در ادامه یادداشت روزنامه ایران به قلم بیژن عبدی اقتصاددان در هشتم اسفند می‌خوانیم: کاهش هژمونی امریکا و متحدانش در دو دهه گذشته و ادامه رکود اقتصادی دامنه‌دار در این کشورها سبب شده تا نتوانند هزینه‌های سرسام‌آور ایجاد بحران در نقاط مختلف جهان را تأمین کنند، لذا شاهد عقب‌نشینی پیوسته این کشورها از کانون بحران‌های اقتصادی و اجتماعی هستیم که خود عامل ایجاد آن بوده‌اند.
در این میان استراتژی جایگزین درگیری‌های فیزیکی برای امریکا و متحدانش، استفاده از اهرم‌های نرم‌افزاری، بویژه در حوزه رسانه‌ها و تحریم‌های اقتصادی بوده است پس به دنبال حاکمیت دلار بر اقتصاد جهانی در طول ۸۰ سال گذشته، مهم‌ترین و مؤثرترین ابزار مورد استفاده امریکا و متحدانش برای اجرای تحریم، کنترل جریان ورود و خروج سرمایه و کالا به کشورهای مورد نظر از طریق اعمال تحریم توسط شبکه بین‌المللی «سوئیفت» بوده است، به بیان دیگر امریکا و متحدانش با فریز کردن معاملات توسط شبکه «سوئیفت»، عملاً مانع دسترسی کشورهای مورد نظر به ذخایر ارزی شده و از این طریق مانع صادرات و واردات به این کشورها می‌شوند.
در این میان، سایر ابزارهای مکمل نظیر عدم اجازه بیمه کالاها، ایجاد محدودیت‌های فیزیکی در معاملات لغو قرار دادهای اقتصادی و... نقش مؤثری در تشدید تحریم‌ها ایفا می‌کند.
از آنجا که کنترل شبکه‌های نرم‌افزاری اینترنتی در فضای مجازی نیز عملاً در کنترل امریکا و متحدانش قرار دارد، لذا جلوگیری از ادامه فعالیت این نرم‌افزارها در کشورهای مورد نظر، به تشدید تحریم‌ها و ایجاد اختلال در شبکه‌های اقتصادی و مالی، کمک می‌کند.
همان گونه که انتظار می‌رفت، پس از درگیری میان روسیه و اوکراین، امریکا و متحدانش، با سرعت به دنبال تشدید تحریم اقتصادی علیه روسیه و فریز کردن دارایی‌های دلاری این کشور رفتند؛ جلوگیری از اجرای قراردادهای اقتصادی روسیه بویژه در زمینه تکمیل خط لوله «نورد استریم ۲» به اروپا است.
نکته قابل تأمل آنکه تشدید تحریم‌ها علیه روسیه، فرصت تاریخی برای کشورمان فراهم کرده، به طوری که با امضای قرارداد همکاری بلندمدت با روسیه، بخشی از نیازهای این کشور در زمینه تحریم‌ها از طریق افزایش صادرات کشورمان تأمین خواهد شد. این رخداد سبب خواهد شد تا روسیه مراودات مالی، اقتصادی و انرژی بیشتری با همسایگانش، از جمله ایران داشته باشد.
با توجه به ایجاد محدودیت‌های تجاری، از طریق کانال‌های اروپا، استفاده از کریدور شمال و جنوب کشورمان، برای ادامه صادرات کالاهای روسی به سایر کشورهای جهان، اهمیت ویژه‌ای خواهد یافت، بویژه آنکه خلیج فارس و دریای عمان، مهم‌ترین کانال ارتباطی این کشور با آب‌های گرم بین‌المللی است.
همچنین تشدید تحریم‌های روسیه، فرصت عضویت ایران در پیمان‌های منطقه‌ای نظیر «شانگهای» را نیز تسریع خواهد کرد. از سوی دیگر بویژه در زمینه نرم‌افزارهای اینترنتی، فرصت تأسیس شبکه‌های ملی فضای مجازی با کمک همسایگان این کشور و ایجاد اینترنت منطقه‌ای و آسیایی به عنوان جایگزین سیستم‌های موجود را فراهم خواهد کرد. تسریع در ایجاد پیمان‌های پولی دوجانبه و چندجانبه با همسایگان، یکی دیگر از آثار تشدید تحریم‌ها علیه روسیه می‌تواند باشد. با تقویت این پیمان‌ها، عملاً تأثیر دلار بر اقتصاد کشورهای منطقه بویژه کشورمان، کاهش خواهد یافت.
از دیگر فرصت‌های خلق شده این است که در شرایط پیش آمده فرصت تنوع بخشی صادرات روسیه به کشورهای منطقه و همسایگان این کشور بیشتر خواهد شد، کشور ما نیز می‌تواند از تکنولوژی‌های پیشرفته روسیه در زمینه هوا فضا و صنایع سنگین، بیشتر از قبل استفاده کند. در نهایت نیز می‌توان گفت تحریم‌های جدید قادر است افق‌های جدید از همکاری‌های بیشتر اقتصادی میان کشورهای همپیمان ایران، چین و روسیه ایجاد و زمینه گسترش سرمایه‌گذاری‌های مشترک در این کشورها را فراهم کند. نکته پایانی که نباید از آن غافل شد این است که استفاده از تجربیات کشورمان در زمینه خنثی‌سازی تحریم‌ها می‌تواند آثار تحریم‌های جدید را بر روسیه در کوتاه مدت کاهش دهد.
نظر شما