سلوک اخلاقی سیدرضی شیرازی همانند سلوک پیامبر(ص) بود

حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه در گفت‌وگو با خبرنگار معارف ایرنا با بیان این روایت امام صادق(ع) که کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم مردم با غیر زبانتان (با رفتارتان) دعوت کنید، اظهار داشت: مرحوم آیت‌الله سیدرضی شیرازی به همان سلوک اخلاقی جدش رسول خدا (ص) عمل می‌کرد و همین سلوک اخلاقی بر روی مخاطب تاثیرگذار بود و مخاطب را متاثر می کرد. در واقع آیت‌الله سیدرضی همین دستور و توصیه را عمل می‌کرد. 

معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی، افزود: کسانی که سال‌ها محضر آیت‌الله سیدرضی را درک کرده بودند، بیان می‌‍کردند که هیچ‌گاه مرحوم سیدرضی شیرازی نه در حضور و نه در غیاب افراد، بدگویی کسی را نمی‌کرد که مثلا پشت سر یا در مقابل کسی بخواهد بدی آن شخص را بگوید. بلکه همیشه خوبی‌های افراد را می‌دید و جنبه‌های مثبت افراد را بیان می‌کرد.

وی افزود: در جامعه می‌بینیم بسیاری از افراد وقتی می‌خواهند درباره دیگران داوری کنند، فقط جنبه‌های منفی را می‌بینند و توجهی به امور مثبت نمی‌کنند و بسیاری از همین امور منفی نیز واقعیت خارجی ندارد ولی با دروغ و تهمت درباره دیگران داوری می‌کنند درحالی که سیدرضی شیرازی کسی بود که اگر در کسی خصلت منفی می‌دید، آن را بیان نمی‌کرد و به رخ افراد نمی‌کشید و خصلت‌های مثبت آنان را بیان می‌کرد.

سیدرضی فیلسوفی حکیم بود

رئیس سابق موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران گفت: در قاموس این مرد چیزی به نام غیبت یا تهمت و این رذایل اخلاقی وجود نداشت و واقعا انسانی فرهیخته و اخلاقی بود. لذا به نظرم با وجود این که یک فقیه، اصولی، فیلسوف و مفسر بود اما باید تعبیر حکیم را برای سید رضی به کار ببریم. چون هم از حکمت نظری و هم از حکمت عملی برخوردار بود.

مرحوم آیت الله سید رضی شیرازی یکی از علمای برجسته حوزه علمیه تهران بود که تحصیلات خود را در نجف و قم در محضر اساتید بزرگانی گذرانده بود که  در تهران بزرگانی همچون آیت الله محمدحسین فاضل تونی، علامه ابوالحسن شعرانی، آیت‌الله مهدی الهی قمشه ای و سید ابوالحسن رفیعی قزوینی، اساتید او بودند و در نجف از مرحوم آیت الله سید ابوالقاسم خویی و سایر علما بهره برد.

وی از مرحوم سیدرضی شیرازی به عنوان شخصیتی جامع یاد کرد و گفت: او هم فقیه و فیلسوف بود و هم بر مباحث تفسیری و حدیثی تسلط داشت. شخصیت علمی او به گونه ای بود که در فقه، مجتهدانه تدریس می کرد، در فلسفه، فیلسوفانه آموزش می داد و جامعیتی در علوم مختلف داشت. او از نوادگان مرحوم شیرازی صاحب فتوای تنباکو یا حکم تحریم تنباکو نیز به شمار می آمد.

مرحوم سید رضی یک انسان مردم دار بود

خسروپناه با اشاره به ویژگی های اخلاقی آیت الله سید رضی شیرازی گفت: او امام جماعت مسجد شفا بود با مردم محل در ارتباط بود و درد دل مردم را گوش می داد و به معنای دقیق کلمه یک انسان مردم دار بود. افراد مختلفی خدمت وی می رسیدند؛ چه افراد مذهبی و چه افرادی که ظاهر مذهبی نداشتند. مثلا برخی خانم هایی که بدحجاب بودند، پیش وی می رفتند ولی آیت الله سید رضی هیچگاه برخوردی با این خانم ها نداشت و یا مثلا از باب نهی منکر با آنان برخورد تندی نداشت. مرحوم سید رضی به گونه ای با این افراد برخورد مثبتی می کرد که بعضی از شاگردان وی یا افراد متشرع که از تقید دینی بیشتری برخوردار بودند، معترض می شدند که چرا سید رضی این گونه برخورد می کند و اینقدر احترام می گذارد.

ارادت به آستان سیدالشهدا (ع)

این شاگرد علامه حسن‌زاده‌آملی گفت: مرحوم سیدرضی شیرازی محبت فوق العاده‌ای به اهل بیت(ع) به ویژه سیدالشهدا داشت و در مسجد شفا مجالس روضه برگزار می‌کرد. هنگامی که اهل منبر، روضه می‌خواندند و سلام به امام حسین (ع) می‌دادند، این پیرمرد شروع به گریه می کرد و نهایت خضوع و خشوع را داشت و همچنین احترام فوق العاده ای برای اساتید خود قائل بود. یک بار که برای تهیه اندیشه نامه علامه شعرانی با وی به مصاحبه پرداختم، درباره علامه شعرانی اینگونه تحلیل می کرد که شعرانی، شیخ بهایی زمانه بود و چقدر با تکریم و فروتنی از اساتید خود از جمله شعرانی نام می برد.

آیا حوزه علمیه تهران می‌تواند سید رضی دیگری تربیت کند؟

خسروپناه ادامه داد: او یک عالم فرهیخته خودساخته ای بود و همانطور که در پیام تسلیت عرض کردم حوزه علمیه تهران باید تکانی بخورد و تنبهی پیدا کند. یکی یکی بزرگان خود را از دست می دهد و این سوال مطرح است آیا ساختار موجود حوزه علمیه تهران می تواند سیدرضی ها، علامه شعرانی ها یا الهی قمشه ای ها را تربیت کند؟ 

استاد حکمت و فلسفه افزود: در احوالات وی می خوانیم هرجا احساس تکلیف می کرد، به همان کار اقدام می کرد. مثلا اگر بعضی از استادان دانشگاه تهران ماموریتی برای خارج از ایران داشتند و از سید رضی می خواستند تا به جای آنان تدریس کند، قبول می کرد یا اگر به جای استادی در حوزه می خواستند، می پذیرفت. یعنی این کارها را برای خود کسر شان نمی دانست. چون او در وادی اعتباریات نبود و مانند برخی افراد اینگونه فکر نمی کرد که شئون و اعتباریات خودساخته برای آنان اهمیت دارد. 

گذری بر زندگی نامه سید رضی شیرازی

آیت‌الله حاج سید رضی شیرازی متولد ۱۳۰۷ در نجف و از مریدان امام خمینی(ره) و از همراهان و مبلغان انقلاب اسلامی بود. او از اعضای خاندان میرزای‌شیرازی بزرگ بود که از سال ۱۳۳۸ هجری خورشیدی تاکنون به تدریس سطوح عالیه خارج فقه، اصول و فلسفه در تهران پرداخت و حاصل این سال‌ها تربیت علمی و اخلاقی شاگردان متعدد و تالیف کتاب‌های علمی است. 

سیدرضی شیرازی در این مدت، علاوه بر اشتغالات علمی به اقامه جماعت در مسجد شفای تهران و تفسیر قرآن و بیان مباحث اخلاقی و تربیت جوانان و مشتاقان علوم اسلامی و بحث و گفت‌وگو با اقلیت‌های مذهبی اهتمام داشت. سید رضی در نجف به تحصیل مراحل علمی، اعم از مقدمات، سطح و خارج فقه و اصول پرداخت؛ برجسته‌ترین استادان وی در نجف بزرگانی همچون سید محمدحسین شیرازی، جد مادری ایشان محمدکاظم شیرازی و حسین حلی بوده‌اند.

این فقیه و فیلسوف نخستین اجازه اجتهاد را در سال‌های جوانی از محمدحسین کاشف الغطا دریافت کرد و خارج فقه را به مدت هفت سال از محمدتقی آملی درک فیض کرد. وی کتاب‌های فلسفه و عرفان از قبیل شرح منظومه، اشارات، اسفار و شرح فصوص را نزد فلاسفه و فقهای مشهوری چون آقا میرزا مهدی الهی قمشه‌ای، آقا میرزا ابوالحسن شعرانی، سید ابوالحسن رفیعی قزوینی، آقا میرزا احمد آشتیانی، فاضل تونی، میرزا محمدعلی حکیم شیرازی و شیخ محمدصالح حائری مازندرانی (حائری سمنانی) فرا گرفت.

از آثار او درس‌هایی از شرح منظومه است؛ ابیات حکیم الهی، ملاهادی سبزواری (۱۲۱۲-۱۲۹۰ ه. ق) در حکمت الهی و مباحث مرتبط با آن (۱۰۴۹ بیت) با عنوان المنظومه فی الحکمه شناخته می‌شود؛ همچنین شرح جامع او بر همین ابیات، به شرح منظومه، در نزد اهل حکمت شناخته شده؛ این کتاب مجموعه تقریرات دروس سید رضی شیرازی و توضیحات لازم و ضروری پیرامون فهم هر قطعه از ابیات منظومه است؛ این اثر در ۲ مجلد و بیش از ۲ هزار صفحه توسط انتشارات حکمت در سال ۱۳۸۳ برای نخستین بار منتشر و به عنوان کتاب برگزیده سال حوزه انتخاب شد.

آیت‌الله حاج سید رضی شیرازی در دهم آذر ماه در ۹۳ سالگی دارفانی را وداع گفت و پیکرش روز جمعه از مسجد شفا تا مسجد نور در میدان فاطمی در تهران و سپس با حضور علما و طلاب حوزه های علمیه در شهر قم تشییع و برای تدفین در جوار بارگاه امیرمومنان علی (ع) به نجف منتقل شد.