انتخاب دوباره "میرضیایف" و اصلاحات پیش رو در ازبکستان

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، در انتخابات ریاست جمهوری این کشور «نارزالله اوبلومرادوف» از حزب محیط زیست، «مقصوده واریسوا» از حزب دموکراتیک خلق، «علی‌شیر قدیراف» از حزب رستاخیز ملی دموکراتیک، «بهرام عبدالحمیداف» از حزب سوسیال دموکرات و میرضیایف از حزب حاکم لیبرال دموکرات به رقابت پرداختند.

ازبکستان تا قبل از به مسند قدرت نشستن میرضیایف تجربه فراوانی در زمینه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری نداشت، چرا که از سال ۱۹۹۲ و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، «اسلام کریم‌اف» که دبیر اول حزب کمونیست جمهوری سوسیالیستی شوروی ازبکستان بود به قدرت رسید.

از سال ۱۹۹۲ تا  ۲۰۱۶ کریم‌اف موفق شده بود در انتخابات سال‌های ۲۰۰۰، ۲۰۰۷ و ۲۰۱۵ با اعمال چندین مرحله اصلاحات در قانون اساسی، پیروز بلامنازغ انتخابات با آراء بیش از ۹۰ درصدی باشد.

اما ناگهان با فوت کریم‌اف پس از ۲۷ سال حکومت، شرایط به کلی در این کشور تغییر کرد و این بار قرعه به نام میرضیایف افتاد که پیش‌تر در مسند نخست‌وزیری این کشور تکیه زده بود. میرضیایف موفق شد در سال ۲۰۱۶ با کسب ۸۸.۶۱ درصد از آرای مردم در برابر سه رقیب خود پیروز و به عنوان رئیس جمهوری ازبکستان انتخاب شود.

به گزارش خبرگزاری «الجزیره»،‌ میرضیایف در دور اول ریاست جمهوری خود که حدوداً پنج سال بطول انجامید اصلاحات گسترده‌ای را در این کشور اعمال کرده که به باور کارشناسان بعضاً از آن به عنوان یک «ازبکستان جدید» تعبیر می‌شود.

در این گزارش کوشیده‌ایم به کارنامه پنج ساله میرضیایف در دوران کوتاه پنج ساله‌ای که وی در مسند قدرت ریاست جمهوری این کشور بود بپردازیم و اقدامات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی وی را مورد بررسی قرار دهیم.

اقدامات سیاسی

گفتنی است آغاز دوران ریاست جمهوری میرضیایف به نوعی به روند مادام العمری ریاست جمهوری در این کشور پایان داد. بنابر این می‌توان گفت انتخاب وی سبب رشد شاخص‌های دموکراتیک در ازبکستان شد.

بر پایه جدیدترین برآورد جنبش یوکسالیش (Yuksalish) در ازبکستان، میرضیایف موفق شد در دور اول ریاست جمهوری خود بیش از ۱۵ ابتکار کلیدی را در این کشور اجرایی کند بیشترین تغییرات را در ازبکستان طی ۵ سال اخیر به وجود آورده است.

به باور تحلیلگران سیاسی شاید بتوان یکی ازمهم‌ترین و تاثیرگذارترین ابتکار میرضیایف را در دوره ۵ ساله ریاست‌جمهوری خود، ارتقا سیاست روابط خوب همسایگی در آسیای مرکزی دانست که به موجب آن مرزهای ازبکستان بازگشایی و مشکلات مرزی نیز حل و فصل شد.

یکی دیگر از اقدامات وی در حوزه سیاست خارجی در منطقه آسیای مرکزی و شوروی سابق، رژیم لغو روادید با ۹۰ کشور و رژیم لغو روادید ترانزیتی با ۴۸ کشور بود.

اقدامات اقتصادی

بدون شک اقدامات سیاسی اخیر میرضیایف موجبات ارتقاء رشد اقتصادی را نیز فراهم آورد. بهبود فضای کسب و کار، مدیریت فرایندهای تجاری، رشد اقتصادی، توسعه بازار بورس خارجی و حذف مشکلات پولی و نقدینگی را می‌توان از برجسته ترین محورهای برنامه‌ اصلاحات اقتصادی میرضیایف طی ۵ سال اخیر نام برد.

ایجاد تغییرات ساختاری حقوقی برای مبارزه با فساد و افزایش شفافیت سبب جذب حجم زیادی از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در مدت زمان کوتاه در ازبکستان شد.

به گفته مقامات وزارت سرمایه گذاری و تجارت خارجی ازبکستان، تاشکند در نظر دارد تا پایان سال ۲۰۲۱ میلادی معادل ۱۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی جذب کند.

این کشور در بهمن ماه ۱۳۹۸ قانون جدید سرمایه‌گذاری خارجی را با هدف جذب میلیاردها دلار سرمایه‌ های خارجی و بهبود شهرت این کشور در جهان اقتصاد و سیاست اجرایی کرد.

این قانون به نوعی تجمیع‌کننده و تقویت‌کننده شماری از قوانین پیشین مرتبط با سرمایه‌گذاری خارجی، حقوق و تعهدات سرمایه‌گذارها و فعالیت‌های سرمایه‌گذاری بود که مسائل حقوق اجتماعی مانند آزادی کارگران خارجی، آزادی تردد و حقوق بیمه برای سرمایه‌گذاران خارجی را نیز شامل می‌شد.

ازبکستان در سال ۲۰۱۹ میلادی موفق شد ۴.۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب کند که ۳.۷ بیشتر از مقدار سرمایه‌گذاری جذب شده در سال ماقبل آن بود.

اقدامات اجتماعی

در میان اصلاحات مختلف میرضیایف، یکی از مهمترین اقدامات ژئوپلتیک در ازبکستان لغو کار اجباری از جمله کار کودکان بخصوص در مزارع پنبه بوده که موجب افزایش وجهه و محبوبیت این کشور در بین سرمایه‌گذاران و مقام‌های غربی شده است.

میرضیایف همچنین یک نظام گسترده از خدمات عمومی به وجود آورد که راه‌اندازی شماری از مراکز را برای تسهیل امور اجتماعی هدفگذاری می‌کرد.

باز شدن فضای رسانه‌ها، ارتقاء شاخص‌های آموزش عمومی و تاسیس دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی جدید در کنار دعوت از دانشگاه‌های معتبر خارجی برای افتتاح شعبات خود در ازبکستان، در کنار طرح‌های کلان دیگر برای حمایت از جوانان دیگر ابتکارهای میرضیایف در بازه کوتاه پنج سال ریاست جمهوری او به شمار می آید.

آمارها نشان می دهد در انتخابات اخیر ریاست جمهوری در ازبکستان که دارای نزدیک به ۳۵ میلیون جمعیت است بیش از ۲۱ میلیون و ۲۶۶ هزار تن واجد شرایط رای دادن بودند و میزان مشارکت در آن  ۸۰.۴ درصد اعلام شده است.