ایران درپی لغو نمایشی تحریم‌ها نیست

سید مصطفی خوش‌چشم روز پنجشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا درباره رویکرد ایالات متحده در حوزه مذاکرات هسته ای اظهار کرد: آمریکا همواره با استفاده از تحریم و تهدید باورپذیر سعی کرده که جمهوری اسلامی ایران را به پای میز مذاکره بر اساس شرایط دلخواه واشنگتن بکشاند. اما اکنون با توجه به افزایش سطح غنی‌سازی و حجم ذخایر اورانیوم غنی شده ایران، جمهوری اسلامی دست برتر را در مذاکرات دارد.

کارشناس مسائل راهبردی اضافه کرد: آمریکایی‌ها می‌دانند که دولت سیزدهم رویکرد متفاوتی به موضوع هسته ای دارد و با فشار بیشتری با آمریکا برخورد خواهد کرد و برداشته شدن همه تحریم ها در را در مرحله نخست طلب خواهد کرد. برای همین سعی می‌کنند با افزایش تحریم‌های نخ نما شده و بهره بدن از تهدید کلامی رژیم صهیونیستی و نمایش‌های حقوق بشری اتحادیه اروپا، فشار تجمیع شده ای را در آستانه مذاکرات بر ایران وارد کنند تا اهرم‌های فشار ایران را تضعیف کنند و دست برتر را در مذاکرات داشته باشند.

خوش‌چشم به تجربه تلخ مذاکرات برجام برای ایران اشاره کرد و افزود: ایران با توجه به شناخت بیشتری که نسبت به کارکرد تحریم‌ها پیدا کرده و با توجه به اجرای قانون تحکیم لایه‌های دیواره تحریم توسط آمریکا قطعاً بر روی شروط خود برای بازگشت آمریکا به برجام پافشاری خواهد کرد.

 وی یادآور شد: به درستی، ایران خواهان آن است که طرف آمریکایی برای منتفع شدن جمهوری اسلامی از منافع برجام، نخست تحریم‌های هر چهار لایه سبز، زرد، سفید و قرمز را بردارد و به ایران فرصت راستی‌آزمایی بدهد. در غیر اینصورت، ایران انتفاع اقتصادی نخواهد داشت و تحریم‌ها به صورت نمایشی برداشته خواهد شد و هیچ فشاری از روی معیشت مردم کم نخواهد شد.

خوش چشم اضافه کرد: قطعاً ایران بر روی شروط خودش پافشاری خواهد کرد خصوصا که دوران سیاست مماشات توسط ایران تمام شده و ایران رویکرد مقاومت را در پیش گرفته است.

کارشناس ارشد مسائل بین الملل با بیان اینکه دوران اوج فشار تحریم‌های آمریکا اردیبهشت ۱۳۹۹ بود و از آن به بعد، تحریم ها با یک افت تاثیر فشار ۲۰ تا ۲۵ درصدی مواجه شد، افزود: جمهوری اسلامی ایران همواره به دنبال یافتن راه‌های جدید برای دور زدن تحریم‌ها بوده و دولت سیزدهم هم از همان ابتدای فعالیت، دنبال تحکیم اقتصاد ملی یا همان اقتصاد مقاومتی است.

وی با بیان اینکه دولت سعی دارد تا نقشه راه دور زدن تحریم‌ها را از طریق اقدامات میان‌مدت و درازمدت مثل تقویت بخش بانکی، نفتی و اقتصاد مقاومتی تکمیل کند،  گفت: با رویکردی که دولت سیزدهم برای کنشگری در صحنه اقتصاد و سیاست بین الملل دارد، ایران بهتر می‌تواند در مقابل تهدیدها مقاومت کند به ویژه اکنون که آمریکا به انتهای افزایش کمی تحریم‌ها رسیده است.

خوش‌چشم اقداماتی مثل خروج از NPT یا افزایش سطح غنی‌سازی از سوی ایران برای مقابله با تهدیدات آمریکا را بعید دانست و گفت: در عین حال برای این که ایران در مذاکرات نتیجه بگیرد باید اهرم‌های فشاری که در حوزه‌های مختلف مثل نظامی، منطقه‌ای، موشکی و هسته ای دارد را براساس یک نقشه راه مورد استفاده قرار دهد.

وی یادآور شد: تهدید به خروج از NPT یا افزایش غنی‌سازی درصد هنوز زود است و اگر مذاکرات به انتفاع اقتصادی برای ایران نیانجامد و تحریم‌ها رفع نشود آنوقت به این سمت حرکت خواهد کرد. باید صبر کرد و دید چه اتفاقی در مذاکرات روی خواهد داد. ما همین الان هم تحت فشار حداکثری آمریکا هستیم و فشار اقتصادی بیشتر از این بر ایران ممکن نیست.

کارشناس مسائل بین الملل درباره احتمال کشاندن دوباره پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت گفت: تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل با هدف جلوگیری از همکاری هسته‌ای و موشکی با ایران وضع شد اما واقعیت این است که تقریباً هیچ وقت، هیچ کشوری با ایران همکاری موشکی و هسته‌ای نداشته است.

خوش چشم اظهار کرد: از الان زود است درباره احتمال بردن پرونده ایران به شورای امنیت صحبت کنیم زیرا مذاکرات هنوز شروع نشده که بخواهیم درباره شکست آن صحبت کنیم. فشار حداکثری غرب به رهبری آمریکا شکست خورد اما ایران در ابتدای مسیر فشار حداکثری بر روی طرف غربی است و اکنون نوبت جمهوری اسلامی است که از ابزارهای مختلف بهره ببرد تا طرف غربی را وادار به رفع تحریم‌ها کند.

کارشناس ارشد مسائل راهبردی درباره اهمیت داده شدن تضمین به ایران در حوزه راستی آزمایی تحریم‌ها گفت: واشنگتن باید به تهران در حوزه راستی آزمایی رفع تحریم‌ها تضمین دهد. این تضمین به ویژه برای شرکت‌های خارجی است که می‌خواهند در ایران کار و سرمایه گذاری کنند. اگر چنین تضمینی نباشد شرکت‌های خارجی به ایران برنمی‌گردند کما اینکه شرکت‌های غربی و اروپایی از هم اکنون اعلام کرده‌اند که حتی با احیای برجام به ایران برنخواهند گشت زیرا تضمینی از آمریکا برای ماندن در برجام ندیده اند.

وی با بیان اینکه ایران می‌تواند با مطالبه تصویب این توافق در سنا و کنگره، خروج آمریکا را سخت‌تر کند، گفت: البته دشوار خواهد بود که آمریکا بپذیرد چنین کاری را انجام دهد زیرا خروجش از توافق را سخت‌تر خواهد کرد. تضمین اصلی پایداری توافق در اقدامات خود ماست یعنی ما باید کاری کنیم که خروج آمریکا از توافق بعد از لغو کامل تحریم‌های ایران، برایش هزینه زیادی داشته باشد.

خوش‌چشم درباره راهکارهای وادار کردن آمریکا به متعهد ماندن به توافق احتمالی نیز گفت: یکی از مواردی که می‌تواند واشنگتن را به توافق متعهد کند، گرفتن خسارت از طرف آمریکایی است که الزاماً نباید به شکل پول باشد بلکه می تواند به شکل برداشتن تحریم‌های بیشتر از جمله تحریم‌های موسوم به «یوترن» صورت بگیرد که طرف آمریکایی تا حدی از خروج مجدد از برجام منصرف شود. درغیر این صورت آمریکا به راحتی مثل دفعه قبل می‌تواند از برجام خارج شود و بازنده ما خواهیم بود زیرا تعهدات ما بازگشت ناپذیر است و ما را دچار خسارت‌های مادی و معنوی می‌کند اما تعهدات طرف آمریکایی به راحتی بازگشت‌پذیر است.

وی درباره طرحی برخی مباحث از سوی آمریکایی‌ها درباره مسائل غیربرجامی گفت: فعلاً در این حد کوتاه آمده اند که مسائل موشکی و منطقه‌ای را در مذاکرات مربوط به برجام دخالت ندهند اما قطعاً چهار تا ۶ ماه بعد از توافق احتمالی، مذاکره برای برجام موشکی و منطقه‌ای را مطالبه خواهند کرد که قطعاً چنین مذاکره‌ای برای ایران خسارت‌بار خواهد بود و جمهوری اسلامی زیربار آن نخواهد رفت.

تحلیلگر مسائل بین الملل با بیان اینکه هدف آمریکایی‌ها تضعیف قدرت ملی جمهوری اسلامی یا حداقل مهار قدرت جمهوری اسلامی در تمامی حوزه‌هاست و فقط به حوزه هسته‌ای محدود نمی شود، خاطرنشان کرد: می‌توان همواره با فشار، به طرف مقابل برای تغییر نگاه انگیزه داد. ما باید استراتژی ضدمهار را در پیش بگیریم و عملیاتی کردن آن مستلزم اقدامات فراوان و ترسیم یک نقشه راه است.

خوش چشم افزود: لازم است اسلحه اصلی آمریکا یعنی تحریم‌ها را دچار آسیب کنیم و یا اینکه این اسلحه را از دست طرف آمریکایی دربیاوریم تا نتواند این استراتژی را تداوم بخشد. این کار، گرچه دشوار اما شدنی است و نیازمند یک نقشه راه بسیار پیچیده شامل مجموعه سیاست‌های پدافندی و آفندی است.

وی در توضیح سیاست‌های پدافندی و آفندی برای وادار کردن طرف آمریکایی به پذیرش شروط ایران گفت: لازم است بسته ای از سیاست‌ها و اقدامات دفاعی به منظور کاهش تاثیر تحریم‌ها در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تدوین شود. در حوزه آفندی هم از اهرم‌های فشار در حوزه هسته‌ای، نظامی، مهاجران و غیره به منظور زیر فشار گذاشتن طرف غربی استفاده کنیم.

کارشناس مسائل بین المللی گفت: عقب‌نشینی از افغانستان و عقب نشینی احتمالی از عراق در آینده نزدیک نشان می‌دهد که آمریکا نه تنها در حال افول است بلکه اولویت‌های جهانی این کشور تغییر کرده و این موضوع، مسیر را برای تحقق اهدف جمهوری اسلامی هموارتر می کند.

خوش چشم درباره لزوم مذاکره با غرب با وجود دهه‌های متمادی خصومت با مردم ایران گفت: هدف از مذاکرات، مطالبه مابه‌ازای امتیازات داده شده به طرف غربی در دولت گذشته است. براساس مفاد برجام، ایران ذخایر اورانیوم خود را اکسیده کرد، سانتریفیوژهایش را جمع کرد که موجب آسیب به آنها شد و قلب راکتور اراک را خارج کرد. این امتیازات جدای از اینکه وجودشان می توانست به توسعه های‌تک در کشور بیانجامد ارزش اقتصادی بالایی هم برای ایران داشت.

وی گفت: اکنون ایران می‌خواهد بدون اینکه امتیازات دیگری واگذار کند امتیازاتی که از آمریکا طلبکار است و هنوز نگرفته را مطالبه کند. باید دید آیا می شود آمریکای غیرمسئول و سرکش که خود را از قواعد بین‌الملل مستثنی می داند مجبور به پرداخت تعهداتش در توافق برجام کرد.