ممنوعیت وارادت و فرصت احیای صنعت لوازم خانگی

به گزارش ایرنا، در تبیین ظرفیت های آذربایجان شرقی در زمینه تولید لوازم منزل، اشاره به این نکته خالی از لطف نیست که تنها در منطقه «کوجووار» در جنوب غرب تبریز ۲۰۰ واحد تولید لوازم منزل با اشتغال زایی پنج هزار نفری مستقر هستند که تولیدات آنها علاوه بر رفع نیازهای داخلی به کشورهای همسایه از قبیل عراق، ترکیه و جمهوری آذربایجان و افغانستان نیز صادر می شود.

این در حالی است که نزدیک به همین تعداد نیز در شهرک های صنعتی و دیگر مناطق و نواحی صنعتی آذربایجان شرقی،  مشغول فعالیت هستند که ممنوعیت واردات در این بخش می تواند به تقویت آن و افزایش امکان سرمایه گذاری برای تولید منجر شود.  

هر چند برخی از کارشناسان معتقدند که ممنوعیت کامل واردات لوازم خانگی می تواند تبعاتی چون ایجاد انحصار، افت کیفیت تولید و تضییع حق انتخاب شهروندان را به دنبال داشته باشد، اما علیرضا دانیالی، رییس انجمن لوازم خانگی ایران می گوید که در حال حاضر ۴۰ درصد بازار لوازم خانگی ایران در اختیار کالای خارجی است که عمدتا به صورت قاچاق وارد می‌شود.

دانیالی در یک گفت و گوی خبری در پاسخ به این پرسش که با ممنوعیت واردات محصولات لوازم خانگی خارجی آیا انحصاری از سوی تولیدکنندگان مانند خودروسازی ایجاد نمی‌شود، گفت: مقایسه صنعت خودروسازی با صنعت لوازم خانگی غلط است، چون خودروسازی یک صنعت دولتی است که ۹۰ درصد بازار در اختیار دو شرکت خودروساز بزرگ قرار دارد و دولت آن را کنترل می‌کند، در حالی که در صنعت لوازم خانگی ۵۰۰ شرکت بزرگ و کوچک به تولید می‌پردازند و این صنعت رقابتی است و انحصاری در آن نیست و مقایسه این دو صنعت غلط است.

در تبیین ظرفیت های بهره گیری از ممنوعیت واردات لوازم منزل برای تقویت صنعت تولید لوازم خانگی کشورمان، ذکر این نکته ضروری است که طرح تولید کولر گازی با سرمایه گذاری ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی و اشتغال زایی برای ۴۰۰ نفر در شرکت موتوژن تبریز اجرایی می شود.

فعالان بازا لوازم خانگی چه می گویند؟  

جمعی از فروشندگان لوازم خانگی در تبریز با استقبال از ممنوعیت واردات لوازم منزل اعلام کردند که این تصمیم ضمن جلوگیری از خروج سرمایه کشور می تواند باعث رونق صنعت لوازم منزل داخلی و اشتغال زایی بیشتر جوانان شود.  

علی حسین پور با بیان اینکه ممنوعیت واردات یا اعمال محدودیت های شدید برای واردات لوازم خارجی در اغلب کشورهای جهان تجربه شده و چیز تازه ای نیست، به ایرنا گفت: بر این اساس ممنوعیت واردات لوازم منزل تصمیم بجایی است که در صورت قدر دانستن تولیدکنندگان داخلی، می تواند به تقویت بیشتر این صنعت و مزایای فراوان آن برای جامعه منجر شود.  

وی افزود: البته این ممنوعیت نباید سبب شود که تولیدکننده داخلی آن را به مثابه فرصتی بر انحصار ببیند و کیفیت محصولات تولیدی خود را به جای ارتقا، تنزل دهد، چون متاسفانه چنین روالی در حوزه تولید ما رایج است و برخی از مالکان و مدیران واحدهای تولیدی پس از رسیدن به شهرت و برندسازی، به جای ارتقای کیفیت تولیدات شان، به طمع سود بیشتر، عکس آن را انجام می دهند.

کاظم قربان زاده، دیگر فروشنده لوازم خانگی در یکی از مجتمع های تجاری تبریز به ایرنا توضیح داد: هر چند ممنوعیت کامل واردات لوازم منزل، مشکلاتی از قبیل خطر انحصار و دشواری انتخاب برای شهروندان را به دنبال دارد، اما فواید آن بیش از مضراتش است و فرصتی است که اگر از سوی تولیدکنندگان لوازم منزل و نهادهای مسوول به درستی استفاده نشود، می تواند به یک تهدید تبدیل شود.  

وی ادامه داد: تولیدکنندگان لوازم منزل باید از این فرصت ایجاد شده برای افزایش سرمایه گذاری به منظور ارتقای توان فناورانه خود و عرضه محصولات باکیفیت به بازار داخلی در وهله اول و بازار خارجی در وهله بعدی اقدام کنند.  

وی تشریح کرد: من خودم چند دهه قبل چنین تجربه ای را در کشور همسایه مان، ترکیه،  زیسته ام؛ این کشور نیز زمانی همچون ما تنها مونتاژ کننده لوازم خانگی شرکت های معروف بین المللی بود، اما تولیدکنندگان و نهادهای مسوول آن در یک بازه زمانی مشخص با استفاده از اعمال تعرفه های سنگین بر واردات و به موازات آن، هم افزایی برای ارتقای توان تکنولوژیکی و تربیت نیروی انسانی ماهر و کاربلد، در میان مدت به جایی رسیده اند که اکنون چندین برند جهانی در حوزه تولید لوازم خانگی دارند.  

وی ابراز امیدواری کرد که تولیدکنندگان لوازم منزل کشورمان، فرصت ممنوعیت واردات در این بخش را قدر بدانند و با بهره گیری از آن، محصولاتی با توان رقابت با رقبای خارجی تولید کنند تا مشتری ایرانی در بازار چشمش به دنبال برندهای خارجی نباشد.

خودکفایی در لوازم خانگی مستلزم بومی سازی خطوط تولید است

رئیس سازمان صمت آذربایجان‌شرقی با بیان اینکه یک هزار و ۵۰۰ تولید کننده کشوری در صنعت لوازم خانگی فعالیت می‌کنند، گفت: خوداتکایی و خودکفایی در تولید محصولات نهایی بومی در صنعت لوازم خانگی مستلزم بومی سازی خطوط تولید است.

غلامعلی راستی با اشاره به ممنوعیت واردات لوازم خانگی شرکت‌های کره‌ای به کشور اظهار کرد: سیاست حمایت از تولید داخل در برابر واردات تنها راه نجات اقتصاد کشور است و ممنوعیت واردات برخی کالاها از جمله لوازم خانگی نه امروز، بلکه بر اساس مصوبه اولیه شورای هماهنگی سران سه قوه در سال ۱۳۹۷ ابلاغ شده و تا پایان سال ۱۴۰۰ ممنوعیت تداوم دارد.

وی با بیان اینکه آن چیزی که باید در حال حاضر تعیین تکلیف شود، حمایت از این صنعت در حوزه قانونی است، افزود: وزارت صمت برای حمایت از تولید ملی اقدام به ایجاد سامانه‌ای با عنوان «توانیران» کرده است.

راستی ادامه داد: این سامانه براساس جزء (۱) بند الف ماده (۴) قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی، مصوب اردیبهشت سال ۱۳۹۸ جهت معرفی توانمندی‌های داخلی (کالا و خدمات) راه‌اندازی شده و به دنبال ایجاد فرصت برای داخلی سازی نیازهای وارداتی کشور است.

رئیس سازمان صمت آذربایجان‌شرقی خاطرنشان کرد: در حوزه لوازم خانگی، خوداتکایی و خودکفایی در تولید محصولات نهایی بومی مستلزم بومی سازی خطوط تولید است که این سامانه یکی از بهترین مسیرهای دسترسی و تعامل متقاضیان و تامین کنندگان با یکدیگر است.

وی یادآوری کرد: در مقطع کنونی اگر تولیدکنندگان لوازم خانگی با اقتدار بر قاعده تامین نیاز داخل استوار هستند، بخش اعظم این داخلی سازی مربوط به وجود سامانه‌ای مانند توانیران است و این مهم یکی از افتخارات وزارت صمت محسوب می‌شود که صد البته نیازمند بروزرسانی‌های متعدد است.

وی تشریح کرد: ممکن است عده‌ای ممنوعیت واردات لوازم خانگی را انحصار بازار و کاهش کیفیت تولیدات تلقی کنند که باید توضیح داد صنعت لوازم خانگی یک صنعت خصوصی و نه دولتی است.

رئیس سازمان صمت آذربایجان‌شرقی اعلام کرد: تعدد تولید کننده‌ها در حوزه لوازم خانگی ضمن رفع دغدغه انحصار، با وجود رقابت در این حوزه می‌توانند نوید بخش تولیدات با کیفیت باشند.

شرکت‌هایی که پشت ایران را خالی کردند به راحتی نمی‌توانند بازگردند

رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان‌شرقی نیز گفت: آن دسته از شرکت‌های خارجی که در شرایط سخت تحریمی پشت ایران را خالی کرده و کشور را ترک کردند، به راحتی نمی‌توانند بازگردند.

داود بهبودی با اشاره به ممنوعیت واردات لوازم خانگی شرکت‌های کره‌ای به کشور اظهار کرد: «ال‌جی» و «سامسونگ» شرکت‌های بزرگی هستند که در بازار ایران سهم قابل توجهی داشتند،  اما با شدت یافتن تحریم‌ها که به حضور این شرکت‌ها در کشور نیاز بیشتری برای تامین کالاهای مورد نیاز احساس ‌می‌شد، با در نظر گرفتن منافعی که با اقتصاد غرب و بویژه آمریکا داشتند، ایران را ترک کردند.

وی افزود: حالا در شرایطی که به نظر می‌رسد تحریم‌ها کم رنگ‌تر می‌شود و تولیدکنندگان داخلی تا حدی جان گرفته و به تدریج در حال قوی شدن هستند، شرکت‌های کره‌ای دوباره می‌خواهند به ایران بازگردند که مدیریت ارشد نظام به راحتی این اجازه را به آنها نخواهد داد و موضع قاطعانه‌ای در برابر کشوری که بد عهدی کرده اتخاذ می‌کند؛ این یک تصمیم سیاسی و کاملا منطقی بوده و قطعا پیام‌های موثری برای دیگران خواهد داشت.

رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان‌شرقی یادآوری کرد: البته ممنوعیت واردات در مورد لوازم خانگی و هر محصول دیگر نباید دائمی و مطلق باشد،  بلکه می تواند با اعمال سیاست‌های اقتصادی صحیح مثل تعیین تعرفه وارداتی، بازار داخلی را کنترل و فضای رقابت سالم و تنظیم بازار مطلوب را ایجاد کند.

وی توضیح داد: همان طور که تولید منافعی دارد،  تجارت هم منافعی دارد؛ اگر صادرات داشته باشیم اما در مقابل آن نتوانیم کالایی وارد کنیم، این صادرات سود چندانی برای جامعه نخواهد رساند.

وی با بیان اینکه یک سمت تجارت، صادرات و سمت دیگر آن واردات است، افزود: در شرایط متعارف تقویت صنایع داخلی از جمله سیاست‌های اقتصادی کشور به شمار می‌رود،  اما این تقویت و حمایت از صنایع داخلی به منزله بستن مسیر واردات نیست.

بهبودی ادامه داد: در واقع باید در یک بستر علمی و منطقی با بکارگیری ابزارها و سیاست‌های اقتصادی منطقی، از صنایع در مسیر صادرات و در مقابل موج ورود کالاهای خارجی که می‌تواند توازن را به ضرر صنعت داخل به هم زند، حمایت کنیم.

فعالیت‌های غیرقانونی و قاچاق در صنعت لوازم خانگی

رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان‌شرقی در ادامه با اشاره به وجود فعالیت‌های غیرقانونی و قاچاق در صنعت لوازم خانگی، گفت: اگر چه واردات ممنوع است اما قاچاق هنوز متوقف نشده و باید جلوی این معضل اساسی و مخرب گرفته شود.

این استاد اقتصاد دانشگاه تبریز  تشریح کرد: حمایت از صنایع داخلی باید در یک برنامه زمانبندی مشخص، هدفمند و به نحوی باشد که رفته رفته منجر به تقویت این صنایع شود و با ارتقاء کیفیت و کاهش قیمت تمام شده تولید، امکان رقابت را برای کالاها در بازارهای داخلی و خارجی فراهم کرده و مانع شکل‌گیری انحصار شود.

وی بیان کرد: سیاست‌های پایدار و بلند مدت داخلی باید در راستای حمایت از صنایع باشد،  اما این حمایت نباید شکل مطلق به خود بگیرد،  بلکه باید به گونه‌ای باشد که تولیدات کشور را در معرض رقابت با کالاهای مشابه خارجی قرار دهد تا رشد کنند.

وی یادآوری کرد: از جمله اثرات مثبت تحریم این بوده که موجب شد واردات کالا محدود و ارز گران شود؛ بنابراین محصولات داخلی برای مصرف کننده و صادرات کالا با ارز گران‌تر توجیه پذیرتر شود.

بهبودی اعلام کرد: هرچند این بستر به صورت برنامه‌ریزی قبلی مهیا نشده اما فرصت مناسبی برای تولیدکنندگان داخلی و افزایش صادرات محسوب می‌شود.

نماینده مجلس: ایران نیازی به محصولات شرکت‌های کره‌ای ندارد

نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی نیز با بیان این‌که تبریز قطب تولید لوازم خانگی بوده و مشابه محصولات شرکت‌های کره‌ای در داخل کشور به صورت گسترده تولید می‌شود، گفت: ایران نیازی به محصولات شرکت‌های کارشکن کره‌ای ندارد.

سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب همواره اهمیت خاصی به تولید داخل قائل بوده و حمایت از تولیدکنندگان داخلی جزو راهبردهای اساسی است که در مسیر رویکردهای اقتصادی به آن توجه داشته‌اند و این مسئله باید مورد توجه تمام مسوولان اجرایی، دولت و مجلس قرار بگیرد.

وی با اشاره به افزایش کمیت و کیفیت تولید داخل خاطرنشان کرد: وقتی کالای تولید داخل کشور به قدرکافی انجام می شود و ساخت داخل به‌قدری پیشرفت کرده که می‌تواند با برندهای خارجی رقابت کند واردات بی‌رویه محصول مشابه خارجی به هیچ وجه منطقی نیست.

میرتاج‌الدینی گفت: خوشبختانه در حوزه لوازم خانگی صنعت کشور پیشرفت‌های مطلوبی داشته و همه لوازم خانگی، برقی و مایحتاج عموم مردم در داخل تولید شده و حتی رقیب قدرتمند برندهای خارجی هم محسوب می‌شود.

نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس با بیان اینکه آذربایجان و تبریز قطب صنایع لوازم خانگی کشور است، ادامه داد: صنایع استان با استفاده از تکنولوژی روز جهان پیشرفت کرده و محصولات خود را به سایر کشورها نیز صادر می‌کند.

وی با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب دستور دادند جلوی واردات محصولات دو شرکت کره‌ای گرفته شود، اظهار کرد: نمونه محصولات این دو شرکت خارجی در داخل کشور به صورت گسترده تولید می‌شود و با واردات بی‌رویه مشابه خارجی تولید داخل آسیب‌دیده و به دنبال آن اشتغال جوانان تهدید می‌شود؛ بنابراین فرمایش رهبر معظم یک سیاست اقتصادی روشن و حمایت‌کننده تولید داخل است.

میرتاج‌الدینی خاطرنشان کرد: از طرف دیگر زمانی که تحریم‌ها شدت یافت این شرکت‌ها چندین سال پول ما را در بانک‌های خود نگه داشتند و حالا هم با پرکردن بازارهای ما با محصولات خود به تولید داخلی ضربه می‌زنند و به جای پرداخت پول نقد می‌خواهند کالا بدهند که رفتاری زورگویانه است.