سیدمحسن طباطبایی کارگردان نمایش یک شب از هزار و یک شب از آثار حاضر در بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، این جشنواره نمایشی را از مهمترین رویدادهای تئاتری کشور دانست و خاطرنشان کرد: جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی امکانی را فراهم کرده که به واسطه آن گونه‌های رو به فراموشی نمایش ایرانی بتوانند، ادامه حیات دهند. همچنین فعالان، علاقه‌مندان و تماشاگران این عرصه بتوانند هر دو سال یکبار در جمعی حضور پیدا کرده و علاوه بر تبادل تجربیات، به تماشای آثار یکدیگر بنشینند.
جشنواره آیینی و سنتی نیازمند حرکت به سمت فضای خلاقانه است
جشنواره نیازمند حرکت به سمت فضای خلاقانه و نوآورانه است. به نظر می‌رسد در جشنواره هنوز نگاه به نمایش ایرانی، کاملا سنتی است. درحالی‌که فضای فرهنگی ما دچار تغییر شده و ما نظیر صد سال پیش لباس نمی‌پوشیم، غذا نمی‌خوریم یا با ادبیات زمان قدیم سخن نمی‌گوییم، بنابراین جای نوآوری در این فضا کم است.
این کارگردان تئاتر یادآور شد: گروهی که ما با کمک آن کار را تولید کردیم، همگی دانشجوی رشته نمایش هستند و هر کدام از افراد این گروه، در این شاخه فعالیت می‌کنند. بنابراین کار مربوط به گروهی دانشگاهی و حرفه‌ای است که تجربه را با دانش دانشگاهی همراه کرده است.
نجات دادن زندگی هدف مشترک قصه‌های شهرزاد است
طباطبایی درباره جریان شکل‌گیری طرح نگارش و تولید این اثر گفت: نمایشنامه این اثر را با الهام از فضای هزار و یک شب نوشتم و در این اقتباس و انتخاب بیشتر سراغ روایت‌هایی رفتم که محور آنها بر اندرز و پندآموزی استوار است.
اگر به بطن هزار و یک شب رجوع کنیم، متوجه خواهیم شد شهرزاد برای نجات جان خود، هر شب قصه‌ای را برای پادشاه نقل می‌کند. در نگاه کلان هدف شهرزاد در روایت داستان‌هایش دارای پیامی واحد و آن نجات یک زندگی است. بنابراین از چنین فضایی برای خلق اثر وام گرفتم و آنرا در روند تولید با شیوه‌های نمایش ایرانی تطبیق دادم.
بهره‌برداری از سه شیوه کهن نمایش ایرانی
طباطبایی با بیان آنکه این اثر با استفاده از سیستم نقالی، شبیه‌خوانی و تخت‌حوضی اجرا می‌شود خاطرنشان کرد: درون آن یک نقال یا همان شهرزاد حضور دارد و روایتگر داستان‌هاست. بر اساس شیوه روایت کتاب هزار و یک شب از شیوه روایی قصه در قصه برای جذابیت بیشتر اثر به ویژه در مواجهه با مخاطب بهره بردم و در تمام این مسیر به دنبال همان پیام واحد یعنی نجات یک زندگی بودم.
وی ادامه داد: در کنار نقالی از دو شیوه دیگر کهن نمایش‌های ایرانی یعنی شبیه‌خوانی و تخت‌حوضی نیز برای تنوع در روایت‌ها و شناور بودن اجرا برای مخاطب استفاده کردم.
این کارگردان با اشاره به آنکه در این نمایش در کنار کاراکترهای محوری در بطن داستان هزار و یک شب، شخصیت‌هایی چون حاجی، همسرش، سیاه، دختر و پسری عاشق که همگی از کاراکترهای ثابت نمایش‌های سیاه‌بازی و تحت‌حوضی هستند حضور دارند تصریح کرد: این امر نتیجه حضورم از سن ۷ سالگی در گروه‌های تعزیه و نمایش‌های سنتی ایرانی است.
بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی از ۱۴ تا ۲۱ آذر ۱۴۰۰ به دبیری داود فتحعلی‌بیگی برگزار می‌شود.
نظر شما