تصمیم ملی برای باز کردن پای ایرانی‌های مقیم خارج‌ به سرمایه‌گذاری

چندی پیش و نخستین بار رییس اتاق بازرگانی ایران و خراسان رضوی در نشستی با مسوولان استانی به لزوم حضور سرمایه گذاران خراسانی مقیم خارج از کشور اشاره کرد و جرقه این موضوع را زد.

به گفته غلامحسین شافعی، خراسانی هایی در دیگر کشورهای جهان داریم که تمایل بسیاری به سرمایه گذاری در خراسان رضوی دارند، لذا باید زمینه ای فراهم کرد که مسیر جذب آنان در سرمایه گذاری آسان شود و یا مشوق هایی برای آنان در نظر گرفته شود.

این سخن رییس اتاق بازرگانی ایران در شرایط کنونی، که کمبود نقدینگی یکی از مشکلات اساسی کشور است، می تواند راهکاری درست برای حل مشکلات باشد، شرایط فعلی اقتصادی و توامان انباشت قوانین مخل و مانع‌ساز باعث شده است که بنگاه‌های اقتصادی و صنعتی با مشکلات فراوانی مواجه شده و تولیدکنندگان از آینده فعالیت‌های خود، بیم داشته باشند.

از سوی دیگر حجم پروژه های نیمه تمام در کشور به ویژه در خراسان رضوی بسیار بالا است که موانع متعددی برای اتمام آنها وجود دارد، فقط سه هزار و ۷۰۰ پروژه نیمه تمام در این استان ثبت شده است که اغلب اعتبارات ملی داشته و به دلیل عدم جذب منابع مالی کافی ناتمام مانده است و جذب سرمایه گذار برای تکمیل همین تعداد پروژه، می تواند جهش بزرگی در تولید و اشتغال منطقه ایجاد کند.

اما در جذب سرمایه گذاران ایرانی مقیم خارج از کشور مشکلاتی وجود دارد که مهمترین آن، نبود ارتباط بین مسوولان و یا تشکلهای بخش خصوصی با آنها و وجود قوانین مخل کسب و کار است.

رییس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی خراسان رضوی در این باره گفت: دغدغه‌ها و نگرانی‌های زیادی در حوزه جذب سرمایه گذاری خارجی وجود دارد که باعث می شود با وجود ظرفیتهای بسیار، جذب سرمایه های جدید دشوار شود.

محمدحسین روشنک افزود: به طور قطع هر تلاش دارای نتیجه مطلوب برای جذب و رشد سرمایه گذاری خارجی در کشور، منوط به تسهیل ‌گری و بهبود محیط کسب و کار و ضمانت امنیت برای سرمایه گذاری‌های صورت گرفته است.

وی اظهار داشت: فعالان اقتصادی از سیاست‌های متناقض بویژه در حوزه ارزی خسته شده اند و درخواست آنان ثبات در سیاستگذاری ها و کمک به شکل ‌گیری تجارت آزاد است، به طور قطع حذف رانت های ارزی و تک نرخی شدن آن می تواند به این بخش کمک شایانی کند.

تحریم ها و سرمایه گذاری خارجی با نام دیگران

گفته می شود به دلیل تحریم ها و ترس از شناخته شدن، حتی برخی از سرمایه گذاران خارجی اعم از ایرانی و یا غیر ایرانی با نام دیگران در خراسان رضوی سرمایه گذاری کرده اند.

این موضوع را رییس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی خراسان رضوی مطرح کرد و گفت:  وضعیت رسمی بودن یا غیررسمی بودن برخی از سرمایه‌گذاری‌های خارجی در استان نامعلوم است چرا که برخی به نام دیگر افراد در استان سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

محمدحسین روشنک افزود: هم اینک برخی  از سرمایه گذاران خارجی در ایران به ویژه مشهد حضور دارند که مایل نیستند نامشان در جایی ثبت شود و به طور غیرمستقیم به اسم یک فرد امین، سرمایه گذاری خود را انجام می دهند.

 وی اضافه کرد: مشخص نیست که آیا دستگاه های اجرایی متولی این فرد سرمایه گذار را به رسمیت می شناسند یا خیر و این موضوع میزان سرمایه گذاری هر یک از کشورها در خراسان رضوی را در ابهام قرار می دهد در حالی که میزان سرمایه گذاری باید در قالب بسته حمایتی جمهوری اسلامی ایران از سرمایه گذاران خارجی تبیین و مشخص شود.

به طور قطع تحریم ها هم می تواند یکی از عوامل مهم در غیرشفاف بودن هویت سرمایه گذاران خارجی در خراسان رضوی باشد که البته این موضوع در مورد ایرانیان مقیم خارج از کشور بیشتر مصداق دارد، زیرا نگرانی آنان از شناخته شدن به عنوان سرمایه گذار، بیشتر است.

رییس کانون کارآفرینان خراسان رضوی در این باره گفت: دولت جمهوری اسلامی ایران باید بسته حمایتی خراسان رضوی از سرمایه گذاران خارجی را نیز مشخص کند که میزان مشوق ها در آن تعیین گردد اما هم اینک همه این موارد در هاله ای از ابهام قرار دارد.

روشنک افزود: با پیشنهاد دستگاه های اجرایی حوزه اقتصادی استان، همایشی با محوریت سرمایه گذاران خارجی مقیم استان در دهه فجر امسال توسط کانون کارآفرینان خراسان رضوی برگزار می شود که مشکلات مزبور در این همایش طرح خواهد شد.

وی ادامه داد: این همایش با هدف جذب سرمایه گذار و شناسایی و رفع مشکلات فعلی سرمایه گذاران داخلی و خارجی که در مشهد فعالیت دارند برگزار می شود و از وزیران تعاون کار و رفاه اجتماعی و امور اقتصادی و دارایی برای حضور در این همایش دعوت شده است.

رییس کانون کارآفرینان خراسان رضوی گفت: بیشترین نقش این کانون در حوزه کارآفرینی استان پیگیری برای رفع مشکلات کارآفرینان از طریق سازمانهای دولتی و کمک به سرمایه گذاران خارجی و تسهیل امور آنان است.

تسهیل فضای کسب و کار، مشوقی برای جذب سرمایه گذار

همه فعالان اقتصادی اذعان دارند که فرآیند جذب سرمایه گذار خارجی در ایران بسیار طولانی و سختگیرانه است، از سوی دیگر به دلیل تحریم ها و مشکلات ناشی از آن برای سرمایه گذاران، حتی شاهد خروج سرمایه ها از ایران هستیم.

کارشناس نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال شرق کشور در این باره گفت: اگر شرایطی فراهم شود که سرمایه های موجود حفظ شده و فضای کسب و کار تسهیل شود، این خود مشوقی برای جذب سرمایه های خارجی در ایران خواهد بود.

علی اکبر بازوبندی افزود: سرمایه به جایی می رود که امنیت باشد، لذا باید درون کشور اتفاقی به صورت ملموس رخ بدهد تا تمایل به سرمایه گذاری ایجاد شود.

وی اظهار داشت: صرف حضور ایرانیان در خارج از کشور به معنای در دست بودن آمار آنان در وزارت امور خارجه نیست، ما بانک اطلاعاتی از همه ایرانیان حاضر در کشورهای مختلف نداریم؛ مگر اینکه آنان به وزارت امور خارجه مراجعه کرده و اطلاعات شان را ثبت کرده باشد.

بازوبندی ادامه داد: تاکنون نقش بخش خصوصی در جذب سرمایه گذار دیده نشده است؛ در حالی که بهترین کسی که می تواند از سرمایه داران خارج نشین دعوت کند، فعالان اقتصادی داخلی هستند.

مدیرکل دفتر اشتغال و سرمایه‌گذاری استانداری خراسان رضوی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به شناسایی فرصتهای سرمایه گذاری در استان اشاره کرده و گفت: تاکنون ۱۰۴ فرصت سرمایه‌گذاری در این استان برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی شناسایی شده که تنوع مطلوبی دارد و مهمترین آن در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر به منظور تولید برق برای مصرف داخلی و یا صدور به کشورهای همسایه است.

مهدی تقوایی افزود: در هشت ماهه امسال ۵۲ طرح سرمایه گذاری خارجی در استان به ارزش ۴۳ میلیون دلار به تصویب رسیده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به لحاظ تعداد ۱۲۶ درصد افزایش دارد، همچنین ۱۶ طرح سرمایه‌گذاری خارجی برای تصویب به هیات سرمایه گذاری خارجی کشوری ارسال شده است که میزان سرمایه گذاری آنها ۱۷ میلیون دلار است.

وی خاطرنشان کرد: ۶ روش برای ورود سرمایه گذاران خارجی یا ایرانیان مقیم خارج از کشور وجود دارد که متاسفانه موازی کاری های زیادی در این حوزه شکل گرفته است.

۲ گام نخست، ارتباط گیری و تسهیل قوانین

با توجه به اهمیت موضوع جذب سرمایه گذاران ایرانی مقیم خارج از کشور، پیش از این گفتگویی بین مجمع نمایندگان خراسان رضوی در مجلس شورای اسلامی با رییس اتاق بازرگانی ایران و استاندار وقت شکل گرفته بود تا بتوان از ظرفیت خراسانی های خارج از کشور یا ایرانیان خارج از کشور برای مشارکت در پروژه های سرمایه گذاری چه در پروژه های ایجادی جدید و یا مشارکت در تکمیل پروژه های نیمه تمامی که در استان وجود دارد، بهره گرفت.

در این راستا ۲ موضوع مورد پیگیری دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی قرار گرفت که موضوع نخست چگونگی ارتباط گیری با خراسانی های خارج از کشور تحت عنوان "سرمایه گذار" بود و دوم تسهیل قوانین و مقررات تا زمینه سرمایه گذاری در استان فراهم شود.

رییس دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی در این باره گفت: این دبیرخانه چندین نشست با حضور فعالان بخش خصوصی و مسوولان دولتی برگزار کرد، در نهایت پیگیریهایی انجام و از دستگاه های مختلف اجرایی استعلام و نظراتشان گرفته شد تا مشخص شود چگونه می توان از ظرفیت سرمایه گذاران ایرانی خارج از کشور بهره گرفت.

وی اظهار داشت: در آخرین نشست دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی که پیرامون موضوع مزبور برگزار شد، مقرر گردید تقسیم کاری بین دستگاه های اجرایی و دستگاه های مداخله گر در این حوزه انجام شود.

رییس دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی گفت: از طریق نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال شرق کشور فهرست ۵۰ نفر از سرمایه گذاران خراسانی مقیم خارج از کشور تهیه شد که رایزنی هایی با نمایندگی های وزارت امور خارجه در کشورهای دیگر در حال انجام است تا بتوان به اسامی بیشتری در این زمینه دست یافت و پس از ارتباط و انجام مذاکراتی حول معرفی پروژه ها، از آنان برای مشارکت در اجرای پروژه ها در استان دعوت به عمل آورد.

علی اکبر لبافی افزود: دستگاه های اجرایی صادرکننده مجوز در حوزه تولید و سرمایه گذاری مانند سازمان های صمت، جهاد کشاورزی و مجموعه نمایندگی وزارت امور خارجه پذیرفتند که موضوع مزبور را برای احصای پروژه های اصلی و اثرگذار و معرفی آنها به سرمایه گذاران در قالب دعوت تصویری یا دعوت حضوری پیگیری کنند تا حداقل یک معرفی از استان در قالب مزیتها و پروژه های مزیت دار اعم از ایجادی یا نیمه تمام شکل گیرد.

وی ادامه داد: در صورتی که دستگاه های اجرایی مزبور در این زمینه همراهی خوبی داشته باشند، فرصت عالی برای خراسان رضوی خواهد بود تا با برقراری ارتباط با سایر سرمایه گذاران ایرانی مقیم خارج از کشور بتوان فراخوانی اعلام کرد، دسترسی بیشتری به ایرانیان خارج از کشور پیدا نمود و طی دعوت و مذاکره با آنان در قالب نشستی با اعضای مجمع نمایندگان مجلس شورای اسلامی، فعالان تشکلهای بخش خصوصی و استانداری فرصت خوبی برای استان فراهم کرد.

چند پیشنهاد برای جذب سرمایه گذاران مقیم خارج از کشور 

دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی طی نشستی با فعالان اقتصادی و دستگاه های اجرایی چند پیشنهاد را برای جذب خراسانی های مقیم خارج از کشور در سرمایه گذاری برای بخشهای مختلف جمع بندی و ارایه کرده است.

رییس دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی با اشاره به قوانین و مقررات مخل کسب و کار در زمینه جذب سرمایه گذاران خارجی و راهکارهای تسهیل آن گفت: در گذشته برای استفاده از مشوق های سرمایه گذاری خارج از کشور، فرد سرمایه گذار باید حداقل ۵۰۰ هزار دلار واریز می کرد اما امروز این میزان به ۲۵۰ هزار دلار و در برخی موارد خاص به ۱۰۰ هزار دلار کاهش یافته که یکی از مشوق های خوب در این زمینه است.

لبافی افزود: وزارت اقتصاد به بخش خصوصی مجوز داده تا مسوولیت کارگزاری های حوزه سرمایه گذاری خارجی را برعهده گیرد اما این کارگزاری ها فقط در تهران متمرکز است و در استانی مانند خراسان رضوی، که ارتباط مستقیمی با سرمایه گذاران خارجی دارد، وجود ندارد و این مهم یکی از موانع در مسیر ارتباط گیری بخش خصوصی یا بخش دولتی با سرمایه گذاران خارجی است.

وی اظهار داشت: در صورتی که وزارت اقتصاد به کارگزاری های بخش خصوصی مجوز دهد که در استانها ایجاد شوند، این کارگزاری ها جذب سرمایه گذار خارجی را پیگیری کرده و با آنان ارتباط برقرار می نمایند و این ارتباطات باعث ورود سرمایه به استانها می شود.

لبافی، انتقال سوابق بیمه ای به صورت بین المللی را یکی دیگر از مشوق ها برای جذب سرمایه گذاری خارجی ذکر و بیان کرد: بسیاری از ایرانیانی که به خارج از کشور می روند یا از کشورهای دیگر در ایران فعالیت می کنند، برای مدتی در آن کشور بیمه پردازی در حوزه بیمه های اجباری، درمانی و بازنشستگی و ... دارند اما بعد از مدتی که به کشورشان بازمی گردند، سوابق بیمه ای برای آنان لحاظ نمی شود، لذا انتقال سوابق بیمه ای سرمایه گذاران خارجی یکی از پیشنهادهای دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی بود تا بتوان از آن به عنوان مشوقی برای جذب سرمایه گذاران ایرانی خارج از کشور بهره برد.

وی بیان کرد: تفویض اختیارات به استان خراسان رضوی در حوزه سرمایه گذاری خارجی، می تواند مشوق دیگری برای ایرانیان مقیم خارج از کشور در حوزه جذب سرمایه گذاری باشد به این طریق که هر یک از فعالان بخش خصوصی بتوانند به صورت مستقیم با ایرانیان خارج از کشور ارتباط بگیرند، برقراری این ارتباطات از طریق فعالان بخش خصوصی می تواند مسیر معرفی پروژه های خراسان رضوی به آنان را هموار کند.

به گزارش ایرنا، به طور قطع اجرایی شدن پیشنهادهای دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی و همراهی و همسویی بخش خصوصی و ارکان حاکمیت استان می تواند زمینه جذب ایرانیان خارج از کشور بویژه خراسانی هایی که وابسته به کشورشان هستند، را برای سرمایه گذاری در پروژه های نیمه تمام و خلاءهای سرمایه گذاری این خطه فراهم سازد.