سد کهیر و عزم دولت برای تکمیل پروژه ای ۱۱ ساله در سیستان و بلوچستان

سهد کهیر در صورت بهره‌برداری کامل در آینده نیازهای آب آشامیدنی، صنعتی و کشاورزی منطقه را تامین خواهد کرد.

به گزارش ایرنا ایجاد سازه‌های بزرگ آبی به نمادی از توسعه اقتصادی برای خیلی از کشورها تبدیل شده از اینرو درکشورهایی مثل ایران خودمان برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای برای ایجاد یک سازه مهندسی به نام سد انجام شده و می‌شود.

ساختن سد در مناطق گوناگون کشورمان با اهداف مختلفی انجام می شود مثل مهار سیلاب‌ها، ذخیره آب‌های سطحی برای تامین آب آشامیدنی، کشاورزی، صنعت، در کنار آن تولید برق و برخی مواقع ایجاد محیطی تفریحی از مهمترین آن‌هاست.

 در سیستان و بلوچستان هم ساختن سد از انگیزه‌های مختلفی تبعیت می‌کند و بعد از پیروزی انقلاب تا حالا هم سدهای مختلفی مثل آشار، بزمان، پیشین، خیرآباد،مهران، ماشکید، شهری کور، گشت، شی کلک، ساخته شده و یا در دست ساخت است اما در این گزارش از سد کهیر می گوییم. «سد کهیر یک سد بتن غلتکی از نوع FSHD Faced" "Symmetrical Hardfill Dam  بوده این سد در فاصله ۱۱۱ کیلومتری غرب چابهار و یک کیلومتری روستایی با همین نام قرار دارد و حجم اولیه‌اش در حدود ۳۱۴ میلیون مترمکعب ارزیابی شده است.» جدول زیر این پاراگراف به صورت خلاصه اهداف این سد را نوشته است.

حالا اگر در مورد این سد با توجه به اهمیتی که در تامین آب آشامیدنی و آبیاری منطقه دارد بیشتر بدانیم بد نیست ابتدا از گذشته شروع کنیم و به زمان حال برسیم.

سد کهیر طرح بزرگ آبرسانی 

سال ۸۷ بود که پرویز فتاح وزیر وقت نیرو این جمله را درباره سد کهیر به کار برد: سد کهیر طرح بزرگ آبرسانی در منطقه محسوب می‌شود که انقلابی بزرگ را در زمینه تامین آب مورد نیاز مردم ایجاد می‌کند. بعد از این جمله او در همان زمان و طی نشستی که با خبرنگاران زاهدانی داشت ادامه داده بود که اجرای سد بزرگ کهیر سیستان و بلوچستان به ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که دولت با تصویب اعتباری مناسب زمینه آغاز اجرای آن را فراهم کرده است.  

بعد از سال ۸۷ روند اجرای سد کهیر مسیر پر فراز و نشیبی را طی کرد تا اینکه حوالی سال ۹۳ احمد عاقبت‌بخیر مدیر عامل وقت شرکت آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان خبر از بهره‌برداری این سد تا پایان سال ۹۶ داد ؛اما سال ۹۶ آمد و کهیر افتتاح نشد.

سال ۹۸ هم که سیل در سیستان و بلوچستان آمد باز همه از سد گفتند و اهمیت وجودشان در این استان، رضا اردکانیان وزیر نیرو دولت پیشین در آن سال هم با اشاره به اینکه رییس جمهوری در سفر به سیستان و بلوچستان دستور داده علاوه بر ارقام بودجه، اعتبار بیشتری برای تکمیل سد کهیر و شهری کور (که حدود ۸۵ درصد و ۹۳ درصد پیشرفت فیزیکی داشتند) تخصیص یابد گفته بود که: این ۲ سد حداکثر تا ۱۵ ماه آینده به بهره‌برداری برسد.

برنامه‌هایی برای سد کهیر

از سال ۹۸ تاکنون،۲ سال گذشت تا اینکه به ۱۴۰۰ رسیدیم و هنوز سد کهیر افتتاح نشده اما امسال انگار قرار است اتفاقاتی برای این سد بیفتد و به امید خدا شاهد بهره‌برداریش باشیم چرا که سیزدهم همین ماه مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران به زاهدان آمد و نشستی تخصصی با استاندار و مسوولان اجرایی سیستان و بلوچستان داشت تا  از سد کهیر و بهره‌برداریش بگویند.

سیدحسن رضوی در نشست تخصصی بررسی موضوع سد کهیر با بیان اینکه سد کهیر یک پروژه ملی بوده که نتوانسته تسهیلات کامل را دریافت کند گفت: براساس سیاست‌های وزارت نیرو کارفرما تغییر کرده و با پای کار آمدن پیمانکار این پروژه شروع شده است. البته این مسوول کشوری تاکید کرد که پروژه سد کهیر در جنوب سیستان و بلوچستان این ظرفیت را دارد کمتر از یک سال به بهره‌برداری کامل برسد و با توجه به تخصیص کشاورزی این سد در این منطقه می‌تواند تاثیر گذاشته و همچنین سیلاب‌های متعدد را تنظیم کند.

حسین مدرس خیابانی استاندار سیستان و بلوچستان هم با تاکید بر اینکه پروژه سد کهیر از مهمترین پروژه‌های جنوب سیستان و بلوچستان است اشاره کرد که ۳۱۴ میلیون مترمکعب حجم سد کهیر است که اگر آبگیری شود تاثیر بسزایی بر منابع آب زیرزمینی و سطحی خواهد داشت و در نتیجه رونق کشاورزی را به دنبال دارد.

طبق برداشت اجمالی که از صحبت‌های گفته شده مسوولان در نشست بررسی موضوع سد کهیر و بهره‌برداریش داشتیم قراداد ساخت این سد سال ۸۹ با شرکت جهان کوثر بسته و در آن زمان طی قرارداد، بازه زمانی اجرایی ۴۵ ماهه با مبلغ اولیه ۶۶ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته شد که با در نظر گرفتن اصلاحیه‌ها به ۸۷ میلیارد و ۷۰ میلیون تومان ارتقا پیدا کرد و تا الان این سد به ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی رسیده است.

منابع مالی که توقف ایجاد کرد

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان به دلایل متعدد توقف پروژه سد کهیر اشاره کرد و توضیح داد که یکی از مسائل توقف این پروژه‌ها منابع مالی است که از بانک توسعه اسلامی تامین می‌شده وبا توجه به اینکه وام آن به اتمام رسیده باید منابع داخلی هزینه آن را تامین کند که این اتفاق افتاده و اعتبارات خوبی تعلق گرفته است.

محمد دلمرادی با بیان اینکه در نشست بررسی وضعیت سد کهیر تصمیم گرفته شد این سد تا نیمه‌ی اول سال آینده به آبگیری برسد ادامه داد که امید است تا انتهای سال هم با تامین اعتباری که می‌شود کار به اتمام برسد.

۱۱ سال که گذشت

 از سال ۸۹ تا امسال ۱۱ سال می‌گذرد و باید گفت ۱۱ سال است که یک سد با قابلیت‌های تامین آب آشامیدنی و کشاورزی هنوز به بهره‌برداری نرسیده؛ این طولانی شدن بازه زمانی به گفته مسوولان بیشترش به منابع مالی برمی‌گردد منابعی که در صورت تامین به موقع و اعتباراتی که اگر از محل بودجه‌های توازن و بحث‌های جهش تولید تامین شود وعده مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران را محقق و در همین امسال خبر بهره‌برداری سد کهیر را خواهیم شنید خبری که مردم، کشاورزان و گردانندگان صنایع در آن قسمت‌ها را خوشحال خواهد کرد و جریان توسعه این استان را به سمت پیشرفت حداکثری حرکت خواهد داد.