چرا آلمان در تنش اوکراین- روسیه همراه آمریکا نیست؟

به گزارش روز یکشنبه ایرنا، از زمان تشدید تنش‌های اخیر میان اوکراین و روسیه، کشورهای اروپایی نگران عواقب تشدید این بحران بوده‌اند.

در حالیکه آمریکا تلاش کرده بیشتر کشورهای اروپایی را در این تنش با خود علیه روسیه همراه کند اما به نظر می‌رسد آلمان به عنوان یک کشور مهم اروپایی نه تنها قصدی برای حرکت در مسیر سیاست‌های کاخ سفید نداشته بلکه مسیر متفاوتی را در پیش گرفته است.

دولت جدید برلین احتمالا نسبت به این مسئله واقف است که تقابل با روسیه به هیچ وجه به نفع اروپا نبوده و نخواهد بود و هرگونه افزایش تنش و انجام اقدامات تحریک آمیز، می تواند منافع ملی آلمان را در مخاطره قرار دهد.

دیمیترو کولبا وزیر امور خارجه اوکراین در جدیدترین موضع‌گیری خود با انتقاد از مواضع اخیر آلمان گفت که برلین در بحبوبحه ترس و نگرانی از حمله روسیه از تضعیف وحدت غرب و تشویق ولادیمیر پوتین دست بردارد.

وی تصریح کرد که اظهارات آلمان در مورد عدم امکان تامین تسلیحات دفاعی به اوکراین با وضعیت امنیتی فعلی مطابقت ندارد.

پیش از این کریستین لامبرشت وزیر دفاع آلمان در این مورد گفته بود: تحویل سلاح کمکی به خنثی شدن بحران اوکراین نمی کند و این امر موضع دولت فدرال به رهبری اولاف شولز هم هست.

آنتونی بلینکن چند روز قبل و پس از دیدار با آنالنا بائربوک وزیر امور خارجه آلمان در یک کنفرانس مطبوعاتی مدعی شد: مساله اوکراین بزرگتر از درگیری بین دو کشور و بزرگتر از درگیری بین روسیه و ناتو است. این یک بحران با پیامدهای جهانی و نیازمند توجه و اقدام جهانی است. به همین دلیل است که آمریکا و شرکای آن در اروپا بر تحولات اوکراین متمرکز شده‌اند.

در این بحبوحه استونی، لتونی و لیتوانی طی بیانیه ای مشترک اعلام کردند، آماده اند در صورت موافقت آمریکا موشک‌های ضدتانک و ضدهوایی ساخت این کشور را برای اوکراین ارسال کنند.

پس از این تحولات بود که روسیه در مورد اقدامات تحریک‌آمیز آمریکا و متحداتش در شرق اوکراین و تلاش‌ها برای ایجاد تنش بیشتر میان مسکو- کی‌یف به شدت ابراز نگرانی کرد.

تارنمای دویچه وله در این زمینه عنوان کرد: آلمان از پیوستن به هم‌پیمانانش همچون آمریکا و انگلیس در ارسال تسلیحات به اوکراین امتناع کرده است.

دولت جدید آلمان تنها شش هفته پس از روی کار آمدن با بحرانی جدی و تنش میان روسیه با اوکراین روبرو شده است.

همرمان با نگرانی در مورد کشیده شدن این بحران به خاک اروپا، مقامات اروپایی اخیرا تلاش کرده اند به یک نتیجه اکثریتی در مورد این تنش دست یابند. مقامات آلمانی نیز طی هفته های اخیر در مورد این چالش بحث و تبادل‌نظر کرده‌اند.

در حالیکه مقامات ارشد دولت جدید آلمان از جمله صدراعظم و وزیر خارجه جدید این کشور نسبت به هرگونه حمله احتمالی روسیه به اوکراین هشدار داده‌اند اما در عین حال بر حل‌وفصل دیپلماتیک این تنش تاکید و با هرگونه ارسال تسلیحات به اوکراین مخالفت کرده اند.

وزیر خارجه آلمان اخیرا عنوان کرده بود: برلین آماده مذاکره جدی با مسکو برای کاهش اوضاع به شدت خطرناک کنونی است چون دیپلماسی تنها راه عملی و مناسب پیش رو است.

همزمان با اینکه آمریکا و انگلیس انتقال تجهیزات نظامی از جمله تسلیحات تهاجمی به اوکراین را تایید کرده اند، مقامات دولتی آلمان نسبت به انتقال چنین تسلیحاتی در وخیم کردن اوضاع ابراز نگرانی کرده‌اند. این مقامات آلمانی معتقدند که چنین سیاستی از سوی آمریکا و انگلیس می‌تواند مذاکره با روسیه را سخت‌تر کند.

ائتلاف‌های حاضر دولت جدید آلمان اخیرا بر صادرات محدود تسلیحاتی از این کشور به توافق رسیده‌اند و اعلام کردند که هیچ تسلیحات آلمانی به مناطق بحران زده در جهان انتقال نخواهد یافت.

در این میان به نظر می رسد که دولت جدید آلمان در مسئله تنش اوکراین با روسیه، سوابق تاریخی بحران های گذشته از جمله ابعاد جنگ جهانی اول و دوم را مدنظر قرار داده است.

مارسل دیرسوس یک عضو موسسه سیاست امنیتی در دانشگاه کیل در این زمینه گفت: این ایده که آلمان تسلیحاتی صادر کند که برای کشتن روسها به کار برود، تحملش برای بیشتر آلمانی بسیار سخت است.

اوکراین پیشتر خواستار صادرات تسلیحات بیشتر آلمان از جمله کشتی‌های جنگی و سیستم‌های دفاع موشکی شده بود اما دولت برلین با توجه به شرایط تنش اوکراین با روسیه، این مسئله را مدنظر ندارد.

دولت جدید آلمان در زمان روی کار آمدن وعده های بزرگی برای تقویت نقش برلین در امور امنیت و دفاعی در عرصه بین‌المللی داده و همچنین به نظر می رسد در تنش اوکراین- روسیه به مسئله تامین انرژی خود نیز نیم‌نگاهی دارد.

در بحبوحه تنش‌های سیاسی فزاینده میان آمریکا و روسیه بر سر اوکراین، افزایش تورم، افزایش قیمت نفت و کمبود جدی گاز، به نگرانی جدی طرف‌های اروپایی به ویژه آلمان در صورت شعله‌ور شدن آتش جنگ تبدیل شده است. افزایش بیشتر قیمت انرژی می‌تواند به اقتصادهای اروپایی آسیب برساند. بلاتکلیفی ژئوپولیتیکی که به تنش و هراس از نزدیک شدن لحظه به لحظه به جنگ در اروپا اضافه شده است، بازارهای مختلف انرژی به ویژه نفت و گاز را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

اگرچه صدراعظم آلمان به این مسئله اشاره کرده که هرگونه اقدام روسیه  علیه اوکراین پیامدهایی برای پروژه خط لوله نورد استریم ۲ خواهد داشت اما به نظر می رسد دولت کنونی نیز موضع دولت قبلی آلمان را در این زمینه مدنظر دارد؛ اینکه نورد استریم ۲ یک پروژه تجاری است که نباید با مسائل سیاسی آن را تحت الشعاع قرار داد. با این حال مخالفت‌هایی در میان مقامات آلمان در این رابطه وجود داشته است.

آلمان دو روز پیش همچنین استونی را از انتقال تسلیحات ساخت آلمانی در استونی به اوکراین منع کرده است. این تصمیم برلین نشان می‌دهد آلمان در حال فاصله گرفتن از ایجاد تنش‌های بیشتر است؛ موضعی که متفاوت از سیاست آمریکا بوده.

این درحالی است که واشنگتن اخیرا به استونی و چند کشور اروپایی چراغ سبز برای انتقال تسلیحات آمریکایی به اوکراین نشان داده است.

برلین مسیر دیپلماتیک را برای حل تنش های میان اوکراین و روسیه در پیش گرفته چون نسبت به عواقب وخامت این بحران و کشیده شدن به کل اروپا به شدت نگران است و در سوی دیگر آمریکاست که همواره گزینه بحران سازی را در پیش گرفته چون نگرانی از بابت کشیده شدن این بحران به خاک خود ندارد و اروپا را به عنوان قربانی در این زمینه می بیند.

دولت آلمان تصمیم گرفته در راستای عدم تشدید تنش‌ها، به رایزنی‌ میان دولت‌های اروپایی ادامه دهد. در همین راستا صدراعظم آلمان قرار است سه‌شنبه هفته جاری با امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه در برلین دیدار و گفت‌وگو کند که در راس این رایزنی مسئله بحران اوکراین قرار دارد.