اصغر فارسی که معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است و به عنوان رایزن فرهنگی سال ها در خارج از کشور فعالیت می کرده، روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا ضمن تشریح وظایف و نوع ماموریت های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، به بیان وضعیت این سازمان به عنوان متولی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی پرداخت و با نگاهی جامع، عوامل تاثیرگذار بر فعالیت های این سازمان همچون اوضاع اقتصادی، تحریم ها، کرونا و شرایط نیروی انسانی را با توجه به شرایط حاکم بر منطقه و نظام بین الملل تشریح کرد.
اهمیت ماموریت این سازمان ر تا چه اندازه‌ای می دانید؟
بعد از جنگ جهانی اول برای دولت ها این مسئله که تصویری مطلوب و جذاب از خود به دیگران نشان دهند، اهمیت زیادی پیدا کرد. سطح و میزان این اهمیت تا جایی پیش رفت که نظریه پردازان بین المللی در کنار قدرت نظامی و اقتصادی، تاثیرگذاری بر فکر و اندیشه ملت های دیگر را جدی در مطالعات و اقدامات خود مد نظر قرار دادند. کشورهایی مانند فرانسه، آمریکا، آلمان، ایتالیا و ترکیه جدی تر از سایر دولت ها به مقوله فرهنگ و ارزش های فرهنگی خود توجه کردند و نشان دادند فرهنگ و جذابیت های فرهنگی کشورها می تواند زیاد در دستیابی به مقاصد سیاسی و اقتصادی کارساز باشد.
برای ایران با سابقه فرهنگی و تمدنی کهن و درخشان و ظرفیت های فراوانی که از نظر هنری، ادبی، فلسفی و دینی دارد، مهم است این قابلیت ها و ارزش های ایرانی – اسلامی به جهانیان معرفی شود. وظیفه معرفی و شناساندن این داشته های ارزشمند، به عهده سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گذاشته شده است. این سازمان تلاش می کند در تعامل دائم با نهادها و دستگاه های مختلف کشور و با اندیشکده ها و اندیشمندان فرهنگی، ادبی، هنری و دینی ماموریت خود را به خوبی انجام دهد.
نظم جهانی در بسیاری نقاط جهان به هم خورده و انواع تهدیدات، جوامع و نظام‌های سیاسی را احاطه کرده است. در این شرایط استفاده از جذابیت های فرهنگی و به معنای امروزی و رایج در دانش روابط بین اللمل، دیپلماسی فرهنگی بسیار مورد توجه است. جمهوری اسلامی ایران از منظر قدرت نرم در جهان، جایگاه ویژه‌ای دارد. جنابعالی نقش و تاثیر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را در مقابله با تهدیدات و چالش‌ها به ویژه از نوع ایران‌هراسی چگونه ارزیابی می کنید؟
در خصوص دامنه، تنوع و فراوانی تهدیدات، جهان امروز با پیچیدگی های زیادی رو بروست. افزایش درگیری ها، تنزل اثربخشی و سطح تاثیر ساختارهای بین المللی و ساز و کارهای دیپلماسی برای حل مناقشات جهانی، تشدید چالش های امنیتی مانند تروریسم و افراط گرایی که بخش های وسیعی از جهان و خصوصاً غرب آسیا و برخی همسایگان ما را در برگرفته، بحران های اقتصادی، مشکلات زیست محیطی، شیوع بیماری مهلک کرونا و آثار مخرب آن بر مناسبات اجتماعی و اقتصادی، همه ملت ها را پریشان و درگیر کرده است.
علاوه بر این ما با دشواری های دیگری نیز رو برو هستیم. ایران هراسی، اسلام هراسی و شیعه هراسی که دشمنان انقلاب اسلامی با صرف هزینه های کلان خصوصا در کشورهای همسایه به ترویج آن می پردازند، از جمله این تهدیدات است و ایجاب می کند برای خنثی کردن آن، شیوه های موثری را در دستور کار قرار دهیم. سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برای مقابله با چالش هایی از نوع ایران هراسی، اسلام هراسی و شیعه هراسی تلاش کرده این نکته مهم را برجسته کند که اساسا فرهنگ ایرانی فرهنگ صلح، مدارا و انسان دوستی است. اسلام دین رافت و مهربانی است و شیعه نیز مذهبی مبتنی بر عقلانیت و عدالت خواهی است. اینها مفاهیم محوری است که می تواند سوء برداشت ها را برطرف و به از میان برداشتن تنش ها کمک کند و شرایط را برای همکاری فرهنگی با ملت های دیگر فراهم آورد.
سازمان فرهنگ، عضو موثر محافل و نهادهای بین المللی فرهنگی و دینی است
نمایندگان فرهنگی جمهوری اسلامی در نشست با نخبگان، اندیشمندان، دانشجویان، هنرمندان و علمای فرقه های مختلف اسلامی و علمای سایر ادیان همچنین در قالب مصاحبه های تلویزیونی و مطبوعاتی، ارزش های ایرانی و اسلامی را معرفی و تبیین می کنند. چاپ کتاب و انتشار نشریات و متونی که صلح طلبی و حق جویی ایرانیان را در طول تاریخ بیان می کند، معرفی اسلام واقعی و اینکه افراط گرایی و تندروی و کشتار انسان های بی گناه، مناسبتی با سنت اسلامی ندارد، برگزاری برنامه های مرتبط به گفت و گوهای درون دینی یا به عبارتی تقریب و وحدت مذاهب اسلامی با برگزاری دوره ها و نشست های متعدد شیعه شناسی در کشورهایی که نیاز است و زمینه آن وجود دارد، به معنای مقابله با چالش هایی است که ذکر شد.
در ستاد سازمان نیز این مباحث پیگیری می شود که به عنوان نمونه و به جهت اهمیت موضوع به گفت‌وگوهای بین دینی اشاره می کنم که به صورت مستمر به منظور دست یابی به مفاهمه بیشتر در قالب نشست هایی متعدد با رهبران و اندیشمندان سایر ادیان و با حضور علما و فرهیختگان دینی کشور برگزار می شود. ضمناً سازمان فرهنگ، عضو موثر محافل و نهادهای بین المللی فرهنگی و دینی مانند دبیرخانه کنگره ادیان سنتی و جهانی در قزاقستان است و از این طریق نیز ایفا نقش می کند.
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در اوضاع تحریم با فشارهای مضاعفی از نظر تامین منابع مالی روبرو شده است. لطفا در ارتباط با تاثیر تحریم ها بر فعالیت ها و برنامه های سازمان بفرمایید و اینکه در این شرایط برای اداره امور، چه تدابیری اندیشیده شده و نیاز مالی نمایندگی های فرهنگی چگونه تامین شده است؟
نرخ ارز در چند سال گذشته به دلیل شدت گرفتن تحریم ها افزایش داشته است. از طرفی چون عمده هزینه های سازمان، ارزی است؛ تحریم ها موجب محدودیت هایی شده است. اگرچه اعتبارات سازمان افزایش داشته این افزایش با احتساب هزینه های جاری کفایت نکرده است. علاوه بر این مسائل مربوط به نقل و انتقال ارز و حواله های ارزی، مشکل در پرداخت ها و مسدود شدن حساب های بانکی نمایندگی های فرهنگی، دشواری های زیادی به وجود آورده و انجام برنامه هایی مانند آموزش زبان فارسی، همکاری های دانشگاهی از نوع تبادل استاد و دانشجو و برگزاری نمایشگاه های فرهنگی و هنری، انتشار نشریات یا ترجمه و انتشار کتاب و آثار فاخر ایرانی را سخت کرده است.
عملکرد سازمان فرهنگ برای مقابله با تحریم ها
سازمان برای مقابله با این شرایط دشوار و کم اثر کردن تحریم ها مجموعه ای از اقدامات و راهکارها را در دستور کار قرارداده که می توان به هم افزایی ظرفیت های دستگاه های داخل کشور فعال در عرصه بین المللی، اولویت بندی برنامه های فرهنگی، بهره گیری بیشتر از ظرفیت های داخلی کشورهایی که در آن نمایندگی های فرهنگی فعالیت دارند، استفاده از ظرفیت ایرانیان مقیم در کشورها، استفاده از سازمان های مردم نهاد و سازمان های بین المللی فرهنگی، کاهش اعزام های کارشناسی و اعزام مدیران با وجود ضرورت، تلاش فراوان برای مدیریت منابع مالی با تغییر توازن بودجه صف و ستاد در جهت تامین اعتبارات فرهنگی نمایندگی ها و جلوگیری از بروز وقفه در اجرای برنامه های فرهنگی اشاره کرد.
اهمیت موافقتنامه های فرهنگی در سازمان فرهنگ
شیوه و نظام برنامه‌ریزی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برای معرفی ظرفیت های علمی، هنری، فرهنگی و تمدنی ایران چگونه است. همینطور ارزیابی شما از عملکرد این سازمان در قیاس با سازمان های مشابه مانند یونس امره چیست؟
نظام برنامه ریزی در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بستگی زیادی به عواملی مانند منابع مالی، سطح مناسبات کشورهای دیگر با کشورمان، اسناد فرهنگی امضا شده و برخی مسائل و عوامل دیگر دارد. در این ارتباط سند موافقتنامه فرهنگی به عنوان سند بالادستی در همکاری های فرهنگی با کشورهای دیگر اهمیت زیادی دارد و نیز سند برنامه مبادلات و در مرتبه بعدی سایر اسناد امضاء شده که ابعاد فعالیت و مسیر کار را تعیین و مشخص می کند از اهمیت بالای برخوردار است. شناخت کامل از جریان ها و مختصات فرهنگی، فکری، اجتماعی و حتی اقتصادی کشورها در اینکه یک برنامه جامع و دقیق برای همکاری تهیه شود، بسیار موثر است و به طور کلی برنامه سالانه نمایندگی ها از مرحله پیشنهاد تا تصویب و ابلاغ توسط کارشناسان فنی و تخصصی واحدهای مختلف سازمان مورد بررسی دقیق قرار می گیرد.
در ارتباط با بخش دوم سوال به جهت اهمیت و جایگاه دیپلماسی فرهنگی در سیاست خارجی ترکیه، اعتبارات مالی فراوانی چه از ناحیه بودجه دولتییا جذب از بخش خصوصی، برای آن در نظر گرفته می شود. فعالیت های فرهنگی، آموزشی، علمی و دینی شیوه و نظام خاص خودش را دارد مثلا همکاری‌های دینی از طریق وابسته‌های دینی و سازمان دیانت، توریسم و گردشگری از طریق وابسته‌های فرهنگی و وزارت فرهنگ و توریسم، امور آموزشی و تربیتی از طریق مراکز یونس امره (آموزش زبان) و بنیاد معارف اسلامی. اعطای بورس‌های تحصیلی از طریق موسسه بورس‌های ترکیه وابسته به ریاست جمهوری (تی کا) و فرصت‌های مطالعاتی توسط وزارت علوم ترکیه (یوک)، حمایت از ترجمه آثار ترکی به سایر زبان‌ها نیز در قالب پروژه تدا انجام می‌گیرد.
کار فرهنگی در خارج از کشور شرایط خاص خودش را دارد. موفقیت در این عرصه علاوه بر جذابیت های فرهنگی به منابع مالی، هماهنگی میان نهادها، میزان حمایت و پشتیبانی از نمایندگی ها، ضریب اعتماد میان کشورها و به ذهنیت نخبگان بستگی دارد. بدیهی است کشورها با توجه به نظام ارزشی و باورهای خود کوشش می کنند به بهترین شیوه ممکن نسبت به ترویج آن اقدام کنند.
ویژگی های رایزنان فرهنگی؛ از آشنایی با هنر و تمدن ایران تا آشنایی با حسابداری
نمایندگان فرهنگی به جهت وظیفه مهمی که به عهده می گیرند، باید از نطر دانش، تجربه و شناخت کافی از نظام بین الملل از سطح قابل قبولی برخوردار باشند. لطفا در این ارتباط یعنی نحوه انتخاب نمایندگان فرهنگی و ضوابط آن توضیح دهید؟
کار فرهنگی در خارج از کشور مستلزم لحاظ کردن دقایق و ظرایف زیادی است و باید ملاحظات لازم در نظر گرفته شود. این دقایق ایجاب می کند در انتخاب رایزنان فرهنگی نهایت دقت منظور شود. نمایندگان فرهنگی باید باهوش، توانمند و با مهارت باشند. مثلا باید فرهنگ، هنر و تمدن ایران و اسلام را دقیق بشناسند، به زبان منطقه اشراف و از ظرفیت های فرهنگی، هنری، علمی و تمدنی کشور آگاهی داشته باشند، مختصات فرهنگی اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشوری را که قرار است به عنوان نماینده اعزام شوند، بشناسند. از توانمندی مدیریتی برخوردار باشند، سوابق شغلی مرتبطی داشته باشند، بتوانند با شخصیت ها، نهادها و عناصر فرهنگی کشور میزبان تعامل کنند. از مهارت مذاکره و گفت و گو برخوردار باشند، سخنران باشند، توانایی تحلیل داشته باشند، در بعضی مواقع نیاز می شود که شخص رایزن، تدریس هم داشته باشد. تدریس زبان فارسی تا مباحث دیگر ایران شناسی و معارف اسلامی و حتی نماینده فرهنگی باید در حدی که بتواند اسناد مالی را تنظیم و دسته بندی کند، با حسابداری آشنایی داشته باشد.
یک کمیته سنجش در ستاد وجود دارد که این مولفه ها را در افراد بررسی می‌کند و نمایندگان فرهنگی نه فقط باید آشنایی بلکه باید بتوانند به میزان زیادی اموری را که در یک ساختار اداری، آموزشی و فرهنگی تعریف می شود، خو انجام دهند. ضمنا شرکت در دوره های آموزشی برای رایزنان فرهنگی قبل از عزیمت به محل ماموریت ضروری است.
تغییر رویکرد با تاسیس دبیرخانه گفت و گوی فرهنگی بین المللی
با توجه به مضایق مالی و اقتضائات مناطق و کشورهای مختلف، سازمان، باید اولویت هایی را در نظر بگیرد یا بر اساس موقعیت، شکل های تعاملی و شیوه های خاصی را در دستور کار قرار دهد؛ همچنانکه در چند سال گذشته رویکرد سازمان از گفت محوری به گفت و گو محوری تغییر کرده، لطفادر این ارتباط توضیح دهید؟
به دلایل مختلف از جمله جایگاه و اهمیت کشورها در یک منطقه و الزامات ناشی از آن خصوصا جهت استفاده موثرتر از منابع در اختیار، سیستم برنامه ریزی سازمان کشورها را اولویت بندی می کنند. مثلا حوزه همسایگان به جهت تهدیدات و فرصت هایی که می تواند برای کشور فراهم کند، از اهمیت زیادی برخوردار است. مسلمان بودن، میزان جمعیت مسلمان کشورها، واقع شدن کشورها در حوزه فرهنگ و تمدن ایرانی، اشتراکات فرهنگی، تمدنی، زبانی و دینی، سطح مناسبات سیاسی و اقتصادی با کشورمان از جمله مولفه هایی است که در اولویت بندی ها لحاظ می شود.
تغییر رویکرد از گفت محوری به گفت و گو محوری به عنوان یک شیوه تعاملی موثر، از ابتکارات سازمان در چند سال اخیربوده است. برای این منظور دبیرخانه مرکزی گفت و گوی فرهنگی بین المللی در سازمان تاسیس شده است. مبنا و دلیل تاسیس آن بوده که فرهنگ و ارزش های فرهنگی می تواند عامل انسجام، همدیگر فهمی و تقویت روحیه همکاری و مشارکت میان کشورها باشد و ظرفیت های علمی و فرهنگی کشورها می تواند همگرایی بوجود آورد.
باور داریم نخبگان می توانند برسیاست های کشورها در عرصه خارجی به خصوص در حوزه همسایگان تاثیر بگذارند. مواقعی که ممکن است برداشت درستی از مقاصد و سیاست های کشورمان وجود نداشته باشد باورها و میراث مشترک می تواند کارساز باشد. به هرحال این دبیرخانه موفق شد گفت و گو با نخبگان فرهنگی و علمی کشورهای عربی، منطقه شبه قاره و آسیای مرکزی و قفقاز را با همکاری بعضی از دانشگاه های کشورمان سامان دهد. اولین خاصیت گفت و گو این است که طرفین را به هم نزدیک می کند و اگر اختلاف یا سوء تفاهمی باشد، باعث می شود مواضع اختلافی دقیق تر فهم شود و طرفین برای آن راه حلی جستجو کنند. گفت و گو درک متقابل را به وجود می آورد و می تواند مشارکت ایجاد کند و مهمتر اینکه اعتمادساز است. برای روشن شدن واقعیت ها و حقایق و برای مقابله با تبلیغات منفی و ایران هراسی که دشمنان به وجود می آورند، به گفتگو نیاز داریم.
امتیاز سازمان فرهنگ در دوران کرونا
از حدود دو سال گذشته همه‌گیری کرونا جامعه بشری را با خطر فزاینده ای روبرو کرده و باعث مشکلات اقتصادی، معضلات فرهنگی و اجتماعی فراوانی شده است. با توجه به فراگیری کرونا، اوضاع سازمان و برنامه های آن در خارج از کشور چگونه پیش رفته است؟
کار فرهنگی کار جمعی است و در انزوا یا کنج یک اتاق انجام نمی شود. به این معنا که اهداف فرهنگی از طریق نشست، همایش، تبادل هیات های علمی، هنری و فرهنگی، برگزاری نمایشگاه و هفته های فیلم محقق می شود. اکنون وضعیتی ایجاد شده که نمی توان جمعیتی را یک جا کنار هم نشاند. خطر جدی است پس چه باید کرد؟ کرونا فقط مسله ما نیست، همه جهان را درگیر خود کرده است. لذا باید تدبیر و برنامه ریزی کرد. سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مانند سازمان های مشابه در سراسر جهان به فضای مجازی و استفاده از آن روی آورده است. فضای مجازی قابلیت های منحصری مانند گستره وسیع، ارزان، سریع و قابل دسترس و پیگیری دارد. یعنی می توان از بازخورد و نتایج کار، خیلی زود مطلع شد.
در حوزه ستادی سازمان، زیر ساخت های لازم از جمله آموزش فعالیت در فضای مجازی به سرعت مهیا شد و اداره کل همکاری‌های رسانه‌ای و فضای مجازی از چند سال قبل در سازمان تاسیس شده بود. لذا با تدابیری که در این اداره کل اتخاذ گردید، نمایندگی های فرهنگی در کمترین زمان ممکن، بخش عمده‌ای از برنامه های خود را به این سمت هدایت و اجرا کردند و آموزش و توانمندسازی کارشناسان در سازمان و در نمایندگی های فرهنگی خیلی سریع انجام شد. ذائقه شناسی مخاطبان، شناسائی شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب در کشورهای دیگر، ایجاد و مدیریت صفحات الگو با موضوع فرهنگی، هنری، هدایت و پشتیبانی از صفحات نمایندگی‌های فرهنگی در شبکه های مجازی، برگزاری نمایشگاه های فرهنگی، هنری، مذهبی، برگزاری مراسم ماه رمضان و ماه محرم، برگزاری نشست به صورت وبینار و برگزاری دوره های آموزش زبان فارسی در فضای مجازی با حمایت واحدهای تخصصی سازمان صورت گرفت، خوشبختانه سازمان متوقف نشد و اتفاقا در شرایط تحریمی فضای مجازی و سوق دادن فعالیت ها به این سمت بسیار کارساز ومفید بوده است.
بهبود ساختارها از تغییر اساسنامه تا تاسیس اداره کل امور زنان
ستاد سازمان و ساختارهای آن در انجام ماموریت های محوله رکن محسوب می شود. لطفا از اقدامات در این بخش بفرمایید.
بدون شک مهمترین اقدام سازمان در چند سال گذشته تغییر اساسنامه و تنفیذ آن توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی بوده است. اقدام بعدی تصویب تشکیلات جدید سازمان در سازمان مدیریت و برنامه ریزی بوده که بنده به برخی از ویژگی ها و مزیت های ساختار و تشکیلات جدید اشاره می کنم.
برای اولین بار مصوبات شورای عالی سازمان بعنوان یک شورای قانون گذار برای سازمان اداری و استخدامی کشور معرفی و تبیین گردید و با استفاده از ظرفیت اساسنامه، نمودار سازمان مصوب شورایعالی مورد پذیرش سازمان اداری و استخدامی کشور قرار گرفت. همچنین به جهت اهمیت موضوع انعقاد اسناد همکاری در گسترش روابط فرهنگی بین المللی جمهوری اسلامی ایران، ساختار این بخش به اداره کل ارتقا پیدا کرد. به خاطر اهمیت فضای مجازی، ساختاری که وظیفه هدایت، حمایت و نظارت دقیق بر اجرای کار را به عهده داشته باشد، تحت عنوان اداره کل همکاری های رسانه ای و فضای مجازی در تشکیلات و چارت جدید سازمان ایجاد شد که با شیوع کرونا این اداره کل بسیار موثر واقع شد. همچنین امور زنان و خانواده سازمان که در گذشته فاقد ساختار رسمی بود، در نمودار جدید تحت عنوان اداره ارتباطات فرهنگی بین المللی زنان به تصویب رسید. این نمودار بعد از ۲۲ سال توسط رییس سازمان و معاون سازمان استخدامی و نوسازی اداری امضا شد. همینطور چابک سازی سازمان بسیار مورد توجه بوده، مکانیزه نمودن فرایندها و توسعه سامانه های نرم افزاری و حاکم کردن سیستم مدیریت مشارکتی از دیگر اقداماتی است که در حوزه ستاد سازمان انجام شده است.
در سازمانی مانند سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی موضوع نیروی انسانی متخصص و مجرب آشنا به نظام بین الملل و روند تحولات مناطق مختلف و آگاه از ظرفیت های فرهنگی، علمی و دینی کشور؛ اهمیت فراوان دارد. در زمینه وضعیت نیروی انسانی سازمان توضیحاتی بفرمایید.
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در آغاز از منفک شدن بخش بین الملل بعضی دستگاه ها مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان تبلیغات اسلامی به وجود آمد و نیروی انسانی بخش های ذکر شده نیز به سازمان منتقل شدند. از طرفی چون فضای بین المللی، رقابتی است و سازمان ناچار باید در این عرصه فعالیت کند و توان لازم را داشته باشد، از ابتدا توانمندسازی کارکنان از طریق آموزش های ضمن خدمت در دستور کار قرار گرفت. این روند در سال های اخیر با جدیت بیشتری دنبال شده است. همچنین در راستای چابک سازی سازمان و با توجه به برنامه های دولت برای کاهش نیروهای انسانی دستگاه های دولتی، کاهش نیرو در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و بازگرداندن نیروهای مأمور از سایر دستگاه‌ها به دستگاه مبدأ پیگیری شد. تلاش شد با اعطای مشوق‌ها و تسهیلات قانونی در بازخریدی نیروهای کم‌توان تسریع شود. به علاوه کارمندان محلی و بومی نمایندگی‌ها نیز ساماندهی شدند و سعی شد نیروهای توانمند و چندمنظوره که توانایی انجام چند کار را داشته باشند، در نمایندگی های فرهنگی حفظ شوند.
توجه به نیروهای جوان در مدیریت ها و رایزنان
از جمله اقدامات دیگر گردش دانش سازمانی از طریق تأسیس سامانه‌های تخصصی مانند پایگاه مدیریت دانش، سامانه رصد و پایش و الزام نمایندگان فرهنگی به نگارش رساله پایان مأموریت و انتقال تجارب است که ماموریت آنها خاتمه می یابد و نیز تشکیل شورای مشورتی و اتاق فکر با حضور نیروهای با تجربه است. در سال های اخیر به تخصصی سازی سازمان توجه زیادی شده است. در این زمینه در سال گذشته مجوز جذب ۴۶ نفر با تحصیلات مرتبط و با مدرک کارشناسی ارشد و دکتری که حداقل به یکی از زبان های خارجی پرکاربرد مسلط باشند، اخذ شد.
در موضوع انتخاب مدیر برای بخش های مختلف چه در ستاد یا صف در تمام سطوح مدیریتی اعم از معاونان، مدیران کل و سایر مدیران از نیروهای داخل مجموعه سازمان استفاده شده و خصوصاً به نیروهای جوان اعتماد و التفات زیادی شده است. نیروهای جوان، خوش فکر و دارای ابتکار در پست های مدیریتی داخل سازمان و هم در خارج از کشور به عنوان رایزن یا وابسته فرهنگی به کار گرفته شده اند.
نظر شما