بحران انرژی در اروپا همزمان با آغاز فصل سرما

به گزارش روز شنبه ایرنا، اقتصادهای اروپا در حالی روند بهبودی از پیامدهای بیماری همه‌گیر کرونا را در پیش گرفته اند که با فرا رسیدن زمستان، بهای برق و گاز در کشورهای قاره سبز در حال رکورد شکنی است. همزمان، دولت‌های سراسر این منطقه، اقدامات مختلفی برای کمک به خانواده ها به منظور کنارآمدن با تعرفه‌های جدید برق در دستور کار قرار داده اند. وعده یونان برای تخصیص یارانه و ایجاد صندوق بازار کربن تا تصمیم اسپانیا برای وضع مالیات برای شرکت‌های انرژی  از جمله این  اقدامات است.

 از آنجا که افزایش بهای برق عامل اصلی افزایش بهای گاز است، نرخ گاز طبیعی در معاملات آتی در بازار بورس بین قاره ای اروپا به حدود ۲۰۰ دلار به ازای هر مگاوات ساعت می‌رسد. رقمی که بسیار بالاتر از ۴۵ دلار در پایان سال ۲۰۲۰ میلادی است. افزایش تعرفه برق سبب شده تا نیروگاه‌های حرارتی، کسری برق از محل انرژی هسته ای و منابع تجدیدپذیر را با سوخت جایگزین کنند. کمتر از یک هفته گذشته (روز دوشنبه/ ۲۷ سپتامبر) قیمت برق در بازار عمده فروشی اسپانیا شاهد رکوردی تاریخی تا حدود ۱۹۰ یورو به ازای هر مگاوات ساعت در مقایسه با ۱۵۹ یورو در فرانسه و ۱۷۸ یورو در ایتالیا بود.  

به گزارش تارنمای اویل پرایس، خالی شدن ذخایر گاز طبیعی و سرعت پایین باد سبب شده است تا قیمت برق در سراسر اروپا افزایش یابد. 

به گزارش بلومبرگ، قیمت گاز طبیعی هلند برای ماه آینده که قیمت پایه اروپایی است، حداکثر ۱۴.۷ درصد افزایش یافت و به ۹۹.۳۱ یورو (۱۱۵ دلار) به ازای هر مگاوات ساعت رسید. قرارداد انگلیس هم ۱۹ درصد افزایش یافت . بهای هر دو قرارداد طی یک ماه گذشته بیش از دو برابر افزایش پیدا کرده است.

قیمت برق آلمان برای سال آینده حداکثر ۱۳ درصد افزایش یافته و به ۱۳۳ یورو به ازای هر مگاوات ساعت رسیده است. بهای برق فرانسه هم با ۱۰.۳ درصد افزایش، به ۱۳۵.۵۰ یورو به ازای هر مگاوات ساعت صعود کرده است.

در حال حاضر موجودی ذخایر گاز در اروپا به پایین ترین میزان در یک دهه گذشته رسیده است. بر اساس آمار ارائه شده، سطح ذخیره سازی در اروپا تا پایان ماه مارس (اوایل فروردین) به دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون متر مکعب رسید که تنها ۳.۸ درصد مجموع ظرفیت کشورهای قاره سبز است.

سایه تهدید کمبود گاز بر سر غول‌های صنعتی اروپایی

اروپا در حالی در تلاش است تا گاز و زغال سنگ کافی برای فصل زمستان را تامین کند که افزایش قیمت‌ها، برخی غول‌های بزرگ صنعتی از جمله شرکت کودهای شیمیایی «سی‌اف اینداستریز» (CF Industries)، شرکت صنایع شیمیایی نروژی «یارا اینترنشنال» (Yara International ASA) و ابرشرکت آلمانی «ب‌آاس‌اف» (BASF SE) را مجبور کرده تا کارخانه‌های خود را تعطیل کرده و یا تولید خود را کاهش دهند.

«نیک ون کوترن» اپراتور ارشد شرکت انرژی هلندی می‌گوید: بی‌ثباتی معاملات نشان‌می‌دهد که هیچکس واقعا نمی‌داند افزایش بهای گاز تا کجا می‌تواند برسد اما تردیدی نیست که دوره ای وحشتناک در انتظار ما است.  

به نوشته بلومبرگ، بسیاری از تامین‌کنندگان کوچکتر انرژی در بریتانیا سقوط کرده و برخی خرده فروشان برق در فرانسه با مشکلاتی در تضمین دسترسی مشتریان خود مواجه شده اند. از سوی دیگر شرکت‌های معدنی اروپایی هشدار داده اند که قیمت‌های بی سابقه برق  می‌تواند روند آن‌ها در دور شدن از سوخت‌های فسیلی را مختل کند.

داده‌های آماری موسسه پژوهشی آی‌سی‌آی‌اس انگلیس نشان می‌دهد که قیمت عمده فروشی گاز در این کشور حدود ۵۲۰ درصد در عرض یک سال گذشته افزایش داشته است.  این مساله زمانی اهمیت پیدا می‌کند که بدانیم شرکت‌های کوچک‌تر به دلیل انعقاد قراردادهای قیمت ثابت با مشتریان خود قادر به جبران این افزایش نبوده و بتدریج در حال ورشکستگی هستند.

تشدید فقر انرژی

به گزارش تارنمای شبکه سی‌ان‌ان، کارشناسان، سازمان‌های مبارزه با فقر و فعالان محیط زیست هشدار می‌دهند که همزمان با شیوع بیماری همه‌گیر کرونا، هزینه‌های بالای انرژی و افزایش بهای برق و گاز به معضل مضاعفی به ویژه برای خانواده های با درآمد پایین تبدیل شده است.

تحقیقات اخیر ‌دانشگاه منچستر نشان می‌دهد که در مقایسه با دوران پیش از شیوع ویروس کرونا، مسئله گرم کردن خانه‌ها در فصل سرما به دغدغه بیش از ۸۰ میلیون خانوار اروپایی تبدیل شده است.

در حالی که اتحادیه اروپا از سال‌ها قبل با ارائه تعریف ناتوانی در تامین دسترسی به انرژی ‌برای گرم کردن و روشنایی منزل، بر مسئله فقر انرژی تمرکز کرده است اما به گفته استفان بوزارووسکی، استاد دانشگاه منچستر و رئیس شبکه تحقیقاتی فقر انرژی «اینگیجِر»، بین ۲۰ تا ۳۰ درصد جمعیت اروپا با معضل فقر در معنای عام مواجه است، در حالی که بیش از ۶۰ درصد اروپایی‌ها در برخی کشورها از فقر انرژی رنج می‌برد.

 نهاد ناظر بر عملکرد شرکت‌های توزیع کننده انرژی در انگلیس (آفجم) اعلام کرد که از روز جمعه (نهم مهر ماه)  سقف قراردادهای قیمت ثابت فروش برق و گاز را ۱۲ درصد افزایش می‌دهد. این افزایش به این معناست که صورتحساب مصرف سالانه انرژی خانوارها در انگلیس به طور میانگین ۱۳۹ پوند افزایش خواهد یافت.  پیش‌بینی می‌شود که این افزایش حدود ۱۵ میلیون خانوار در سراسر انگلیس را که دارای قراردادهای قیمت ثابت انرژی نیستند، تحت تاثیر قرار دهد.

بلغارستان با ۳۱ درصد جمعیت خود در وضعیت فقر انرژی در صدر کشورهای اروپایی قرار دارد. پس از آن لیتوانی با ۲۸ درصد، قبرس ۲۱ درصد و پرتغال ۱۹ درصد قرار دارد. در این بین سوئیس و نروژ به ترتیب با ۰.۳ و ۱ درصد جمعیت به لحاظ فقر انرژی، وضعیت بهتری دارند.

اقدامات دولت‌ها

به نوشته تارنمای شبکه بلومبرگ، اروپا بلندپروازانه ترین طرح اقلیمی در جهان را دارا می‌باشد اما افزایش هزینه‌های انرژی، اراده سیاسی رهبران اروپایی را در معرض آزمایش قرار داده است.

دولت اسپانیا روز دوشنبه ۲۹ شهریور از اتحادیه اروپا خواست راهنما و دستورالعمل‌های جدیدی برای مهار افزایش قیمت انرژی تنظیم کند و پیشنهاد داد که کشورهای عضو برای کاستن از پیامدهای این بحران در سالهای آینده ذخایر بزرگتری برای انبار کردن گاز بسازند. همچنین بر اساس تدابیر تازه دولت اسپانیا، شرکت‌های انرژی موظف خواهند بود تا سود و مزایایی را که به موجب افزایش بیش از حد نرخ گاز در بازارهای بین‌المللی به دست آورده اند را مسترد کنند. به این ترتیب دولت اسپانیا انتظار دارد که از این طریق با تامین حدود دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو، تعرفه برق قبوض مصرف‌کنندگان را کاهش دهد. 

به نوشته روزنامه لا وانگواردیا، این نخستین اقدام دولت اسپانیا در راستای کاهش ۲۲ درصدی بهای برق مصرف‌کنندگان تا پایان امسال و همچنین جبران افزایش تاریخی است که اسپانیایی‌ها در ماه‌های اخیر با آن روبرو بوده اند. دولت اسپانیا همچنین قصد دارد با مداخله در قبوض برق، افزایش بهای گاز که بر اساس پیش‌بینی‌ها با آغاز فصل سرما بین ۲۹ تا ۴۰ درصد برآورد شده است را نیز کنترل کند.

دولت یونان روز ۲۲ شهریور اعلام کرد که به اکثر خانواده‌ها تا پایان سال جاری میلادی یارانه انرژی پرداخت می‌کند. اجزا اصلی این یارانه‌ها پرداخت ۹ یورو برای هر ۳۰۰ کیلووات در ماه، پرداخت یک مورد یارانه بیشتر به خانواده‌های کم درآمد و دادن تخفیف بیشتر از سوی شرکت دولتی است که بزرگترین فروشنده انرژی در کشور است.

دولت ایتالیا نیز اقدامات موقتی برای مقابله با پیامدهای افزایش بهای انرژی در ماه‌های آینده را اعلام کرده و وزیر انرژی این کشور روز ۲۵ شهریور گفت علاوه بر این اقدامات که حدود ۳ میلیارد یورو بودجه به آن اختصاص داده شده دولت مشغول بررسی راه حل‌های طولانی مدت است.

وزیر محیط زیست پرتغال روز سه شنبه ۳۰ شهریور اعلام کرد که طبق مقررات کنترل بازار انرژی در این کشور بهای برق در طول سال جاری ثابت خواهد ماند.

دولت فرانسه روز ۲۴ شهریور اعلام کرد که به حدود ۵.۸ میلیون خانواده که یارانه انرژی دریافت می کنند صد یورو اضافی پرداخت خواهد کرد.

رو آوردن دوباره اروپا به زغال سنگ

همزمان با نگرانی و تقلای اروپا برای تضمین دسترسی به گاز و برق، تولیدکنندگان برق اروپایی برای جبران کمبود گاز طبیعی به خرید محموله‌های زغال‌سنگ روی آورده‌اند. قیمت‌های انرژی در اروپا درست زمانی افزایش پیدا کرده که این منطقه توافق اقلیمی بلند پروازانه‌ای را برای مقابله با تغییرات جوی دنبال می‌کند.

بازگشت زغال‌سنگ احتمالا مذاکرات سیاستمداران اروپایی را در نشست امسال سران جهان در اسکاتلند دشوار می‌کند، زیرا در حال حاضر سران کشورهای اروپایی از انگلیس گرفته تا اسپانیا و ایتالیا نگران خشم رای‌دهندگان از افزایش هزینه‌های انرژی هستند.

خبرگزاری تاس به نقل از یک مقام دفتر مطبوعاتی شرکت دولتی راه آهن روسیه که حمل و نقل زغال سنگ این کشور را برعهده دارد، نوشت: شرکت های اروپایی باتوجه به رشد بی سابقه بهای گاز در بازار اروپا، از روسیه خواستار افزایش صادرات زغال سنگ شدند.  

یک مقام دیگر شرکت راه آهن روسیه نیز اعلام کرد که سطح تقاضا برای خرید زغال سنگ از طرف شرکت های اروپایی افزایش یافته است.