چرخش زندگی با دوزندگی

به گزارش ایرنا، در کوچه پس کوچه‌های بانه بانوانی هستند که در گوشه ای از منزل و یا در کارگاهی کوچک با چرخ های خیاطی، چرخ زندگی خانواده را می چرخانند. برخی از این بانوان هنرشان را در آموزشگاه های فنی و حرفه ای،  برخی دیگر در کلاس های خصوصی، قدیمی تر ها هم با تجربه، آزمون و خطا یاد گرفته و در نهایت، یک خیاط حرفه ای و قابل اعتماد برای مشتریان خود شده اند.

زنان و دختران در این کارگاه ها با سرمایه ای اندک، استقلال مالی خود را به دست آورده اند و گره ای هم از مشکلات اقتصادی خانواده را باز و برای دیگران نیز اشتغال ایجاد کرده اند. آنان در کارگاه های کوچک خیاطی، آمیخته ای از هنر، خلاقیت، علاقه و مهارت را با هم ترکیب کرده و لباسی زیبا و فاخر خلق می کنند که بر قامت زنان و مردان خودنمایی می کند.

در بانه با توجه به تقاضای مردم برای پوشیدن لباس محلی کُردی، خیاط ها در این زمینه مهارت بسیاری دارند و بیشتر مردم در مهمانی ها و مراسم لباس کردی می پوشند.
 

آموزش در کلاس های فنی و حرفه ای

"سیران محمدی" یکی از این خیاط ها است که با ۱۲ سال سابقه کار، برای تعدادی از بانوان جویای کار در کارگاه کوچکش شغل ایجاد کرده و او خود سرپرست خانواده است و بیشتر بانوانی که با وی همکاری می کنند نیز سرپرست خانواده هستند و از این راه چرخ زندگی خود را می چرخانند.

او در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به علاقه ای که به حرفه خیاطی داشتم در کلاس های آموزشی اداره فنی و حرفه ای شرکت کردم و یک چرخ خیاطی خریدم و خیاطی را از دوختن لباس های ساده شروع کردم.

خانم محمدی افزود: برای ادامه و پیشرفت در کارم در کلاس های خصوصی هم شرکت کردم که باعث پیشرفت در کارم شده و روز به روز طرح ها و مدل های بیشتری یاد گرفتم.

وی با بیان اینکه در این کارگاه برای پنج نفر اشتغال ایجاد شده است، اظهار داشت: در آینده نیز یک تعاونی تشکیل می دهیم و کارگاه را توسعه می دهیم که برای افراد بیشتری اشتغال ایجاد شود.

محمدی با اشاره به چگونگی تشکیل کارگاه خیاطی خود گفت: با استقبال مشتریان از کارهایم تلاش کردم تعدادی از خانم هایی را که هم‌دوره خودم در کلاس های آموزشی بودند نیز دعوت به همکاری کنم و این کارگاه کوچک را با سرمایه اندک راه اندازی کردیم، البته در آینده نیز قصد داریم با ثبت تعاونی، پوشاک مدارس، کارگاه های تولیدی و خدماتی را طراحی کنیم.

این کارآفرین بانه ای گفت: برای به دست آوردن تمام وسایل این کارگاه تلاش کردم و با مشکلات زیاد و سرمایه اندک توانستم کارگاه را راه اندازی کنم و به همه افرادی که می خواهند کاری را شروع کنند توصیه می کنم که فقط به هدفشان فکر کنند و از مشکلات نهراسند.

وی ادامه داد: مهمترین هدف ما ادامه کار به صورت حرفه ای و علمی است و در این راستا چهار سال در کلاس های آموزشی فنی و حرفه ای شرکت کردم و همکارانم نیز این دوره ها را طی کردند که باعث شده مشتریان زیادی جذب شود.

محمدی با اشاره به اینکه در آینده نزدیک کارگاه را توسعه می دهیم و برای افراد بیشتری شغل ایجاد می کنیم اظهار داشت: به همه بانوان توصیه می کنم که ترس و تردید را کنار بگذارند و از هنر و حرفه ای که دارند با بهترین روش استفاده کنند.

وی در مورد مشکلات کلاس های خصوصی آموزش خیاطی افزود: هزینه کلاس های آموزش خصوصی بسیار بالا است. در این دوره ها، آموزش محدود و غیر قابل درک است و مربیان این دوره ها هم برای آموزش و یادگیری هنرجوها، تلاش نمی کنند.

محمدی با بیان اینکه برخی از هنرجویان که به لحاظ مالی مشکل دارند به دلیل بالا بودن هزینه ها توان شرکت در این کلاس ها را ندارند، گفت: از اداره فنی و حرفه ای درخواست می کنم دوره های آموزشی در همه رشته های هنری برگزار کند، چراکه هنرجو هزینه کمتری می پردازد و یادگیری در این کلاس هم بیشتر است.

وی در مورد مشکلات دوره های آموزشی فنی و حرفه ای نیز ادامه داد: دوره های فنی و حرفه ای محدود است و برخی از رشته ها را آموزش نمی دهند، بنابراین ضروری است دوره های بیشتر برگزار و تسهیلات کم بهره به کارآفرینان و شاغل در این حرفه ها پرداخت شود.

این کارآفرین اظهار داشت: هزینه خرید وسایل کار چندین برابر شده اما ما دستمزد را به خاطر مشتریان زیاد افزایش ندادیم.

وی اظهار داشت: در بانه مردم در مراسم و مهمانی ها بیشتر لباس کردی می پوشند و تقاضا برای دوخت لباس کردی زیاد است اما پیراهن های مدل دار نیز در چند سال اخیر مشتریانی خوبی دارد.

یادگیری با آزمون و خطا

لیلی محمودی از دیگر خیاط های ماهر بانه ای است و ۳۵ سال در این حرفه فعالیت می کند. او خیاطی را از طریق آزمون و خطا یاد گرفته و در هیچ دوره آموزشی هم شرکت نکرده است؛ خانم محمودی در حال حاضر برای سه نفر از اعضای خانواده خود در کارگاه کوچکی اشتغال ایجاد کرده است. او تا کنون بیش از ۳۰۰ نفر را آموزش داده است به طوری که بسیاری از هنرجویان او اکنون خیاط ماهری هستند.

این بانوی کارآفرین با اشاره به اینکه در حد خواندن و نوشتن سواد دارد و این کار را تنها راه کمک به اقتصاد خانواده می داند گفت: ۳۵ سال پیش کار خیاطی را شروع کردم، در ابتدا برای خودم الگوی های خیاطی طراحی می کردم و با پارچه های ارزان قیمت آنها را می دوختم.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه دوره های آموزشی نرفته ام و پیش کسی آموزش ندیده ام اوایل کار برایم سخت بود و بیشتر کارهای ساده را انجام می دادم اما بعد از مدتی در کارم مهارت پیدا کردم، به طوریکه برای یادگیری مدل لباس گاهی از لباس های دوخته شده الگو می گرفتم و دوخت لباس را باز می کردم و دوباره مانند اول می دوختم که کمک زیادی به یادگیری من کرد.

محمودی اظهار داشت: در زمانی که کارم را شروع کردم امکانات کم بود و بسیاری از وسایل در بانه پیدا نمی شد و با حداقل امکانات کار می کردیم.

وی با اشاره به افزایش بی رویه قیمت وسایل و ابزار کار اضافه کرد: اکنون در این کارگاه کوچک، چهار نفر با هم کار می کنیم و وسایل و امکانات هم محدود است اما مشتری زیادی داریم.

این بانوی کارآفرین با بیان اینکه همه ما با تکرار و تمرین خیاطی یاد گرفته ایم گفت: ما در این کارگاه تقسیم کار کرده ایم؛ خودم لباس های کُردی و زنانه می دوزم، دخترم لباسی هایی که نیاز به الگو داشته باشد مانند مانتو، کت و دامن و پسرم لباس های مردانه کردی، کت و شلوار، کاور مبل و پرده می دوزد و در آخر عروسم هم به من کمک می کند.

وی ادامه داد: دخترم در چند دوره ی آموزشی شرکت کرده و در تعدادی از آموزشگاه های بانه نیز تدریس کرده است، در واقع من برای فرزندان خودم اشتغال ایجاد کردم.

محمودی اظهار داشت: متاسفانه تعدادی از ادارات شهرستان پاسخگو نیستند به طوری که طرح ها و برنامه هایی برای خیاطان اجرا می کنند که محدود به افراد خاصی است و اطلاع رسانی نمی شود.

این خیاط ادامه داد: پروانه تولیدی صنایع دستی و بیمه دارم اما نتوانسته ام کسی را بیمه کنم.

حذف بیمه صنعتگران

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان بانه در مورد مشکلات مربوط به بیمه صنعتگران گفت: طبق آیین نامه اجرایی سازمان میراث فرهنگی کسانی که پروانه فعالیت دارند مشمول رعایت آیین نامه اجرایی قانون حمایت از هنرمندان و فعالان صنایع دستی می شوند و می توانند زیر نظر اداره میراث فرهنگی،  صنایع دستی و گردشگری فعالیت کنند.

سعدالله رحیمی خواه با بیان اینکه صنعتگران نمی توانند از بیمه تامین اجتماعی استفاده کنند و ظلم بزرگی در حق این صنف شده است اضافه کرد: از سال ۱۳۹۲ به بعد بیمه صنایع دستی حذف شده و برغم اینکه مصوبه مجلس است اکنون اجرا نمی شود. همین موضوع باعث شده است صنعتگران متضرر شوند و نتوانند از این مزایا بهره مند شوند.

وی اظهار داشت: بیمه صنعتگران به صورت یکطرفه قطع شده و هم اکنون نیز این مشکل پابرجا است و باید این مشکل حل شود.

رحیمی خواه با اشاره به اینکه تاکنون ۱۵۰ نفر، بیمه شده رشته های صنایع دستی هستند که بیشتر آنها به خیاطی مشغول هستند، ادامه داد: در صورتی که تسهیلات مشاغل خانگی تقسیم شود برای هر اداره ای سهمیه ای تعیین می شود و اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز از این سهمیه برخوردار می شود.

وی با بیان اینکه حمایت، حفظ و ماندگاری لباس کُردی زمینه را برای ایجاد اشتغال فراهم می کند، گفت: لباس کُردی به واسطه تنوع رنگ، دوخت و جنس پارچه از اهمیت بالا برخوردار است و دوخت لباس کردی می تواند به عنوان یک رشته دانشگاهی تدریس شود.

رییس اداره میراث فرهنگی،  صنایع دستی و گردشگری بانه اضافه کرد: مردم بانه علاقه زیادی به حفظ و ماندگاری لباس کُردی دارند و در بسیاری از محافل لباس کردی خود نمایی می کند و از پوشش های محلی فاخری است که علاقه مندان زیادی دارد.

بانوان خیاط به صورت خود اشتغالی و کارآفرینی فعالیت می کنند

رییس اداره آموزش فنی و حرفه ای شهرستان بانه هم در این ارتباط گفت: با توجه به اینکه بانوان بیشتر در رشته های طراحی دوخت و صنایع دستی فعالیت می کنند بانوانی که این دوره ها را طی می کنند به صورت خود اشتغالی یا به صورت کارآفرینی فعالیت می کنند.

«آزاد دولتی» با بیان اینکه آموزش های فنی و حرفه ای براساس نیاز جامعه و به روز است، ادامه داد: فنی و حرفه ای در زمینه آموزش بانوان، خدمات رایگان ارائه می دهد و باتوجه به اینکه این آموزش ها جامع است در اکثر موارد منجر به اشتغال هنرجو می شود.

وی اظهار داشت: یکی از مهمترین مشکلات کارآفرینان نبود حمایت های مالی است، آنان برای شروع فعالیت نیاز به حمایت دارند و باید تسهیلات کم بهره به کارآفرینان پرداخت شود.

دولتی ادامه داد: تسهیلات مشاغل خانگی کم و محدود است و در سال یک مرحله پرداخت می شود و این امکان وجود ندارد که به همه افرادی که در فنی و حرفه ای آموزش می بینند تسهیلات پرداخت کنیم و باید سایر ادارات نیز در این زمینه همکاری کنند.

وی گفت: بیش از ۵۰ درصد افرادی که در دوره های فنی و حرفه ای شرکت کردند به صورت خود اشتغالی فعالیت می کنند و هدف بیشتر بانوانی که در این دوره شرکت می کنند یادگیری و اشتغال است.

اگرچه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای زمینه را برای یادگیری حرفه بین علاقه مندان و به ویژه افراد جویای کار فراهم کرده است اما می طلبد دستگاه های متولی به ویژه بانک ها تسهیلات مناسب با بهره کم در اختیار کارآفرینان قرار دهند تا افراد بیشتری صاحب شغل شوند و چرخه بیکاری کم کم از رونق بیفتد.

شهرستان مرزی بانه با ۱۵۸ هزار نفر جمعیت در ۲۷۰ کیلومتری غرب سنندج مرکز استان کردستان واقع شده است.