به گزارش خبرنگار دانشگاه و آموزش ایرنا، جایزه مصطفی (ص) جایزه ای است که از سوی ایران به صورت دوسالانه در حال برگزاری است و به دانشمندان و پژوهشگران برتر جهان اسلام اعطا میشود که دارای اثری نوآورانه در مرزهای دانش داشته و زمینه‌ساز بهبود زندگی بشریت شدند تعلق می گیرد.
اعطای جایزه مصطفی (ص) در راستای تجلیل از دانشمندان برجسته مسلمان و زمینه‌سازی همکاری و توسعه علمی و فناوری جهان اسلام، همچنین به عنوان یکی از نمادهای شایستگی و برتری علمی در سطح جهان در سال ۱۳۹۱ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.
از زمان تصویب این جایزه تا کنون سه دوره از آن برگزار شده است و امسال در شرایطی چهارمین دوره آن برگزار خواهد شد که حدود یک هفته بعد از اعطای آخرین جایزه نوبل که نوبل علوم اقتصادی است با حضور ۵۰ نفر از دانشمندان در تالار وحدت تهران برگزار خواهد شد.
در این دوره از اعطای جایزه مصطفی (ص) طبق گفته مسوولان اجرا کننده این جایزه در بخش جایزه مصطفی ۲۰۲۱ که متعقل به دانشمندان مسلمان غیر مقیم در کشورهای اسلامی است به صورت مشترک کامران وفا از ایران و زاهد حسن از بنگلادش اعطا می شود.
پروفسور کامران وفا برگزیده جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۱ متولد سال ۱۹۶۰ در ایران و استاد فیزیک دانشگاه هاروارد است، این دانشمند در حوزه فیزیک نظری به دلیل داشتن نظریF اف ، انتخاب و مورد تجلیل قرار خواهد گرفت.
نظریه F شاخه ای از نظریه ریسمان است که توسط کامران وفا توسعه یافته است. خلاء جدید توصیف شده توسط نظریه F توسط وی کشف شد و به نظریه پردازان ریسمان اجازه داد تا خلاء واقع گرایانه جدیدی بسازند. نظریه F به طور رسمی یک نظریه ۱۲ بعدی است. به طور کلی، میتوان نظریه F را روی یک منیفولد رشته ای بیضوی (لرزش بیضوی) فشرده کرد، یعنی یک دسته فیبر که فیبر آن یک توروس دو بعدی است (که منحنی بیضوی نیز نامیده میشود). به عنوان مثال، یک زیر کلاس از منیفولد K۳ دارای فیبر بیضوی است و نظریه F در یک منیفولد K۳ دوگانه با نظریه ریسمان هتروتیک در دو توروس است. همچنین، فضاهای مدول آن نظریه ها باید ایزومورفیک باشند.
پروفسور زاهد حسن دیگر برگزیده جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۱ متولد سال ۱۹۷۱ در بنگلادش و استاد فیزیک دانشگاه پرینستون است که در حوزه فیزیک کوانتوم با داشتن اثر نیمه فلزهای فرمیون ویل در این دوره از برگزاری جایزه اتخاب شده است.
فرمیون های ویل اثری که این دانشمند ارایه داده، فرمیون های کایرال بدون جرم هستند که مفهوم ریاضی یک اسپینور ویل را تجسم میبخشند، چرخندگان ویل به نوبه خود نقش مهمی در نظریه میدان کوانتومی و مدل استاندارد ایفا میکنند، جایی که آنها در نظریه میدان کوانتومی بلوک سازنده فرمیون ها هستند. اسپینورهای ویل یک راه حل برای معادله دیراک است که توسط هرمان ویل به دست آمده است، معادله ویل نامیده میشود. فرمیون های ویل ممکن است به عنوان شبه ذرات در حال ظهور در یک سیستم ماده متراکم با انرژی کم درک شوند. اولین حالت مایع (غیر الکترونیکی) که پیشنهاد میشود، دارای تحریکی نوظهور اما خنثی است و از لحاظ نظری ناهنجاری کایرال سیال فوق مایع را به عنوان مشاهده نقاط فرمی در مرحله ابرسیال هلیوم -۳ A تفسیر کرده است.
یک نیم فلز ویل یک کریستال حالت جامد است که تحریکات کم انرژی آن فرمیونهای ویل است که بار الکتریکی را حتی در دمای اتاق حمل میکند. یک نیمه فلزی ویل امکان ایجاد فرمیونهای ویل را در سیستمهای الکترونیکی فراهم میکند. در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۵ اولین مشاهدات آزمایشی قوسهای نیمه فرمی ویل فرمیون و توپولوژیکی قوس فرمی در یک ولتاژ ولتاژ آرسنید تانتالوم (TaAs) از نوع کریستال متقارن انجام شد. هر دو حالت فرمیون ویل و قوس فرمی با استفاده از تصویربرداری الکترونیکی مستقیم با استفاده از ARPES مشاهده شد، که برای اولین بار ویژگی توپولوژیکی آن را مشخص کرد. این کشف بر اساس پیشبینیهای نظری قبلی ارائه شده در نوامبر ۲۰۱۴ توسط تیمی به رهبری دانشمند بنگلادشی حسن زاهد ساخته شده است. آرسنید تانتال کریستالی (TaAs) اولین نیمه فلزی فرمیون ویل توپولوژیکی کشف شده است که دارای قوسهای فرمی سطح توپولوژیکی است که در آن فرمیون ویل در امتداد خط پیشنهاد اولیه توسط شاه ماهی بارگیری میشود. فرمیون الکترونیکی ویل نه تنها شارژ میشود بلکه در دمای اتاق که هیچ حالت فوق سیال یا مایع شناخته شدهای وجود ندارد پایدار است.
در این دوره از جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۱ در بخش دانشمندان مقیم کشورهای اسلامی به صورت مشترک به یحیی تیعلاتی از مراکش، محمد صائغ از لبنان و محمداقبال چودری از پاکستان اعطا می شود.
پروفسور یحیی تیعلاتی برگزیده مقیم کشورهای اسلامی جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۱ استاد فیزیک، دانشگاه محمد الخامس متولد سال ۱۹۷۱ مراکش است وی به دلیل اثر مشاهده پراکندگی نور با نور و جستجوی تک‌قطبی‌های مغناطیسی موفق به دریافت جایزه در حوزه فیزیک نظری و ذرات شده است.
اثراین دانشمند، مشاهده مستقیم پراکندگی نور به نور در انرژی بالا برای چندین دهه نابسامان بوده است، تا اینکه این فرایند برای جستجوی پدیدهای فراتر از آن استفاده میشود. مدل استاندارد ذرات آکسیون مانند، که ممکن است پیوند مهمی با ماده تاریک ایجاد کنند. الکترودینامیک، معادله ماکسول را کاملا متقارن نشان میدهد. تلسکوپهای بزرگ نوترینو در چند سال آینده جستجوی تک قطبی را در جبهه کیهانی دنبال میکند.
دیگر دانشمند این دوره جایزه، پروفسور محمد صائغ برگزیده مقیم کشورهای اسلامی جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۱ استاد پزشکی و ایمنی‌شناسی، دانشگاه آمریکایی بیروت متولد سال ۱۹۵۹ در لبنان برای اثر درمان‌های نوین برای بهبود نتایج آلوگرافت کلیه و قلب در حوزه پزشکی جایزه موفق به دریافت جایزه شده است.
اثر این دانشمند به این شرح است که در رد یک دگرپیوند هم دگرشناسایی مستقیم و هم دگرشناسایی غیرمستقیم میتوانند همزمان نقش داشته باشند، دگرشناسایی مستقیم معمولاً بی‌درنگ به رد حاد دگرپیوند می‌انجامد، در حالی که دگرشناسایی غیرمستقیم معمولاً در رد مزمن در بلندمدت از طریق آسیب زدن به اندام پیوندی و از کار انداختن تدریجی آن نقش دارد.
این مسیر غیرمستقیم دگرشناسایی که به رد مزمن دگرپیوند می‌انجامد موضوعی است که دکتر صایغ و همکارانش در دهه‌های گذشته با دقت بررسی کرده‌اند. آنها ازجمله یک آزمایش جدید با کاربرد بالینی ساختند که میزان خطر وقوع دگرشناسایی غیرمستقیم و رد پیوند مزمن در انسان را نشان میدهد و در ادامه راهکارهای درمانی اختصاصی برای پیش‌گیری یا توقف این فرایند ابداع کردند.
پروفسور محمد اقبال چودری دیگر برگزیده مقیم کشورهای اسلامی جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۱ رئیس مرکز ICCBS، دانشگاه کراچی متولد سال ۱۹۵۹ پاکستان به دلیل اثر کشف مولکولهای جذاب با کاربردهای درمانی در حوزه شیمی آلی زیستی دریافت کرده است.
پروفسور چودری به طرز ماهران های از درک عمیق خود از اصول شیمیایی و فرایندهای بیولوژیکی در کشف تعداد زیادی مولکول جذاب با کاربردهای درمانی بالقوه استفاده کرده است. به طور خاص، گروه تحقیقاتی او مهارکنندههای جدیدی از آنزیمهای مهم بالینی را کشف و مطالعه کرده است که میتوانند برای توقف فرآیندهای بیماری در اختلالات مربوط به آنزیم مورد استفاده قرار گیرند. قابل توجهترین مشارکت دکتر چودری در زمینه وسیع شیمی بیوارگانیک است که در آن از تنوع ساختاری ترکیبات طبیعی و مصنوعی همراه با اهداف بیولوژیکی برای کشف مولکولهای سرب با قابلیت توسعه به عنوان عوامل دارویی موثر استفاده کرد. برخی از کشفیات شناخته شده بین المللی گروه تحقیقاتی وی عبارتند از: کشف کلاسهای جدیدی از استیل کولین استراز، اورهازها و مهار کنندههای گلوکوزیداز.
جایزه مصطفی (ص) تاکنون به همت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اسلامی، بنیاد جایزه مصطفی (ص) سه دوره برگزار شده که در این سه دوره به ۹ نفر از دانشمندان برجسته جهان اسلام نشان جایزه مصطفی و جوایز نقدی اعطا شده است.
اولین دوره جایزه مصطفی (ص) در دی ماه سال ۱۳۹۴ برگزار شد که پروفسور "عمر یاغی" از کشور اردن و پروفسور "جکی ای-رو یینگ" از کشور سنگاپور برگزیدگان آن بودند، دومین دوره جایزه مصطفی (ص) در آذرماه سال ۱۳۹۶ برگزار شد و "پروفسور سامی ارول گلنبه" از کشور ترکیه و "پروفسور محمدامین شکراللهی" از کشور ایران موفق به دریافت این جایزه شدند، سومین دوره جایزه مصطفی (ص) نیز در آبان ماه ۱۳۹۸ برگزار شد و این جایزه به پنج نفر از برترین‌های علم و فناوری جهان اسلام شامل"پروفسور اوگور شاهین" از کشور ترکیه، "پروفسور علی خادم‌حسینی" از کشور ایران، "پروفسور عمران اینان" از کشور ترکیه، "پروفسور حسین بهاروند" از کشور ایران و "دکتر محمد عبدالاحد" از کشور ایران اعطا شد.
جایزه این دوره مصطفی یک میلیون دلار است که در دوبخش دانشمندان غیر مقیم کشورهای اسلامی و دانشمندان مقیم کشورهای اسلامی به مبلغ هر کدام ۵۰۰ هزار دلار اعطا می شود.
در این دوره از جایزه ۸۰ درصد جایزه به برگزیدگان به صورت نقدی و ۲۰درصد دیگر به صورت همکاری علمی دانشمند با جهان اسلام اعطا خواهد شد.
نظر شما