دیدار پوتین و شی از نمای نزدیک / دوستی بین مسکو و پکن محدودیتی ندارد

پوتین و شی جین پینگ روز جمعه پیش از مراسم افتتاحیه المپیک زمستانی ۲۰۲۲ و در میانه تنش روسیه با غرب و ناتو، با یکدیگر در پکن دیدار کردند. با وجود این واقعیت که برای دو سال امکان ملاقات حضوری طرفین وجود نداشت، پوتین و شی جین پینگ به طور دائم در تماس بودند و در کنفرانس های ویدئویی شرکت و با یکدیگر گفت‌وگو داشتند.  

شی در این دیدار با اشاره به منافع روسیه در اوکراین اعلام کرده که "پیشنهادهای ارائه شده توسط فدراسیون روسیه در مورد ایجاد تضمین های امنیتی الزام آور درازمدت در اروپا را درک کرده و از آن حمایت می کند. "

رهبران دو کشور برای سی و هشتمین بار از سال ۲۰۱۳ با یکدیگر دیدار کردند. نشست روز جمعه اولین تعامل رو در رو رییس جمهوری چین با یک رهبر خارجی در دو سال گذشته بود. شی جین پینگ از ژانویه ۲۰۲۰، زمانی که چین با شیوع اولیه کووید-۱۹ دست و پنجه نرم می کرد، کشور را ترک نکرده است.

روسای جمهوری روسیه و چین در پایان دیدار خود بیانیه مشترکی را تنظیم کردند که توسط کاخ کرملین انتشار یافت.  در این دیدار سران دو کشور درباره موضوعات کلیدی دوجانبه، منطقه ای و جهانی گفت و گو کردند.  

در بیانیه مشترک رهبران دو کشور آمده است که روابط جدید چین و روسیه "برتر از اتحادهای سیاسی و نظامی دوران جنگ سرد" است. بر اساس این بیانیه دو کشور متعهد هستند همکاری خود را برای خنثی کردن "انقلاب های رنگی" و مداخله خارجی افزایش دهند و هماهنگی استراتژیک را عمیق تر کنند.

در این بیانیه طولانی که به طور کتبی تعمیق روابط دیپلماتیک بین دو قدرت بزرگ را در بحبوحه تنش‌های نظامی در اوکراین بیان می‌کند، آمده است: «دوستی بین دو کشور هیچ محدودیتی ندارد و زمینه‌های همکاری ممنوعه ای وجود ندارد.

مسکو و پکن همچنین در بیانیه پایانی مخالفت خود را با گسترش بیشتر ناتو ابراز داشتند و از این ائتلاف خواستند «رویکردهای ایدئولوژیک جنگ سرد خود را کنار بگذارد».

در این بیانیه آمده است: روسیه و چین در برابر تلاش‌های نیروهای خارجی برای تضعیف امنیت و ثبات در مناطق مشترک مجاور خود می ایستند و قصد مقابله با مداخله نیروهای خارجی در امور داخلی کشورهای مستقل به هر بهانه‌ای، مخالفت با انقلاب‌های رنگی و افزایش همکاری‌ها در زمینه‌های مختلف را دارند.

از ایالات متحده نیز در این بیانیه مشترک بارها یاد شده و انتقاد از این کشور به خاطر ایجاد اتحاد AUKUS در منطقه هند و اقیانوس آرام با این واکنش روبرو شد: طرفین در مورد تأثیر منفی راهبرد هند-اقیانوس آرام ایالات متحده بر صلح و ثبات در منطقه بسیار هوشیار هستند.

مسکو همچنین مخالفت خود را با "هر شکلی از استقلال تایوان" که چین آن را بخشی از قلمرو خود می داند و آمریکا نیز بارها از این جزیره حمایت کرده، تکرار کرد.

رهبران چین و روسیه در این دیدار در خصوص همکاری های دو جانبه رایزنی هایی را انجام دادند که مهمترین آنها همکاری در زمینه انرژی بود.

پوتین امروز پس از دیدار با همتای چینی خود اعلام کرد که روسیه قرارداد جدیدی برای تامین گاز بیشتر چین در بحبوحه تیرگی روابط با غرب بر سر اوکراین و سایر مسائل آماده کرده است. روسیه، صادرکننده بزرگ هیدروکربن و در حال حاضر تامین کننده شماره ۳ گاز پکن، در حال تقویت روابط با چین، بزرگترین مصرف کننده انرژی در جهان است.

پوتین در دیدار با شی جین پینگ برای بحث در مورد همکاری نزدیکتر گفت که مسکو راه حل های بسیار خوبی در زمینه تامین هیدروکربن به جمهوری خلق چین آماده کرده است.

رییس جمهوری روسیه همچنین تاکید کرد:  گامی رو به جلو در صنعت گاز برداشته شد، منظورم قرارداد جدیدی برای تامین ۱۰ میلیارد متر مکعب در سال از خاور دور روسیه به چین است.

 شی جین پینگ رئیس جمهوری چین نیز در این دیدار  گفت که چین و روسیه از تلاش ها برای حفاظت از منافع اساسی خود در جهان حمایت می کنند.

روسیه انتقال گاز به چین را از طریق خط لوله «نیروی سیبری» از سال ۲۰۱۹ آغاز کرد. این کشور در سال گذشته میلادی ۱۶.۵ میلیارد متر مکعب گاز به چین صادر کرد. مسکو در سال ۲۰۲۱، ۱۰.۵ میلیارد مترمکعب گاز از طریق خط لوله «نیروی سیبری» عرضه کرد و طبق قرارداد قبلی این میزان تا سال ۲۰۲۵ به ۳۸ میلیارد مترمکعب افزایش خواهد یافت.

رایزنی های دو کشور نشان دهنده پیشرفت روز افزون روابط بین دو کشور مخصوصا در بحبوحه تنش آنها با غرب است. یوری اوشاکوف دستیار رئیس جمهور روسیه پیشتر اعلام کرده بود که پوتین و جین پینگ یک بسته حاوی ۱۵ سند را امضا خواهند کرد.
رفتار غرب به رهبری آمریکا در رقابت با چین و روسیه از جمله دخالت در امور داخلی آنها، حضور نظامی امنیتی در حوزه منافع حیاتی دو کشور در دریای جنوبی چین و کشورهای پیرامونی و نزدیک روسیه، جنگ تجاری با چین و اعمال تحریم های گسترده علیه روسیه، مسکو و پکن را بیش از پیش برای تقویت روابط راهبردی به هم نزدیک کرده است.  

چین و روسیه طی سال های اخیر با گسترش همکاری‌های اقتصادی و دوجانبه، همکاری‌های سیاسی - امنیتی و بین المللی را تقویت و تلاش کرده اند با توجه به تهدیدات مشترک از سوی آمریکا و غرب در خصوص مسائل مهم بین المللی هماهنگی و اشتراک مواضع بیشتر پیدا کنند.

نگرانی های مشترک روسیه و چین از تلاش های آمریکا در تثبیت هژمونی نظامی، امنیتی و سیاسی خود بر ترتیبات منطقه‌ای و جهانی، موجب شده تا رقابت پکن و مسکو با واشنگتن از سطح منطقه ای به سمت حوزه های راهبردی
سوق پیدا کند و دو کشور گام های جدیدی را در جهت تقویت عمق  نفوذ راهبردی خود از طریق انعقاد پیمان‌های نظامی ـ امنیتی برداشته اند که از جمله می‌توان به  افزایش تعامل میان سه سازمان همکاری شانگهای، کشورهای مشترک المنافع و همکاری‌های اقتصادی آسیا ـ پاسیفیک اشاره کرد.