احتمال افزایش مقاومت در برابر واکسن؛ مهم‌ترین نگرانی نسبت به اومیکرون

به گزارش ایرنا، در طبقه‌بندی انواع کرونا ویروس نوعی که با افزایش قابلیت انتقال، عفونت یا مقاومت در برابر واکسن‌ها همراه باشد در گروه سویه‌های نگران‌کننده قرار می‌گیرد و سازمان جهانی بهداشت سویه B.۱.۱.۵۲۹ ویروس کرونا را به‌عنوان سویه نگران‌کننده طبقه‌بندی کرد و آن را اومیکرون (Omicron) نامید.

دکتر سید محمد جزایری عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا درمورد این سویه جدید ویروس کرونا اظهار داشت: بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت چهار سویه شامل آلفا،بتا، گاما و دلتا از ابتدای همه گیری کرونا تا چند روز قبل به عنوان سویه های «نگران کننده» ویروس کرونا شناخته می شدند که از پنجم آذرماه سویه دیگری با نام اومیکرون به عنوان نوع پنجم  گونه نگران کننده به این لیست اضافه شد.

وی افزود: جهش ویروس کرونا آلفا (انگلیسی)، بتا (آفریقایی)، گاما (برزیلی) و دلتا (هندی) هستند که تا قبل از واریانت جدید رخ داده و سبب عوارض فراوانی برای انسان ها شده است.  

این ویروس شناس تصریح کرد: دولت آفریقای جنوبی اعلام کرده که موارد جدیدی از بیماری کرونا در این کشور در ۲ هفته اخیر رخ داده که سبب چند برابر شدن مبتلایان جدید بیماری در این کشور شده است.

جزایری یادآور شد: سازمان جهانی بهداشت واریانت های جدید را به ۲ قسمت تقسیم کرده که یا سبب "نگرانی" می شوند یا "مورد توجه" قرار می گیرند. در یک سال اخیر واریانت جدیدی نداشتیم که به این لیست ۴ عددی اضافه شود اما از چند روز گذشته این تعداد به ۵ واریانت نگران کننده رسیده است.

وی  ادامه داد: سازمان جهانی بهداشت سویه هایی را که تعداد آنها بیش از ۲۰۰ مورد  است را به عنوان سویه های "مورد توجه" معرفی کرده که تحقیقات روی آنها مرتب در حال انجام است. ممکن است در آینده نیز مواردی از لیست واریانت های جهش یافته از لیست "مورد توجه" به لیست  "نگران کننده" منتقل شوند.

جهش های زیاد مهم ترین نگرانی در اومیکرون

رییس شبکه بیماری‌های ویروسی ایران خاطرنشان کرد: موضوعی که سبب نگرانی در ویروس جهش یافته اومیکرون شده، تعداد موتاسیون ها یا جهش های فراوانی است که در این نوع ویروس مشاهده شده است.

جزایری تصریح کرد: تعداد بیش از ۳۰ جهش در این نوع سویه مشاهده شده که سبب نگرانی جدی جامعه علمی دنیا شده و به همین دلیل این واریانت مورد توجه جدی قرار گرفته است.

رییس شبکه بیماری های ویروسی ایران افزود: این جهش ها جدای از اینکه در برخی نقاط غیرعادی در ژنوم این ویروس یافت شد که شامل چند جهش از نوع "حذفی" یا Deletion هستند که به سبب همین خصوصیت سریعا شناسایی شده اند. هنوز زود است که تاثیر این جهش های حذفی را بر سیر و روند بیماری پیش بینی کرد. تنها موضوعی که در حال حاضر می دانیم این است که باوجود این جهش ها، هنوز سیستم های تشخیصی بالینی و نیز آزمایشگاهی مبتنی بر  پی سی آر  (PCR) قادر به شناخت این واریانت هستند.

سویه جدید به احتمال زیاد سبب تسهیل ورود ویروس کرونا به داخل سلول میزبان می شود

جزایری همچنین  گفت: نتایج اولیه بررسی ها نشان می دهد که جهش های رخ داده بیشتر در نواحی بوده که سبب تسهیل ورود ویروس به داخل سلول میزبان می شود.

وی ادامه داد: همچنین این سویه دارای جهش از نوعی هستند که سبب تهی شدن قسمت هایی از اسیدهای آمینه تشکیل دهنده پروتئین ها یا Deletion سلول بدن انسان شده است.

این متخصص ویروس شناسی افزود: اکنون خیلی زود است که جامعه علمی به آن پی ببرند که این واریانت چه تاثیری دارد، به عبارتی موضوعاتی مانند افزایش بیماری زایی، مقاومت آن نسبت به واکسن و جزئیاتی از این قبیل، هنوز به صورت واضح مشخص نیست.

جزایری یادآور شد: زمان لازم است تا مشخص شود که آیا این واریانت تا چه حد می تواند نسبت به آنتی بادی ها مقاوم باشد.

وی تاکید کرد که افزایش قدرت انتشار ویروس هم موضوعی است که در آینده مشخص می شود. در حال حاضر فقط ۱۰۰ عدد از  این ویروس تعیین توالی از نوع بسیار پیشرفته شده و لازم است تعداد بیشتری هم تعیین توالی گردند و هم ارتباط این جهش ها با سیر بیماری و یا ارتباط با افزایش احتمالی مرگ و میر بررسی شود.

افزایش مقاومت در برابر واکسن کرونا، مهم ترین نگرانی در بروز اومیکرون

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: نکته ای که سبب نگرانی می شود، این است که در بین تمام‌ سویه های شناخته شده قبلی، نوع آفریقایی یا "بتا" از بقیه مقاومت بیشتری را به واکسن نشان می داد و این نگرانی وجود آورده که این مقاومت در واریانت جدید که مجددا از افریقا منشا گرفته،  افزایش یابد.

جزایری با یادآوری اینکه هنوز این موضوع اثبات نشده است، گفت: اگر فرار از سیستم ایمنی بدن در مورد این سویه به اثبات برسد، احتمال دارد در برابر واکسن، مقاومت  بیشتری وجود آید.

وی ادامه داد: برخی موتاسیون ها در این سویه مانند سویه هایی مانند آلفا و دلتا بوده است و هنوز مشخص نیست که اثرات بالینی بیماری تغییر پیدا کرده است یا نه

رییس شبکه بیماری‌های ویروسی ایران ادامه داد: تاکنون علایم بالینی خاصی که براثر ابتلا به این سویه جدید بروز پیدا کند، گزارش نشده است. احتمال دارد در اومیکرون مانند سویه دلتا تعدادی از مبتلایان بدون علامت باشند.

جزایری افزود: محققان آفریقای جنوبی بلافاصله با بهره گیری از سیستم ردیابی ژنومیک اقدام به بررسی در این مورد کردند که نتایج بررسی نشان می دهد در پروتئین اسپایک ویروس جهش های متعددی رخ داده است.

وی با بیان اینکه این پروتئین سبب اتصال ویروس به سلول های بدن است، گفت: تقریبا تمام واکسن های موجود بر علیه این پروتئین  هدف گذاری شده اند. تاکنون این سویه جدید علاوه بر آفریقای جنوبی در برخی کشورها مانند بوتسوانا، بلژیک، فرانسه، روسیه هم گزارش شده است.