به گزارش ایرنا، پارک ملی و منطقه حفاظت شده سالوک با وسعتی حدود ۲۰ هزار هکتار در شمال غربی شهرستان اسفراین، تنوع جانوری خوبی دارد و یکی از مهمترین مناطق حفاظت شده ایران از نظر زندگی جانوری است. شرایط توپوگرافی دشتی-کوهستانی منطقه سبب شده است که این منطقه یکی از متنوع ترین زیستگاه های حیات وحش ایران محسوب شود.
شیوع طاعون در ۲ هفته اخیر ۲۸ راس وحوش را تلف کرده و بیشترین تلفات در جمعیت کل و بز و البته از میان بزغاله ها گزارش شده است؛ گونه های قوچ و میش بسیار کم درگیر این بیماری شده اند و خوشبختانه در میان جمعیت آهوان هیچ تلفاتی مشاهده نشده است. البته مسوولان اعلام کرده اند که این بیماری در این روزها ترمز کشیده و کمتر جولان داده است.
شمار تلفات طاعون نشخوارکنندگان کوچک در میان وحوش خراسان شمالی تنها در منطقه سالوک شهرستان اسفراین که البته از بهترین زیستگاه های حیات وحش در استان است، گزارش شده است.
کارشناسان می گویند با توجه به اینکه شیوع بیماری در فصل سرد اتفاق افتاده، میزان شیوع خیلی نگران کننده نیست زیرا سرمای هوا به مهار بیماری کمک کرده اما، روند ابتلا و مرگ و میرها روبه کاهش است.
اما آنچه در این میان اهمیت دارد، اثرقابل پیش بینی خشکسالی و تمهیدات در این باره است که گویا در این زمینه کم کاری شده است.
جلوگیری از چرای بی رویه دام در زیستگاه های حیات وحش، کاهش حضور گله ها در این مناطق و اقدام برای تغذیه دستی وحوش از جمله اقداماتی است که انتظار می رفت برای جلوگیری از ابتلای حیات وحش به بیماری اقدام شود.
بر اساس اعلام اداره کل حفاظت محیط زیست، تلفات طاعون نشخوارکنندگان کوچک بیشتر در جمعیت کل و بز و در بزغاله ها یعنی در جمعیت ضعیف و حساس مشاهده شده است که این امر بی ارتباط به خشکسالی و نامناسب بودن وضعیت تغذیه حیوان نیست.
کارشناسان می گویند در سال های خشکسالی بویژه امسال که تولید علوفه در مراتع به شدت کاهش یافته، حیوان به لحاظ جسمی ضعیف می شود از این رو در برابر بیماری ها آسیب پذیرتر است. تنش های ناشی از کاهش منابع آبی و تنشگی وحوش، کمبود غذا و علوفه در مراتع سبب شده تا حیوان مستعد بیماری شود.
البته شیوع بیماری در میان حیوانات اهلی و نیز وحوش در سال جاری دور از انتظار نبود از این رو تغذیه دستی باید زودتر از این در دستور کار قرار می گرفت اما گویا کمبود اعتبار مانع این امر شده است.
کمبود اعتبار برای تغذیه دستی وحوش
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی در این باره با اشاره به اینکه تلفات وحوش به علت طاعون جز در سالوک اسفراین در منطقه دیگر گزارش نشده است خاطرنشان کرد: قریب به اتفاق وحوش تلف شده نابالغ و ضعیف هستند، برای جلوگیری از شیوع بیماری، لاشه های وحوش تلف شده جمع آوری و سوزانده شده و ضدعفونی آبشخورها هم انجام شده است.
حبیب لشکری درباره تاثیر خشکسالی در شیوع بیماری در جمعیت حیات وحش گفت: در سال های خشکسالی که یافتن غذا و علوفه مشکل می شود، حیوان به لحاظ جسمانی ضعیف و مستعد بیماری می شود.
وی افزود: در این شرایط تغذیه دستی وحوش انجام می شود البته این اداره کل در تامین علوفه با کمبود اعتبار روبه رو است، انتظار می رود استانداری در تامین اعتبار مورد نیاز حمایت لازم را داشته باشد.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی گفت: در صورتی که تغذیه دستی انجام شود شرایط حیات وحش برای بقا بهتر می شود.
وی با بیان اینکه دام های اهلی علت ابتلای حیات وحش به بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک است اظهار داشت: برای جلوگیری از شیوع طاعون نشخوارکنندگان کوچک از دامداران خواسته شد تا هرچه سریعتر گله‌های خود را از ارتفاعات منطقه سالوک اسفراین خارج کنند، اکنون از حضور گله ها در مناطق جلوگیری می شود.
وی خاطرنشان کرد: علت عمده انتشار بیماری در حیات وحش، انتقال آن از دام اهلی است البته دامپزشکی اعلام کرده دام های حاشیه مناطق زیر پوشش واکسیناسیون قرار گرفته اند اما برخی از دام ها که تحت پوشش واکسیناسیون قرار نگرفته اند بیماری را به وحوش منتقل می کنند.
خروج دام از منطقه راهکار موثر برای مهار طاعون
مدیرکل دامپزشکی خراسان شمالی هم در این باره گفت: یکی از مهم ترین اقدام ها برای کنترل بیماری در میان وحوش، جلوگیری از حضور گله های دام در منطقه است، اداره کل حفاظت محیط زیست باید از ورد دام به زیستگاه های حیات وحش جلوگیری کند و در صورتی که گله ها در منطقه حضور دارند آنان را خارج کند.
حمید رمضانی اظهار داشت: دام های اهلی، حتی آنان که واکسن دریافت کرده اند می توانند عامل انتقال بیماری به حیات وحش باشند، در استان ۹۰ روستا در حاشیه زیستگاه های حیات وحش وجود دارد که در آن ۳۰۰ هزار راس دام سبک نگهداری و پرورش داده می شود که این جمعیت دامی زیر پوشش واکسیناسیون قرار گرفته اند.
وی افزود: طاعون نشخوارکنندگان کوچک مسری ست و در شرایطی که دام و حیات وحش نزدیک هم قرار گیرند منتقل می شود، هر چند اکنون دام روستاییان علیه بیماری واکسینه شده و ایمن هستند اما این گله ها می تواند عامل انتقال بیماری باشند، واکسن به تنهایی نمی تواند مانع شیوع بیماری شود بنابراین باید دام اهلی نباید وارد زیستگاه های حیات وحش شود و دام هایی که در مناطق هستند باید خارج شوند.
مدیرکل دامپزشکی خراسان شمالی گفت: امسال کانون بیماری در دام اهلی بسیار کاهش یافته و این نشان می دهد واکسیناسیون پوشش خوبی داشته است
وی با اشاره به مایه کوبی بیش از یک میلیون و ۹۸۰ هزار راس دام در استان علیه طاعون نشخوارکنندگان کوچک( پی.پی.آر) در سال جاری افزود: ۳۰۰ هزار راس از این دام ها در حاشیه زیستگاه های طبیعی نگهداری می شوند و واکسیناسیون دام های مجاور زیستگاه های حیات وحش در برابر این بیماری به طور ۱۰۰ درصد انجام شده است.
وی اظهار داشت: برای مهار بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک در حیات وحش توصیه های بهداشتی به محیط بانان داده شده است که آهک پاشی و ضدعفونی آبشخورها و سوزاندن و دفن بهداشتی لاشه ها برای جلوگیری از سرایت عامل بیماری به دیگر وحوش از جمله آن است.
مدیرکل دامپزشکی خراسان شمالی با اشاره به تاثیر خشکسالی بر ضعف جسمانی و تضعیف سیستم ایمنی وحوش تصریح کرد: تغذیه دستی وحوش منطقه برای جبران کمبود علوفه و استفاده از مکمل های ویتامینه در آبشخور این حیوانات برای تقویت ایمنی آن ها از دیگر توصیه های ما به متولیان بوده است.
کاهش ابتلای وحوش خراسان شمالی به طاعون
مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی گفت: روند ابتلای حیات وحش منطقه سالوک شهرستان اسفراین به بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک کاهشی شده است اما همچنان شاهد تلفات در وحوش هستیم.
حسن پهلوان به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: آمار لاشه های شناسایی شده از وحوش تلف شده روند رو به کاهش دارد به طوری که در ۷۲ ساعت گذشته لاشه یک راس بزغاله در منطقه شناسایی شده است.
وی افزود: هنوز نمی توان گفت که بیماری به طور کامل از بین رفته است، بر این اساس پایش ها و اقدامات پیشگیرانه برای مهار طاعون نشخوارکنندگان کوچک در حال انجام است.
پهلوان خاطرنشان کرد: شمار تلفات حیات وحش ناشی از ابتلا به طاعون نشخوارکنندگان کوچک در منطقه سالوک شهرستان اسفراین به ۲۸ راس رسیده است.
وی با بیان اینکه بیشترین تلفات ناشی از این بیماری مربوط به بزغاله ها است گفت: تلفات ناشی از طاعون جز منطقه سالوک در جای دیگر گزارش نشده است.
پیگیری برای تامین علوفه مورد نیاز وحوش
پهلوان درباره اثرات خشکسالی بر شیوع بیماری در حیات وحش اظهار داشت: در سال های خشکسالی حیوان به لحاظ جسمی ضعیف می شود از این رو تلاش داریم تا تغذیه دستی وحوش در مناطق مختلف انجام شده است، البته در این زمینه با کمبود اعتبار روبه رو هستیم و در حال رایزنی برای تامین اعتبار از استانداری هستیم.
مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی خاطرنشان کرد: تغذیه دستی حیات وحش با توجه به مناسب بودن وضعیت تولید علوفه در مراتع و نیز نزدیک شدن فصل سرما ضروری است.
اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی اعلام کرده است که به احتمال فراوان منشا بیماری دام اهلی است که به صورت غیرمجاز در منطقه حضور دارند.
پارک ملی سالوک با گستره ۲۰ هزار هکتار در شمال غربی شهرستان اسفراین، به دلیل شرایط توپوگرافی دشتی و کوهستانی، به عنوان یکی از متنوع ترین زیستگاه های استان شناخته می شود.
بخش شمالی این پارک دارای جاذبه های طبیعی گردشگری، کوهستانی و زیستگاه حیوانات کوه زی و قسمت جنوبی زیستگاه حیوانات دشت زی است.
قوچ و میش اوریال، بز، پلنگ، گربه پالاس و گراز از جانوران شاخص پارک ملی سالوک اسفراین هستند.
شهرستان اسفراین در ۶۰ کیلومتری جنوب شرقی بجنورد، مرکز استان خراسان شمالی با داشتن ۲ پارک ملی سالوک و ساریگل، ۲ منطقه حفاظت شده و سه منطقه شکار ممنوع با تنوع گیاهی و جانوری ارزشمند، از مهمترین ذخیره گاه های ژنتیکی غنی کشور محسوب می شود.
نظر شما