قربانی شدن مهارت‌های زندگی پای آموزش مجازی

به گزارش خبرنگار ایرنا ، نزدیک به ۲ سال از آغاز همه گیری کرونا می گذرد و حوزه های مختلف تحت تاثیر آن قرار گرفته اند و اثرات آن با خود آسیب ها و تغییرات جبران ناپذیری را به همراه داشته است . حوزه آموزش از مهم ترین حوزه هایی است که در مرحله نخست محدودیت ها و تغییرات قرار گرفت و سیستم آموزش از حضوری به مجازی تغییر پیدا کرد .

طولانی شدن آموزش مجازی و قرنطینه خانگی دانش آموزان منجر به دور شدن آنها از فضای مدرسه و کلاس های درس شده است که ضمن اُفت آموزشی ، در حوزه اجتماعی و روانی نیز برای آنها تبعاتی داشته که کارشناسان حوزه آسیب های اجتماعی و مشاوره معتقدند که تداوم یافتن این شیوه آموزش اثرات ناخوشایندی در این بخش به بار خواهد آورد . 

فراهم نکردن بستری برای برقراری ارتباط دانش آموزان با یکدیگر ، دوست یابی ، سازش با دیگران به عنوان بخشی از این اثرات است که می توان نام برد و باعث شده تا آنها نتوانند مهارت های زندگی و اجتماعی را فرا بگیرند . 

کارشناسان حوزه آموزش و پرورش معتقد هستند که یادگیری در سنین کودکی بسیار حائز اهمیت است و مدرسه بعد از خانه اصلی ترین کانون برای جامعه پذیر کردن کودکان محسوب می شود ، اما امروز با توجه به شرایط کرونایی پیش آمده کودکان بهره مند از این فضا نیستند .

آموزش مجازی و اولویت هایی که فراموش شد 

یک متخصص روانشناسی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : نخستین مشکل و تاثیر آموزش مجازی برای دانش آموزان بویژه دانش آموزان مقطع ابتدایی ، محرومیتشان از کسب مهارت و روابط اجتماعی بوده است و کودکان بدون فراگیری این مهارت ها قادر به حضور بدون مشکل در اجتماع نیستند . 

سید محمد مختاری افزود : مدرسه به عنوان کانون آموزش ضمن بسترسازی برای فراگیری دروس ، یادگیری مسائل در حوزه مهارت های اجتماعی را ایجاد می کند و بسیاری از این مهارت ها از جمله چگونگی روابط و ارتباط گیری با افراد و حتی قوانین را در این فضا و با حضور در آن آموزش می بینند .

وی ادامه داد : به طور مثال دانش آموزان هنگام ایستادن در صف یاد می گیرند که باید نوبت را رعایت کنند و در این زمینه قانون رعایت و احترام گذاشتن به نوبت را فرا می گیرد . 

مختاری که سال ها به عنوان کارشناس مشاور در حوزه آسیب های اجتماعی دانش آموزان در آموزش و پرورش مازندران فعالیت داشت ، گفت : کودکان با حضور در مدرسه می توانند مسائل روابط عاطفی ، استقلال و رویه برخورد با مسائل را فرا بگیرند، ولی تاثیر فضای مجازی و کلاس های غیر حضوری باعث شده تا شیوه یادگیری نیز تغییر کند و معلم به عنوان محور آموزش قرار گیرد و به دلیل مجازی بودن و عدم دسترسی به دانش آموزان ، پرسش و پاسخ برای ارزیابی فعالیت آنها صورت نگیرد .

مدیر مشاوره مرکز بهداشت دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری ادامه داد : در حال حاضر معلم با دانش آموزان تنها با مانتیور کامپیوتر در ارتباط است و دانش آموزان در مدت حضور مجازی در کلاس تنها یکسری داده ها به صورت یکطرفه دریافت می کنند و معلم هم قادر نیست ارزیابی لحظه ای در این زمینه انجام دهد. 

وی با اشاره به اینکه در روند آموزش برقراری ارتباط بین آموزش گیرنده و آموزش دهنده اهمیت دارد ، گفت : اگر این برقراری ارتباط صورت نگیرد به نوعی آموزش استانداردی انجام نشده است که انتظار داشت نتایج قابل قبولی به دست بیاید . 

مختاری با اظهار این که دانش آموزان پایه اول و دوم و ۲ سال آخر دبیرستان بیشترین آسیب های را طی این حدود ۲ سال آموزش مجازی دیده اند ، افزود : نگاهی به نتایج به دست آمده دانش آموزان در کنکور سراسری امسال نشان می دهد که آموزش مجازی باعث افت تحصیلی دانش آموزان شده است و درصد نمره هایی که دانش آموزان در این آزمون ها داشته اند این مشکل را بوضوح نشان می دهد .

وی تاکید کرد : طولانی مدت شدن این شیوه تدریس بر آموزش و سطح سواد دانش آموزان تاثیر می گذارد و می تواند موجب بحران شود چون افرادی بدون فراگیری مهارت های اجتماعی وارد جامعه می شوند در حالی که از اصول اولیه نظیر برقراری ارتباط با افراد آگاهی درستی ندارند. 

اختلال در فراگیری مهارت‌های زندگی 

رییس اداره امور تربیتی ، مشاوره و آسیب های اجتماعی اداره کل آموزش و پرورش مازندران هم با اشاره به اینکه آموزش مجازی شیوه تدریس تحمیلی به سیستم آموزشی است ، گفت : کرونا شرایطی فراهم کرد که برای حفظ سلامت این شیوه تدریس به کار گرفته شود و بالتبع با خود تهدیدها و فرصت هایی به همراه داشته است .

دکتر معصومه توکلی افزود : در کنار فرصت های آموزش مجازی که باعث شد والدین دانش آموزان بدون دغدغه و نگرانی از ابتلای فرزندانشان نگران آموزش آنها نباشند ، اما طولانی مدت شدن این شیوه آموزش مضرات و آسیب هایی بر روند تعلیم و تربیت دانش آموزان ایجاد می کند .

وی  از تخلیه هیجان به عنوان عاملی برای تامین سلامت روحی و روانی دانش آموزان نام برد و ادامه داد : تخلیه هیجانی در مدرسه زمانی رخ می دهد که دانش آموز در میان همسالانش به فعالیت های بدنی بپردازد و یا اینکه در میان آن بتواند احساسات خود از قبیل خشم ، دوست داشتن و ایثارگری را نشان بدهد، در حالی که مجازی شدن آموزش و عدم حضور دانش آموزان در محیط مدرسه باعث شده تا این هیجانات در کودکان پدیدار و تخلیه نشود و به نوعی آنها چگونگی کنترل هیجانات و احساسات خود را در مقابل دیگران یاد نگیرند . 

این متخصص مدیریت آموزشی فراگیری مهارت های زندگی  و اجتماعی را به عنوان بخش دیگری از روند تعلیم و تربیت در مدرسه دانست و گفت : تمرین ، تکرار و در موقعیت قرار داشتن می تواند در فراگیری این مهارت ها تاثیر خود را داشته باشد، یعنی اینکه کودک چگونه با افراد ارتباط داشته باشد ، زمانی می تواند یاد بگیرد که در آن موقعیت قرار بگیرد و با تکرار آن را بیاموزد .

وی افزود : حضور دانش آموزان در فعالیت های ورزشی مدارس باعث می شود که قدرت تصمیم گیری در موقعیت های مختلف در آنها شکل بگیرد و یاد می گیرند سریع تصمیم گیری کنند و این خود باعث تخلیه هیجانات می شود و رشد روانی را ایجاد می کند .

توکلی ساده ترین مثال فراگیری مهارت های زندگی و اجتماعی در مدرسه را حضور بموقع کودک در کلاس درس برشمرد و گفت : این خود نوعی تمرین یادگیری نظم و انظباط به شمار می رود اما الان با حضور در آموزش های مجازی خبری از این فرصت یادگیری مهیا نیست .

رییس اداره امور تربیتی آموزش و پرورش مازندران افزود : تاب آوری از جمله مهارت هایی است که دانش آموزان می توانند در محیط مدرسه آن را فرا بگیرند اینکه کودک به دور از خانواده و حمایت های والدین و دیگر اعضای خانواده یاد می گیرد که چگونه در مقابل چالش های پیش آمده عکس العمل و رفتار نشان بدهد. وقتی کودک در خانواده و کنار والدین خود باشد همه چیز برای او مهیا است و خواسته هایش جامه عمل پوشانده می شود و به بچه های زودرنج و تا حدودی لوس تبدیل می شوند ، اما با حضور در مدرسه و در میان جمع همسالان برای به دست آوردن آنچه که می خواهند به افرادی پویا و تلاشگر مبدل می شوند .

دکتر توکلی گفت : با طولانی شدن دوره آموزش مجازی و دور شدن دانش آموزان از فضای کلاس و مدرسه بسیاری از مهارت های زندگی و اجتماعی را کودکان یاد نمی گیرند که این خود باعث می شود که در آینده افرادی فاقد این مهارت ها را در جامعه داشته باشیم .  

نیمه آبان ، آغاز آموزش حضوری 

براساس تصمیم ستاد ملی مدیریت مقابله با کرونا از ۱۵ آبان ماه مدارس متوسطه دوم کشور برای آموزش حضوری بازگشایی می شوند و با رعایت دستورالعمل ها و پروتکل های بهداشتی ابلاغی وزارت آموزش و پرورش دانش آموزان این مقطع در کلاس های درس خود حاضر می شوند . 

معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش مازندران در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : با تصمیم ستاد ملی مدیریت مقابله با کرونا دانش آموزان مقطع دوم متوسطه می بایست از ۱۵ آبان ماه در کلاس های درس حضور یابند و آموزش به صورت حضوری برگزار می شود که از جمعیت ۵۲۰ هزار دانش آموزی استان ۱۱۶ هزار نفر در  این مقطع می باشند .

علی دهقان افزود :  با توجه به اینکه بند و یا تبصره ای از سوی این ستاد برای حضور این دانش آموزان ذکر نشده است پس تمامی دانش آموزان  این مقطع می بایست در آموزش حضوری شرکت داشته باشند .

وی ادامه داد : در مرحله بعدی بازگشایی مدارس از اول آذر ماه جاری دانش آموزان مقطع متوسطه اول نیز آموزش آنها حضوری می شود که ۱۳۰ هزار دانش آموز مازندران در این مقطع تحصیل می کنند .

معاون آموزش متوسطه مازندران گفت : البته این بازگشایی های مدارس با رعایت مسائل بهداشتی و حفظ سلامت دانش آموزان می باشد و حوزه سلامت و تربیت بدنی اداره کل آموزش و پرورش استان امکانات و زیر ساخت های لازم برای رعایت پروتکل های بهداشتی کرونایی را در مدارس ارزیابی و پس از آن اجازه بازگشایی و فعالیت آنها را می دهند .

وی افزود : آموزش مجازی علاوه بر ایجاد فرصت ها ، آسیب هایی نیز داشته است که از آن جمله کم تحرکی بیش از حد ، افزایش وزن ، مشکلات روحی و روانی برای دانش آموزان بوده است. طولانی شدن مدت حضور کودکان در خانه زمینه ساز آن شده جامعه پذیری  و بلوغ اجتماعی نداشته باشند در حالی که سنین ۱۲ تا ۱۷ سالگی از مهم ترین رده سنی برای فراگیری این مهارت ها است.

این مسئول تاکید کرد : به اعتقاد کارشناسان آموزش و پرورش بیشتر ماندن کودکان در خانه به صلاح نیست و دانش آموزان با رعایت نکات بهداشتی و تزریق واکسن به مدرسه بروند .