برنده جایزه مصطفی از فیزیک، ماده تاریک و رادیوتراپی سخن گفت

یحیی تیعلاتی روز سه شنبه در کافه علم جایزه مصطفی (ص) با موضوع فیزیک و ماده تاریک که در اولین روز از هفته جایزه مصطفی (ص) ۲۰۲۱ برگزار شد، تلاش های تیم تحقیقاتی خود را برای جمع آوری TeV۱۴ برای تولید ذرات جدید به وسیله شتاب‌دادن و برخورد پروتون ها شرح داد.

به گزارش ستاد ارتباطات و اطلاع رسانی جایزه مصطفی (ص) یحیی تیعلاتی، استاد فیزیک دانشگاه محمد پنجم در رباط و برگزیده مقیم کشورهای اسلامی جایزه مصطفی (ص)، در یک گفتگوی علمی غیررسمی در مورد کار تحقیقاتی خود با عموم مردم شرکت کرد.

این دانشمند مراکشی درباره مشارکت خود در همکاری های بین المللی مانند LGC برای شورای تحقیقات هسته های اروپا (CERN) و ANTARES در توسعه تلسکوپ های KM۳NeT توضیح داد.

وی در ادامه در مورد فعالیت های خود روی نوترینوها (ذراتی ناشناخته و رازآلود) و تلاش های تیم برای جستجوی تک قطبی های مغناطیسی و نیز جستجوی هسته ها (ذرات پایدار از ماده عجیب کوارک)، صحبت کرد.

پروفسور تیعلاتی همچنین به کاربردهای این علم در زندگی روزمره، مانند شبکه جهانی وب که با شورای تحقیقات هسته ای اروپا آغاز شد و پرتودرمانی اشاره کرد.

وی به طور خاص به رادیوتراپی FLASH اشاره کرد که شامل قراردادن بیماران سرطانی در معرض تابش با دوز بالای اشعه است.

تیعلاتی خاطر نشان کرد: این نوع پرتودرمانی در بین دانشمندان مسلمان بسیار کم مورد بررسی قرار گرفته و تحقیقات بسیار کمی بر روی آن انجام شده است.

برگزیده مقیم کشورهای اسلامی جایزه مصطفی (ص) همچنین در سخنرانی خود به محمد عبدالسلام، فیزیکدان نظری مسلمان پاکستانی و برنده جایزه نوبل، که در مدل ذرات اولیه شرکت کرده بود، ادای احترام کرد.

وی با فروتنی به این واقعیت اشاره کرد که با وجود سال ها تحقیق و فناوری های فراوان، مایه تاسف است که ما از موضوعات پیرامون خود اینقدر کم درک می کنیم. درک دانشمندان از ماده ۵ درصد است، در حالی که تیعلاتی می گوید: ماموریت ما این است که ۹۵ درصد ماده را دریابیم.

پروفسور تیعلانی گفت: ماموریت اصلی ما پیشرفت علم است. ما سیاسی بازی نمی کنیم و هیچ قولی نمیدهیم، اما تلاش زیادی در تحقیقات خود انجام داده ایم.

این رویداد که محیطی غیررسمی برای مشارکت عمومی و علم فراهم کرده بود، میزبان کارشناسان دانشگاه تهران برای سخنرانی در مورد ماده تاریک بود.

کاظم عزیزی، استاد فیزیک دانشگاه تهران در مورد تاریخ فیزیک و تعامل اولیه انسان ها با آن قبل از گالیله، نیوتن و ماکسول صحبت کرد. فیزیکدانان اخیر و نظریه های پیشرفت آنها منجر به چیزی شد که ما امروزه به عنوان علم فیزیک مدرن می شناسیم.

به گفته عزیزی، رویکرد کلاسیک این فیزیکدانان به علم فیزیک تا اوایل قرن بیستم در پاسخ به سوالات جدید در حال ظهور نبود و مفهوم زمان و مکان تغییر کرد که منجر به دوره جدیدی از فیزیک شد.

سپس، نسبیت خاص و عام اینشتین ظهور کرد و بعدها نظریه میدان کوانتومی، فیزیک ذرات را تغییر داد.

کشف موج گرانشی در سال ۲۰۱۵ و اولین تصویر از سیاهچاله در سال ۲۰۱۹ از جدیدترین دستاوردهای فیزیک بود.

عزیزی با بیان اینکه اخبار شورای تحقیقات هسته های اروپا نشانه های جدی فیزیک جدید را نشان می دهد، زیرا یکی از مهمترین اهداف فیزیک ارائه نظریه ای درباره همه چیز برای توضیح همه رویدادها به صورت یکپارچه است، سخنان خود را خاتمه داد.

همچنین سارا خطیبی از دانشگاه تهران اشاره کرد که مدل استاندارد فیزیک ذرات، که از سال ۱۹۷۴ نظریه پذیرفته شده است، کافی نیست. زیرا این مدل قادر به محاسبه مشاهدات تجربی، مانند عدم تقارن باریون، ماده نوترینوها و ماده تاریک نیست. بنابراین، نظریه های بنیادی تری مورد نیاز است.

در مورد ماده تاریک، خطیبی اذعان کرد که اثرات گرانشی شواهد قانع کننده ای برای حضور ماده تاریک در جهان ارائه می دهد. تلاش های نظری و تجربی برای شناسایی ماده تاریک در حال انجام است.

غلامحسین حقیقت، پژوهشگر فوق دکتری موسسه تحقیقات علوم بنیادی، این رویداد را با سخنرانی در مورد کار تحقیقاتی خود در دانشکده ذرات و شتابدهنده در این موسسه به پایان رساند.