به گزارش ایرنا، نگاهی کلی به مسیر همکاری های اقتصادی و تجاری کشورهای حوزه آمریکای لاتین و کارائیب با چین طی دو دهه اخیر (از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰) ، این واقعیت را آشکار می سازد که حجم مبادلات تجاری در این مدت ۲۶ برابر رشد داشته و به حدود ۳۵۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ رسیده و برآوردها حاکی از آن است که این رقم تا سال ۲۰۳۵، به دو برابر یعنی حدود ۷۰۰ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. دو طرف امیدوارند در سال جاری میلادی، به میزان مبادلات تجاری خود را به حدود ۴۰۰ میلیارد دلار افزایش دهند.
وجود برخی اختلاف رویکردها در آمریکای لاتین به‌طور تاریخی اگر چه تلاش‌ها برای اتحاد این منطقه را محدود کرده است اما «جامعه کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب» (سِلاک) نه تنها از سال ۲۰۱۰ به فعالیت خود ادامه داده است بلکه محور روابط قوی با برخی کشورها از جمله چین بوده است.
از طرفی از زمان تحکیم روابط چین با کشورهای آمریکای لاتین در اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی تا کنون، این منطقه همواره مورد توجه چین بوده و تعامل فزاینده‌ای میان سازمان‌های منطقه ای از جمله سِلاک و سِپال (کمیسیون اقتصادی آمریکای لاتین و کارائیب) و این کشور آسیایی در جریان بوده است.
چین در دو دهه گذشته، تعامل با نهادهای منطقه آمریکای لاتین را در دستور کار خود قرار داده است و در تازه ترین مورد در جریان سومین نشست وزرای «جامعه کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب» (سِلاک) و چین که به صورت مجازی برگزار شد، دو طرف پیرامون یک برنامه جامع اقدام مشترک که شامل همکاری‌ها در زمینه کشاورزی، تجارت و سرمایه‌گذاری، فرهنگ، بهداشت و آموزش می‌شود، توافق کردند.
«شی جین پینگ» رئیس‌جمهوری چین با ارسال پیامی ویدیویی بر اهمیت همکاری‌ها میان کشورهای آمریکای لاتین و چین تاکید کرد و کشورهای عضو سِلاک را تشویق کرد تا «برای غلبه بر مشکلات» با چین همکاری کنند.
«کیو شیائوچی» نماینده چین در آمریکای لاتین در این نشست خاطر نشان کرد: چین ثابت کرده است که دوست خوبی برای "جامعه کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب" است.
شیائوچی با تاکید با اشاره به فضای «دوستانه» این نشست، بر اهمیت منطقه آمریکای لاتین و کارائیب به عنوان «دومین مقصد بزرگ سرمایه‌گذاری خارجی» این کشور آسیایی که «عامل مهمی برای بهبودی اقتصادی» پس از همه‌گیری کووید-۱۹ خواهد بود، تاکید کرد.
نماینده چین در این نشست گریزی به بایکوت المپیک زمستانی پکن در سال ۲۰۲۲ توسط آمریکا زد و بر حمایت اعضای سِلاک از این رویداد ورزشی تاکید کرد.
به گزارش خبرگزاری افه، نماینده چین در این نشست اعلام کرد «چین تخمین می‌زند که مبادلات میان این کشور و کشورهای عضو سِلاک در سال جاری میلادی در بخش تجارت به ۴۰۰ میلیارد دلار برسد».
جامعه کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب به عنوان بزرگترین اتحادیه در میان ۳۳ کشور قاره آمریکا به جز ایالات متحده و کانادا در حالی با نمایندگان چین گردهم آمدند که در این رویداد مهم، برزیل به عنوان بزرگترین اقتصاد آمریکای لاتین غایب بود.
این حضور جریان‌های راستگرا و چپگرا در سِلاک را شاید بتوان یکی از نکات جالب توجه این مجمع دانست اگرچه دولت برزیل به ریاست ژائیر بولسونارو به تبعیت از دونالد ترامپ رئیس جمهوری وقت آمریکا که به خروج از پیمان و ها نهادی های بین المللی شهرت داشت، با این بهانه که این نهاد منطقه ای آمریکای لاتین بیش از حد به کوبا، ونزوئلا و نیگاراگوئه اهمیت می دهد، از این نهاد خارج شد.
رهبران آمریکای لاتین در سال ۲۰۱۰، تشکیل سِلاک را گامی عملی برای تحقق آرزوی سیمون بولیوار در راستای ایجاد اتحاد میان کشورهای آمریکای لاتین، مبارزه با قدرت‌طلبی و دخالت آمریکا در این منطقه، خروج آمریکای لاتین از وضعیت حیاط خلوتی آمریکا، ایجاد صدای مشترک جدیدی در عرصه بین‌الملل و جهانی عادلانه تر در جهت منافع بشر دانستند.
یکی از ظرفیت‌های عمده سلاک بهره مندی کشورهای عضو این اتحادیه از منابع غنی معدنی و طبیعی است. منابعی که در برخی موارد در جهان منحصر به فرد است.
روابط آمریکای لاتین با چین؛ یک ضرورت یا انتخاب؟
نکته جالب توجه نشست جدید سِلاک، موضع‌گیری «آندرس مانوئل لوپز اوبرادور» رئیس‌جمهوری مکزیک در قبال چین و قدردانی وی از دولت چین به واسطه حمایت‌ها و همکاری‌های این کشور آسیایی با کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب بود. اوبرادور در حالی بر حمایت چین از آمریکای لاتین صحه گذاشت که وی در نشست اخیر خود با سران آمریکا و کانادا و احتمالا تحت تاثیر فضای سیاسی سنگین این نشست، ضمن هشدار نسبت به توسعه اقتصادی پکن، این امر را تهدیدی برای آمریکای شمالی در صورت عدم اقدام دولت‌ها دانست.
البته که موضع‌گیری له و علیه چین با در نظر گرفتن شتاب این کشور به ویژه در حوزه اقتصادی و تجاری تنها مختص مکزیک نبوده و بحث پیرامون چین به عنوان یک قدرت جهانی، موضوع بسیاری از جلسات است؛ همانطور که در اروپا نیز سیاست مشخصی در قبال این قدرت نوظهور وجود نداشته و دوگانه‌ای از چین‌هراسی و یا تمایل به سمت چین از سوی کشورهای مختلف دیده می شود.
از طرفی اینکه مکزیکی‌ها نیز بخواهند همچون اروپایی‌ها روابط خود با آمریکا را ارتقا دهند اصلا بعید نیست. روابطی که در دوران حضور دونالد ترامپ لطمه بسیار دید. بنابراین از آنجا که به دنبال آسیب به روابط فراآتلانتیک در دوره ترامپ، بسیاری از اروپایی‌ها قصد دارند بازتعریفی از روابط با آمریکا ضمن درک واقعیت حضور چین به عنوان یک بازیگر اصلی داشته باشند، می‌توان تصور کرد که مکزیک نیز پر کردن خلا آمریکا از طریق چین و سایر بازیگران را در نظر داشته باشد.
گذشته از رویکرد مکزیک در حفظ رابطه‌ای موازی با آمریکا و چین، تحکیم روابط با این کشور آسیایی برای کشورهای چپگرا و ضد آمریکایی آمریکای لاتین همچون کوبا و ونزوئلا به نوعی ممکن است یک ضرورت باشد. بحران‌های داخلی و تحریم‌های فلج‌کننده آمریکا علیه کوبا و ونزوئلا سبب شده تا تقویت مناسبات با سایر بازیگران از جمله روسیه و چین از اهمیت ویژه‌ای برای این کشورها برخوردار باشد.
نمودار روابط چین و آمریکای لاتین، رو به رشد و صعودی
گسترش روابط چین و آمریکای لاتین در چارچوب همکاری‌های منطقه ای در حالی ادامه دارد که شی جین پینگ در جریان نخستین نشست وزیران سِلاک با این کشور که در سال ۲۰۱۵ برگزار شد، از قصد چین برای افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در آمریکای لاتین تا ۲۵۰ میلیارد دلار و دو برابر کردن ارزش تجارت دوجانبه تا ۵۰۰ میلیارد دلار تا قبل از سال ۲۰۲۵ خبر داد.
دومین نشست که در سال ۲۰۱۸ در شیلی برگزار شد نیز منجر به «اعلامیه سانتیاگو» شد که در آن کشورهای امضا کننده متعهد به «نوآوری در همکاری‌ها و روش‌های توسعه» برای دستیابی به رشد پایدار و رفاه اجتماعی شدند.
همچنین در سال‌های اخیر ۱۹ کشور در حوزه آمریکای لاتین توافقنامه همکاری برای پروژه زیرساختی جاده ابریشم جدید را با چین به امضا رسانده‌اند. طرح «کمربند، راه» اگر چه به بهبود روابط چین با شرکای اصلی خود می‌انجامد اما موجب نگرانی واشنگتن شده است.
بر اساس داده‌های منتشر شده در چهاردهمین اجلاس تجاری چین و آمریکای لاتین، تجارت بین چین و آمریکای لاتین و کارائیب در ۹ ماه نخست سال ۲۰۲۱ به بالغ بر ۳۳۱ میلیارد دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۵.۵ درصد افزایش یافته است.
در این بازه زمانی، تجارت چین و برزیل به عنوان بزرگترین اقتصاد منطقه، رشد بیش از ۴۲ درصد را به نسبت سال گذشته تجربه کرده است.
علاوه بر تجارت با آمریکای لاتین، چین از سال ۲۰۰۵ به وسیله بانک‌های دولتی خود از جمله «اگزیم بانک» و «بانک توسعه چین»، پروژه‌های زیرساختی متعددی را از طریق اعطای وام به کشورهای این حوزه، تامین مالی کرده است. این بانک‌ها تاکنون بیش از ۱۲۰ میلیارد دلار وام به کشورهای آمریکای لاتین پرداخته کرده‌اند.
بر اساس آمار ارائه شده در تارنمای «ترید مپ»، در سال ۲۰۲۰، برزیل علاوه بر صادرات دانه‌های روغنی و گوشت، بیش از ۱۹ میلیارد دلار سنگ معدن، بیش از ۱۱ میلیارد دلار سوخت معدنی و بالغ بر ۲ میلیارد دلار آهن و فولاد به چین صادر کرده است.
همچنین، کشور پرو به عنوان دومین صادرکننده مس در دنیا، بخش قابل توجهی از نیاز تولیدی چین به مس و نیز سنگ‌های معدنی را تامین کرده و به لطف این صادرات، حدود ۱۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ درآمد ارزی داشته است.
از طرفی گسترش همکاری‌های اقتصادی چین با دیگر کشورها، در یک بُعد به معنای گسترش بازار برای کالا و خدمات چین است و این امر افزایش تولید را به دنبال دارد. چین برای افزایش تولید به مواد اولیه بیشتری نیاز دارد و بخشی از این نیاز، از جمله آهن، فولاد، مس و مصالح ساختمانی خام، از طریق کشورهای آمریکای لاتین قابل تامین است.
نظر شما