همواره کشورهای همسایه افغانستان در مقاطع مختلف به خصوص هنگامی که بحران‌هایی در افغانستان بروز کرده، نشست‌هایی را برای هماهنگی‌های بیشتر برگزار کرده‌اند تا مواضع و نوع رویکرد جمعی نسبت به این تحولات مورد بررسی قرار گیرد.
از چند ماه پیش که دولت افغانستان سقوط کرد و طالبان قدرت را در این کشور به دست گرفت، بار دیگر ضرورت برگزاری اجلاسی از این دست از سوی کشورهای همجوار احساس شد که نشست مسکو و تهران در این راستا قابل ارزیابی است.
در نشست مسکو چه گذشت؟
مسکو چهارشنبه ۲۸ مهرماه با حضور ۱۰ کشور از جمله روسیه، چین، ایران و پاکستان و هیئت طالبان برگزار شد. آمریکا از شرکت در این نشست انصراف داد و «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه این کشور اعلام کرد به دلایل تکنیکی در سومین نشست مسکو حضور نیافته است اما «توماس وست» نماینده آمریکا در افغانستان در نشست‌های بعدی حتما شرکت خواهد کرد.
در اجلاس مسکو، «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه گفت که تلاش طالبان برای ثبات اوضاع در افغانستان را می‌ستاید اما راه حل بلند مدت را در تشکیل یک دولت واقعاً فراگیر می‌بیند که از منافع همه گروه‌های قومی و سیاسی نمایندگی کند.
«عبدالسلام حنفی» معاون رئیس‌الوزرای طالبان در سخنرانی خود در این نشست گفت که صلح و ثبات به افغانستان برگشته است و حاکمیت ملی دوباره اعاده شده است. دولت طالبان به تمام کشورهای جهان به ویژه به کشورهای همسایه اطمینان می‌دهد که هیچ تهدیدی متوجه آنها از افغانستان وجود ندارد.
او اضافه کرد: حکومت فعلی به جامعه بین المللی اطمینان می‌دهد که به حیث یک حکومت مسئول تمامی مسئولیت‌های ملی و بین المللی‌اش را به خوبی درک می‌کند. طالبان تلاش کردند که دولت شان شامل تمام اقوام و اقشار باشد اما روند اصلاحات در ساختار سیاسی آنها ادامه دارد و این روند زمانگیر خواهد بود.
شرکت کنندگان در نشست مسکو همچنین وضعیت سیاسی کنونی افغانستان کمک‌های بشردوستانه و تشکیل یک دولت فراگیر را مورد بحث قرار دادند.
در مجموع شرکت کنندگان درباره این نشست به توافق ویژه‌ای نرسیدند اما در بیانیه‌ای بر کمک‌های فوری بشر دوستانه و اقتصادی برای بازسازی افغانستان تاکید کردند. در این بیانیه پایانی که از سوی وزارت خارجه روسیه صادر شده است، شرکت کنندگان خواستار برگزاری نشست بین‌المللی دیگری درباره افغانستان شدند.
در این بیانیه کوتاه آمده است که «با در نظر گرفتن شرایط دشوار اجتماعی-اقتصادی و بشردوستانه در افغانستان، طرفین آمادگی خود را برای هماهنگی تلاش‌ها برای کمک به بازسازی این کشور پس از درگیری‌ها اعلام کردند.»
همچنین در بیانیه منتشر شده توسط روسی پیشنهاد شده بود که یک کنفرانس جامع کشورهای کمک کننده به افغانستان با هدف حل و فصل اوضاع نابسمان اقتصادی این کشور نیز در آینده نزدیک دایر شود.
نگاهی گذرا به نشست تهران
در ادامه نشست های سه گانه مسکو پیرامون بررسی تحولات افغانستان، دومین دور نشست وزیران امور خارجه همسایگان افغانستان ۵ آبان (۲۷ اکتبر) در مقر وزارت امور خارجه کشورمان با حضور «محمد مخبر» معاون اول رئیس جمهوری، «حسین امیر عبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان و وزیران امور خارجه ازبکستان، چین، ترکمنستان، تاجیکستان و پاکستان برگزار شد. در این نشست وزیران امور خارجه چین و روسیه و نیز «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل به صورت مجازی شرکت داشتند. ضمن اینکه برخلاف نشست مسکو، نمایندگان طالبان در این نشست حضور نیافت.
این نشست توسط معاون اول رئیس جمهوری کشورمان افتتاح شد و ایشان سخنرانی جامعی در مورد وضعیت افغانستان داشتند. سپس پیام ویدئویی دبیر کل سازمان ملل متحد در افتتاحیه نمایش داده شد. در ادامه وزیران امور خارجه در مورد مسائل مربوط به افغانستان سخنرانی کردند و در نهایت شاهد انتشار بیانیه مشترک از سوی وزیران حاضر بودیم.
لازم به ذکر است که در این نشست وزیران امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان بر اهمیت شنیدن صدا و خواسته مردم این کشور از سوی جامعه بین المللی تاکید کردند و خواستار آن شدند که گروه حاکم بر افغانستان به تعهدات خود در مقابل خواسته های مردم و انتظارات جامعه بین الملل عمل کنند.
همچنین وزیران امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان در بیانیه‌ای مشترک متذکر شدند که یک ساختار سیاسی فراگیر و گسترده با مشارکت همه اقوام تنها راه‌حل مسائل افغانستان است و حملات تروریستی را در هر فرم و شکل از جمله حملات علیه گروه‌های قومی و مذهبی و حملات تروریستی اخیر به مساجد را شدیدا محکوم کردند.
افزون برآن، با توجه به اینکه وضعیت در افغانستان به طور اساسی تغییر کرده است، آنها برحمایت از حاکمیت ملی، استقلال سیاسی، وحدت و تمامیت ارضی افغانستان و عدم مداخله در امور داخلی آن تأکید کردند. شرکت کنندگان با یادآوری اصول پذیرفته شده جهانی حقوق بین‌الملل و احترام به آرمان مردم افغانستان برای تحقق صلح پایدار، برای مشاهده یک افغانستان با ثبات، توسعه، رفاه و روابط هماهنگ با کشورهای همسایه ابراز امیدواری کردند.
نظر شما