متن و حاشیه اکران فیلم ۲۸۸۸ درباره قهرمان ناشناخته دفاع‌مقدس شیراز

به گزارش ایرنا، در این جشنواره، ۱۶ عنوان فیلم از بخش سودای سیمرغ چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر به نمایش در می‌آیند که ۲۸۸۸ از جمله آنها است. 

در نخستین روز از برگزاری این جشنواره، ‌اهالی رسانه و هنرمندان مدعو به تماشای فیلم «۲۸۸۸» به کارگردانی کیوان علی‌محمدی و علی اکبر حیدری نشستند و آیین افتتاح جشنواره فیلم فجر فارس با نمایش و تقدیر از عوامل این فیلم سینمایی برگزار شد.

هادی حجازی‌فر، حامد کمیلی، کامبیز دیرباز، امین حیایی، سام درخشانی، کوروش تهامی، احمد مهران‌فر، رضا یزدانی، کامران تفتی، سعید چنگیزیان، رامین ناصرنصیر، کاظم سیاحی، میلاد رحیمی، رضا آفتابی و هومن علایی بازیگران این فیلم هستند.

 این فیلم با مشارکت سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز ساخته شده است. 

روایتی از قهرمان دفاع‌مقدس که شهروندان شیرازی از او شناختی ندارند
در نشست خبری عوامل فیلم ۲۸۸۸ که تا حوالی بامداد جمعه به طول انجامید تاکید شد این فیلم قهرمانی از شیراز را به جامعه معرفی می‌کند که شهروندان شیرازی از او شناختی ندارند. 
این نشست رسانه‌ای با حضور عوامل این فیلم و خبرنگاران در سالن مجموعه سینمایی هنرشهر آفتاب در مجتمع خلیج فارس شیراز برگزار شد. 

از ایده تا پرده سینما
در ابن نشست، کیوان علی‌محمدی کارگردان فیلم ۲۸۸۸ در رابطه با شکل‌گیری ایده این فیلم گفت: هنگامی که من با همکاری‌ آقای علی‌اکبر حیدری مشغول نوشتن فیلمنامه «سینما شهر قصه» بودیم، ایده ساخت این فیلم در ذهن ما شکل گرفت و روایت کردن جنگ به صورت صوتی برای ما جالب به نظر آمد و سعی کردیم از این ایده به نحو احسن بهره ببریم.
کارگردان فیلم «شبانه‌روز» اضافه کرد: بسیاری از کارگردانان برجسته زمانی که تصمیم به ساختن فیلم می گیرند تِم و درون مایه را مشخص نمی‌کنند. در واقع درون مایه فیلم پس از ساخت آن بنفسه در ساختار فیلم به وجود می‌آید و در دل فُرم فیلم نمود پیدا می‌کند. به عنوان مثال قهرمانی، ایثار و شجاعت باید در فرم و ساختار فیلم جلوه‌گری کند. در غیر این صورت فیلم ساخته شده تبدیل به یک فیلم کاملا شعاری و تبلیغاتی خواهد شد.

فیلمنامه‌ای بر اساس پژوهش 
علی‌محمدی گفت: فیلمنامه «۲۸۸۸» فیلمنامه‌ای تخصصی است که بر اساس پژوهش و تحقیقی مفصل نوشته شده است. پژوهش برای این فیلم دو سال به طول انجامید و مدل رفتاری و زبان تخصصی برای بازیگران طبق پژوهش‌های انجام شده تعریف شد.
وی افزود: پس از نوشتن فیلمنامه تدابیر لازم را برای طراحی ساختار فیلم اتخاذ کردیم و در این فیلم تلاش شد که بسیاری از صحنه‌ها به شکل مستند جلوه کند. در نهایت با این تصور که یک عکاس جنگ با برخورداری از چند حلقه نگاتیو سیاه و سفید قصد ساختن فیلم دارد، این فیلم را تولید کردیم.
کارگردان فیلم «سینما شهر قصه» گفت: ما تمام تلاش خود را به کار گرفتیم تا تماشاگر با دیدن این فیلم تجربه شغلی و زندگی خلبانان تیزپرواز نیروی هوایی کشور در آن مقطع زمانی را درک کند. در واقع فضای فیلم بسیار واقع گرایانه است.
وی ادامه داد: ممکن است با فیلمی مواجه شویم و احساس کنیم که ساختار یا محتوای فیلم با چارچوب ذهنی ما همخوانی ندارد اما این به معنای ضعیف بودن فیلم نیست. در چنین مواقعی امکان دارد که فیلم با ذهن مخاطب سازگاری نداشته باشد.
علی‌محمدی بیان کرد: روایت فیلم ۲۸۸۸ یک روایت خطی کلاسیک نیست چراکه من معتقد هستم دوره سینمای کلاسیک گذشته است. در هنگام مواجه شدن با هر فیلم باید با مُختصات جهان آن فیلم رو به رو شویم.

نقد اهالی رسانه
روایت ناموفق، عدم انجام پژوهش کافی برای ساخت فیلم و شخصیت پردازی در بازیگری، بازی متوسط بازیگران، عدم همخوانی ساختار زمانی فیلم با لوکیشن‌ها و موقعیت‌های فیلمبرداری شده از عمده‌ترین انتقاداتی بود که از سوی اهالی رسانه به این فیلم بیان شد.
 همچنین پرسش‌هایی از جمله هدف از سیاه و سفید ساخته شدن فیلم، توضیح در خصوص روایی بودن فیلم و اینکه ساخت این فیلم چه کمکی به سینما کرده است، مطرح شد.

پاسخ کارگردان به انتقادها
علی‌محمدی در پاسخ به انتقادهایی که در رابطه با این فیلم مطرح شد بارها تأکید کرد که بهتر است حاضرین در نشست با ادبیات سینما در رابطه با فیلم سخن بگویند که این اظهار نظر با واکنش خبرنگاران مواجه شد.
وی در رابطه با شیوه روایت فیلم گفت: من تاریخ نگار و مقاله نویس نیستم. من فیلمساز هستم و روایت خودم را در فیلم مطرح می‌کنم. مخاطب نباید فیلم‌هایی را که در گذشته تماشا کرده با این فیلم مقایسه کند.
این کارگردان افزود: ما برای سرگرم کم کردن مردم فیلم نمی سازیم. کسی که برای سرگرم شدن مردم فیلم می سازد احتمالا مقاصد دیگری هم دارد. 
علی‌محمدی عنوان کرد: این فیلم سیلی محکمی به گوش خیلی‌ها می‌زند تا آنها را آگاه کند که چه کسانی جان خود برای کشور فدا کرده‌اند. 
او در پاسخ به پرسشی در مورد نامفهوم بودن اسم فیلم و دلیل انتخاب عنوان این فیلم گفت: من قرار نیست در رابطه با اسم فیلم توضیح بدهم و توضیح ندادن من به معنای احترام گذاشتنم به مخاطبان این فیلم است. در واقع ما احترام زیادی برای مخاطبان خود قائل هستیم و آنها را مصرف کننده فرهنگی نمی دانیم.
علی‌محمدی بیان داشت: ذهن مخاطبان باید با تماشای فیلم به چالش کشیده شود و همان‌گونه که ما برای تهیه و تولید این فیلم وقت گذاشته‌ایم، تماشاگران هم باید برای رسیدن به معانی و لایه‌های پنهانی فیلم وقت بگذارند.
وی اضافه کرد: فیلم «۲۸۸۸» را در شرایط دشوار کرونایی و در زمانی ساختیم که بسیاری از هنروران به دلیل نگرانی از شیوع کرونا تمایلی برای ایفای نقش در این فیلم نداشتند.

غرور پایتخت‌نشینی یا قضاوت نادرست
در زمان آغاز نشست خبری و هنگامی که خبرنگاران و عوامل فیلم در حال ورود به محل برگزاری این جلسه بودند، کیوان علی‌محمدی کارگردان فیلم«۲۸۸۸» قبل از نشستن در جایگاه خود به سمت سه نفر از خبرنگاران حاضر در جلسه رفت و از آنها پرسید که آیا زمانی که مشغول تماشای فیلم بر روی پرده سینما بودند، تصاویر اصلی فیلم را با گوشی موبایل خود ضبط کرده‌اند؟ 
این پرسش با واکنش خبرنگاران مواجه شد و یکی از خبرنگاران که معتقد بود نوع رفتار در چنین جلساتی کماکان بر مدار تفوق پایتخت‌نشینان بر دیگر شهرها می‌چرخد، مطرح شدن این پرسش توسط کارگردان را تحقیر و کوچک شمردن حاضرین در جلسه از سوی پایتخت‌نشینان قلمداد کرد.
اما علی‌محمدی بَرداشت و تلقی خبرنگار از این موضوع را قضاوتی نادرست دانست و اظهار کرد که قصد بی‌احترامی به حاضرین در جلسه را نداشته است و این مسئله به پایتخت‌نشینی وی ارتباطی ندارد. این نشست در شرایطی ادامه یافت که جمع گسترده‌ای از افراد حاضر به بیان انتقادات بسیاری از فیلم نمایش داده شده پرداختند. انتقاداتی که با دفاعیات و موضع سرسختانه کارگردان و دیگر عوامل فیلم روبه رو شد و حتی باعث شد که در اواسط نشست کارگردان فیلم از جای خود برخیزد و به نشانه اعتراض تصمیم بگیرد که جلسه را ترک کند که البته مجری و هدایت کننده جلسه مانع از خروج وی از مکان برگزاری نشست شد.
همچنین در نشست خبری این فیلم، افزون بر خبرنگاران افراد دیگری نیز حضور داشتند که از اهالی رسانه نبودند و حضور این افراد موجب ناهماهنگی‌هایی در روند برگزاری این جلسه شده بود که ادامه این روند اعتراض خبرنگاران را به دنبال داشت. 

هزینه سه میلیارد تومانی شهرداری برای ساخت فیلم«۲۸۸۸»

معاون شهردار و رئیس سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری شیراز نیز در این نشست اظهار کرد: ما با یک مصوبه و تعهد در شورای شهر و شهرداری مواجه بودیم و در واقع تعهدی پنجاه درصدی برای مشارکت سرمایه‌گذاری به منظور ساخت این فیلم داشتیم.

مصطفی مشفقیان ادامه داد: از زمانی که فعالیت‌هایم را در سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز آغاز کردم یکی از جدی‌ترین پرسش‌های شهرداری و شورای شهر از من این بود که تکلیف فیلم «۲۸۸۸» چیست و معاونت فرهنگی شهرداری چه تصمیمی برای سرمایه گذاری به منظور ساخت این فیلم دارد؟

مشفقیان افزود: البته در آن زمان برای بنده جای سؤال بود که چرا شهرداری باید برای ساخت این فیلم سرمایه گذاری کند؛ لذا از شهرداری و شورا برای اعلام نظر نهایی خود در این زمینه فرصت خواستم و حدود بیست روز با طیفی از خلبانان نیروی ارتش که مخاطب پژوهش برای ساخت این فیلم بودند دیدار داشتم و با آنها در رابطه با لایه‌های مختلف و نقش این فیلم در جامعه گفتگو کردم.

مشفقیان بیان کرد: یکی از جذابیت‌های ساخت فیلم «۲۸۸۸» برای ما این بود که این فیلم یک قهرمان شیرازی دارد. به اعتقاد من قهرمان جنگ تنها سرداران و خلبانان معروف و صاحب نام نیستند بلکه جنگ تحمیلی قهرمانانی دارد که هنوز هم برای مردم شناخته شده نیستند.

وی عنوان کرد: در این فیلم قهرمانی از شیراز به جامعه معرفی می‌شود که حتی شهروندان شیرازی از او هیچ شناختی ندارند. فیلم «۲۸۸۸» فیلم دفاع مقدسی و فیلمی با چند لایه هنری است که به اعتقاد من قابل دفاع است.

معاون شهردار شیراز ادامه داد: برای ساخت این فیلم هزینه زیادی صرف نشده و سهم سرمایه‌گذاری شهرداری شیراز و سازمان فرهنگی پنجاه درصد بوده است که برابر با مبلغی حدود سه میلیارد تومان می‌شود. در واقع پنجاه درصد از سهم بلیت فروشی این فیلم و عواید مادی و معنوی آن به شهرداری شیراز اختصاص خواهد یافت.

وی گفت: باید اجازه بدهیم تا این فیلم خود را در گیشه سینما بسنجد. به نظر من شاهد اتفاقات خوبی برای این فیلم خواهیم بود.

مشفقیان یادآور شد: این فیلم را باید بشنوید. این فیلم ذهن تماشاگران را درگیر می‌کند. ما قبل از اینکه سرمایه‌گذاری بر روی این فیلم را انجام دهیم فیلمنامه را برای چهار کارگردان معتبر و صاحب‌نام کشور با گرایش های مختلف فرستادیم و با بازخورد بسیار خوبی از این کارگردان‌ها روبه‌رو شدیم.

وی ابراز کرد: بدون شک این فیلم برای شیراز آورده‌های قابل توجهی خواهد داشت. اینکه قلب خلبانان نیروی هوایی ارتش برای فیلمی می تپد که قبل از این سابقه نداشته، نشان دهنده این است که این فیلم به لایه های جدی و درستی پرداخته است.

مشفقیان در پاسخ به این پرسش که آیا شهرداری از تولید فیلم‌های هنرمندان شیراز حمایت خواهد کرد، گفت: حمایت از ساخت فیلم های سینمایی جزو اساس‌نامه سازمان فرهنگی است اما پس از فیلم «۲۸۸۸»، اولویت ما ساخت سریال حضرت احمد بن موسی شاهچراغ(ع) است که انشالله کمتر از ۱۰ روز دیگر تفاهم‌نامه ساخت این فیلم با سازمان اوج و صدا و سیما منعقد خواهد شد ولی پس از آن به دلیل مأموریت‌هایی که در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی داریم اولویتی برای فیلمسازی نخواهیم داشت.

وی اضافه کرد: رسالت سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری شیراز ، فیلمسازی نیست. پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و ترویج فرهنگ شهروندی از مهمترین وظایف ما به شمار می‌رود که باید بخش عمده‌ای از بودجه‌هایمان را صرف این مسائل کنیم. حمایت از فیلمسازان بر عهده اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی یا حوزه هنری است. با این حال روند حمایتی ما از فیلم‌های مستند و کوتاه با مقیاس‌های کوچکتر از لحاظ مالی ادامه خواهد داشت.

فیلمسازان نیازمند حمایت مسئولان

نوید جعفری بازیگر و کارگردان تئاتر استان فارس هم اظهار داشت: هرچند این فیلم روایت کلاسیک ندارد اما از آنجا که گفته می‌شود این فیلم برای شنیدن است، این پرسش به ذهن متبادر خواهد شد که آیا سینماهای ما در سراسر ایران از تجهیزات و امکانات لازم برای نمایش اینگونه فیلم‌ها برخوردار هستند. بدون شک تعداد سینماهای محدودی در کشور از امکانات مناسب برای نمایش این فیلم بهره می‌برند.

وی ادامه داد: نقطه قوت این فیلم پرداختن به زندگی افرادی است که چهل سال نادیده گرفته شدند و می‌توان گفت رویکرد کارگردان در این زمینه رویکردی ارزشمند و قابل ستایش است اما این بدان معنا نیست که این فیلم در دستیابی به سایر اهدافش هم موفق بوده است.

جعفری بیان داشت: در این فیلم با چند روایت موازی روبه رو هستیم اما احساس من به عنوان مخاطب این است که این روایت‌ها به صورت کامل به مخاطبان منتقل نمی‌شود. متأسفانه بسیاری از تماشاگران متوجه برخی از روایت ها نمی‌شوند و هنگام تماشای فیلم دچار آشفتگی ذهنی خواهند شد. شاید یک تدوین مجدد بتواند این فیلم را به یک فیلم بهتر برای مخاطب عام بدل کند.

وی با بیان اینکه هنرمندان شیراز نیاز مبرمی به حمایت مسئولین دارند، ابراز داشت: امیدوارم شاهد حمایت مسئولین از فیلمسازان و هنرمندان تئاتر شیراز باشیم و در این میان شهرداری می‌تواند نقش مهمی ایفا کند.

شورای اسلامی شهر شیراز پیش از این یکشنبه ۲۰ تیرماه ۱۴۰۰ در مصوبه‌ای با مشارکت ۳۰ میلیارد ریالی شهرداری در ساخت فیلم سینمایی ۲۸۸۸ موافقت کرده بود.

بیست و یکمین جشنواره فیلم فجر استان فارس تا ۲۲ بهمن در شیراز برپا است. در این جشنواره ۱۶ عنوان فیلم از بخش سودای سیمرغ چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر به نمایش درخواهد آمد.