قنات گوهرریز جوپار به همراه قنات‌های اکبر آباد و قاسم آباد شهرستان بم تیرماه سال ۹۵ و در چهلمین اجلاس کمیته میراث جهانی در شهر استانبول ترکیه به همراه ۱۱ قنات دیگر ایرانی در میراث تاریخی - فرهنگی یونسکو ثبت شدند.

شهر جوپار در فاصله ۳۰ کیلومتری جنوب غرب مرکز استان کرمان قرار دارد و از مناطق خوش آب و هوای استان به شمار می رود.

استان کرمان غیر از سه قنات مذکور، چهار بنای ثبت جهانی دیگر دارد و در مجموع با هفت اثر ثبت جهانی بیشترین تعداد آثار ثبت جهانی را در بین استان های کشور از آن خود کرده است.

ارگ بم (بزرگترین سازه خشتی جهان)، روستای دست‌کند میمند با چندهزارسال قدمت، باغ زیبای شازده با ویژگی های منحصر به فرد معماری عمارت آن و دشت کویر لوت در منطقه شهداد کرمان که قدیمی ترین درفش جهان از آنجا به دست آمده دیگر بناهای ثبت جهانی کرمان است.

آثار طبیعی در شمال، جنوب و شرق استان کرمان بنا به جغرافیا و ویژگی های اقلیمی این مناطق هرکدام جذابیت و ویژگی های منحصر به فرد خود را دارد که می تواند هدف گردشگران داخلی و خارجی باشد.