خشکی زاینده رود مهاجرت از اصفهان به دیگر استان ها را تشدید می‌کند

جهانگیر عابدی کوپایی، روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا، افزود: با ادامه این وضعیت مهاجرت روستاییان به حاشیه شهرها بدلیل خالی شدن کانون های تولید از سکنه ممکن است مخاطره آمیز باشد.

استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه آب اضافه کرد: کاهش بارندگی، اختلال در بارش ها، تغییر اقلیم و نبود ذخیره برف کافی در مناطق کوهستانی در خشک شدن زاینده رود تاثیر دارد.

به گفته وی در ۱۵ سال اخیر بدنبال پدیده گرمایش زمین، دمای اصفهان نیز ۶ دهم درجه سانتی گراد افزایش پیدا کرده که خود علت بیشتر شدن مصرف آب در همه بخش ها است.

استاد دانشگاه افزود: بارش ها در اصفهان سال گذشته ۵۰ درصد کمتر شده است.

عابدی با اشاره به تامین آب زاینده رود از سه تونل اول و دوم کوهرنگ و تونل های چشمه لنگان و خدگستان، افزود: تخصیص طرح های آبی مختلف از موضوع های دیگر خشکی زاینده است.

 وی برداشت های بی رویه در بالادست زاینده رود در استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری را از دیگر دلایل خشک شدن این رودخانه عنوان کرد.

استاد دانشگاه افزود: کشاورزان اصفهان، محیط زیست( تالاب گاوخونی) و میراث فرهنگی(سازه های تاریخی) سه بخش مهم متضرر از خشکی زاینده رود هستند.

وی گسترش پدیده فرونشست زمین در اصفهان بدنبال برداشت بی رویه از آبخوان ها را تهدید جدی برای این استان برشمرد و افزود: نتیجه پژوهش های علمی درباره فرونشست زمین در اصفهان از حدود ۶ سال پیش در رسانه ها هشدار داده شده بود، این چالش، بسیاری از ظرفیت های شاخص اصفهان مانند گردشگری را نیز تحت شعاع قرار می دهد چرا که بسیاری از بناهای تاریخی در معرض تخریب است.

به گفته وی، فرونشست زمین پدیده‌ای غیرقابل برگشت است و با اجرای طرح تغذیه مصنوعی نیز این زمین‌ها به حالت اول برنمی‌گردند.

استاد دانشگاه، پمپاژ های بالاتر از مجوز تعیین شده در سرشاخه های زاینده رود  را از دیگر دلایل خشک شدن این رودخانه بیان کرد.

به گفته وی، توسعه بی رویه شهر نشینی، کشاورزی و صنعت در حوضه زاینده رود این خشکی را تشدید کرده است.

عابدی کوپایی افزود: تاسیس صنایع در مناطق خشک و کویری توصیه نمی شود و این صنایع باید در جوار آب های آزاد تاسیس شود.

وی به هدررفت آب در شبکه های آبرسانی و شهرهای مستقر در مسیر زاینده رود اشاره  و بیان کرد: این مشکل با وجود اقداماتی که انجام شده است همچنان وجود دارد.

استاد گروه مهندسی آب دانشگاه صنعتی اصفهان، هشدار داد: هر گونه طرح انتقال جدید آب به اصفهان، هجوم جمعیتی و صنعتی را بدنبال خواهد داشت.

به گفته وی، تنها راه این است که طرح های انتقال آب تنها برای مصرف شرب و بهداشت استفاده شود.

وی افزود: راهکار دیگر این است که صنایع دیگر در اصفهان توسعه پیدا نکند و روش های صرفه جویی آب در بخش صنعت با جدیت دنبال شود.

عابدی کوپایی افزود: جریان مستمر و دائمی زنده رود راهکار بعدی است، چرا که به طور یقین وضع را بدتر از این نخواهد کرد از طرفی حقابه تالاب گاوخونی نیز تامین شود.

وی با بیان اینکه محافظت از منابع آب های زیرزمینی استان که تنها منبع قابل اتکا هستند ضروری است، افزود: اثرات گازهای گلخانه ای و افزایش دمای حاصل از آن باعث وقوع سیل های ناگهانی و وقوع خشکسالی های مکرر شده که باید برای تقویت و تغذیه آبخوان ها، این سیلاب ها را کنترل و هدایت کرد.

به گزارش ایرنا منابع آب‌های زیرزمینی کشور با افزون بر ۱۳۳ میلیارد متر مکعب کسری مواجه است؛ همچنین فشار به منابع آب زیرزمینی کشور جهت تامین آب مورد نیاز بخش‌های مختلف کشاورزی، آشامیدنی، بهداشت، فضای سبز، صنایع و خدمات بویژه در استان اصفهان فزونی یافته است.

وزیر نیرو در سفر اخیر خود به اصفهان در گفت و گو با خبرنگاران اعلام‌ کرد: طرح‌های نیمه‌تمام انتقال آب، از میزان ورودی به حوضه آبریز زاینده رود در سال‌های اخیر کاسته است و باید در تخصیص منابع آب در این حوضه بازنگری شود.

محرابیان افزود: بارگذاری زیاد روی این حوضه نیز موجب بروز بحران آبی شده که بازنگری در تخصیص ها و اعمال روش‌های دیگر برای افزایش ورودی آب لازم است.

وی رکود در پروژه‌های آب را جزو دغدغه‌های وزارت نیرو دانست و گفت: برخی از این پروژه ها ۱۰ سال است که متوقف‌ شده که آغاز عملیات آنها برای رفع نیازهای مردم ضروریست.

وزیر نیرو در جلسه "سازگاری با کم آبی اصفهان" نیز تصریح کرد: وزارت نیرو خود را متعهد به پرداخت حقابه ها طبق قوانین جاری کشور می‌داند.

محرابیان، تشکیل کارگروه ملی ستاد احیای زاینده‌رود با حضور نهادهای مرتبط را ضروری دانست و افزود: مشکلات آب در اصفهان ثمره چند دهه بی‌برنامگی و بارگذاری های بیجا و بر اساس بلند پروازی های غیرواقعی بوده است بنابراین نمی توان انتظار داشت که این چالش نیز بسرعت برطرف شود.

وی تصریح کرد: قرار نیست تخصیص های نادرست آب به صنایع ادامه یابد بلکه پساب و آب های نامتعارف را جایگزین منایع حیاتی در واحدهای صنعتی خواهیم کرد.

خشکسالی بی سابقه در استان اصفهان و چالش در تامین آب حتی در بخش آشامیدنی و بهداشت، تاکیدی دوباره بر اجرای طرح‌های انتقال آب به حوضه آبریز زاینده رود و احیای این رودخانه به عنوان اصلی‌ترین منبع آب مرکز کشور است.

زاینده‌رود به طول افزون بر ۴۰۰ کیلومتر بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران در دهه‌های اخیر به یک رودخانه با جریان دوره‌ای تبدیل و در پایین دست با خشکی مواجه شده است.

اکنون ۷۹ درصد از مساحت استان اصفهان درگیر خشک‌سالی و تنها ۲۱ درصد از آن واجد شرایط نُرمال تا ترسالی است.

کمبود بارش‌ها در مناطق سرشاخه‌های زاینده‌رود نیز به‌طور محسوس احساس می‌شود به‌طوری‌که کاهش ۴۰ درصدی بارندگی‌ها در این مناطق سبب کمبود منابع آبی سطحی و زیرسطحی شده است.

بر اساس آمار و ارقام و تحلیل‌ها شدت خشک‌سالی فعلی از حیث شدت در ۵۰ سال اخیر بی‌سابقه بوده به‌طوری‌که ۸۰ درصد مناطق استان اصفهان درگیر خشک‌سالی بلندمدت است.

ذخیره تمامی سدهای مخزنی استان اصفهان ازجمله زاینده‌رود،  خمیران و کوچری حدود ۵۳ درصد نسبت به متوسط بلندمدت کاهش دارد.