دکتر فیروزه غفاری روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا درباره اهمیت روش های حفظ باروری اظهار داشت: از روش های حفظ باروری به این دلیل استفاده می شود که اگر فرد دچار بیماری خاصی مثل سرطان شد، بتواند پشتوانه ای داشته باشد و از این روش ها برای حفظ باروری استفاده کند.
وی با یادآوری اینکه چقدر در مراکز درمانی افراد بیمار و مبتلا به سرطان که در سن بارداری هستند به مراکز مربوطه برای حفظ بارداری ارجاع داده می شوند، خاطرنشان کرد: در مطالعه ای که در آمریکا انجام شد، افراد در سن باروری که مبتلا به سرطان هستند و به آنکولوژیست مراجعه می کنند، طبق شیوه نامه ای که در انجمن سرطان آمریکا وجود دارد باید حتما به متخصص ناباروری ارجاع داده شود تا اگر بیمار تمایل به باروری در آینده و پس از بیماری اش داشته باشد به وی کمک شود.
این متخصص ناباروری یادآور شد: در چنین کشورهایی طبق آمارها فقط ۵۰ درصد بیماران به متخصصین ناباروری ارجاع داده می شوند و این نشان می دهد در کشورهای توسعه یافته هم هنوز در این زمینه با مشکل مواجه هستیم. با این وجود، ما هم در جریان کنگره ها و سمینارها حتما بخشی را به بحث حفظ باروری در سرطان اختصاص می دهیم تا به فرهنگ سازی این موضوع کمک شود. از طرفی امروزه خود بیماران نیز آگاهی شان زیاد شده و با جست و جو در اینترنت و تحقیق متوجه این مساله می شوند.
ارتباط داروهای شیمی درمانی با ناباروری
غفاری به داروهایی که بیماران مبتلا به سرطان استفاده می کنند اشاره و تصریح کرد: گاهی داروی شیمی درمانی را از لحاظ اثراتی که روی گناد می گذارد به سه دسته تقسیم می کنند. اثرات خیلی شدید مثل داروهایی که قبل از پیوند مغز و استخوان استفاده می شود. اینها اثرات خیلی شدیدی بر عملکرد تخمدان می گذارد و در ۸۵ درصد موارد فرد بیمار با یائسگی زودرس مواجه می شود. اثرات یکسری داروها متوسط و یکسری هم ضعیف هستند. هر قدر اثر شیمی درمانی بر تخمدان کمتر باشد امکان تخمک گذاری وبارداری خودبه خود در آینده هم بیشتر است.
وی ادامه داد: قطعا برای بیمارانی که در سن بالاتری قرار دارند یا بیماری آنها به گونه ای است که درمان خطرپذیری بیشتری برای یائسگی زودرس دارد از روش های حفظ باروری باید استفاده کنند، امروزه بسیاری از بیماران قبل از درمان سرطان، به رویان مراجعه کرده و تخمک خود را منجمد یا از دیگر روش های حفظ باروری استفاده می کنند یا فرد می تواند از روش اهدای تخمک برای بارداری استفاده کند.
عضو هیات علمی گروه ناباروری زنان رویان همچنین گفت: در این صورت بیمار پس از پشت سر گذاشتن بیماری سرطان به متخصص ناباروری مراجعه می کند و اگر عملکرد تخمدان از بین رفته باشد و تخمکی از قبل نداشته باشد، تخمک را باید از اهدا کننده دریافت و با توجه به شرایط بدنی، جسمانی و وضعیت رحم بیمار برای باروری وی اقدام کرد.
غفاری با بیان اینکه در روش های حفظ باروری، بایستی یک تیم متخصص کار فرد را انجام داده و وی را راهنمایی کنند، اظهار داشت: در پژوهشگاه رویان کارگروهی برای راهنمایی بیماران تشکیل شده است.این کارگروه دو بخش درمانی و تحقیقاتی است. هدف اصلی این کارگروه ارائه خدمات درمانی و بهینه به بیماران مبتلا به سرطان است که کار آن را تیم چند تخصصی درمان انجام می دهد. اعضای این گروه شامل متخصص رشته نازایی زنان، متخصص ناباروری مردان، متخصص جراح سینه، متخصص تصویر برداری، آنکولوژی، پزشکی قانونی، بیهوشی است. در این کارگروه برحسب نوع بیماری فرد، متخصصین در رابطه با آن ارگان درگیر به فرد بیمار مشاوره می دهند.
وی تصریح کرد: از آنجایی که این افراد معمولا پراسترس هستند، متخصص روانپزشکی هم داریم. حتی جراح لاپاروسکوپی هم در این کارگروه وجود دارد که اگر بیمار کاندید پیوند یا برداشت بافت تخمدان شد در این زمینه کمک مان کند.
استفاده از روشهای درمان ناباروری قبل از شیمی درمانی
عضو هیات علمی گروه ناباروری زنان رویان ادامه داد: به همین دلیل وقتی بیمار به ما مراجعه می کند، همان روز توسط سرپرستار به گروه درمانی راهنمایی می شود و بیمار وقت را از دست نمی دهد. سپس متخصص ناباروری وی را معاینه و همان روز یا فردا کارهای بیمار به صورت اورژانس به نسبت شرایط و بیماری فرد در مدت دو هفته یا کمتر انجام می شود. در ادامه اگر مشخص شود که فرد کاندید تحریک تخمک گذاری یا فریز جنین یا تخمک است این کار با رضایت و تمایل فرد انجام می شود و بیمار هم بعد از اینکه تخمکش برداشته شد می تواند ادامه مراحل درمان سرطان خود مثل شیمی درمانی یا جراحی یا رادیوتراپی را انجام دهد.
غفاری تصریح کرد: در این مدت زمان دو هفته ای فرد می تواند برای بیماری سرطان سی تی اسکن انجام بدهد اما قادر به شیمی درمانی نخواهد بود. باید این کار را پس از روند دوهفته ای انجام دهد. این درحالی است که اگر بیمار زمانی به ما مراجعه کند که پیش از آن شیمی درمانی انجام داده باشد، ما تا ۶ ماه نمی توانیم کارهای درمانی برای تحریک تخمک یا فریز و جنین و تخمک را انجام دهیم. بنابراین همیشه توصیه می کنیم افراد مبتلا به سرطان قبل از شیمی درمانی برای مشاوره جهت باروری به رویان مراجعه کنند.
وی در توضیح روش فریز بافت تخمدان گفت: این یکی از روش های تجربی است. یعنی بیمار به ما مراجعه کرده و فرصتی نیز برای به تاخیر انداختن درمان سرطان خود ندارد. در این حالت ما بخشی از قشر تخمدان وی را برمی داریم، به تکه های کوچک تقسیم و در آزمایشگاه فریز می کنیم. اینها در واقع سلول های نابالغ هستند.
غفاری اظهار داشت: پس از اینکه بیماری فرد خوب شد و مراحل درمان سرطانش را پشت سر گذاشت، اگر در طول فرایند درمان دچار نارسایی تخمدان شده و تمایل به بچه دار شدن داشته باشد، به ما مراجعه می کند و متخصصان نیز پوسته تخمدان برداشته شده رادر لگن پیوند می زنند.
شیمی درمانی بر باروری مردان نیز تاثیر دارد
عضو هیات علمی گروه ناباروری زنان رویان تاکید کرد: در مجموع بیماری که مشکل سرطانی دارد شرایط پیچیده ای دارد. وقتی می خواهد باردار شود باید وضعیت بدنی اش بررسی تا مشکلی برای وی پیش نیاید. در روش های یاد شده چه روشهای حفظ باروری استاندارد یعنی فریز تخمک و جنین و چه روش های تجربی مثل فریز بافت تخمدان امیدواریم به باروری فرد منجر شود.
غفاری با بیان اینکه بیماران باید از نظر روحیه نیز در شرایط خوبی باشند خاطرنشان کرد: در هر بیماری اگر آرامش کافی داشته باشد، قطعا بدن هم بهتر جواب می دهد.
این پزشک متخصص ناباروری در بخش دیگری از صحبت هایش به بیماران مرد مبتلا به سرطان اشاره کرد و گفت: در مردان نیز شیمی درمانی باعث اثرات مخرب بر فعالیت بیضه می شود و ممکن است فعالیت بیضه که ساختن اسپرم است را دستخوش تغییر کند. سن فرد، نوع دارویی که مصرف می کند و ارگان درگیر سرطان بر میزان این اثرات نقش مهمی دارند.
غفاری خاطرنشان کرد: در پژوهشگاه رویان، تمام تلاش و تمرکز ما این است که از نظر پایه ای چه کارهایی می توانیم انجام دهیم تا بیماران خدمات بهتری دریافت کنند، به همین دلیل در کنار کارگروه آنکولوژی درمانی، کارگروه آنکولوژی تحقیقاتی موازی یکدیگر مشغول فعالیت هستند.
نظر شما