خوابی که ابدی می‌شود

ساعت هشت صبح شیفت پدر در بیمارستان یاسوج تمام می شود، خستگی کار بیمارستان از یک سو و دلتنگی برای دختر پنج ماهه اش گذشت هر عقربه ساعت را به سختی جلو می برد اما موعد فرا رسید و شیفت را تحویل داد و عازم خانه شد، خانه ای که نمی دانست به گورستانی برای مادر، همسر و ۲ دختر خردسالش تبدیل شده است.

 شیفت بیمارستان که تمام شد پدر سارای پنج ماهه و عسل سه ساله با دلی خوش عازم خانه شد تا بعد از یک شب کاری طولانی و پرکار در خانه امن خود با فراغ بال استراحت کند. به در خانه اش رسید اما انگار کلید خانه را در دفتر کار بیمارستان جا گذاشته بود و تصمیم گرفت زنگ خانه را بزند.

هر چه زنگ خانه را می زد کسی در را باز نمی کرد، شماره موبایل همسرش را چندین بار گرفت اما باز هم پاسخی دریافت نکرد. مادر پیرش که از روستا هفته پیش برای مداوا به یاسوج آمده بود هم مهمانش بود و در پی تماس های بی پاسخ اش به همسر شماره مادر را چندین و چند بار گرفت.

او می دانست که همه در خانه هستند اما غافل از اینکه مادر، همسر و دو دختر خردسالش در خوابی ابدی فرو رفته اند.این تمام ماجرا بود، ماجرایی که یک روز تیتر روزنامه ها بود و نوشته شده بود مرگ دسته جمعی چهار نفر از اعضای یک خانواده در پی گاز گرفتگی در یاسوج .

سریال پرتکرار گاز گرفتگی، نشت گاز و حوادث مشابه آن ، امسال بیش از سال های گذشته مردم استان را نگران کرده و همین دیروز بود که سجاد رزمجو از خواننده های بومی و محلی پرآوازه این خطه نیز طعمه این گاز بی بو و بی رنگ شد.

پیکر سجاد رزمجو  این خواننده محلی لری که بر اثر نشت گاز دچار سوختگی شدید شده بود، روز چهارشنبه بیست و ششم آبان ماه ۱۴۰۰ پس از تشییع باشکوه از سپیدان تا یاسوج، در زادگاهش روستای سروک به خاک سپرده شد.

گاز مونواکسید کربن ،گازی بی بو، بی رنگ  و سمی است که مسمومیت با آن سرگیجه، تهوع، بیحالی، درد شدید در قفسه سینه را در پی دارد و بسیار خطر آفرین است و به همین دلیل لقب های مختلفی از جمله قاتل خاموش و یا قاتل پنهان را به خود اختصاص داده است.

نشت گاز و در پی آن گاز گرفتگی در فضای درونی ساختمان ها می تواند عوامل مختلفی داشته باشد که رعایت نکردن مسائل ایمنی، استاندارد نبودن وسایل گرمایشی، ضعف در استفاده از گاز و نصب وسایل گرمایی و همچنین نقص در دودکش ها از عمده آن ها است.

از درست بودن وسایل گاز سوز مطمئن شوید

مدیرعامل شرکت گاز کهگیلویه و بویراحمد بر رعایت نکات ایمنی در استفاده از وسایل گازسوز تاکید کرد و افزود: اولین نکته مهمی که باید به آن توجه داشت مطمئن بودن از درست کارکردن وسایل گازسوز است، حتماً وسایل گازسوز را در صورت معیوب بودن به متخصصین امر و مراکز مجاز تعمیر و نگهداری وسایل گاز سوز ، جهت کنترل و رفع عیب بسپاریم. 

رحمان خادم افزود: مطمئن بودن از باز بودن مسیردودکش ضروری است و برای این مورد وزنه ای را از مسیر دودکش به پایین به وسیله نخ یا طناب هدایت کرده، اگر وزنه در محل مسیر دودکش به وسیله گاز سوز در داخل اتاق مشاهده گردید، مسیر دود کش باز است و در غیر اینصورت مسیر مسدود بوده و باید قبل از استفاده از وسایل گازسوز باز گردد. 

مدیرعامل شرکت گاز استان کهگیلویه و بویراحمد نصب صحیح لوله بخاری را از توصیه های مهم به مشترکان گاز خانگی عنوان کرد و گفت: لوله بخاری باید فلزی بوده و نباید از لوله های فنری ( آکاردئونی ) به دلیل عدم استحکام لازم استفاده کرد و لوله های دودکش باید به وسیله گازسوز (بخاری ، آبگرمکن) و محل دودکش در دیوار محکم نصب شده باشد. 

وی افزود: بعد از روشن کردن وسیله گازسوز یا بخاری حتماً از گرم بودن لوله دودکش مطمئن شوید، اگر لوله دودکش سرد باشد علامت خطر  مکش معکوس گاز سمی منو اکسید( co ) و عدم خروج آن را به ما اعلام می کنند و این ممکن است عواقب خطرناکی را برای ساکنین منازل مسکونی در بر داشته باشد. 

وی تصریح کرد: گاز co (مونو اکسید کربن) گازی خطرناک، بی بو و بی رنگ و بسیار سمی است که انسان نمی تواند وجود آنرا با حواس پنجگانه خودحس کند و به همین دلیل به آن مرگ خاموش ( قاتل نامرئی)  می گویند. 

خادم ابراز داشت: در خانه هایی که از سیستم حرارت مرکزی استفاده می کنند، کنترل موتورخانه نیز ضروری است و بایستی سیستم موتورخانه بوسیله متخصصین مورد بازبینی قرار گرفته و در صورت ناقص کار کردن عیب های آن رفع گردد.

مدیرعامل شرکت گاز کهگیلویه و بویراحمد اضافه کرد: برای صرفه‌جویی در مصرف گاز طبیعی در موتورخانه ضمن تنظیم مشعل باید لوله های رفت و برگشت آب گرم در سیستم های حرارت مرکزی را عایق کاری نمود تا از هدر رفت انرژی جلوگیری نمائیم.

خادم عنوان کرد: در منازلی که برای گرمایش از پکیچ استفاده می کنند بکارگیری پکیچ های استاندارد و فن دار ضروری است و باید برای تبادل هوا دریچه هایی در داخل واحدهای مسکونی تعبیه گردد.

مدیر عامل شرکت گاز استان: ضمن هشدار در خصوص استفاده از کلاهک های سیمانی، افزود: استفاده از این کلاهک ها خطرآفرین است و باید از کلاهک های فلزی و بشکل (H) استفاده کرد و حتما از کف بام حداقل یک متر ارتفاع داشته باشد تا سیستم دودکش قادر باشد گاز منو اکسید کربن را به بیرون هدایت کند.

وی از مشترکان خواست علاوه بر رعایت نکات ایمنی، گاز طبیعی را به صورت بهینه مصرف کنند تا ضمن کمک به اقتصاد خانواده خود و کاهش مبالغ قبوض گاز بها و صرفه جویی مالی و حفظ انرژی برای آیندگان ، سایر مشترکان نیز بتوانند از این نعمت خدادادی بهره مند شوند.

ساکنان ۱۷ شهر و ۸۷۹  روستای این استان در قالب ۲۰۸ هزارو ۷۰۰ مشترک از نعمت گاز طبیعی برخوردارند که ضریب نفوذ گاز طبیعی در جمعیت شهری ۱۰۰ درصد و در جمعیت روستایی ۸۳ درصد روستاهای واجد شرایط است.

رتبه ۱۶ کهگیلویه و بویراحمد از نظر فوتی های گازگرفتگی

به گفته مدیرکل پزشکی قانونی کهگیلویه و بویراحمد رتبه کهگیلویه و بویراحمد سال گذشته از لحاظ فوتی های گاز گرفتگی به نسبت جمعیت شانزدهم بوده است.

کامروز امینی افزود که مجموع فوتی های ناشی از گاز گرفتگی در کهگیلویه و بویراحمد در سال گذشته هشت نفر بوده است.

وی ادامه داد: آبان ماه امسال یک نفر ( دختر ۱۰ ساله) در منطقه کوشک شهرستان بویراحمد جان خود را بر اثر گازگرفتگی از دست داد.

ضعف فرهنگ ایمنی در استفاده از گاز و نصب وسایل گرمایشی

رئیس مرکز حوادث و فوریت‌های پزشکی کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت: تکرار حوادث ناگوار گازگرفتگی و نشت گاز و غیره ریشه در ضعف فرهنگ ایمنی در استفاده از گاز و نصب وسایل گرمایشی دارد.

جهانبخش وحدت نژاد افزود: گاز مونواکسید کربن گازی سمی بوده که بو و طعم ندارد و رعایت نکات ایمنی، مهم‌ترین راه پیشگیری از مسمومیت افراد با گاز گرفتگی است.

وی ادامه داد: علائم مسمومیت با گاز مونوکسید کربن خواب آلودگی، تاری دید، ضعف و بی حالی، سوزش شدید در ناحیه چشم و گلو، سردرد همراه با احساس سنگینی، سرگیجه، تهوع، احساس گرفتگی و درد شدید در قفسه سینه و کاهش سطح هوشیاری است.

رئیس مرکز حوادث و فوریت‌های پزشکی کهگیلویه و بویراحمد تاکید کرد: از دلایل مرگ بر اثر گاز گرفتگی می توان به ضعف در دودکش شومینه، معیوب بودن مشعل شوفاژ، آبگرمکن های دیواری و زمینی نصب آبگرمکن در حمام، نبود تهویه درست و مناسب در محیط هم چنین تخلیه نشدن گازهای مضر و جایگزین نشدن هوای تازه و نقص فنی در وسایل گرمازا اشاره کرد.

وی عنوان کرد: باید قبل از روشن کردن وسایل گرمایشی از اتصال درست دودکش به بدنه بخاری، باز بودن  مسیردودکش، اتصال لوله گاز به بدنه بخاری  اطمینان پیدا کرد.

وحدت نژاد بیان کرد: از بخاری های مستعمل و فرسوده بدون دودکش یا دارای دودکش نامناسب و غیر استاندارد نباید استفاده شود.

رئیس مرکز حوادث و فوریت‌های پزشکی کهگیلویه و بویراحمد گفت: قبل از راه اندازی وسایل گرمایشی، از سلامت مسیر دودکش ساختمان و بدون ترَک و نشتی بودن آن اطمینان حاصل نموده و از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمکن به دودکش دیواری اطمینان حاصل کنید.

وحدت نژاد تاکید کرد: توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن کردن وسیله گرمایشی به اطمینان از تخلیه گاز کمک خواهد کرد، اگر لوله دودکش بخاری سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودکش است در این صورت باید ضمن رفع نقص، به طور موقت با بازکردن قسمتی از در یا پنجره تهویه در محیط صورت گیرد.

در مواجهه با فردی که دچار گاز گرفتگی شده چه کنیم؟

نخستین و مهمترین اقدام برای نجات افرادی که دچار مسمومیت با گازمونواکسیدکربن و سایر انواع گاز گرفتگی شده‌اند، رساندن اکسیژن یا همان هوای تازه به افراد است.

ابتدا باید دستمال مرطوبی جلوی دهان و بینی خود و افراد مصدوم گرفته، منبع نشت گاز را شناسایی و قطع کرد سپس بلافاصله با تلفن ۱۱۵ تماس بگیرند و با حفظ آرامش به پرسش‌های کارشناسان مرکز پیام اورژانس پاسخ بدهند.

باید علایم حیاتی مصدومان را کنترل کنیم و از باز بودن راه های هوایی مصدوم اطمینان حاصل شود.

وی به هم استانی ها توصیه کرد که از استفاده وسایل گاز سوز رو باز و غیر استاندارد برای گرم کردن فضای منزل مسکونی و محل کارخود یه جد خودداری کنند زیرا به راحتی گاز منواکسید در سیستم تنفسی افراد نفوذ می کند و سبب مسمومیت و درنهایت مرگ افراد می‌شود.

استفاده از وسایل گرمایشی می‌تواند خواب آرام را به خواب ابدی گره بزند، از سوی دیگر رعایت چند نکته کوچک می‌تواند هموطنان را از کمین قاتل خاموش نجات دهد فقط کافیست هشدارها را جدی بگیرند پیش از اینکه قربانی شوند.