به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، روزنامه ال پائیس اسپانیا در گزارشی با عنوان "احساس آزادی یا عدم آزادی در زیر حجاب" به قلم دیگو گامبتا جامعه شناس و استاد دانشگاه اهل ایتالیا پیرامون بحث حجاب و حاشیه‌های آن در اروپا نوشت: آخرین مورد جنجالی در مورد حجاب در اواخر اکتبر سال گذشته رخ داد. کنایه آمیز آنکه این منازعه در جریان کمپینی علیه تبعیض که توسط شورای اروپا برگزار شده بود اتفاق افتاد.
به نوشته ال پائیس، در جریان این کمپین، ویدئویی از سوی این شورا بر روی حساب توییتری آن منتشر شد که از تعدادی تصویر دو نیمه شده تشکیل می شد. یک نیمه از تصویر زنی را در حجاب نشان می داد و نیمه دیگر همان زن را بدون پوشاندن موهایش. در پایان ویدئو این متن نمایان می شد: «زیبایی در تکثر است همانطور که آزادی در حجاب است».
در ادامه این گزارش آمده است: این کارزار اینترنتی در فرانسه با واکنش تند مواجه شد. گابریل اتال، سخنگوی دولت با نقل جمله ای از روزنامه فایننشال تایمز گفت «آزادی مذهبی نباید با تبلیغ یک نماد مذهبی اشتباه گرفته شود». اتال مدعی شد حجاب هویتی است که «متضاد با آزادی هایی است که فرانسه از آنها دفاع می کند».
وزیر ورزش و جوانان فرانسه نیز موضع شدیدی در مقابل این ویدئو گرفت و گفت اقدام شورای اروپا در حذف ویدئو از کمپین خود اقدامی کاملا به جا و شایسته بوده است. سیاستمداران دست راستی فرانسوی مثل ژان ماری لوپن و میشل برنیه نیز به همراه شماری از کارشناسان رسانه ای و تلویزیونی با این اعتراض نسبت به محتوای ویدئو و کمپین همراه شدند.
به نوشته روزنامه اسپانیا، فرانسه تنها کشوری در اروپا نیست که قوانینی برای محدود کردن حجاب وضع کرده است. موج مهاجرت مسلمانان به اروپا از یک سو و تهدید برآمده از گروه های رادیکال اسلامگرا از سوی دیگر باعث شده اند تا جوامع مسلمان در این کشورها هدف اتهام و تبعیض قرار گیرند. در این میان حجاب تبدیل به نمادی بصری از این منازعه و تنش شده است.
از میان ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا به علاوه بریتانیا، ۹ کشور تا کنون قوانین ضد حجاب وضع کرده اند، در پنج کشور دیگر نیز طرح هایی برای محدود کردن حجاب به مجالس آنها ارائه شده است. در کشورهایی بدون چنین مقررات محدود کننده، برخی مناطق به صورت مستقل از دولت مرکزی اقدام به ممنوعیت پوشاندن موی سر و پوشیدن روسری کرده اند. تنها ۶ کشور یعنی کرواسی، قبرس، یونان، لهستان، پرتغال و رومانی هستند که در آنها تا کنون بحث و جدل عمومی درباره ممنوعیت حجاب اتفاق نیفتاده است.
ال پائیس در توضیح اینکه "مدافعان قوانین محدود کننده برای حجاب طیف نسبتا وسیعی از دلایل و استدلال ها را ارائه می کنند" می‌نویسد: بسیاری از سیاستمداران لیبرال که برضرورت سکولار بودن حاکمیت تاکید دارند، می‌گویند مذهب یک امر خصوصی است و باید خارج از منظر عمومی جامعه باشد. برخی فمینیست‌ها حجاب را نماد ظلم دینی و سنتی بر علیه زنان می‌دانند. اما بلندترین صدا را در میان این مدافعان، سیساتمداران پوپولیست دست راستی دارند که دیگری‌هراسی و اسلام‌هراسی خود را در پشت استدلال هایی برای ایدئولوژی‌های مورد نظر خودشان مخفی می‌کنند.
روزنامه اسپانیا با بیان اینکه "برخی جامعه شناسان از مدت‌ها قبل پیش‌بینی کرده بودند که فرآیند تجدد و مدرن شدن باعث کاهش گرایشات دینی و تمایل حجاب افراد به حجاب در جوامع مسیحی و مسلمان می‌شود"، در عین حال در تشریح "رابطه پیچیده میان سطح مذهبی بودن افراد و مدرن شدن" می‌نویسد: در جوامع اسلامی که در آنها نفوذ تفکر مذهبی عمیق‌تر است، میزان پوشش حجاب نیز در میان زنانی که مشارکت فعالی در زندگی اجتماعی دارند به ویژه افراد جوان، تحصیلکرده و مجرد روندی افزایشی را نشان می دهد.
این روند نه تنها در کشورهای اسلامی که به ویژه در کشورهایی که در آنها مسلمانان در اقلیت هستند مثلا بلژیک نیز مشاهده می‌شود. هرچه افراد عمیقا مذهبی مسلمان با جامعه بلژیک ارتباط بیشتری می‌گیرند، میزان استفاده آنها از حجاب نیز بیشتر می‌شود. این روند حتی در کشورهایی مثل اندونزی نیز قابل مشاهده است و هرچه میزان رفاه جامعه بالاتر می‌رود میزان پوشش اسلامی در زنان نیز بیشتر می‌شود.
در ادامه این گزارش در تبیین "نگاه خود زنان مسلمان به مسئله حجاب که در این منازعه چندسویه نادیده گرفته شده است"، می‌نویسد: از سویی پوشیدن حجاب در میان زنان، تنها نمایانگر میزان مذهبی بودن آنان نیست بلکه این زنان با پوشیدن حجاب می‌کوشند میان هنجارهای درونی جامعه مسلمان و زندگی اجتماعی بیرون از خانه آشتی ایجاد کنند.
استفاده از حجاب توسط آنها، گروه هویتی که به آن تعلق دارند را مطمئن می‌کند که مشارکت آنان در «خطرناک ترین نوع زندگی سکولار و دور از خانه» نباید به معنای این باشد که آنها شکل زندگی خلاف هنجارهای دینی اتخاذ می‌کنند. از این منظر حجاب در واقع علامت از خودگذشتگی زنان دیندار در مقابل خطراتی است که مدرن شدن می‌تواند برای قضاوت روی آنان و انگ زدن دیگران ایجاد کند.
به نوشته ال پائیس: چنین درکی از حجاب با خود پیامدهایی در بحث سیاستگذاری فرهنگی کشورهای اروپایی دارد. در اروپا این فهم از حجاب می تواند باعث شود که دیگر پوشش زنان نه به عنوان امری جداکننده از جامعه، که اتفاقا امری در راستای انطباق مسلمانان با جامعه میزبان و حضور فعال در آن تلقی گردد. هرچه زنان بسیار مذهبی مسلمان دوستان غیر مسلمان بیشتری پیدا کنند و به محله‌هایی برای زندگی بروند که تعداد مسلمانان کمتری در آنها ساکنند، آنان بیشتر بر استفاده از حجاب اصرار می کنند چرا که این باعث محافظت آنان در مقابل اتهام از دست دادن دین و ایمان مذهبی در جامعه مدرن از سوی جامعه دینی می شود. ممنوعیت استفاده از برخی انواع حجاب به این ترتیب باعث می شود که آنان انتخاب‌هایی داشته باشند که باعث می شود احساس آزادی بیشتری بکنند. اما ممنوعیت کامل حجاب از اساس حق انتخاب آنان و انطباق در جامعه میزبان را سلب می سازد.
این گزارش در پایان در تاکید بر پیامدهای ممنوعیت حجاب در جوامع اروپایی می‌نویسد: اگر استفاده از حجاب ممنوع شود، آن زنی که می‌خواهد مذهبی بودن خود و تصمیمش مبنی بر تابعیت از جامعه فرهنگی خود را نشان دهد مجبور می‌شود روش‌های دیگری را برگزیند. روش‌هایی مثل ماندن در خانه. قطعا طرفداران ممنوعیت حجاب چنین عواقبی که می‌تواند برای زنان مسلمان داشته باشد را نمی‌خواهند. جمله نوشته شده در ویدئوی مربوط به کمپین شورای اروپا در نهایت چندان هم از حقیقت دور نیست. حتما در حجاب آزادی بیشتری هست تا در ممنوع کردن آن.
نگاه اسپانیا به جامعه مسلمانان
ال پائیس به عنوان پرتیراژترین و موثرترین روزنامه اسپانیا در حالی به واکاوی وضعیت زنان مسلمان و محدودیت‌ها علیه این گروه در مسئله حجاب پرداخت که با افزایش قدرت احزاب متمایل به راست افراطی در بسیاری از کشورهای اروپایی و به ویژه در اسپانیا، بحث اسلام‌هراسی و ایجاد محدودیت برای مسلمانان در چالش‌های سیاسی به یک مسئله عمومی تبدیل شده است.
در اسپانیا حزب راست افراطی «وکس» در تمامی کمپین‌های انتخاباتی خود بر مسئله مهاجرین و مسلمانان متمرکز بوده و با پررنگ کردن شکاف دینی کوشیده تبلیغات خود را بر اصلی ترین محورهای اسلام هراسی متمرکز کند: مخالفت با مسیحیت، خشونت زیاد، دور بودن از ارزش های اروپایی، اشغال فرصت های مردم اسپانیا و تهدید تروریسم.
با این همه در سال‌های اخیر هنوز این احزاب موفق به ایجاد همگرایی لازم برای تصویب قوانین ضد مسلمانان و ضد حجاب نشده اند. این اتفاق اما به صورت محلی افتاده است. در شهر لریدا واقع در منطقه کاتالونیا سال هاست که پوشیدن برقع از سوی شهرداری این شهر ممنوع اعلام شده است. چنین ممنوعیتی بارها از سوی حزب پ. پ و سیودادانوس به مجلس منطقه ای کاتالونیا و دیوان های قضایی پیشنهاد شده اما هر بار به رای کافی برای تبدیل شدن به قانون دست پیدا نکرده است.
اما باید دانست که پس از پایان کار دولت فعلی اسپانیا از حزب سوسیالیست، راست‌های اسپانیا به احتمال بسیار زیاد دولت را در اختیار خواهند گرفت. این بار اما آنها برای پیروزی هم به ائتلاف با حزب افراطی وکس نیاز دارند و هم مسیر تبلیغاتی خود را به سمت تقابل با حجاب و اسلام هراسی که تجربه نشان داده در میان جامعه امروز اسپانیا خریداران بیشتری پیدا کرده است خواهند برد. یک گواه این موضوع پیروزی قاطع و بی دردسری است که آنها سال گذشته در انتخابات منطقه مادرید به دست آوردند و همچنین رشد حیرت انگیز آرای حزب وکس در انتخابات منطقه ای کاتالونیا نشان داد حتی در آن منطقه نیز که دولت محلی داعیه پیشرو بودن و استقلال طلبی و طرفداری از کثرت گرایی و حمایت از اقلیت ها را دارد نیز نگاه افراط‌گرایانه و ضد مسلمان‌ها در حال رشد سریع است.
نظر شما