کتاب "عقیله" در مشهد رونمایی شد

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در مراسمی که به همین مناسبت در کتابفروشی مرکزی به نشر مشهد وابسته به آستان قدس رضوی برگزار شد گفت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اقدامات خوبی در حوزه روایت زندگی اهل بیت (ع) در حال شکل گیری است که باید برای غنای این آثار تلاش کرد.
محمد حسین زاده افزود: پیشنهاد می شود آستان قدس رضوی جایزه ای ادبی برای داستانهای با مضمون دینی اختصاص دهد که منجر به غنای این آثار شود و در این زمینه سبک سیاسی زندگی ائمه (ع) می تواند محور کارهای تاریخی قرار گیرد.
وی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب همواره مروج کتابخوانی بوده اند و در سالیان اخیر نیز با سیره عملی تقریظ نویسی بر آثاری که می خوانند و می پسندند در توجه مردم به آثار برگزیده نقشی موثر و شایسته ایفا کرده اند.

کتاب عقیله ، سبکی جدید در روایت زندگی حضرت زینب(س)

استاد تاریخ اسلام دانشگاه امام حسین (ع) و ناظر ارشد تاریخی این اثر هم در پیامی تصویری به این مراسم گفت: دکتر الهام امین با ارادت و عشق و علاقه و همچنین از روی علم و فضل، کتاب ارزشمند عقیله را پیرامون شخصیت ارزشمند حضرت زینب کبری (س) و ادوار مختلف زندگی آن وجود مقدس با قلمی شیوا و سبکی جدید به رشته تحریر درآورده است.

دکتر محمد حسین رجبی دوانی افزود: خواننده در این کتاب با حضرت زینب(س) سخن می گوید و نویسنده، مخاطبش را حضرت زینب(س) قرار داده است و زندگی آن حضرت و حوادث سخت، تلخ و شیرینی که در زندگی آن وجود مقدس رخ داده است را با آن حضرت در میان می گذارد که بر جذابیت این کتاب می افزاید.

وی ادامه داد: خواندن این کتاب را به همه عزیزان به خصوص بانوان گرامی و دختران توصیه می کنم چرا که به ساحت مقدس حضرت زینب(س) به عنوان الگوی بزرگ زنان ولایی و مومن بعد از وجود مقدس مادرش حضرت زهرا سلام الله علیها معرفت می دهد.

دشواری کار در خلق ادبیات دینی

معاون تولید انتشارات آستان قدس رضوی (به نشر) نیز در این مراسم گفت: تاکنون ١١٤ عنوان کتاب در حوزه دین توسط انتشارات به نشر منتشر شده که در آنها به مباحث مختلف دینی، عقیدتی، اصول دین، احکام شرعی، سیره اهل بیت (ع) و نظایر آن پرداخته شده است. 

سید احمد میرزاده افزود: کار در حوزه ادبیات دینی دشواریهای خود را دارد و نویسندگان در مواجهه با ادبیات دینی ۲ رویکرد دارند، گروهی نظیر نویسنده کتاب عقیله با پژوهش و استناد تاریخی قلم می زنند و برخی نویسندگان به دنبال گریز از این امر هستند و سعی می کنند این اجتناب و گریز از استنادات تاریخی را تئوریزه هم بکنند.

وی ادامه داد: پرداختن به پژوهش بخش مهمی از ادبیات و داستانهای دینی است و کتاب "عقیله" که امروز رونمایی می شود از جهت پرداختن به این موضوع اثر مهمی است و نویسنده کتاب، علاوه بر به کارگیری توان ادبی خود پژوهش تاریخی خوبی نیز برای به سامان رساندن این اثر انجام داده است.

ضرورت رعایت توازن در فصول زندگی حضرت زینب(س)

یک پژوهشگر علوم اسلامی نیز در این مراسم گفت:حضرت زینب(س) فصلهای مختلفی از زندگی و تاریخ را تجربه کرده که لازم است به همه این فصول توجه شود و در این توجه، توازن نیز حفظ شود نکته ای که نویسنده کتاب عقیله سعی کرده است آن را رعایت کند.

حجت الاسلام مجتبی الهی خراسانی افزود: زوایای زیادی از زندگی حضرت زینب و سایر اهل بیت (ع) در پرتوی تاریخ نگاری اموی که در دوره مروانیان شروع شده مغفول مانده است در این دوره امویان برخی مولفه های تمدنی را با انگیزه های اموی پیوند زدند و در عمل وارد یک رقابت با آموزه های شیعی شدند که محصول آن آثاری چون تاریخ طبری است که یک اثر مهندسی شده است همچنین در این دوران ۱۵۰ صحابی جعلی ساخته شد که بتوان داستانهایی از زبان آنها به نفع امویان روایت کرد.

وی ادامه داد:اصل هجرت حضرت زینب سلام الله علیها به مصر ثابت شده است و مصریان کنونی اسلام خود را مرهون چند نفر می دانند که یکی از آنها حضرت زینب است و هم اکنون مقام سیده زینب در کنار  راس الحسین در مصر زیارتگاه دوستداران اهل بیت (ع) است.

تاریخ نگاری داستانی تنها سبک تولید آثار ادبی تاریخی نیست

این منتقد گفت: کتاب داستانی عقیله در امتداد آثاری نوشته شده است که به تاریخ وفادارند و نثر ادبی، آهنگین و فاخر  و در عین حال جامعیت این اثر از مزایای آن محسوب می شود.

الهی خراسانی افزود:در عین حال باید دانست که تنها سبک تولید آثار ادبی تاریخی، تاریخ نگاری داستانی نیست و باید از سبکها و گونه های دیگر نیز بهره برد که یکی از این گونه ها، مدل داستانهای موازی است که تجربه جرجی زیدان که نسل جوان کشورهای اسلامی را مجذوب خود کرد از آن جمله است و بهرام بیضایی و داوود میرباقری هم در آثار سینمایی و فیلمی خود از این سبک بهره برده اند مثلا میرباقری در مجاورت کربلا داستان مختار را روایت می کند و به عبارت بهتر با بیان داستان موازی مختار  حادثه عاشورا را روایت می کند.

وی ادامه داد: لازم نیست حتما راوی داستان تاریخی باشیم بلکه می توان با تکنیک داستان در داستان و رئالیزم جادویی نقبی به داستان اصلی بزنیم که در این زمینه استاد محمود حکیمی در کنار مرحوم علی وافی تجربیات قابل تاملی در حد مقدورات زمان خود دارند.

زنجیره فرآوری آثار هنری از تاریخ اسلام دچار اختلال است

این پژوهشگر گفت: زنجیره فرآوری آثار هنری از تاریخ اسلام دچار اختلال است یعنی یک اکوسیستم تاریخی نداریم که در کنار آن یک اکوسیستم ادبی و هنری شکل بگیرد و از تاریخ اسلام رمان و داستان و فیلم و سریال و ویدئو کلیپ بسازد پس اگر هنرمندی چون بیضایی پیدا شود که این شاخه های معرفتی را در درون خود متحد کند فیلمی چون "روز واقعه" خلق می شود و در غیر این صورت خیر. 

الهی خراسانی افزود:باید میزهای همکاری و محیطهای تبادل و گفت و گو بین هنرمندان و تاریخ دانان دغدغه مند پدید آید تا در یک پروسه و روند شاهد تولید آثار هنرمندانه ای باشیم که تاریخ اسلام و نقاط درخشان مکتب شیعه را عیان کنند.

نویسنده کتاب عقیله نیز در این مراسم گفت: حضرت زینب (س) شخصیتی بی نظیر هستند و بخش‌های زیادی از زندگی و شخصیت ایشان مغفول مانده است که به نظرم آمد باید در حد توان، غبار مظلومیت را از این چهره بزرگ بزدایم.
الهام امین افزود: حضرت زینب (س)  محضر هفت معصوم یعنی پیامبر اکرم، امیرالمومنین، فاطمه زهرا، امام حسن، امام حسین، امام سجاد و کودکی امام محمد باقر علیهم السلام را درک کردند و غیر از بحث صبر و صلابت ایشان در حادثه کربلا به بخشهای دیگر شخصیت ایشان در این کتاب توجه شده است.
وی ادامه داد: منابع جامع در خصوص تمام جنبه های زندگی حضرت زینب (س) اندک است و به گونه ادبی داستان برای معرفی این چهره های بزرگ نیازمندیم و در ادامه این مسیر قصد دارم زندگی سایر زنان صدر اسلام از جمله حضرت فاطمه بنت اسد مادر گرامی حضرت علی (ع) روایت کنم.

نویسنده کتاب عقیله، این کتاب را به شهدای مدافع حرم تقدیم کرد و گفت:اگر این شهیدان و مجاهدتهای آنها نبود ما هم اکنون نمی توانستیم به کار فرهنگی درباره خاندان اهل بیت (ع) بپردازیم.

در این مراسم هادی افشار صفوی مدیر رادیوی ملی زیارت، امیر خوراکیان معاون حقوقی و امور مجلس مرکز ملی فضای مجازی کشور، علی اکبر سبزیان مدیرکل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی و حسین سعیدی مدیرعامل شرکت به نشر(انتشارات آستان قدس رضوی) نیز حضور داشتند.

فرازهای از کتاب عقیله

"به راستی تو کیستی که خداوند این نقطه از  زمین – این خانه بهشتی -  را منزلگاه تو ساخت؟!

توکیستی که کودکیت را در آغوش بزرگان اهل بهشت دست به دست می شوی و بر زانوان برگزیدگان خدا از  شمیم  ملکوت سرمست ؟!

توکیستی که همبازیان خردسالی ات سروران جوانان اهل بهشتند و هم سخنان و هم سفرگانت پاک طینتان نیک سرشت ؟!

تو زاده فاطمه ای که زهرا (س) بود چندان که برای اهل آسمان چون ستارگان به چشم اهل زمین می درخشید. تو زاده فاطمه ای که دردانه خداست و مثل هیچ کس نیست.

تو زاده فاطمه ای و تنها همین شرافت، آدمی را کفایت است که سر بر آسمان ساید و دل از عالمی برباید."

اینها بخشی از کتاب عقیله و روایت زندگی دردانه اهل بیت(ع) است.

در بخش دیگری از این کتاب آمده است:

"سالها ، سالهای خانه نشینی پدر بود. سالهای طاقت فرسای سکوت و تو در آغاز جوانی ایستاده بودی. بانویی کامل، زیبا و لایق، رشک دختران جوان عرب.

سیمای پدر اما حکایت گویای صبر بر رنج سالیان بود و تو پا به پای او این رنج را بر دوش کشیده بودی. با غمهایش زیسته و بر دردهایش گریسته بودی. تنهایی و بی کسی اش را همدم بوده ای  و زخم های  کاری اش را مرهم. 

چه بسا تاریخ نگاران و سیره نویسان که در ترسیم حوادث این سالهای عمر حضرت علی(ع) دانسته و نادانسته دیده بسته اند بر شکوه حضور تو در کنار پدر. لیک کدام چشم حقیقت بین است که نبیند تو در این سالهای غربت و سکوت، فاطمه بوده ای برای علی (ع) به دلداری و غمخواری و  استواری؟!"

کتاب عقیله در پنج فصل توسط الهام امین در زمستان ١٣٩٩ به رشته تحریر درآمده و امروز توسط انتشارات آستان قدس رضوی (به نشر) رونمایی شد.