آغاز فصل سخاوت خزر، ماهیگیران گلستانی لبریز از امیدواری به دریا

به گزارش ایرنا، فصل صید ماهیان استخوانی در آب‌های استان امسال از ۱۵ مهرماه آغاز شده و تا ۱۵ فروردین ماه سال بعد ادامه دارد، کمیته مدیریت صید شیلات ایران فصل صید ماهیان استخوانی دریای خزر در سال جاری را با پنج روز زودتر به تاریخ امروز تعیین کرد.

 ماهیگیری در سواحل خزر به روش"پره" انجام می شود، سر صیاد، فوکا پوش ( صیادان باچکمه های بلند)، تور ریز، چینت چی (مرمت کار تور)، قایقران و راننده تراکتور از نیروهای اصلی در انجام صید پره هستند.

تمامی صیادان مجازی که اقدام به صید ماهیان استخوانی می نمایند، از روش صید پره استفاده می کنند.
تور پره با ارتفاع حداکثر هفت تا ۱۰ متر و طول ۱۰۰۰ متر و به وسیله قایق چوبی در فاصله دور از ساحل به شکل نیم دایره ای به آب انداخته و پس از انباشته شدن از ماهیان استخوانی شامل گونه های کفال، سفید و کپور به وسیله وینچ یا تراکتور به ساحل کشیده می‎ شود. صیادان از طلوع آفتاب تا ساعت ۲۳ هر روز، مجاز به پره کشی هستند و ماهیان استخوانی شامل سفید، کفال و کپور را می‌توانند صید کنند.

در گذشته عمل کشیدن تور توسط نیروی انسانی انجام می شد که به آن ورنه کشی می گفتند.

بندرگز ، گمیشان و بندرترکمن به سبب همجواری با دریای خزر تعداد زیادی ماهیگیر و صیاد دارد که بخشی از آنان در قالب تعاونی صیادی (پره) و شرکت های وابسته به ماهیان خاویاری فعالیت می کنند، هرچند تعدادی از صیادان منطقه بصورت غیر مجاز فعال بوده اما تنها راهکار تامین معاش آنان دریاست.
گلستان واقع در حوزه جنوب شرقی دریای خزر حدود ۱۳۰ کیلومتر نوار ساحلی دارد، بندرترکمن ، بندرگز و گمیشان شهرستان های ساحلی این استان هستند.

بیشتر اعضای شرکت های تعاونی ماهیگیری در گلستان پا به سن گذاشته هستند و بیش از ۶۰ بهار عمرشان را با دریا می گذرانند و امسال نیز از امروز ۱۵ مهرماه به امید کسب رزق و روزی حلال از سخاوت لایتناهی خزر دل به دریا زدند.

۸۱۳ صیاد در ۱۸ شرکت تعاونی ماهیگیری

معاون صید و بنادر ماهیگیری شیلات گلستان در گفت و گو با خبرنگاران گفت که در سال جاری ۸۱۳ صیاد در قالب ۱۸ شرکت تعاونی و به روش صید پره در سه منطقه بندرترکمن، میانکاله و گمیشان اقدام به صید ماهیان استخوانی خواهند کرد.

محسن یحیایی با اشاره به مقرراتی که در زمان صید باید از سوی صیادان استان رعایت شود، خاطرنشان کرد: رعایت اندازه استاندارد تور پره برابر استاندارد اعلامی از سوی معاونت صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران، عدم همکاری با صیادان غیرمجاز، رعایت استاندارهای صید و صیادی و رهاسازی ماهیان ممنوع‌الصید و غیراستاندارد، از جمله مسائلی است که صیادان استان باید در زمان صید مدنظر قرار دهند.

معاون صید و بنادر ماهیگیری شیلات گلستان بیان داشت: ساعت پره‌کشی روزانه در تمامی شرکت‌ها از طلوع آفتاب تا ساعت ۲۳ خواهد بود و تعداد شناورهای فعال در خطه ساحلی استان نیز ۱۳۰ فروند است.

وی در خصوص گونه‌های هدف صید ماهیان استخوانی استان گفت: گونه‌های هدف صید در زمان حاضر به طور عمده شامل از جمله گونه‌های سفید، کفال و کپور خواهد بود.

وی با اشاره به رشد ۱۸ درصدی صید ماهیان استخوانی در استان گفت: در فصل صید ۱۴۰۰ ـ ۹۹ ، ۴۲۶ تن ماهی استخوانی از آب‌های استان صید شده که از این میزان ۳۳ تن ماهی سفید، ۲۸۷ تن ماهی کفال، ۹۴ تن ماهی کپور و ۱۲/۵ تن سایر گونه‌ها بوده است .

وی افزود: همچنین سرانه صید هر شرکت تعاونی در فصل صید سال گذشته ۲۷ تن، به ارزش ریالی ۱۵۵ میلیارد ریال برآورد شد.

یحیایی اظهارداشت : در فصل پرورش ۱۴۰۰ - ۱۳۹۹، تعداد ۳۸۳ قطعه بچه‌های غیراستاندارد در تور صیادان پره استان گرفتار شده بودند که ناظرین صید براساس وظیفه‌مندی خود و در راستای حفاظت از گونه‌های ارزشمند ماهیان خاویاری، این بچه ماهیان را در دریا رهاسازی کردند.

۱۵ مهر تا ۱۵ فروردین 

به گفته وی در این روش صید، ناحیه ای از دریا توسط تور پره محاصره شده که این تور بتدریج به ساحل کشیده می شود و ماهیان گرفتار در آن صید می شود. ابتدا این روش صید در ساحل شهرستان انزلی انجام می شد.

صیادان از طلوع آفتاب تا ساعت ۲۳ هر روز، مجاز به پره کشی هستند و ماهیان استخوانی شامل سفید، کفال و کپور را می‌توانند صید کنند.

مشاهدات خبرنگار ایرنا نشان می دهد چند روزی قبل از آغاز فصل ماهیگیری مجاز در دریای خزر  دارندگان قایق های تندرو و صیادان غیرمجاز با احداث یک کانال به طول ۳۰۰ و عرض پنج متر با عمق ۲ متر در محدوده روستای قدیم چپاقلی بندرترکمن خود را به دریا رسانده و  ماهیگیری غیرمجاز را زودتر از شرکت های پره آغاز  کرده اند.

روش مورد استفاده از سوی ماهیگران غیرمجاز، به روش صید 'دام' معروف است که خسارات زیادی به ذخایر دریایی وارد می کند، با وجود آنکه  روش صید دام، به دلیل صید انواع ماهیان خاویاری غیراستاندارد که موجبات انقراض نسل ماهیان خاویاری ممنوع اعلام شد اما همچنان این روش ادامه دارد که در آخرین آمارهای ارایه شده از سوی مسولان استانی ، حدود ۲۰۰۰ هزار فروند قایق صیادی غیرمجاز وجود دارد که روزانه ۵۰۰ فروند آن که هر قایق سه یا چهار صیاد دارد، دل به دریای خزر می زنند.

بر اساس مشاهدات میدانی خبرنگار ایرنا و تایید آن از سوی  متولیان حفظ و حراست از منابع آبزی خزری گلستان در زمان حاضر امکان تردد نیروهای حفاظتی و یگان شیلات برای نظارت بر فعالیت صیادان غیرمجاز در دریای خزر و خلیج گرگان به پایین ترین حد ممکن رسیده است.

در گذشته پاسگاه های یگان حفاظت منابع آبزی شیلات گلستان مجاور کانال ها و رودخانه‌های پرآب منتهی به دریای خزر و خلیج گرگان احداث شده بود اما این پاسگاه ها در سال‌های اخیر به دلیل کاهش عمق آب رودخانه ها و دالان های آبی به طور تقریبی بلا استفاده شد و امکان تردد قایق از این پاسگاه به دریا وجود ندارد.

پسروی آب و از بین رفتن کارآیی پاسگاه های یگان حفاظت منابع آبزی شیلات گلستان موجب شد شناورهای تندروی این اداره کل را به ابتدای پهنه آبی خزر و مجاورت پاسگاه آشوراده منتقل کرده و از آنجا به صیانت از منابع آبزی بپردازند که کاهش عمق آب در کانال های چپاقلی، خزینی و آرا کانال (آشوراده) به عنوان آبراهه های دریایی، راه های ارتباطی تبادل آب خلیج گرگان با دریای خزر را مسدود کرده است.

خلیج گرگان با کارکرد اقتصادی و اکولوژیکی در تکثیر آبزیان، ماهیان استخوانی و غضروفی، جذب پرندگان مهاجر و حفظ چرخه زیست دریای خزر دارای اهمیت بوده و در معیشت جوامع محلی نیز اثرگذاری مستقیم و نقش مهمی دارد.

خلیج گرگان یکی از بزرگترین مخازن آب شیرین متصل به دریای خزر هست و تداوم زندگی بسیاری از جانداران در بزرگ‌ترین دریاچه زمین به اتصال آن با دریا وابسته است.

این پهنه آبی از لحاظ موقعیت جغرافیایی در جنوب شرقی دریای خزر و حوزه شهرستان های بندرترکمن، بندرگز، نوکنده و بهشهر از ۶۰ کیلومتر طول و حداکثر ۱۲ کیلومتر عرض برخوردار بوده و دارای امتداد شرقی - غربی است.

دریای خزر پهنه ای آبی است که از جنوب به ایران، از شمال به روسیه، از غرب به روسیه و جمهوری آذربایجان و از شرق به ترکمنستان و قزاقستان محدود می شود.

طول دریای خزر حدود ۱۰۳۰ تا ۱۲۰۰ کیلومتر و عرض آن بین ۱۹۶ تا ۴۳۵ کیلومتر است.

گلستان دارای افزون بر صد کیلومتر نوار ساحلی است و بخشی از جمعیت شهرهای بندرگز ، بندرترکمن و گمیشان از طریق ماهیگیری به امرار معاش مشغول هستند .

گونه های کفال، ماهی سفید و کپور عمده ترین ماهیان استخوانی دریای خزر هستند که توسط ماهیگران صید و در بازار عرضه می شود.

رها سازی سالانه حدود ۱۰۰ میلیون بچه ماهی در رودخانه های شیلاتی فعالیت ماهیگیری در شمال را تا حدودی رونق داده است و کارشناسان امر امیدوارند امسال با توجه به هزینه های بالای اداوات و تجهیزات صیادی، مقدار صید نیز افزایش یابد.