توسعه صادات در مازندران؛ روزنه امید برای آغازی دوباره در دولت سیزدهم

به گزارش ایرنا، همواره تجارت خارجی و بویژه صادرات از عوامل موثر در توسعه اقتصادی است که می‌تواند علاوه بررونق کسب و کار، موجب افزایش توان رقابت‌پذیری، افزایش قدرت پایه تولید و صنعت کشور درعرصه‌های بین المللی شود.

اکنون در شرایطی که کشور با مشکل فشارهای خارجی و تحریم‌های اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند یکی از راه های موثر برای توسعه و رونق کسب و کار توجه به صادرات غیرنفتی است که با اجرای طرح‌های کاربردی و حمایت همه‌جانبه از صنعتگران صادرات‌محور می‌توان برای ایجاد اشتغال پایدار و سرعت بخشیدن به چرخ اقتصاد تلاش کرد.

باوجود اهمیت صادرت در حوزه تولید ، اما صنعتگران مازندرانی مشکلات زیادی از جمله کمبود نقدینگی برای نوسازی ماشین آلات خط تولید باهدف تولید کالاهای رقابتی، صادرات‌محور، کاغذبازی‌های اداری، تاخیر در ترخیص محموله‌های صادراتی گمرکات مازندران و تاخیر در تبادلات مالی را در مسیر کار خود می‌بینند که به طور حتم رفع این مشکلات عزم جدی دولت سیزدهم را می‌طلبد.

براساس آماری که سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران ارایه داده است، از ابتدای فروردین تا پایان آذر سال جاری روند کالاهای صادراتی از استان شتاب خوبی داشته و ارزش این کالاهای صادراتی ۱۷۰ میلیون دلار بوده است. همچنین وزن کالاهای صادر شده از گمرکات مازندران از ابتدای فروردین تا آذر سال جاری امسال ۶۸۰ هزار تن بود که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد ۲۰ درصدی داشته است.
به طور مشخص مقصد کالاهای صادراتی استان را کشورهای فدراسیون روسیه، قزاقستان، ترکمنستان، عراق، رومانی، ترکیه تشکیل می دهند. کالاها از گمرکات نوشهر، امیرآباد، فریدونکنار، ساری و آمل به این کشورها صادر می‌شود.

حدود سه‌هزار و ۴۰۰ واحد تولیدی در استان مازندران وجود دارد که حدود ۵۰۰ واحد از آنها صادرات محور هستند. عمده محصولات صادراتی استان هم سیمان، مواد معدنی، نفت سفید و نفت خام، فرآورده‌های لبنی، چوب و اشیای چوبی و کاغذی، مواد پلاستیکی، فرآورده خوراکی گوناگون، کاغذ و فلزات معمولی است.

در کنار رشد آمار صادراتی اما صنعتگران مازندرانی گرفتاری‌های زیادی در این حوزه دارند ، اما آنان با شور و شوق خاصی در مسیر اشتغال گام برمی‌دارند و اراده وصف ناشدنی برای توسعه صادراتی این دیار دارند. یکی از این صادرکنندگان نمونه استان مهندس رحیم فلاحتی است که در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از دستاوردهای ماندگار در حوزه صنعت حرف می‌زند و می‌گوید : در سال‌های گذشته با وجود گرفتاری‌های زیاد واحد تولیدی ام را صادرات محور کردم و از این که اکنون در کنار ایجاد اشتغال پایدار برای ده ها نفر از همشهریانم ، با تولید کالای با کیفیت و صادرات برای کشور ارز آوری می کنم ، خوشحالم.

فلاحتی که حدود یک دهه در زمینه تولید کاغذ کارتن از مواد بازیافتی فعالیت دارد و قصد دارد تولیدش را با اجرای فاز دوم به لحاظ کمی و کیفی با بهره گیری از تکنولوژی روز ارتقاء بخشد ، از آن دسته از صادرکنندگان نمونه مازندران است که با دستان خالی و با وجود فشارهای اقتصادی و تحریم‌های ناجوانمردانه کاری کرد کارستان و در سال جاری در بین ۳۴ صادر کننده برتر استان قرار گرفت.

هرچند در لابه‌لای سخنانش رگه‌هایی از گلایه و انتظارات برآورده نشده وجود دارد ، اما سخن اصلی اش تحقق رونق اقتصادی و صادرات است که از مسوولان امر می‌خواهد که همواره برای تولید کنندگان این دیار دغدغه داشته باشند.

این صنعتگر مازندرانی که سختی‌ها و روزهای سرد تولید را که محصول فشارهای خارجی و تحریم‌ها است ، چشیده ، اما با اراده پولادین تنها به هدف خود می‌اندیشید و توانسته در سال‌های گذشته با صادرات کاغذهای خاص که به طور عمده برای بسته‌بندی مواد غذایی کاربرد دارد علاوه بر ارز آوری بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار دلاری برای کشور، نام مازندران هم را در کشورهای ترکیه، عراق و ترکمنستان جاودانه کند. فلاحتی همانند دیگر تولیدکنندگان دیگر  دغدغه‌های زیادی در زمینه صادرات دارد و خواستار رفع این مشکلات از سوی مسوئلان امر است.

توسعه صادراتی با نوسازی ماشین الات خط تولید

مدیر شرکت پارس کاغذ نکا در گفت و گو با ایرنا گفت: ۶۲ نفر به صورت مستقیم و ۲۵۰ نفر به صورت غیرمستقیم در کارخانه ام مشغول فعالیت هستند و در سال‌های گذشته با وجود فشارهای خارجی و تحریم‌های اقتصادی دست از صادرات نکشیدیم و به مسیر کاری خود ادامه دادیم.

فلاحتی تصریح کرد: برای رسیدن به بازارهای هدف صادراتی در وهله اول باید کیفیت کالاها سنجیده شود ، ولی فرسودگی ماشین آلات خط تولید برای ما یکی از چالش های اساسی در بازار فروش کالا در کشورهای مختلف جهان است و باید مسوولان برای نوسازی این خط های تولید که سبب رونق صادرات می شود ، تعجیل کنند.

وی افزود : در زمان حاضر با کشور چین برای واردات ماشین آلات خط تولید وارد مذاکره شدیم و به دلیل تحریم‌های خارجی نمی‌توانیم جنسی را از کشورهای اروپایی تهیه کنیم و به نوعی حق انتخاب در خرید ماشین آلات خط تولید نداریم.

فلاحتی گفت : یکی دیگر از مشکلاتی که صادرکنندگان استان مازندران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند تاخیر در تبادلات مالی است و بعد از گذشت یک فرایند طولانی و جانکاه، کالایی که به کشورهای منطقه صادر شد در قالب پول رایج مملکت به دست ما می‌رسد که باید این رویه‌ها برچیده شود.

صادرکننده نمونه مازندران ادامه داد : در سال ۹۸ مشکلات زیادی در حوزه صادرات در استان وجود داشت ، اما اکنون این مشکلات کاهش یافته و از دولتمردان می‌خواهیم با جدیت پیگیر حل مشکلات ما باشند.

این صنعتگر مازندرانی گفت : در سال ۹۸ حدود یک‌هزار و ۲۰۰ تن کاغذهای تولیدی ما به ارزش ۵۵۰ هزار دلار به مقصد سه کشور صادر شد و در سال گذشته هم این روند ادامه یافت و محصولات این شرکت با یک‌هزار و ۱۸۱ تن و به ارزش ۵۴۰ هزار دلار به سه کشور عراق، ترکیه و ترکمنستان صادر شد.

این صادرکننده نمونه مازندران تصریح کرد: مسیر ارزآوری برای کشور و تولید کالا در این شرکت برای سال جاری هم ادامه یافت و از ابتدای فروردین تا آذر امسال ۷۷۱ تن کالا به ارزش ۳۶۲ هزار دلار به کشورهای مقصد صادر کردیم.

چالش های صادرات غیرمستقیم

رییس خانه صنعت و معدن مازندران هم در گفت و گو با ایرنا می گوید که صادرکنندگان مازندران نمی‌توانند به صورت مستقیم کالاهای خود را به کشورهای مختلف جهان صادر کنند و افرادی در قالب واسطه، کالاها را به صورت تضمینی از صنعتگران اخذ و آن را در قالب های مختلف به کشورهای هدف صادراتی ارسال می‌کنند.

علیرضا فرجی تصریح کرد: طی شدن چنین پروسه طولانی در قالب صادرات غیرمستقیم برای صادرکنندگان استان یک چالش و دغدغه اساسی است ، چرا که در برخی موارد باعث اُفت کیفیت کالاهای صادراتی برای رسیدن به کشور مقصد می شود و در بعضی موارد هم ارز حاصل از فروش کالا در زمان مقرر به دست صادرکننده نمی رسد.

وی هزینه قابل توجه حمل و نقل برای صادرات کالا از مازندران به کشورهای هدف صادراتی را از چالش‌های اساسی برشمرد و گفت : در سه سال گذشته هزینه حمل و نقل کالاهای صادراتی افزایش ۳۰ تا ۵۰ درصدی داشته که این روند می تواند به ضرر تولید کالاهای صادراتی و بی انگیزگی صادرکنندگان باشد.

معاون خانه صنعت و معدن مازندران تصریح کرد: مهم ترین دغدغه صنعتگران در زمان حاضر کاغذبازی ها و مکاتبه های بی پشتوانه ای است که برخی مسوولان برای صادرات کالا انجام می دهند و به عنوان نمونه به صورت ناگهانی در کشور اعلام می شود که فلان محصول دیگر امکان صادرات ندارد و چنین تصمیم ناگهانی به این معنا است که برنامه های کاری که سال ها صادرکنندگان برای شناسایی بازار فروش داشتند، یک شبه نابود می‌شود.

واگذاری یک شبه بازارهای صادراتی

در کنار موضوعات مطرح شده بسیاری از صنعتگران مازندرانی که در حوزه صادرات هم فعالیت دارند می گویند که سال ها برای شناسایی بازارهای هدف صادراتی خود زحمت کشیدند اما به دلیل تحریم های اقتصادی یک شبه این بازارها از بین رفت.

عباس رستمی یکی از صادرت کنندگان برتر مازندران در حوزه خوراک دام و طیور در گفت و گو با ایرنا گفت : در کنار خودتحریمی ها و کاغذبازی های اداری مانند ثبت نشدن سفارش های صادرات در کشور، صادرکنندگان با دغدغه هایی مانند نگرانی تثبیت بازار فروش هم دست و پنجه نرم می کنند و به عنوان نمونه برای صادرات کالا بخش کشاورزی به کشور آلمان سال ها تلاش کردیم ، اما متاسفانه به دلیل تحریم های خارجی این بازار هدف از دست ما خارج و به سرعت یک شرکت ترکیه ای جایگزین ما شد.

وی افزود : کشورها برای به دست آوردن بازارهای صادراتی با جدیت در حال رقابت با یکدیگر هستند و افزایش تعامل و همکاری های ایران در منطقه و فرامنطقه برای پایدار ی صادرات کالا اجتناب ناپذیر است.

این صادرکننده برتر مازندران گفت : حمل و نقل دریایی بدون نقش پذیری شرکت های ایرانی در شرایط تحریمی یکی دیگر از موانع صادراتی در کشور است و اکنون انحصار در کشتیرانی برای صادرات کالا باعث می شود که کالا با شرایط ایده آل به کشور مقصد نرسد.

رستمی تصریح کرد: استانداردهای صادراتی باید به معنای واقعی در گمرکات کشور اجرا شود و در بعضی موارد می بینیم که ملاحظات چندانی در این ارتباط صورت نمی گیرد و بعد از مدتی محموله و کالا به کشور برگشت می خورد.

لمس دغدغه‌های صنعتگران

آنچه را که صنعتگران و صادرکنندگان برتر و نمونه مازندرانی مطرح می کنند ، مورد تایید رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت است . حسینقلی قوانلو می گوید که به خوبی نسبت به این مشکلات شناخت دارد و باید در سطح ملی برای رفع آنها تلاش شود.

وی به خبرنگار ایرنا گفت : فشارهای اقتصادی و تحریم های خارجی مصیبتی است که باعث کاهش صادرات در کشور می شود و اگر می خواهیم که موانع حوزه صنعت برداشته شود، به طور قطع باید برای برداشته شدن تحریم ها اقدامات زیادی انجام شود.

قوانلو افزود : در سال های گذشته مشکلات زیادی مانند کاغذبازی های اداری و خودتحریمی ها به عنوان موانع صادراتی یاد می شد ، اما با قاطعیت عرض می کنم که بسیاری از دغدغه های که صادرکنندگان استان در سال ۱۳۹۸ داشتند، اکنون وجود ندارند و به نوعی دستگاه های اجرایی در خدمت صنعتگران هستند.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران افزود: در بحث بازار فروش و شناسایی کشورهای صادراتی مشکلات فراوانی وجود دارد چراکه صادرات و اقتصاد در کشور از مسایل سیاسی تاثیر می پذیرد که باید مسوولان بالادستی با پیگیری های مستمر برای رفع این چالش اقدامات لازم را انجام دهند.

لزوم شناسایی بازارهای هدف صادراتی

در ورای موضوعات مطرح شده، استاندار مازندران به لزوم حمایت از صادرات در استان تاکید دارد و می گوید که امروز آخرین تیر باید از جبهه صادرات به سوی دشمنان پرتاپ شود و شناسایی بازارهای هدف جدید در سایه تعامل مسوولان و صادرکنندگان، در دستور کار قرار گیرد. ‌

سید محمود حسینی‌پور ادامه دیروز در جمع صادر کنندگان نمونه مازندران گفت : در دنیای امروز، امر صادرات در شمار موضوعات راهبردی و مهم به‌شمار می‌آید، اینکه کشوری بتواند بازار اقتصاد کشورهای دیگر را در اختیار بگیرد این یک هنر مهم و اقتصادی است.

استاندار مازندران اضافه کرد: امروز در دنیا بحث صادرات از روش‌های سنتی و منسوخ قدیم عبور کرده و در حوزه دیجیتال در حرکت است، ما نباید در این عرصه مسابقه مهم جهانی در موضوع صادرات از تکنولوژی‌های جدید و نوین عقب بمانیم.

نماینده عالی دولت در مازندران با بیان اینکه ما در امر صادرات شاهد بسیاری از قوانین دست و پاگیر هستیم، تاکید کرد: ما نیازمند یک تحول اساسی در ساختار صادرات کشور هستیم.

استاندار مازندران یادآور شد: امروز ما در عرصه اقتصادی نیازمند آخرین حرکت انقلابی صادرکنندگان هستیم، آن حرکت این است که با اتمام مسیر مقاومت و با انگیزه بسیار بالا بتوانیم پیچ آخری که برای صعود ایران در عرصه‌های اقتصادی بین المللی وجود دارد را پشت سر بگذاریم.

وی گفت: هنر این است که ما در شرایط سخت بتوانیم کار کنیم، این آمار رشد باوجود محدودیت‌های کرونایی بسیار خوشحال‌کننده است اما ظرفیت ما در مازندران بسیار بیشتر از این آمار است، ما چهار بندر فعال داریم که ظرفیت بالقوه‌ای برای انجام صادرات محسوب می‌شود.

استاندار مازندران با تاکید بر لزوم برداشتن موانع صادراتی، اظهار کرد: تعارض منافع،  که موجب ناراحتی است باید حل شود، نگاه‌ها باید در موضوع صادرات یکی شود، اینکه بخشی از یک جریان در کشور به‌خاطر منافع بخواهد در برچیده شدن موانع صادرات مقاومت کند قابل قبول نیست.

وی افزود : در حمایت از صادرات استان با پیگیری‌های به‌عمل آمده وزارت امور خارجه جلسات مشترکی با حضور استانداران استان‌های شمالی و سفرای ایران در کشورهای اوراسیا ترتیب داد، بسیاری از موانع صادراتی مرور و احصا شد، برای اولین بار رئیس جمهور تکلیف کردند که سفرا، اولویت اول را صادرات و همکاری با بخش خصوصی در جهت روان‌سازی صادرات قرار دهند.

حسینی پور اذعان داشت: در مازندران اگر بخواهیم در بخش صنعت، کشاورزی و حتی گردشگری تحولی ایجاد کنیم چاره‌ای جز حل موضوع صادرات نداریم، ما به عنوان متولیان امر دولتی تمام توانمان را بکار می گیریم تا حسب دستور رئیس جمهور موانع را برداریم و از شما صادرکنندگان که امروز در میدان اصلی جنگ اقتصادی و مقابله با تحریم قرار دارید، حمایت می کنیم.