تا سه نسل خانوادگی مادرش بی‌بی جان مهری بافقی را می‌داند که حصیرباف بوده‌اند، همسایگان و ساکنان محله شان هم همچنان به حصیربافی مشغول‌اند. این هنر را از هفت سالگی در میان بازی‌های کودکانه با برگ‌های خرما از سر پنجه‌های هنرمند مادرش آموخته است و اکنون هم که در آستانه ۳۶ سالگی است، می‌گوید: پدربزرگ و مادربزرگم (خانواده مادری) حصیرباف بودند، پدر و مادر آنها هم حصیرباف بودند، این رشته در خانواده مادری من بسیار رونق داشته و من و خواهرم هم تلاش کردیم این هنر را در خانواده خودمان زنده نگه داریم.
حصیربافی از نسل‌های گذشته در خانواده مادری او رواج داشته تا به آنها رسیده است. اکنون فروشگاه محصولات حصیربافی دارد، سفارش می گیرد، از شهرهای شمالی تا تهران و زنجان مشتری دارد، اما به دلیل علاقه زیادی که به تاریخ و میراث‌فرهنگی بافق و یزد دارد، با اداره میراث‌فرهنگی بافق همکاری می‌کند و مربی آموزشی رشته حصیربافی صنایع‌دستی اداره است.
پدرش در کنار کار در معدن، به کشاورزی و دامداری مشغول بوده است، خود او هم دستی در صنعت کشاورزی و دامداری دارد، اما درباره حصیربافی به عنوان یک هنر اصیل خانواده مادری، با ذوق و شوق صحبت می‌کند، می‌گوید: من و خواهرم شاگردان مادرم هستیم، اما تلاش کردیم محصولات جدیدتر کاربردی‌تر و با نقش‌های خلاقانه تولید کنیم تا مشتریان بیشتری پیدا کنیم حتی از شهرهای دور، به فکر راه‌هایی برای صادرات هم هستیم.
از مشکلات هنر حصیربافی که حرف به میان آمد، گفت که تامین مواد اولیه برای حصیربافی دشوار است، برای حصیربافی از برگ درخت خرما استفاده می شود، خودم درخت خرما دارم، اما برگ‌های درختان ما کوچک و نازک هستند برای حصیربافی مناسب نیست، و برای غذای دام‌ها استفاده می‌کنیم. کشاورزان دیگر هم برای دام های خود استفاده می‌کنند
مکثی کرد و آهی کشید - «امان از دست دلال‌ها! آنها محصولات ما را به قیمت پایین می‌خرند، اما با قیمت‌های بالایی در شهرهای بزرگ می‌فروشند و سود چندانی عاید هنرمند صنایع‌دستی نمی‌شود، برای من تولیدکننده که با خون دل مواد اولیه را پیدا می‌کنم، با ذوق طرح می‌زنم و محصول تولید می‌کنم، چیزی جز یاس و خستگی باقی نمی‌گذارند. بسیاری از حصیربافان به همین علت این هنر را کنار می‌گذارند.
آرام می‌خندد و محکم‌تر می‌گوید: حصیربافی کار ساده‌ای نیست، اما هنر خانوادگی‌ام را که به این راحتی کنار نمی‌گذارم. اتفاقا اگر گرفتار دلال‌ها نشویم، بازار فروش محصولات حصیربافی خیلی هم خوب است. بیشتر همسایه‌ها و ساکنان بافق حصیرباف هستند. در چند سال اخیر بسیاری از جوانان هم به این رشته روی آورده‌اند و آموزش دیده‌اند، تابستانی که گذشت حدود ۵۰ هنرجو داشتم.
جعفری پیدا کردن مواد اولیه مرغوب را هم برای حصیرباف چالش مهمی می داند و می گوید: باید برگ‌های محکم خرما را پیدا کنم، تا در هنگام بافت پاره نشود، برخی کشاورزان برگ‌های درختان خرما را برای غذای دام‌های خود استفاده می‌کنند و به حصیرباف نمی‌فروشند. گاهی مدت‌ها دنبال برگ‌های محکم و مناسب می‌گردم تا بتوانم زیراندار و سبدی محکم که مورد رضایت مشتری است ببافم؛ هزینه مواد اولیه بیشتر می‌شود، اما برای حفظ مشتریانم سعی می‌کنم افزایش قیمت نداشته باشم.
حصیربافی به من آرامش می‌دهد
او محصولات متنوع حصیربافی تولید می‌کند، تزیینی و دکوری تا محصولات کاربردی در زندگی عادی خانواده. از بادبزن و گلدان و قندان تا آجیل‌خوری و جامیوه‌ای، حتی زیرانداز با حصیربافی در فروشگاهش در بافق موجود است، می‌گوید: خیلی مشغول حصیربافی و تولید هستم، هنوز نتوانستم؛ اما به زودی برای بازاریابی یک سایت اینترنتی را فعال می‌کنم و سعی می‌کنم از طریق فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی هم بازاریابی محصولاتم را گسترش دهم، راز ماندگاری در بازار هنر سنتی همین است استفاده از ابزار و فناوری نوین.
همیشه به فکر تولید کارهای جدیدتر و خلاقانه‌تر هستم، از ۱۲ سالگی هر کاری که تولید کردم را فروختم، عاشق این رشته خانوادگی که میراث خانوادگی مادرم است، هستم. حصیربافی به من آرامش می‌دهد، این رشته باعث قدرت و خلاقیت ذهن می‌شود، با اینکه از مادرم یاد گرفتم، اما خیلی از طرح‌هایی را می‌زنم و محصولاتی را که تولید می کنم، مادرم بلد نیست
جعفری مانند یک میراث‌بان که حافظ یک گنجینه ارزشمند است صحبت می‌کند، از مادرش که سخن می‌گوید صدایش کمی می‌لرزد، عشق در پژواک صدایش می‌پیچد و غرور؛ «به مادرم افتخار می‌کنم، از طرح‌های جدیدم ذوق می‌کند همیشه مرا تشویق می‌کند و گاهی از روی دست من و طرح‌های من حصیربافی می‌کند. بی‌بی اگر چه سواد خواندن و نوشتن ندارد، اما هر طرح و نوشته‌ای را به او بدهند به راحتی و دقیق در حصیربافی پیدا می‌کند، مادرم حدود ۷۰ سال سن دارد، اما هنوز هم حصیربافی انجام می‌دهد. بادبزن‌های زیبایی در اندازه و طرح‌ها، نقش‌ها و اشکال مختلف می‌بافد.»
دختر جوان بافقی انگار که چیزی را از قلم انداخته باشد، گویی طرحی را میان هم نقش‌های رنگارنگ زندگی فراموش کرده بی‌محابا و بی‌مقدمه می‌گوید: مدیون پدرم (مرحوم خدابخش جعفری زریگانی) هستم و به او می‌بالم، او مردی سخت‌کوش بود، در معدن کار می‌کرد در دل سنگ‌های سخت، اما قلبی مهربان داشت، از همان کودکی همیشه من و خواهرم را که در کنار مادرمان حصیربافی یاد می‌گرفتیم، تشویق می کرد که «این رشته هنری را در کنار درس و کارتان به عنوان میراث خانوادگی حفظ کنید»؛ تا دستانم توان داشته باشد این وصیتش را از یاد نمی‌برم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، ششمین دوره فجر صنایع دستی بهمن ماه برگزار می‌شود؛ رویش دوباره سرو بخش ویژه این دوره است و قرار است فرزندان ادامه‌دهنده راه پدران و مادران هنرمند و فعال در حوزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی از شهرها و روستاهای مختلف کشور با شناسایی، معرفی و تجلیل و تکریم برای حفاظت از رشته‌های هنری خانواده‌هایشان تشویق و ترغیب شوند.
نظر شما