انتخابات سرنوشت‌ساز شیلی؛ یادآور همه‌پرسی در برابر دیکتاتوری پینوشه

به گزارش ایرنا از خبرگزاری کوبا، «دانیل چرنیلو» تحلیلگر و جامعه شناس اهل شیلی در مقاله خود با عنوان «قیاس تاریخی» گفت: در حالی که در یک سو «خوزه آنتونیو کاست» راستگرای افراطی در وجهه ستایشگر جریان دیکتاتوری پینوشه بر حفظ مدل حکومتی نئولیبرالی پافشاری می کند، در طرف دیگر، «گابریل بوریک» ۳۵ ساله، پرچمدار چپگرا و محکوم کننده گذشته نظامی شیلی، با ایده جدی تغییر وضع موجود قرار گرفته است.

پینوشه بین سال‌های ۱۹۷۳ و ۱۹۹۰ حکومت کرد و در دوران حکومتش بیش از ۳۰۰۰ نفر توسط دولت به قتل رسیدند یا ناپدید شدند.

کاست، سیاستمدار آلمانی الاصل از مروجان اصلی رأی آری به ادامه حکومت دیکتاتوری پینوشه، در همه پرسی عمومی ۱۹۹۸ میلادی شیلی بود.

به عقیده این تحلیلگر شیلیایی، کاست مانند پینوشه چیزی جز ایجاد ترس ندارد که روی آن دست بگذارد، در حالی که بوریک مانند دولت های ائتلاف احزاب تنها گزینه ای است که احتمال تصور کشوری فراگیر را بالا می برد. ائتلاف احزاب برای دموکراسی (۲۰۱۰-۱۹۹۰)، ائتلافی از احزاب سیاسی چپ، چپ میانه و اعتدال شیلی بود که برای چهار دوره متوالی حکومت این کشور را به دست گرفتند.

به نوشته چرنیلو، در حالی که طرفداران پینوشه از ثبات، توسعه اقتصادی و «افراط» در اعمال زور می گویند، ائتلاف احزاب به ساختن کشور با شرایطی متفاوت و عادلانه تر با کمترین نقض حقوق بشر به شیوه نظام مند دعوت می کند. در حال حاضر، این دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری با تفاوت هایی ظریف نماینده این دو طیف هستند: حامیان دیدگاه حکومت نظامی و تسلط بر جامعه و در طرف مقابل، متعهدان به تشکیل جامعه ای عادلانه تر.

استاد جامعه شناسی شیلی افزود: همانطور که همه پرسی ۱۹۹۸، پیام آور بازگشت دموکراسی بود، دولتی که در ماه مارس ۲۰۲۲ (اسفند) بر کشور حاکم می شود، باید مجری شکل جدید حکومتی با جایگزینی قانون اساسی جدید به جای قانون اساسی دوره دیکتاتوری پینوشه باشد.  

در پی همه‌پرسی تاریخی قانون اساسی در ۲۵ اکتبر(چهارم آبان ۱۳۹۹) بیش از ۷۸ درصد شیلیایی ها، در پی اعتراضاتی گسترده برای مقابله با نابرابری های اقتصادی، با رأی به طرح بازنویسی قانون اساسی این کشور، گام بلندی در مسیر قانون اساسی جدید شیلی برداشتند

مرگ همسر پینوشه حذف یکی از آثار دیکتاتوری در آستانه انتخابات سرنوشت ساز

پایان فرصت کارزار انتخاباتی دو رقیب، درست یک روز قبل از برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری، با مرگ «لوسیا هیریارت» بیوه آگوستو پینوشه مصادف شد.

دقایقی پس از انتشار این خبر، مردم سانتیاگو (پایتخت شیلی) مرگ وی را به منزله پایان یک سلسله دیکتاتوری به فال نیک گرفته و برای آن جشن و پایکوبی به راه انداختند. هیریارت در نظر بسیاری از مردم شیلی، به خاطر تاثیر زیادی که بر شوهرش داشت، منفور بود.

مردم شیلی یک ماه پیش (۲۱ نوامبر/۳۰ آبان) در یکی از غیرقابل پیش بینی ترین انتخابات، برای برگزیدن رئیس جمهوری آینده خود از میان ۷ نامزد پای صندوق های رای رفتند، اما از آنجا که هیچیک از کاندیداها موفق به کسب آراء بالاتر از ۵۰ درصد نشدند، "بوریک" و "کاست" از دو جناح چپ و راستگرای افراطی با بیشترین آراء بدست آمده به دور دوم انتخابات راه یافتند.

این انتخابات، دو سال پس از انفجار تظاهرات سال ۲۰۱۹ دانشجویان شیلی علیه نابرابری های اجتماعی و اقتصادی به وقوع می پیوندد. دامنه این اعتراضات که بعدها در سراسر شیلی گسترده شد، نارضایتی مردم این کشور را از تبعیض های اجتماعی و مدل نئولیبرالی نشان داد.

در این اعتراضات که با سرکوب شدید ماموران امنیتی و نظامی مواجه شد، حدود ۳۰ نفر کشته و هزاران تن نیز زخمی شدند.

آتش اعتراضات نه تنها سیاست‌های اقتصادی دولت «سباستین پینیرا» رئیس جمهوری فعلی شیلی را به چالش کشید بلکه به بحرانی اجتماعی بدل شد.

با این وجود، جریان اعتراضات به تحقق مطالبه جدی مردمی درجهت بازنویسی قانون اساسی و جایگزینی آن با قانون زمان دیکتاتوری آگوستو پینوشه (۱۹۹۰-۱۹۷۳) ختم شد. قانون جدیدی که در سال جدید (۲۰۲۲) با دولت جدید به همه‌پرسی گذاشته خواهد شد.

همزمان با آماده سازی قانون اساسی جدید شیلی، رای دهندگان این کشور یک شنبه ۲۸ آذر، برای انتخاب مجری قانون جدید باید از میان گابریل بوریک، نامزد چپگرا و مخالف گذشته نظامی شیلی و خوزه آنتونیو کاست، نامزد راست افراطی که ستایشگر دوران حکومت نظامیان است، یک نفر را برگزینند.