به گزارش روز سه شنبه ایرنا، اسلام‌آباد و پکن که از مناسبات قوی و راهبردی برخوردارند، در آوریل ۲۰۱۵ طرح راهرو (کریدور) مشترک اقتصادی پاکستان-چین موسوم به «سیپک» با هدف تقویت بیش از پیش تعاملات دوجانبه اقتصادی، گسترش حمل و نقل، تسهیل تجارت مشترک و از همه مهم‌ترین هم افزایی منطقه‌ای و ارتباطات با کشورهای پیرامون حوزه طرح سیپک، را کلید زدند.
کریدور اقتصادی چین و پاکستان چارچوبی برای اتصال منطقه‌ای است. گفته می‌شود این طرح نه تنها به نفع هر دو کشور خواهد بود، بلکه تأثیرات مثبتی بر توسعه ارتباطات منطقه‌ای با جمهوری اسلامی ایران، افغانستان، کشورهای آسیای مرکزی و پیرامون آن خواهد داشت.
طرح راهروی مشترک اقتصادی پاکستان و چین موسوم به «سیپک» با هزینه ۶۲ میلیارد دلار که طی سفر شی جینپینگ رئیس جمهوری چین به اسلام‌آباد در فروردین ۹۴ کلید خورد، از آن به عنوان تحکیم همکاری‌های راهبردی این دو کشور به ویژه همگرایی و توسعه ارتباطات منطقه‌ای یاد می‌شود، طرحی که همواره با کارشکنی غرب به ویژه سنگ‌اندازی آمریکایی‌ها مواجه بوده است.
تقویت پیوندهای جغرافیایی با بهبود سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی و هوایی با تبادلات مکرر و رایگان رشد و ارتباطات مردمی، افزایش درک از طریق دانش و فرهنگ دانشگاهی، تعاملات منطقه‌ای، فعالیت حجم بالاتر تجارت، تولید و تبادل انرژی برای بهره مندی از کسب و کار بهینه‌تر و افزایش همکاری با مدل برد-برد منجر به ایجاد منطقه‌ای به خوبی متصل و یکپارچه از سرنوشت مشترک، هماهنگی و توسعه خواهد شد.
از ابتدای سال ۲۰۱۳، ارزش اولیه طرح اقتصادی سیپک ۴۷ میلیارد دلار بود که اکنون به ۶۲ میلیارد دلار رسیده است. پاکستان و چین متعهد به تکمیل پروژه‌های سیپک تا سال ۲۰۳۰ هستند.
کارشناسان در پاکستان تاکید می‌کنند که طرح راهروی اقتصادی سفری به سوی منطقه‌ای و جهانی شدن اقتصاد است. بنیانگذاران این طرح با نفی هرگونه اقدامات یکجانبه گرایانه در منطقه که در صدر آن کارشکنی آمریکا با تعاملات نزدیک پکن و اسلام‌آباد قرار دارد، صلح، توسعه و الگوی برد-برد را برای این مشارکت اقتصادی و بلندمدت پایه گذاری کرده‌اند.
اهداف کریدور اقتصادی پاکستان و چین امید به منطقه بهتر آینده همراه با صلح، توسعه و رشد اقتصادی عنوان شده است. پروژه‌های تحت این طرح عبارنتد از: سیستم‌های حمل و نقل و فناوری اطلاعات یکپارچه شامل جاده، راه آهن، بندر، هوا و کانال‌های ارتباطی، همکاری انرژی، چیدمان فضایی، صنایع و شهرک‌های صنعت، توسعه کشاورزی، توسعه اجتماعی-اقتصادی (فقر فقرزدایی، درمان پزشکی، آموزش، تامین آب، آموزش حرفه‌ای)، همکاری گردشگری و ارتباطات مردمی، همکاری در مناطق معیشتی، همکاری مالی، توسعه منابع انسانی.
بسیار از کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای به ویژه جمهوری اسلامی ایران، افغانستان، کشورهای آسیای میانه و حتی برخی از کشورهای اروپایی تمایل خود را برای پیوستن به کریدور اقتصادی چین و پاکستان اعلام کرده‌اند. تصور می‌شود که این طرح برای توسعه منطقه اهمیت بالایی خواهد داشت. زمینه‌های بالقوه همکاری در طرح سیپک عبارتند از: اتصال منطقه‌ای، زیرساخت حمل و نقل، هاب/جریان انرژی، هاب/حمل و نقل لجستیک، تجارت و بازرگانی، صلح و توسعه منطقه، ادغام تمدن‌ها، فرصت‌های سرمایه گذاری متنوع، همکاری‌های صنعتی، مالی، کشاورزی، توسعه اجتماعی-اقتصادی، فقرزدایی، تحصیلات، درمان پزشکی، تامین آب، آموزش حرفه‌ای، گردشگری از جمله گردشگری ساحلی، توسعه منابع انسانی، تماس مردم با مردم، افزایش فرصت‌های معیشتی، و از همه مهم‌تر تقویت امنیت و ثبات منطقه.
مشارکت راهبردی و بلندمدت ایران و پاکستان با چین، سنگ‌اندازی آمریکا چالش مشترک
همزمان با تداوم پیشبرد طرح‌های اقتصادی سیپک در پاکستان، جمهوری اسلامی ایران به عنوان همسایه جنوب غربی این کشور برنامه ۲۵ ساله همکاری‌های مشترک با چین را کلید زد، برنامه جامع و راهبردی که ۱۱ روز پیش از انعقاد توافق هسته‌ای مطرح شد که خبر آغاز عملیاتی شدن این توافق هفته گذشته از سوی دکتر امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در پکن اعلام شد.
پیشبرد اهداف توسعه منطقه‌ای، همگرایی و مشارکت در ارتباطات میان کشورهای منطقه‌ای یکی از اهداف اصلی طرح راهروی مشترک اقتصادی پاکستان و چین است، موضوعی که پاکستانی‌ها آن را با برنامه ۲۵ ساله ایران و چین مشابه دانسته و از اجرای آن بسیار خرسند هستند.
در عین حال آمریکا و برخی دیگر از کشورهای غربی ساز مخالف با تعاملات راهبردی-اقتصادی پکن با اسلام‌آباد می‌زنند و چینی‌ها را به تدوین نقشه‌های پنهایی بلندمدت در پاکستان به بهانه مشارکت اقتصادی و ارائه وام‌های سنگین به این کشور متهم می‌کنند.
اسلام‌آباد بارها نسبت به شفافیت در طرح سیپک ابراز اطمینان کرده و همزمان به دخالت‌های واشنگتن در خصوص طرح راهروی مشترک اقتصادی و اتهامات آن واکنش نشان داده است.
کارشناسان در پاکستان معتقدند: طرح سیپک و در کنار آن برنامه راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین می‌توانند مسیر ارتباطات منطقه‌ای در هموارتر ساخته به ویژه موجب تشکیل یک جبهه واحد برای مقابله با اقدامات یکجانبه آمریکا در منطقه و غلبه بر انحصار طلبی این کشور خواهد شد.
پاکستان، شریان حیاتی اقتصاد چین در سال‌های آینده
طی سال‌های اخیر، رفت و آمدهای بسیار خوب زیادی میان دو کشور پاکستان و چین با تمرکز ویژه بر پیشبرد طرح سیپک، تامین امنیت آن و مراقبت نسبت به خرابکاری عناصر مخالف انجام شده است. پاکستان و چین به عنوان دو کشور همسایه، از روابطی دیرینه و ریشه دار برخورداند و به ویژه در سال‌های گذشته، روابط این دو کشور از روابط دوستانه فراتر رفته و یکدیگر را متحدین آهنین و ناگسستنی می‌دانند.
احساس نیازهای راهبردی و متقابل اسلام‌آباد و پکن به یکدیگر در زمینه‌های گوناگون اقتصادی و تجاری، سیاسی، نظامی، دفاعی و امنیتی سبب شده است که حلقه‌های اتصال دو کشور در شرایط کنونی، محکم‌تر از هر زمان دیگر در گذشته باشد.
در نگاه نخست و سطحی به وضعیت اقتصادی پاکستان و چین، شاید اینگونه به نظر برسد که در معادله روابط دو کشور، پاکستان به دلیل نیازهای شدید به رشد اقتصادی و تولید انرژی، نیازمند برداشتن گام‌های بیشتر به سوی چین است اما نگاه عمقی و موشکافانه‌تر به روابط این دو کشور همسایه و با درنظر گرفتن موقعیت ژئوپلتیک و ژئواکونومیک پاکستان، می‌توان به عمق نیاز چین به همسایه خود پاکستان که با همواره با سیاست‌های دوگانه آمریکا مواجه و نسبت به رویکرد تبعیض آمیز حاکمان کاخ سفید به این کشور و تشدید رقابت در جنوب آسیا شاکی است، پی برد.
جمع بندی
چین امیدوار است عبور کریدور مشترک اقتصادی از منطقه سین کیانگ در غرب این کشور که نسبت به مناطق مرکزی و سایر مناطق مرزی چین از توسعه یافتگی کمتری برخوردار است، باعث توسعه و رشد اقتصادی این منطقه و کاسته شدن از ناآرامی‌ها و دردسرهای آن برای دولت پکن شود.
در مقابل پاکستان نیز مصمم به بهره برداری از طرح سیپک برای توسعه ارتباطات راهبردی با چین، دسترسی آسان به بازارهای منطقه از جمله آسیای میانه است و آمادگی خود را برای مشارکت با سایر کشورها جهت توسعه این طرح در راستای دسترسی به منافع و رفاه ملت‌های یکدیگر اعلام کرده است.
طرح احداث این کریدور به عنوان شریان حیاتی آینده اقتصاد چین، از حدود ۷ سال پیش کلید خورد. این کریدور که مبداء آن بندر گوادر در جنوب غربی‌ترین نقطه پاکستان در ایالت بلوچستان این کشور و مقصد آن شهر کشگر Kashgar (چینی‌ها به آن کاشی می‌گویند) واقع در استان سین کیانگ در غرب چین است، شامل سه بخش مهم و موازی خطوط حمل و نقل جاده‌ای، ریلی و خط لوله‌های انتقال انرژی است و عملیات احداث خطوط جاده‌ای در بخش‌های از شمال پاکستان از سوی شرکت‌های چینی آغاز شده است.
تکمیل این طرح عظیم که می‌تواند دستاوردهای فراوان از جمله توسعه اقتصادی و اشتغال و بدنبال آن بهبود وضعیت امنیت را برای پاکستان به دنبال داشته باشد، تا سال ۲۰۳۰ تکمیل خواهد شد.
اهداف مشترک ایران و پاکستان در مشارکت راهبردی و بلندمدت با چین می‌تواند به مقابله با چالش‌های مشترک از جمله سنگ‌اندازی غرب به ویژه آمریکا کمک کند، موضوعی که ناظران سیاسی در پاکستان آن را مهم و بر لزوم تعمیق همکاری‌های سه جانبه تهران-پکن-اسلام‌آباد تاکید می‌کنند.
از نظر کارشناسان پاکستانی، امضای سند جامع همکاری‌های ایران و چین یک تحول بی‌سابقه در منطقه است و بیانگر این حقیقت است که واشنگتن مغلوب تهران و پکن خواهد شد و این یک حقیقت محرز است.
پیش‌تر احزاب، دیپلمات‌ها و شخصیت‌های سیاسی پاکستان با استقبال از امضای سند جامع همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران و چین، آن را در راستای منافع منطقه به ویژه پاکستان دانسته و تاکید کردند: تقویت روابط تهران-پکن به سود اسلام‌آباد است.
نظر شما