افزایش ناآرامی ها در قزاقستان و یورش معترضان به شهرداری آلماتی

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا از خبرگزاری قزاقستان (کازینفورم)، اگرچه معترضان به تلاش خود برای تصرف ساختمان شهرداری ادامه می دهند و نقاطی از ساختمان شهرداری را دچار حریق های جزیی کردند، اما نیروهای امنیتی نیز همچنان با تجهیزات ویژه و سلاح های سبک از جمله نارنجک های صوتی و گاز اشک آور، از عمارت اصلی شهرداری محافظت می کنند.

خبرگزاری الجزیره قطر به نقل از وبسایت "زاکون" قزاقستان، آمار معترضان در آلماتی را حدود سه هزار نفر برآورد کرد و نوشت: اعتراضات در برخی نقاط دیگر آلماتی نیز آغاز شده و گزارش ها حاکی است که برخی از معترضان با استفاده متقابل از چماق و میله های فلزی و دیگر ابزارهای تهاجمی با پلیس و نیروهای امنیتی درگیر می شوند و حتی تعدادی از نیروهای پلیس را دستگیر کرده و مورد ضرب و شتم قرار دادند تا جایی که طی درگیرهای شب گذشته در شهرهای "شیمکنت" و "طراز" ۹۵ نیروی پلیس زخمی شده بودند.

خبرگزاری اسپوتنیک روسیه نیز امروز گزارش داد که در پی ناآرامی ها و اعتراضات بر سر افزایش قیمت بنزین و گاز ۱۹۰ نفر در اعتراضات گسترده در آلماتی قزاقستان زخمی شدند.

این گزارش به نقل از سرویس مطبوعاتی اداره بهداشت عمومی شهر آلماتی اعلام کرد: پس از اعتراضات در آلماتی، ۱۹۰ نفر به درمانگاه ها مراجعه کردند که در میان این افراد ۱۳۷ افسر پلیس و ۵۳ غیرنظامی حضور داشتند. ۴۰ نفر در بیمارستان بستری شدند، از جمله ۷ قربانی در بخش مراقبت های ویژه که ۴ نفر از آنها افسر پلیس هستند.

خبرگزاری فرانسه نیز امروز گزارش داد که پلیس پس از خودداری جمعیت از متفرق شدن، از نارنجک های شوکر و گاز اشک آور استفاده کرد. برخی تخمین ها حاکی است که بیش از ۵ هزار نفر و حتی تا ۱۰ هزار نفر در این اعتراضات حضور داشتنه باشند.

قاسم ژومارت توقایف رئیس جمهوری این کشور امروز در یک پیام توییتری افراد مخربی را که می خواهند در این اعتراضات ثبات و وحدت جامعه را تضعیف کنند مقصر دانسته است، چون آنها از آسیب زدن به اموال عمومی هم دریغ نمی ورزند.

"آتامبکن" بزرگترین گروه تجاری قزاقستان از حمله معترضان به بانک ها، فروشگاه ها و رستوران ها خبر داده است. با گسترش خشونت و زد و خورد، شیشه‌های بسیاری از مغازه‌ها و کافه‌ها شکست.

توقایف ضمن درخواست از مردم برای رعایت موارد احتیاطی، از آنها خواست تسلیم تحریکات داخلی و خارجی نشوند و در عین حال گفت که تماس ها برای حمله به دفاتر غیرنظامی و نظامی همچنان یک اقدام غیرقانونی است.

با این وجود، گزارش رسانه های مختلف قزاقستان از جمله خبرگزاری "قازتاک" این کشور از دستگیری بیش از ۲۰۰ تن از معترضان حکایت دارند.

به گزارش پایگاه خبری "یاز اکو" قزاقستان، آخرین وضعیت اعتراض های خیابانی در آلماتی قزاقستان حاکی است که رئیس جمهوری این کشور تا ۱۹ ژانویه در استان های آلماتی و مانگیستاو وضعیت فوق العاده اعلام کرده است.

با این وجود وضعیت اضطراری و قانون منع تردد همچنان در آلماتی حاکم است و حتی دولت این کشور خرید و فروش سلاح و الکل برای ساخت کوکتل مولوتوف و همچنین برگزاری تظاهرات را ممنوع اعلام کرده است.

قزاقستان از روز یکشنبه دوم ژانویه (۱۲ دی) به دلیل افزایش دو برابری بهای سوخت گاز مایع در این کشور صحنه اعتراضات مردمی در خیابان های شهرهای مختلف از جمله «جانااوزن/ Zhanaozen» در منطقه نفت خیر کشور و بندر «آق تاو (آکتائو) Aktau/» در ساحل دریای خزر بوده است.

قیمت سوخت در این کشور تا هفته گذشته به قدری ارزان بود که اکثر مردم این کشور با تبدیل موتورهای خودروهای خود به گاز مایع سعی داشتند علاوه بر استفاده از خودروهای شخصی در ایاب و ذهاب هزینه های زندگی را نیز به راحتی مدیریت کنند، اما تصمیم جدید دولت برای افزایش قیمت سوخت آنها را وارد یک چالش اقتصادی و اجتماعی جدید کرده است.

گاز مایع در قزاقستان کاربردی چند وجهی و عمومی دارد؛ در پخت و پز، گرمایش و سوخت خودروها. با این وجود شهروندان این کشور به ویژه در مناطق غربی، سال‌هاست خودروها را گازسوز کرده‌اند زیرا گاز از بنزین ارزان‌تر بود. با برداشتن سقف قیمت گاز از اول ژانویه، شوک بزرگی به مصرف کنندگان وارد شد.

اگرچه دولت علت افزایش بهای گاز مایع را با افزایش تقاضا توجیه کرده است اما معترضان خواستار چشم پوشی دولت از افزایش قیمت گاز خودرو از ۶۰ به ۱۲۰ تنگه در ازای هر لیتر شده اند.

وزارت انرژی قزاقستان با اشاره به ثابت ماندن حجم تولید سالانه گاز به رغم افزایش مصرف، افزایش قیمت گاز مایع خودرو را اقدامی مناسب برای تنظیم عرضه و تقاضا توصیف کرد.

هر ۴۳۶ تنگه قزاقستان با یک دلار معاوضه می شود.

خبرگزاری ایتارتاس روسیه نیز امروز در گزارشی از چند شهر قزاقستان، ضمن اشاره به ناآرامی های داخلی در این کشور اعلام کرد با وجود تشدید درگیری ها میان معترضان و نیروهای امنیتی تاکنون هیچ تلفاتی از دو سوی این اعتراضات گزارش نشده است.
این گزارش ضمن پرداختن به گسترش این تظاهرات به شهرهای آلماتی پایتخت قدیم، آستانه و حتی نورسلطان پایتخت جدید این کشور، از اعلام وضعیت فوق العاده در این کشور از سوی توقایف خبر داد و نوشت که رئیس جمهوری حتی از امروز/چهارشنبه به مدت دو هفته در سطح کشور وضعیت فوق العاده اعلام کرد.

براساس این حکم از ساعت ۱۱ شب تا ۷ صبح قانون منع رفت و آمد به اجرا گذاشته شده و هرگونه تجمع گسترده ممنوع خواهد بود.  

توقایف حتی استعفای دولتش را نیز امروز پذیرفت و بعد از منحل کردن کابینه، علیخان اسماعیل اوف را به جای عسکر مامین نخست وزیر به عنوان سرپرست نخست وزیر منصوب کرد که پیشتر معاون نخست وزیر بوده است و حتی "عصمت ابیش" خواهر زاده نورسلطان نظربایف، رئیس جمهوری سابق کشور را نیز از مقام ریاست کمیته امنیت ملی کشور برکنار کرد. 
به گزارش الجزیره، رئیس جمهوری همچنین دستور تشکیل یک کمیسیون دولتی برای بررسی وضعیت را داد و دیروز  اعلام کرد که آماده است تا خواسته اصلی معترضان را برآورده کند و قیمت بنزین را کاهش دهد.

وی حتی به کفیل نخست وزیر و فرمانداران دستور داه است قیمت گاز مایع را به حالت اول برگردانند و حتی قیمت های بنزین، گازوئیل و سایرکالاهای مصرفی مهم همچون آب و برق را نیز کنترل کرده و برای خانواده های فقیر نیز یارانه های خاص در نظر بگیرند.

توقایف‌ رئیس جمهور قزاقستان، از سال ۲۰۱۹ روی کار آمده است. او جانشین نورسلطان نظربایف شده که از سال ۱۹۸۹ بر قزاقستان حکومت کرد و به "رهبر ملت" موصوف است؛ عنوانی که متضمن مصونیت سیاسی و قضایی خاصی برای اوست.