به گزارش روز یکشنبه گروه پژوهش ایرنا، علی باقری کنی در سفر به بروکسل و دیدار با «انریکه مورا» معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا، مطالبات کشور از ضرورت لغو تحریم ها گرفته تا ارایه تضمین برای جلوگیری از تکرار عهدشکنی را مطرح کرد؛ مطالباتی که از نظر تهران برای بازگشت به میز مذاکرات وین بیش از هر چیزی حائز اهمیت است.
سفر باقری به قاره سبز که نخستین ماموریت دیپلماتیک او در مقام معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران به حساب می آید از آنجا اهمیت دو چندان یافته است که به چهار ماه وقفه در مذاکرات هسته ای پایان داده است و نشانگر شروع مذاکرات در دولت سیزدهم به ریاست آیت الله ابراهیم رئیسی است.
نماینده کشورمان در این ملاقات با تاکید بر تجربه چند ساله بدعهدی در اجرا و نهایتا خروج یکجانبه و غیرقانونی از برجام توسط آمریکا و بی عملی کشورهای اروپایی در اجرای تعهدات پذیرفته شده خود، تاکید کرد آنچه برای ایران موضوعیت دارد، لغو موثر تحریم ها و عادی سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران است و هر توافقی باید خواسته های ایران در این‌خصوص را برآورده سازد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران همچنین در دیدار با انریکه مورا معاون دبیر کل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام تصریح کرد که تضمین برای عدم تکرار بدعهدی و رفتارهای غیرقانونی طرف های مقابل خواسته غیرقابل چشم پوشی جمهوری اسلامی ایران است.
بنظر می رسد این دیدار سازنده بوده است چرا که باقری پس از آن در توئیتر نوشت: «گفتگویی جدی و سازنده با انریکه مورا در مورد عناصر ضروری مذاکرات موفق داشتم. توافق کردیم پیش‌از پایان ماه نوامبر (هفته دوم آذر) مذاکرات را شروع کنیم. تاریخ دقیق هفته بعد اعلام خواهد شد.»
از بروکسل تا مسکو
بر اساس توافق انجام شده با کشورهای گروه ۱+۴ قرار شد مذاکرات دو جانبه ای نیز با هر یک از این کشورها برای اشتراک دیدگاهها در باره مذاکرات لغو تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران انجام شود، در همین چارچوب و به دعوت سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه اولین دور از این مذاکرات، بدون وقفه پس از بروکسل به مقصد مسکو انجام شد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران در دومین ایستگاه سفر اروپایی خود وارد مسکو شد، روسیه به عنوان یکی از پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد همواره نقش سازنده ای در مذاکرات هسته ای داشته است، نقشی که بارها دیپلمات های ایرانی آن را تایید کرده اند.
باقری کنی در بدو ورود به مسکو بار دیگر بر لزوم رفع تحریم ها تاکید کرد و گفت که آنچه در دور جدید گفت وگوها اهمیت دارد، آمادگی طرف‌های مقابل برای تصمیم‌گیری جدی در زمینه لغو تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه است.
در دیدار باقری و هیات همراه با سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه که در تالار تشریفات وزارت امور خارجه روسیه برگزار شد، دو طرف تاکید کردند: گفت و گوهای جدید تنها در صورتی موفقیت‌آمیز خواهد بود که به لغو تحریم‌ها و اجرای تمام و کمال تعهدات طرفین منجر شود.
باقری با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه و چین، دیدگاه‌های نزدیکی در خصوص مسائل منطقه‌ای، بین‌المللی و به ویژه برجام دارند، افزود: لازم است دیگر اعضای اروپایی چهار به علاوه یک نیز به تعهدات خود پایبند باشند و برای لغو تحریم‌های غیرقانونی تلاش کنند.
با توجه به سیاست خارجی عزت مندانه ایران و عملکرد قابل قبول روسیه و چین در زمینه همراهی با تهران در مسائل بین المللی به نظر می رسد مسکو و پکن نقش سازنده و مثبت خود را در همراهی با مواضع حق طلبانه ایران در مذاکراتی که به ۱+۴ معروف شده است حفظ کنند از سوی دیگر، انریکه مورا پس از دو دیدار با باقری در تهران و بروکسل می داند که تهران گفت وگوها را با هدف رفع تحریم ها آغاز کرده است بنابراین وی در دیدار با طرف های دیگر گروه ۱+۴ الزامات و اقتضائاتی که مدنظر تهران قرار دارد را بازگو خواهد کرد و باقری نیز در روزها و هفته های آینده دیدارهای دیگری با سایر اعضا خواهد داشت تا گامی دیگر در مسیر رفع تحریم های ظالمانه علیه ملت ایران بردارد.
پس از این گفت وگوها سران آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام روز شنبه هشتم آبان ماه با صدور بیانیه‌ای مشترک بدون اشاره به نقش خود در مشکلات کنونی اجرای این توافق ادعا کردند که بازگشت به برجام منوط به تغییر رفتار ایران است.
به گزارش ایرنا، در این بیانیه که یک نسخه آن در تارنمای وزارت امور خارجه آلمان منتشر شد به این مساله که برجام با خروج و کارشکنی های آمریکا در دست اندازهای کنونی قرار گرفته است اشاره نشده و در عوض آمده است که رهبران چهار کشور درمورد «خطر ناشی از توسعه برنامه اتمی ایران برای امنیت بین‌المللی» گفت‌وگو کردند.
بیانیه یادشده که تنها چند روز پس از توافق ایران و اتحادیه اروپا برای شروع مذاکرات برای ازسرگیری اجرای برجام انتشار یافت، نسبت به پیشرفت‌های هسته‌ای ایران و آنچه گام‌های تحریک آمیز نامیده ابراز نگرانی شده و می‌افزاید: ما عزم خود را برای اطمینان از اینکه ایران هرگز نتواند به توسعه سلاح هسته‌ای یا دستیابی به آن، بپردازد ابراز کردیم و نگرانی شدید وفزاینده خود را در این زمینه به اشتراک گذاشتیم.
این درحالی است که جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری مسئولیت پذیر بارها اعلام کرده است که در صورت لغو تمام تحریم‌های آمریکا به نحوی که قابل راستی آزمایی باشد، به اجرای تعهداتش در برجام باز می‌گردد.
رهبران چهار کشور آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان که دارای زرادخانه های مملو از کلاهک‌های هسته ای هستند ادعا کردند که کاهش تعهدات برجامی ایران توجیه مدنی منطقی ندارد اما این اقدامات «برای برنامه‌های تسلیحات هسته‌ای مهم هستند». آن‌ها بر همین اساس مدعی شدند که «ادامه پیشرفت فعالیت‌های هسته‌ای ایران و مانع‌تراشی در بازرسی‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی امکان بازگشت به برجام را به خطر می‌اندازد.»
ایران و گروه ۱+۵ شامل آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا همراه با آلمان در ۲۳ تیر ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) به توافقی جامع دست یافتند که براساس آن ایران برخی از فعالیت‌های هسته‌ایش را محدود کرد و در مقابل تحریم‌های هسته‌ای علیه تهران تعلیق شد و چند ماه بعد شورای امنیت با تصویب قطعنامه اجماعی ۲۲۳۱ (۲۰۱۵ ) برجام را تایید کرد. برجام یک هفته بعد با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد تأیید و به عنوان ضمیمه الف به قطعنامه مذکور پیوست شد.
اما پس از ورود ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از این توافق در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در ۲ مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.
اجرای نامتوازنِ برجام از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
جمهوری اسلامی ایران همچنین بارها اعلام کرده که اگر سایر طرف‌های باقی‌مانده در برجام تصمیم بگیرند تعهدات خود را مطابق با توافق اجرا کنند، گام‌های مربوط به کاهش تعهدات برجامی ایران قابل بازگشت خواهد بود.
نظر شما