به گزارش خبرنگار تئاتر ایرنا، نشست معرفی فرهنگ و هنر تاجیکستان با تاکید بر تئاتر تاجیکستان با حضور مدیران جشنواره و اداره کل هنرهای نمایشی، اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره، سفیران دو کشور، کارشناسان فرهنگی و گروهی از هنرمندان ایران و تاجیکستان شامگاه ۲۵ بهمن ماه در تالار وحدت برگزار شد.
محمود سالاری معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این نشست گفت: از واژه فرهنگ در لغتنامه به عنوان مظهر قنات یاد شده؛ یعنی جایی که آب از زیر خاک بیرون می‌آید. چرا لحظه بیرون آمدن آب از خاک را قنات نامیده‌اند؟ چون ظهور و تجلی دارد.
ممکن است ما هنرمند چیره دست و زبردستی باشیم اما تا زمانی که تجلی و بروز و ظهور اجتماعی نداشته باشیم، کارمان تبدیل به فرهنگ نمی‌شود. با این نگاه، تئاتر بدون حضور تماشاگر مقوله فرهنگی نمی‌شود. ضمن اینکه شاید فرهنگی‌ترین هنر ما تئاتر است؛ چون در ظهور و تجلی و بروز است که معنا پیدا می‌کند و به همین سبب تئاتر پیش‌رو و پرچم‌دار هنرهاست.
وی اظهار امیدواری کرد که مراودات و مکالمات فرهنگی ایران و تاجیکستان بیش از پیش اتفاق بیفتد و گفت: ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت هنری، آمادگی کامل داریم که با همکاری کشور دوست و هم‌ریشه و هم‌زبان خود یعنی تاجیکستان همکاری‌های فراوانی داشته باشیم و امیدوارم این نشست‌ها به تألیف قلوب در بین دو کشور و بین هنرمندان منجر شود.
برگزاری هفته فرهنگی حکیم نظامی در اسفندماه
محمود شالویی مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیرکل حوزه وزارتی نیز سخنان خود را با قرائت اشعاری از شاعران پارسی زبان آغاز کرد و خطاب به مهمانان تاجیکستانی حاضر در نشست گفت: ما و تاجیکستان شاید از هم دور مانده‌ایم و در دو جغرافیای متفاوت واقع شده‌ایم، اما هرگز با شما احساس جدایی نمی‌کنیم. امروز هم که این پیوند مبارک شکل گرفته را به فال نیک می‌گیریم.
وی ادامه داد: برنامه‌های دیگری در پیش داریم که می‌تواند زمینه‌ساز ارتباط فرهنگی و هنری و ادبی بیشتر میان دو کشور باشد. طبق صحبتی که با آقای صابری سفیر محترم ایران در تاجیکستان داشتیم، قرار است در اسفند ماه امسال، هفته فرهنگی حکیم نظامی را برپا کنیم که امیدوارم بزرگواران و هنرمندان تاجیکستان هم در آن حضور داشته باشند.
شالویی خطاب به هنرمندان تاجیکی حاضر در نشست گفت: اینجا را خانه خود بدانید. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همواره میزبان شماست اگرچه شما را مهمان نمی‌پندارد و از خود می‌داند. در پایان لازم می‌دانم سلام ویژه آقای اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را به شما ابلاغ کنم.
انتخاب تاجیکستان به عنوان مهمان ویژه تئاتر فجر حاصل خرد جمعی بود
مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره روند انتخاب کشور تاجیکستان به عنوان مهمان ویژه چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، گفت: با جمیع نکات و اشتراکات فرهنگی برای انتخاب کشور همسایه دراین بخش بحث‌های متعددی داشتیم، ما موضوع دعوت ویژه از هنرمندان تاجیکستان را مطرح کردیم که از سوی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی هم مورد موافقت قرار گرفت و ایشان با تماسی که با سفیر ایران در تاجیکستان داشتند، مسأله را مطرح کردند و بلافاصله تمهیدات لازم انجام شد.
قادر آشنا ادامه داد: در نهایت خرد جمعی بر این شد تا در خدمت دو گروه از هنرمندان بنام تاجیکستان در جشنواره تئاتر فجر باشیم. این دو گروه برنامه‌های متنوعی در تهران و در جشنواره داشتند و به زودی اجرای دیگری را در مشهد خواهند داشت.
زمینه‌های فرهنگی ضامن دوام ارتباط ایران تاجیکستان است
نظام‌الدین زاهدی سفیر تاجیکستان در ایران هم در ادامه، این نشست را محفل انس و مودت خواند و با تشکر از برگزارکنندگان آن و همچنین دست‌اندرکاران جشنواره چهلم تئاتر فجر، گفت: «این نشست در محفل و محلی برپا شده که نام شاعر بزرگ ما رودکی را بر خود دارد و این محفل آکنده از ارزش‌های لایزال آدم‌الشعرا رودکی است و میزبان هنرمندانی از دیار رودکی است که بوی جوی مولیان را با خود آورده‌اند و این یاران مهربان امروز در کنار دوستان ایرانی خود قرار گرفته‌اند.
ما یک‌ماه قبل سی‌امین سالروز روابط دیپلماتیک بین ایران و تاجیکستان را جشن گرفتیم و عطف به سی سال همکاری و همیاری دو کشور، باید بگویم که رشد و توسعه همکاری‌های فرهنگی از شاخص‌هایی بود که در طول سه دهه به همکاری دو کشور دوام بخشیده است. فرهنگ است که آدمی را آدمی‌تر می‌کند و همکاری دو کشور را از حیث ارزش‌های معنوی شاداب می‌کند. فرهنگ، مثل سیمان روابط دو کشور را تقویت می‌کند.
روابط ایران و تاجیکستان در جهان پر تلاطم امروز ارزشمند است
سفیر تاجیکستان در ایران تاکید کرد: با افتخار می‌خواهم بگویم، همکاری‌های ما در سه دهه که از عمق اعصار و قرون سرچشمه گرفته و امروز وظیفه ماست که این ارزش‌های مشترک و تاریخی را ادامه داده و تقویت کنیم. به خصوص در جهان پر تلاطم امروز این وظیفه ماست که این همکاری را ادامه دهیم.
در آخرین سفر رییس جمهور ایران به تاجیکستان، رهبران دو دولت آمادگی کشورشان را برای تقویت بیش از پیش همکاری دو طرف اظهار کرده بودند و امروز وظیفه فرهنگیان دو کشور است که این اراده را اجرا کنند. سفر هنرمندان تئاتر تاجیک به ایران از نخستین دستاوردهای این سفر بود که بشارت دستاوردهای دیگری را در آینده می‌دهد.
بوی خوش تو هر که از باد صبا شنید
سفیر ایران در تاجیکستان هم در ادامه گفت: روزی که آقای دکتر آشنا با من تماس گرفتند و پیشنهاد دادند که امسال نه یک گروه بلکه دو گروه به عنوان مهمان ویژه در چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حاضر شوند، من همان موقع یاد این بیت شعر افتادم: «بوی خوش تو هر که از باد صبا شنید، از دیار آشنا، سخن آشنا شنید» و هنوز سخن ایشان به اتمام نرسیده بود که از این پیشنهاد استقبال کردم.
محمدتقی صابری ادامه داد: لازم می‌دانم از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی قدردانی کنم که بعد از سفر رییس جمهور کشورمان به تاجیکستان و صدور بیانیه همکاری مشترک که در آن به همکاری‌های فرهنگی و هنری تاکید شده بود، پیش قدم تحقق این همکاری شدند.
صابری یادآور شد: دوستان تاجیکستانی، ابر و باد و ماه و فلک در کار شد تا میزبانی شایسته‌ای از شما داشته باشیم؛ هرچند که شما نه مهمان که خود میزبان‌اید. این رویداد مهم را که بعد از یک دوره فترت، مسبب همکاری‌های دوباره دو کشور شده قدر می‌دانیم.
ایران و تاجیکستان در یک تمدن مشترک زیست می‌کنند
در ادامه حسین مسافرآستانه دبیر چهلمین جشنواره تئاتر فجر هم در صحبت کوتاهی، با اشاره به اینکه امسال با لطف دوستان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این شانس را داشتم که شاهد توجه ویژه به کشورهای منطقه به ویژه کشور دوست و همسایه خود تاجیکستان در جشنواره تئاتر فجر باشیم گفت: ایران و تاجیکستان در یک تمدن مشترک زیست می‌کنند.
وی ادامه داد: ما به این راحتی فراموش نمی‌کنیم که یک فرهنگ داریم و زبان فارسی به عنوان مهم‌ترین عامل مشترک بین ما عمل می‌کند. و بر همین اساس، جدایی دو کشور را سال‌هاست که احساس نمی‌کنیم. از این رو، این اتفاق و این میزبانی ویژه از هنرمندان تاجیکستان، در این دوره از جشنواره تئاتر فجر بسیار مایه مباهات است.
سرور بختی رئیس موسسه فرهنگی اکو نیز در این نشست ابراز امیدواری کرد شاهد نگارش و اجرای نمایشنامه‌های مشترک دو کشور ایران و تاجیکستان در آینده نزدیک باشیم و تاکید کرد موسسه اکو هم در این مسیر پشتیبان تمامی فعالیت‌های مشترک است.
فرهنگ؛ زبانِ بازگشت به خویشتن است
علی اشرف مجتهد شبستری رئیس انجمن دوستی ایران و تاجیکستان در این نشست، به مساله لزوم توجه به فرهنگ به عنوان بستری زمینه‌ساز برای تمام ارتباطات اقتصادی و سیاسی پرداخت و گفت: اکنون در شرایط خوبی هستیم چراکه دولت‌ها توجه ویژه‌ای به فرهنگ و هنر دارند.
مجتهد شبستری فرهنگ را زبانِ بازگشت به خویشتن خواند و گفت: سر تعظیم فرود می‌آورم برای مردم تاجیکستان که در دوره‌ای که زیر سلطه بلشویک‌ها بودند هم زبان و فرهنگ خود را حفظ کردند.
وی با اشاره به رابطه فرهنگی دو کشور، یادآور شد: این راه باز شده و باید کوشش کنیم هرچه از دست‌مان برمی‌آید برای تداوم رابطه دو کشور ایران و تاجیکستان انجام دهیم.
اهدای لوح تقدیر به دو کارگردان تئاتر تاجیکستان از سوی جامعه تئاتر ایران، جشنواره فجر و اداره‌کل هنرهای نمایشی پایان بخش این نشست بود که با حضور مریم معترف و هوشنگ توکلی انجام شد.
این لوح تقدیرها به سلطان عثمان‌اُف کارگردان نمایش فردوسی و امید خسرواُف کارگردان نمایش لعل بدخشان تقدیم شد.
در پایان مراسم به زاهدی سفیر تاجیکستان در ایران و صابری سفیر ایران در تاجیکستان و همچنین محمود سالاری معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی لوح‌های تقدیری اهدا شد.
چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به دبیری حسین مسافرآستانه برای نخستین بار در طول حیاتش افتتاحیه خود را روز ۱۵ بهمن ماه در یزد پشت سر گذاشت.
این رویداد هنری با میزبانی از ۱۰۹ گروه نمایشی از سراسر کشور و هفت کشور مهمان (تاجیکستان به عنوان مهمان ویژه جشنواره) در ۱۰ بخش (۶ بخش اجرایی و چهار بخش نمایشگاهی و اسنادی) امروز(سه شنبه) پایان می یابد.
نظر شما