به گزارش ایرنا، مرز بازرگان در شمال آذربایجان غربی از جمله مرزهای فعال کشور است که با استناد به آمار و ارقام منتشر شده، پس از بندرعباس دومین مرز فعال نسبت به سایر مرزهای کشور نیز است؛ این منطقه مرزی در طول دهه‌های گذشته همواره کریدور ترانزیتی ایران به آسیا و اروپا بوده که حدود ۹۵ سال از آغاز فعالیت آن در شمال غربی ترین منطقه کشور می‌گذرد.
مرز بازرگان همچنین یکی از مبادی سه‌گانه تجارت مرزی ایران و ترکیه به شمار می‌رود که به صورت شبانه‌روزی در شمال آذربایجان‌غربی در داخل محدوده منطقه آزاد ماکو واقع شده و در فاصلهٔ یک کیلومتری شهر بازرگان از توابع شهرستان ماکو در آذربایجان‌غربی قرار دارد.
جایگاه این مرز به حدی مهّم است که بیشترین میزان تجارت و ترانزیت مرزی در بین ۲۲پایانه ورودی و خروجی ایران با کشورهای همسایه را در اختیار دارد و همواره نیز در این مسیر پیشتاز بوده است و نقش اساسی در امر صادرات و واردات ایفا می‌کند.
آذربایجان غربی با داشتن پنج پایانه و هم مرزی با سه کشور دیگر، طی سال های اخیر به یکی از استان های موفق و فعال در حوزه تجارت خارجی شامل صادرات، واردات و ترانزیت تبدیل شده که یکی از مهمترین عوامل رسیدن به این موفقیت در استان را می توان در فعالیت قابل توجه مرز بازرگان عنوان کرد.
این مرز علاوه بر اینکه راه ورودی به ترکیه و کشورهای اروپایی در حوزه تجارت خارجی به شمار می رود، یکی از نزدیکترین مرزها به حوزه دریای سیاه نیز به محسوب می‌شود که می توان از این ظرفیت در راستای توسعه تجارت نیز بهره برد.
ظرفیت بالای مرز بازرگان برای توسعه اقتصادی کشور
"احمد ذاکری" معاون توسعه مدیریت و منابع گمرک ایران که چند روز پیش با حضور در منطقه از گمرک بازرگان بازدید کرد، در جمع اصحاب رسانه اظهارداشت: گمرک بازرگان پس از بندرعباس دومین مرز فعال نسبت به سایر مرزهای کشور است؛ در همین راستا برای توسعه اقتصادی در تلاشیم تا زیرساخت‌های این گمرک را تقویت کنیم.
وی با اشاره به اینکه در بخش عمرانی فاز اول برای گمرک بازرگان ۱۳میلیارد ریال هزینه شده است، افزود: خوشحالیم که اعلام می‌کنیم، احداث فاز دوم مرز بازرگان نیز با ۴۰۰میلیارد ریال اعتبار آغاز شده است.
معاون توسعه مدیریت و منابع گمرک ایران همچنین با اشاره به جایگاه خوب گمرک بازرگان در کشور، اظهارداشت: ترکیه یکی از کشورهایی است که به نوعی درزمینه واردات و در صادرات مورد هدف ما قرار دارد و در همین راستا مرز بازرگان توانسته پل ارتباطی ایران با ترکیه باشد.
وی با اشاره به اینکه آذربایجان غربی در بحث تجارت خارجی از استان‌های مهم و نقش‌آفرین کشور است، افزود: باید به ایجاد و توسعه زیرساخت‌ها در گمرکات مرزی از جمله بازرگان که دارای ظرفیت‌های تجاری بالایی است، توجه ویژه ای شود.
"ذاکری" در ادامه با بیان اینکه در بخش توسعه زیر ساخت و نیروی انسانی باید نگاه ویژه ای به مرز بازرگان داشت، گفت: برای جلوگیری از هرگونه مشکل، در بخش بازرگان ۲ دستگاه ایکس ری فعال است که به زودی یک دستگاه دیگر با همکاری صنایع دفاع در این گمرک نصب و مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
وی با تاکید بر انسجام و هماهنگی در فعالیت سازمان‌ها و نهادهای مستقر در نقاط مرزی به منظور تسهیل تجارت به ویژه صادرات، اظهار داشت: کاهش هزینه‌های صادراتی و ایجاد سرعت لازم در رساندن کالا به دست مشتریان خارجی سبب حفظ و گسترش بازارهای صادراتی کشور خواهد شد و به تبع آن تولید داخلی و اشتغال نیز رونق خواهد گرفت.
نقش گمرک بازرگان در نظام اقتصادی و تجارت بین المللی ایران
"محمدرضا عبدالرحیمی" مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو با بیان اینکه گمرک بازرگان به عنوان ویترین ورودی کشور نیازمند ساماندهی و رسیدگی است، گفت: نقش این گمرک در نظام اقتصادی و تجارت بین الملل کشور بی بدیل است؛ خدمت در نظام مقدس جمهوری اسلامی امانتی است که پذیرفتن مسوولیت در این نظام از مهمترین امانت ها است.
وی با بیان اینکه چالش های نظام تجارت بین المللی و اقتصادی کشور، گمرکات را در خط مقدم و صف رویایی با این مشکلات قرار داده است، اضافه کرد: انتظارات مردم و حاکمیت از یک سو و غلبه بر چالش ها و محدودیت هایی که به نظام اقتصادی ایران وارد شده از سوی دیگر، نقش گمرکات را در بهبود و توسعه اقتصادی بیش از پیش نمایان کرده است.
عبدالرحیمی با بیان اینکه گمرک بازرگان و پایانه آن تابلو و ویترینی از کل کشور است که ساماندهی آن از اهمیت بالایی برخوردار است، افزود: عملکرد گمرک بازرگان در هفت ماهه سال جاری رشد قابل توجهی داشت؛ از ابتدای سال جاری تاکنون ۸۲۰ میلیون دلار صادرات غیرنفتی از این گمرک انجام شده است؛ البته باید اعلام کنیم طی همین مدت نیز روزانه ۳۰ میلیون متر مکعب گاز به ارزش کلی یک و نیم میلیارد دلار به کشور ترکیه از این همین منطقه صادر شده است.
وی اضافه کرد: در این مدت ۷۷۰ میلیون دلار از طریق گمرک بازرگان به کشور واردات صورت گرفته که عملیات ترخیص ۳۵۰ میلیون دلار از کالاها در خود مرز بازرگان و ۴۱۸ میلیون دلار از سایرگمرکات ترخیص شده است.
عبدالرحیمی افزود: از ابتدای سال جاری تاکنون ۲۳۸ میلیارد تومان از محل درآمد عوارض گمرکی به خزانه واریز شده که این مبلغ تا پایان سال به بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان می رسد.
تردد روزانه ۸۰۰ کامیون ترانزیتی از مرز بازرگان
"توحید آذربد" ناظر گمرکات آذربایجان غربی و مدیرکل گمرک ارومیه نیز با اشاره به وظایف گمرک، گفت: گمرک باید در چهارچوب قوانین و مقررات، بخشنامه ها و دستورالعمل‌های اداری مرتبط با صادرات، واردات و ترانزیت را اجرا کند، زیرا مجری سیاست‌های اقتصادی دولت است.
وی همچنین با اشاره به نقش گمرک در توسعه و تقویت ارتباطات بین‌المللی حوزه تجارت خارجی، افزود: با توجه به اینکه مرز بازرگان از قطب‌های اقتصادی کشوراست و به عنوان یکی از ارکان مهم توسعه صادرات و ترانزیت به شمار می رود، فعال کردن این مرز در رونق اقتصادی و اجتماعی منطقه بسیار حائز اهمیت است.
وی اظهار داشت: روزانه ۸۰۰دستگاه کامیون بطور متوسط از بزرگترین مرز زمینی کشور در مرز بازرگان تردد می کند.
اختصاص قاضی ویژه دستگاه قضایی در گمرک بازرگان
رییس کل دادگستری آذربایجان غربی هم با بیان اینکه گمرک بازرگان نقش مهم و بی بدیلی در تجارت داخلی و خارجی دارد، گفت: دستگاه قضایی در رفع مشکلات آن از هیچ کوششی دریغ نخواهد کرد.
ناصر عتباتی با بیان اینکه دستگاه قضایی استان در راستای وظیفه قانونی خود در حفاظت و صیانت از حقوق عامه تلاش می‌کند، اظهار داشت: می‌توان بسیاری از مشکلات گمرک بازرگان را با استفاده از ظرفیت‌های استانی حل و اقدامات بسیاری در راستای تسهیل ترخیص و نظارت از جمله حذف تشریفات زائد داشت.
وی افزود: تقویت یگان حفاظت گمرک و ارتباط سازنده با سایر نهادها و هم پوشانی نیز بسیار اهمیت دارد؛ حمایت از سرمایه گذاری و حفظ حقوق بیت المال و حقوق عامه تکلیف دستگاه قضایی است که بدین منظور قاضی ویژه برای گمرک بازرگان تخصیص خواهیم داد.
افزایش ۶۴ درصدی صادرات از مرز بازرگان
از سویی آخرین اظهارت مدیرکل سابق گمرک بازرگان که اخیرا تودیع شده است، حاکی از این است که در هفت ماهه سال‌جاری، ۸۶ هزار و ۲۸۳ تن کالا از طریق این مرز صادر شده است که نسبت به مدت مشابه پارسال ۶۴ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
مجتبی بازگیر با بیان اینکه این محصولات شامل اقلام پتروشیمی، نباتی، کشاورزی، سنگی، اشیای سرامیکی و شیشه ای، قراضه و ضایعات از آهن و فولاد و محصولات نساجی است، افزود: ارزش دلاری مقدار کالای صادر شده در این مدت ۳۳۷ میلیون و ۳۶۶ هزار و ۱۳۴ دلار بوده که در این خصوص ۲هزار و ۴۵۴ اظهار نامه نیز صادر شده است که نسبت به سال گذشته نزدیک به ۲ برابر افزایش را نشان می‌دهد.
مدیرکل سابق گمرک بازرگان ادامه داد: همچنین طی این مدت صادرات سایر گمرکات از طریق این مرز حدود ۷۲۳ هزار و ۸۹۸ تن برآورد شده در حالی که سال گذشته در این مدت زمانی ۴۱۰ هزار و ۹۹۲ تن بود.
بازگیر با بیان اینکه ارزش دلاری صادرات سایر گمرکات از طریق مرز بازرگان یک میلیارد و ۶۳ میلیون و ۹۱۸ هزار و ۰۴۹ دلار برآورد می شود، اظهر داشت: در این خصوص نیز ۱۱ هزار و ۹۴۷ مورد اظهار نامه صادر شده که ۵۳درصد رشد داشته است.
افزایش ۱۱۲درصدی تردد کامیونی از پایانه مرزی بازرگان
مدیر پایانه مرزی بازرگان با بیان اینکه از ابتدای امسال تاکنون تردد کامیون از این پایانه به ۱۵۳ هزار و ۲۲۵ دستگاه رسیده است، گفت: این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۱۲ درصد افزایش داشته است.
جابر اکبرپور ادامه داد: همه این ترددها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی بوده که توسط همکاران مرکز بهداشت در نقطه صفر مرزی کنترل می‌شود.
وی همچنین با اشاره به اینکه این پایانه به ویژه در ایام کرونایی به صورت ۲۴ ساعته فعال است و تمامی همکاران مستقر در این مرز به صورت شبانه روزی در حال فعالیت هستند، افزود: هرچند که در ایام شیوع ویروس کرونا برخی از فعالیت‌ها مختل شده است، اما فعالیت پایانه مرزی بازرگان در امر واردات، صادرات و ترانزیت کامیون‌ها، همچنان ادامه دارد.
مدیر پایانه مرزی بازرگان، عمده مقاصد ترانزیتی این کامیون‌ها را مرزهای "باشماخ"، "خسروی" و "آستارا" بیان کرد و افزود: این میزان تردد، سهم عمده‌ای در بخش ترانزیت کشورمان دارد.
وی گفت: امسال در مجموع ۷۴ هزار و ۲۵۷ دستگاه کامیون از کشور خارج شده و ۱۰۹ هزار و ۷۰۵ دستگاه کامیون نیز وارد کشور شده است.
اکبر پور اظهار داشت: در بخش زیرساخت‌ها نیز تاکنون نزدیک ۱۷۰ میلیارد ریال در این پایانه هزینه شده که شامل احداث پارکینگ، محوطه سازی و احداث سالن تجاری است که تلاش می‌شود با افزایش جذب اعتبارات بتوان شاهد رونق و افزایش تردد در این مرز بود.
وی در ادامه با بیان اینکه از ابتدای سال‌جاری تاکنون به دلیل تسهیل در رفع محدودیت های کرونا، تردد مسافر از طریق این مرز به عنوان بزرگترین مرز زمینی آذربایجان غربی نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۷۲ درصد افزایش یافته است، اضافه کرد: ۱۸۳ هزار و ۹۶۲ نفر مسافر از طریق این مرز تردد داشته اند که سال گذشته این تعداد تنها ۹۰ هزار و ۸۰۱ نفر بود.
به گزارش ایرنا، گمرک بازرگان و شهرستان ماکو در مجاورت مرز ایران با کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان قرار دارد؛ مرزهای جمهوری اسلامی در این منطقه و با این کشورها به ترتیب ۱۳۰ و ۱۴۰ کیلومتر است.
این گمرک در سال ۱۳۰۵ شمسی تاسیس شد و تنها مرز بین‌المللی بین کشورهای ایران و ترکیه به شمار می‌رود که به صورت ۲۴ ساعته در حال فعالیت است.
آذربایجان غربی پنج مرز رسمی با ترکیه، عراق و نخجوان دارد که شامل بازرگان ماکو، رازی خوی و سرو ارومیه در مرز ترکیه، صنم بلاغی پلدشت در مرز نخجوان و تمرچین پیرانشهر در مرز شمال عراق است.
در کشور در مجموع ۲۲ پایانه مرزی وجود دارد که حدود یک چهارم آنها در آذربایجان غربی قرار دارد.
آذربایجان‌غربی ۹۶۷ کیلومتر مرز مشترک با ترکیه، عراق و نخجوان دارد
نظر شما