کارشناسان از نقش دوربین‌ها در نبرد آینده با داعش می‌گویند

به گزارش ایرنا، «ابوعلی الکوفی» معاون رئیس ستاد الحشد الشعبی می گوید: عملیات ما علیه تروریسم در بعضی مناطق عراق ادامه دار خواهد بود و استقرار نیرو در آینده نزدیک در همه مناطق داغ (پرتنش) بیش از گذشته خواهد شد.

وی می افزاید: در مقطع آینده، دوربین های حرارتی دقیق و با کیفیت بالا برای مهار عملیات نفوذی داعشی ها در مناطق بیابانی نصب خواهد شد.

الکوفی به طور مشخص، مهم ترین نقاط داغ تنش و نفوذ امنیتی را شامل «آمرلی»، «الطارمیه»، «کرکوک» و «دیالی» دانست.

«حسن الساری» یکی از فرماندهان میدانی الحشد الشعبی در گفت و گفت و گو با ایرنا می گوید: دوربین های حرارتی بسیار مهم است و نیروی دارنده این ابزار، طرف قوی است اما، قضیه، فقط داشتن خود دوربین ها نیست بلکه اهمیت نیروی انسانی استفاده کننده و نحوه کاربرد این دوربین ها و نیز تعمیر و نگهداری آن بسیار مهم است.

الساری می افزاید: دشمن در مقابل این دوربین ها، از کیلومترها دورتر، آشکار و قابل دیده شدن است و اگر نیروی ماهر و هوشیار و مناسب پشت این دوربین ها قرار گیرد، هر حرکتی از سوی دشمن از مسافت های دور قابل رصد است اما بسیاری از نفوذهای تروریست ها به دلیل کوتاهی و سستی در استفاده از این دوربین ها است.

این فرمانده عراقی می گوید: این دوربین ها را به راحتی هر طرفی می تواند تهیه کند و در بازارهای خارجی موجود است اما مهارت و تعهد در استفاده از آن می تواند در میدان جنگ تعیین کننده باشد.

دکتر «احمد الشریفی» کارشناس امور امنیتی و راهبردی در این باره تصریح می کند: تاکتیک داعش در مقطع کنونی، مشغول کردن و حملات شبانه است بنابراین دوربین های حرارتی نقش حساس و تعیین کننده ای ایفا می کنند. در عملیات های شبانه، این دوربین های حرارتی، استتار و اختفای (پنهان شدن) دشمن را برملا و آن را عیان می کند.

وی توضیح می دهد که «واکنش سریع تنها زمانی موثر است که دشمن در دید باشد و این امکان را دوربین های حرارتی فراهم می کند.»

الشریفی به این نکته اشاره می کند که داعشی ها هم به دوربین های حرارتی روی سلاح های خود دسترسی دارند و از تک تیراندازهایی استفاده می کنند که سلاحشان مجهز به دوربین مادون قرمز است. بنابراین، نیروهای امنیتی در مبارزه با داعش باید هم تعداد دوربین های بیشتری داشته باشند و هم نقاط متعددی را برای برتری در جنگ با دوربین های حرارتی پوشش دهند.

دوربین حرارتی حاصل فناوری تصویربرداری و دید با استفاده از اشعه مادون قرمز است که امکان دیدن اشیائی را فراتر از دید دوربین های عادی می دهد.

بررسی الگوی حملات اخیر داعش به ویژه در استان دیالی با تلاش برای کور کردن دوربین های حرارتی نشان می دهد که داعش یک نوار مرزی به موازات قصر شیرین تا سومار را هدف قرار داده است و نوعا کشاندن حملات به نزدیک منافذ مرزی ایران حاکی از تلاش احتمالی داعش برای خرابکاری در گذرگاه های نزدیک خسروی و سومار است.

رصدهای اخیر نشان می دهد که داعش در سه ماهه گذشته، ده ها حمله به دوربین های حرارتی به اشکال مختلف و عمدتا با تکیه بر تک تیراندازان خود در دیالی انجام داده است.

به جرات می توان گفت برای داعش از کار انداختن یک دوربین حرارتی کم اهمیت تر از کشتن چند نیروی امنیتی یا مرزبان نیست، زیرا این دوربین ها نقش موثری در زمینگیر کردن داعش ایفا کرده اند. داعشی ها پیش ترها با سلفون پیچ کردن خود مانند مومیایی تلاش می کردند از دید این دوربین ها بگریزند که البته در مواردی نیز موفق بودند زیرا سلفون می تواند دید دوربین های حرارتی را ضعیف کند اما، همزمان با اینکه الگوهای استفاده از این دوربین ها در حال تغییر است، داعشی ها نیز اخیرا تلاش می کنند با سلاح های مجهز به دوربین های حرارتی و دید در شب به جنگ دوربین های مراقبتی بروند.

حملات خونبار اخیر در المقدادیه (بخش الرشاد-روستای الهواشه) که به کشتار ۱۳ تن از اهالی این روستا انجامید، زمانی میسر شد که تروریست ها توانستند دوربین های حرارتی را از کار بیندازند و در نقطه ای اقدام به کشتار کنند که گفته می شود سابقه نداشته است.

«عدنان الکنانی» منبع آگاه امنیتی نظامی عراقی در صحبت‌هایی اشاره کرده که مسئولیت دوربین‌هایی که در شب عملیات تروریستی المقدادیه (حدود ۵۰ کیلومتری نفت شهر) از کار افتاده با فرماندهی عملیات استان دیاله بوده است.

برخی تحلیل گران و ناظران می گویند این مساله نشان دهنده آن است که دوربین های حرارتی نقش مهمی را در کنترل و ردیابی تحرکات داعش انجام می دهند اما مدیریت این دوربین ها نیز به همین اندازه حساس و مهم است.

۳ سال است که داعش عملیات های نامنظمی در نقاط داغ انجام می دهد اما تحرکات اخیر آن با تمرکز بر چند نقطه و تلاش برای ناکارآمدسازی دوربین ها، از حدود یک سال پیش آغاز شده و نشان دهنده تغییراتی در رویکرد و تاکتیک های این گروه تروریستی است.

تا حدود سه ماه پیش و بنا به گفته «عبدالخالق العزاوی» عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق، دروبین های حرارتی در روستاهای دیالی موفق به کشف و دفع بیش از ۲۰ حمله شبانه طی ۸ ماه شده بود. 

به گفته العزاوی برخی روستاهای دیالی برای محافظت از خود با توجه به کارآیی دوربین های حرارتی اقدام به خرید و نصب آن با مشارکت اهالی کردند.

العزاوی تصریح می کند که داعش در ۸ ماهه گذشته (منتهی به نیمه سال ۲۰۲۱) ۲۵ تا ۳۰ دوربین را با تک تیرانداز در استان دیالی عراق هدف قرار داده است.

نکته جالب توجه این است که ۴۰ درصد دوربین های حرارتی عراق در استان دیالی فعال است؛ موضوعی که نشان می دهد این استان عراق در مجاورت ایران بیشترین تنش را با تحرکات تروریست های داعش دارد.

گزارش های متعدد نشان می دهد که داعش نیز اکنون از فناوری مادون قرمز و دوربین های دید در شب برای حمله به نیروهای امنیتی عراق استفاده می کند.

به عنوان مثال حمله اواخر مردادماه گذشته داعش به نیروهای الحشد الشعبی در الطارمیه (شمال بغداد) که منجر به شهادت ۴ نیروی الحشد و مجروحیت ۸ تن دیگر شد؛ رسانه های نزدیک به گروه های مقاومت به نقل از منابعی در جنبش النجباء خبر دادند که داعشی ها در این حملات از دوربین های حرارتی دید در شب آمریکایی استفاده کردند.

به این مساله باید هزینه دوربین های ثابت دید در شب را هم افزود.

«تحسین الخفاجی» سخنگوی عملیات مشترک عراق در این باره گفته است که عملیات مشترک ۳۶ برج هوشمند برای مراقبت از مرزها دارد که هزینه هر کدام از این برج ها یک میلیون و ۸۰۰ هزار دلار است. البته الخفاجی نگفته این هزینه برای چه بازه ای از زمان است اما به هر حال این هزینه قابل توجه است.

مساله دیگری که «خضر العبیدی» عضو سابق شورای استان دیالی به آن اشاره می کند، ثابت بودن، قابلیت شناسایی شدن و هدف قرار گرفتن دوربین های حرارتی است که آن را با وجود کارآیی، آسیب پذیر کرده است.

العبیدی می گوید: بیشتر دوربین های نظارتی در «العظیم» دیالی از مدت ها پیش تخریب شده اند. 

دره العظیم یکی از مناطق بحران خیز و حساس دیالی است که تا ماه ها قبل، بیشترین دوربین های دیالی را در خود جای داده بود اما داعش بارها به این دوربین ها حمله کرد و مساله بعدی این است که تعمیر یا تعویض و بازگرداندن دوربین ها به مدار، زمان زیادی می برد و فرصتی برای نفوذ امن داعشی ها از مناطقی را می دهد که دوربین ها در آن تخریب شده اند.

چه باید کرد؟ ضرورت ورود پهپادها

با تغییر تاکتیک ها، به نظر می رسد ورود ابزارهای مدرن تر به صحنه نبرد می تواند به تغییراتی چشمگیر در مبارزه با تروریسم منجر شود.

عملیات منحصر به فرد الحشد الشعبی با همراهی ارتش عراق که روزهای گذشته در ۵ محور حمرین دیالی و در مناطق ناهموار این استان انجام شد یک ویژگی بارز داشت؛ استفاده از پهپادهای شناسایی و تهاجمی که به خوبی نقش دوربین های حرارتی را ایفا و همزمان، می تواند تروریست ها را در عملیاتی تهاجمی نیز هدف قرار دهد. گفته شده ۱۱ لانه تروریست ها در حمرین با همین روش کشف و نابود شده است.

به نظر می رسد اعزام پهپاد به نقاط بحران خیز در استان هایی مانند دیالی، صرفنظر از میزان هزینه لازم برای تجهیز و فعال سازی یک پهپاد شناسایی هوشمند با دوربین های دید در شب و تشخیص چهره و رویکرد تهاجمی همزمان، می تواند گامی محکم تر در نابودی تروریسم به ویژه در مرزهای شرقی عراق (هم مرز ایران) بردارد.