به گزارش روز شنبه روابط عمومی موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی دکتر اسماء وردیان در مورد اثرات زیستی و سلامتی اکراتوکسین‌ها گفت: اکراتوکسین ها شامل خانواده‌ای از متابولیتهای سمی تولید شده توسط برخی از قارچها هستند و از مهمترین انواع سموم غذایی به شمار می‌آیند. این آلاینده یکی از سموم کلیوی - کبدی و مختل کننده دستگاه ایمنی محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: طبق بررسی‌های موسسه بین‌المللـی تحقیقـات سـرطان، اکراتوکسـین A عامل بالقوه سرطان زای انسانی (گروه B۲) اسـت و سبب ایجاد سمیت سلولی و اختلالات هورمونی می‌شود و به عنوان یکی از عوامل مؤثر در بروز ناباروری جنس مذکر و مرگ جنین مطرح است.
او با اشاره به پایداری زیاد این سم در برابر تجزیه کننده‌های طبیعی و بیولوژیکی گفت: با توجه به ماندگاری بالای اکراتوکسـین A در محیط زیست، این توکسین سبب آلودگی طیف وسـیعی از مـواد غـذایی خام و فرآوری شده مصرفی انسان شامل غلات، ادویه‌ها، مغزهـا، میـوه هـای خشک، قهوه و آب انگور می‌شود.
مجری طرح پژوهشی «طراحی تراشه زیستی شناسایی و سنجش اکراتوکسین A» در مورد این طرح گفت: سنجش اکراتوکسین A در مطالعات مختلفی صورت گرفته ولی در این طرح بر پایه تکنولوژی کریستال مایع، زیست حسگری بسیار حساس با حد تشخیص در محدوده آتومولار برای سنجش اکراتوکسین در نمونه‌های آب انگور و برنج معرفی شد که پایین ترین حد تشخیص گزارش شده برای این سم است.
وردیان افزود: زیست حسگرهای کریستال مایع به عنوان یکی از جدیدترین و حساس ترین کیت‌های تشخیصی در دنیا معرفی شده‌اند که موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی همگام با دانش بین‌المللی در این زمینه پیشتاز است و به عنوان اولین مرکز پژوهشی در این شاخه در ایران فعالیت دارد.
وی ادامه داد: افزایش سرعت شناسایی، سهولت استفاده و کاهش هزینه تشخیص از جمله مزایای استفاده از روش پیشنهادی در این دستاورد پژوهشی است.
عضو هیات علمی گروه ایمنی و کنترل کیفیت موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی گفت: با توجه به وسعت بیماری زایی اکراتوکسین‌ها در مواد غذایی مصرفی انسان، یکی از موثرترین راهکارها برای پیشگیری و کاهش هزینه های درمان، پایش نمونه های غذایی مشکوک به آلودگی است.
وردیان در مورد روشهای تشخیص این سم در مواد غذایی گفت: در حال حاضر روش های دستگاهی مانند روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا و برخی روشهای ایمونوشیمیایی (مانند روش الایزا) برای سنجش اکراتوکسین مرسوم است اما روشهای دستگاهی متداول برای تشخیص اکراتوکسین، پیچیده و گران قیمت هستند که علاوه بر زمان بر بودن مراحل آماده سازی نمونه نیز برای آنها دشوار است.
وی ادامه داد: سیستمهای سریع، حساس، مقرون به صرفه اقتصادی، قابل حمل و اندازه گیری در محل برای تشخیص اکراتوکسین A به منظور اطمینان از ایمنی مواد غذایی ضروری هستند و این روش راهکاری ارزشمند برای ارزیابی ریسک های زیست محیطی محسوب می شود. حسگرهای برپایه کریستال مایع به صورت قابل حمل طراحی می شوند و نیازمند تجهیزات پیچیده و گران قیمت آزمایشگاهی نیستند.
عضو هیات علمی موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی مستقر گفت: در این طرح پژوهشی تلاش شده که روشی جدید با به کارگیری کریستال های مایع معرفی شود که بر تمامی روشهای ارائه شده تاکنون برتری داشته باشد و بتوان با روشی ساده و مقرون به صرفه مقادیر اکراتوکسین A را سنجش کرد که برتری روش پیشنهادی برای تشخیص اکراتوکسین A حساسیت بالای آن و قابلیت پرتابل سازی است که در مرحله بعدی اجرای آن انجام خواهد شد.
وردیان افزود: این طرح با سرمایه گذاری موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی مستقر در مشهد و با همکاری پروفسورهشین-چن از کشور تایوان انجام شده است که بخشی از نتایج آن در مجله Biosensors and Bioelectronics به چاپ رسیده است.
موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی به عنوان یکی از مراکز مهم پژوهشی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به منظور پاسخگویی به بخشی از نیازهای پژوهشی کشور از سال ۱۳۸۵ به عنوان "پژوهشکده مستقل ملی" و دارای مصوبه قطعی از شورای گسترش آموزش عالی فصل نوینی از فعالیت‌های خود را آغاز کرد.
سابقه فعالیت این پژوهشکده به سال ۱۳۶۰ باز می گردد که در ابتدا با نام سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران مرکز خراسان فعالیت خود را آغاز کرد و در سال های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۵ با تبدیل مراکز استانی سازمان به پارک‌های علم و فناوری با نام پژوهشکده تحقیقات توسعه فناوری فعالیت خود را ادامه داده است.
نظر شما