دستاوردهای فرهنگی - تمدنی ایران و لبنان سلیقه‌های متفاوت را به خود جذب می کند

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، محمد مهدی اسماعیلی دوشنبه شب در آیین افتتاحیه هفته فرهنگی ایران در بیروت با تشکر و قدردانی از مهمان نوازی و میزبانی لبنان، به ویژگی‌های منحصر به فرد دو فرهنگ ایران و لبنان اشاره کرد و گفت: سه مؤلفه از ﻋﻨﺎﺻـﺮ و مؤلفه های اصلی و سازنده، هویت دو فرهنگ ایرانی و لبنانی را برجسته و متمایز می‌کند. 

وی، حضور پررنگ و تأثیرگذار انگیزه های اخلاقی و معنوی در همه عرصه های فرهنگی و هنری ایران و لبنان را اولین عنصر متمایزکننده فرهنگ دو کشور دانست و توضیح داد: انگیزه های معنوی در همه رویدادهای فرهنگی و هنری دو کشور از جایگاه بالایی برخوردار است. هنر همواره از مؤثرترین و بهترین ابزارها در جهت نشر و گسترس تعالیم انسانی در دو کشور بوده است. 

اسماعیلی الگو و مؤلفه های فرهنگی لبنان را ستود و تاکید کرد: لبنان با توجه به اینکه دروازه‌ای است که شرق را به اروپا متصل می‌کند، طی سالیان دراز پلی دائمی برای نشر و گسترش اندیشه معنوی شرق به اروپا بوده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به حضور ارزشمند هنرمندان توانمند ایرانی در لبنان برای اجرای برنامه‌های هنری مختلف در مناطق مختلف این کشور اشاره کرد و گفت: هنرمندان عزیز ایران با روحیه معنوی در این رویداد بزرگ فرهنگی شرکت کرده اند تا با آثار و هنرنمایی های خود، فرهنگ متکی بر معنویّت ایران زمین را به نمایش بگذارند.

وی به دومین ویژگی متمایز کننده دو فرهنگ ایرانی و لبنانی اشاره کرد و افزود: تعامل مثبت و سازنده فرهنگ دو کشور با دستاوردهای فرهنگ و تمدن بشری دیگر، ویژگی مثبت آنها است که به غنای فرهنگ دو کشورِ دارای سابقة کهن و درخشان افزوده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: مؤلفه سوم متمایز کننده دو تمدن ایرانی و لبنانی شاخصه های تمدن ساز این دو فرهنگ است.

اسماعیلی با بیان اینکه تبادل فرهنگ ها و فرایند وام گیری زمانی مثبت است که با عناصر و فاکتورهای فرهنگ و هویت ملی در تضاد نباشد، تصریح کرد: به دلیل اطمینان زیربنای فرهنگی، هر دو کشور هیچگاه مصرف کننده صرف فرهنگ دیگران نبوده اند و با وجود اینکه دو کشور آگاهانه و نه تقلید کورکورانه از عناصر مثبت فرهنگ های دیگر که با عناصر و فاکتورهای فرهنگ و هویت ملیشان در تضاد نیست نیز بهره برده اند.

وی به نقش تعیین کننده هویت و فرهنگ در شکل‌گیری منافع و کنش‌ها اشاره کرد و گفت: هویت هر کشور به فرهنگ و هنر مردمانش گره خورده، زیرا فرهنگ و هنر عصاره تجربیات یک ملت و نیز بیانگر درک و نوع شناخت این ملت از خود و واقعیت دنیای خارج است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود برپایی هفته فرهنگی ایران در لبنان را فرصت مناسبی برای تحکیم روابط برادرانه وتوسعه روابط فرهنگی با این کشور دانست.

اسماعیلی ابراز امیدواری کرد در آینده ای نزدیک تهران میزبان هفته فرهنگی لبنان باشد.

کمک های ایران در جهت تحکیم حاکمیت ملی و تمامیت ارضی لبنان است

وزیر فرهنگ لبنان نیز ضمن خیر مقدم با حاضران و مهمانان ایرانی به اهمیت برگزاری این رویداد فرهنگی اشاره کرد و گفت: این رویداد فرهنگی مهم بهترین دلیل برای اثبات این حقیقت است که فرهنگ نقش مهمی در تسهیل گفت گوی تمدن ها دارد و فرهنگ عالی‌ترین الگوی روابط میان ملتهاست.

محمد وسام المرتضی افزود: رویدادها و فعالیت ها در عرصه های اقتصادی، امنیتی، سیاسی، نظامی و .. که ارتباط مستقیمی با منافع کشورها دارد گاهی نقاب منافع مادی بر تن می کنند، موضوعی که کشورها را خواه ناخواه به سمت تنش و یا جنگ می کشاند، اما فرهنگ ذاتا انسان را به سوی ارنج نهادن به ارزش های معنوی سوق می دهد و باعث تهذیب نفس و ارتقای روابط و ایجاد هم افزایی و صلح میان جوامع بشری می‌شود. 

وی ادامه داد: بارزترین و غالب ترین ویژگی گردهمایی های ایرانی - لبنانی، سابقه فرهنگی مبتنی بر پایبندی و احترام به ارزش‌هایی از جمله حاکمیت، آزادی، مقاومت در برابر ظلم و مقابله با تجاوزگری بوده و هست. همین ویژگی است که باعث می شود رویدادهای فرهنگی میان دو کشور به جریان یا گروه خاصی اختصاص نداشته باشد بلکه به صورت یکسان، متعلق به همه لبنانی ها و همه ایرانی ها، و همچنین برای همه مردم عرب به ویژه مردم مظلوم فلسطین است.

وزیر فرهنگ لبنان با بیان اینکه مساله فلسطین شاخصی وحدت بخش است، تاکید کرد: موضع‌گیری در قبال سیاست های رژیم اشغالگر  و مخالفت با آن پیش از هر چیز یک موضع اخلاقی و حمایت از فرهنگ حق و تعلق خاطر به آن است.

وی به حمایت‌های جمهوری اسلامی ایران از دولت و مردم لبنان اشاره کرد و از ادعاهای مطرح شده مبنی بر نقض حاکمیت ملی این کشور از سوی ایران انتقاد کرد و گفت: چانچه برخی سیاستمداران لبنانی و خارجی حمایت ها و کمک های ایران به لبنان به ویژه به مقاومت را نقض حاکمیت ملی لبنان تلقی می کنند، باید گفت دیدگاه آن بحث برانگیز، دچار خلل و در دو بعد فکری و عملی آن نادرست است. زیرا این حمایت ها با هدف کمک به مردم لبنان و توانمندسازی آنان برای تحکیم حاکمیت خود در برابر دخالت‌های خارجی و حفاظت از کشور در برابر تجاوزات همه جانبه اسراییل انجام می‌شود.

وزیر فرهنگ لبنان خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم واقعی با مساله برخورد کنیم باید بگوییم که به برکت همین حمایت ها، آزادسازی بخش اعظم سرزمین اشغالی لبنان محقق شده و در نتیجه همین حمایت ها است که اکنون دشمن از فروپاشی اجتماعی داخلی رنج می برد و نظامیانش همواره در رعب و وحشتی مرگبار از لبنان به سر می برند.

وی با تاکید بر اینکه کمک های ایران به لبنان در جهت تحکیم حاکمیت ملی و تمامیت ارضی لبنان انجام می‌شود، این سؤال را مطرح کرد که آیا مقابله با اشغالگری و آزادسازی اراضی اشغالی اوج حاکمیت به شمار نمی رود؟ آیا این نوع حاکمیت سزاوار ماست یا حاکمیتی که با پیروی از دستورات سیاسی خارجی که منجر به تنش و ایجاد درگیری میان ملتها و کشورهای منطقه می شود و خواسته یا ناخواسته، دانسته یا ندانسته، هدفی جز تامین منافع صهیونیستی ندارد؟

محمد المرتضی ضمن ابراز خرسندی از میزبانی لبنان از هفته فرهنگی لبنان گفت: مایلیم روزهای فرهنگی فجر بسانِ سازی باشد برای نواختن پیوسته قطعه دوستیِ پایدار؛ سازی که ضرب آهنگ های جادویی آن با کوشش اندیشمندان، موسیقیدانان، اساتید و فرهیختگان ایرانی و لبنانی از همه شاخه علمی و فرهنگی نواخته و طنین انداز شود و این همان چیزی است که ما، مردم و دولت ها دو کشور باید به دنبال محقق کردن آن باشیم. 

وی اظهار داشت: بی‌شک پل زبان و نردبان موسیقی و دریچه اندیشه بهترین ابزاری هستند که می توانند منطقه ما را به طلوع آزادی جدید رهنمون سازند و صلح واقعی، توسعه پایدار و رفاهی که شایسته و سزاوار ملت ها است را محقق می کند.

هفته فرهنگی ایران پیام‌آور هم زیستی مسالمت آمیز هستند

رایزن فرهنگی ایران در لبنان نیز در ادامه این مراسم ضمن خوش آمدگویی به حاضرین گفت: بسیار خرسندیم این گردهمایی را با حضور نخبگان حوزه موسیقی، فرهنگ و هنر برگزار می کنیم تا جشنی در خور و سرشار از جلوه های زیبایی و آفرینش های هنری و نواختن بر نوای مهر، دوستی و ارزش های انسانی باشد.

عباس خامه یار تاکید کرد: این گردهمایی دربردارنده پیامی است که پژواک و بازتاب آن بسی والاتر و رساتر از صداهای بشری و رخدادهای سیاسی و اجتماعی است. پیامی که طنین آن در حالی اوج می گیرد که حامل و پیام‌آور مهمترین نیاز دنیای امروز جوامع بشری، یعنی هم‌زیستی مسالمت‌آمیز است.

وی به پیوندهای عمیق تاریخی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و لبنان اشاره کرد و گفت: تاریخچه منابسات فرهنگی میان ایران و لبنان، پربار و غنی بوده است. ایران از جمله اولین کشورهایی بود که پس از استقلال لبنان در سال 1943میلای، چندین توافقنامه از جمله توافقنامه همکاری فرهنگی با این کشور امضا کرد.

خامه یار افزود: پس از آنکه هم دلی، مقاومت و باور به اهدافِ واحد ما را متحد ساخت، امروز نیز گردهم آمدیم تا با درهم آمیختن نوای فارسی و نوای عربی، و کلمات فارسی با کلمات عربی، استعدادهای درخشانمان را با یکدیگر همگرا و یکپارچه کنیم.

وی گفت: مجموعه ای از احساسات خوشایند؛ از جمله روحیه شاعرانه، بن‌مایه واژگان، روح ملودی و ارواح معانی که همگی آن را در ذهن داریم اما زبان از بیان آن قاصر است، ما را یکپارچه و گردهم آورده است.

خامه یار به همگرایی میان ملت های منطقه و نقش آفرینی بی بدیل ایرانیان در غنای فرهنگ و تمدن مشرق زمین اشاره کرد و افزود: تاریخ ما سرشار و لبریز است از شخصیت‌های تأثیرگذار است که در علم و ادب و زیبایی شناختی سرآمد بودند. برای مثال می توان اشاره ای داشت به تأثیرگذاری شاعران عرفان و تصوف فارسی، از جمله فردوسی، سعدی، حافظ و جلال الدین رومی که هر کدام به نوبه خود مکتب ادبی خاص خود را بنیان نهادند و شاعران مختلفی از سایر زبان های زنده دنیا از آنان تأثیر پذیرفتند. همچنین پیشگامان عرصه علم، اندیشه، دین و فلسفه که با دستاوردهای خود برای بشریت، همچون ستارگانی در آسمان این دنیای پهناور خوش درخشیدند؛ پیشگامانی از جمله علامه طباطبایی، علامه محمد تقی جعفری، دکتر الهی قمشه ای و غلامحسین ابراهیمی دینانی و.. همچنین می توان اشاره ای داشت به هنرمندان سرآمدی که به دلیل آفرینش های هنری منحصر به فرد صاحب سبک و مکتب از جمله هنرمندان خلاق، محمود فرشچیان، علی اکبر صادقی، حسین زنده رودی و ... هستند.

خامه یار افزود: انسان های بزرگ و افتخارآفرین، در کشور ما بسیار فراوانند به همین دلیل به ذکر نام تنی چند از این انسان های بزرگ تاریخ قدیم و جدید ایران اکتفا کردم.

رایزن فرهنگی ایران به اهمیت و جایگاه والای هنر اشاره کرد و گفت: هنر آینه تمدنی و هویتی کشورها و ملتهاست، و همچنین ابزاری است برای سنجش پیشرفت فرهنگی، علمی و توسعه تمدنی آنان. امروز ما فرهنگ را در روزهای مبارک فجر گرامی میداریم اما از این حقیقت غافل نیستیم که فرهنگ مساله ای حساس و شایان اهمیت که باید هر روز گرامی داشته شود و در راه اعتلای آن تلاش نمود.
وی تاکید کرد: فرهنگ باید به سبک زندگی تبدیل گردد تا ملت‌ها به وسیله آن بتوانند به سوی آزادی حرکت کنند تا استقلال و حاکمیت پایدار کشورهای خود را محقق سازند.

در ادامه نوبت به اجرای گروه چهل نفره ارکستر بنیاد رودکی به رهبری «بردیا کیارس» و با حضور نوازندگانی از لبنان رسید. 

نوازندگان ایرانی با اجرای فوق‌العاده زیبای خود احساسات ملی و وطنی خود را با روحی سرشار از دقت و ظرافت به نکویی به تصویر کشیدند. 
 
ارکستر بنیاد رودکی در این مراسم پنج قطعه (ساز و آواز، خاک مهرآئین، خوشه چین، ای ایران ای مرز پرگهر، بیتابی بلقیس، و بهار دلکش را با ترجمه همزمان با زیر نویس عربی بر روی پرده نمایش سالن) را اجرا کرد. هنرنمایی این ارکستر در اجرا و همخوانی فوق العاده زیبای قطعه های فارسی با استقبال و تشویق بی نظیر حاضران در سالن قرار گرفت. 

در این کنسرت ارکستر بنیاد رودکی چند قطعه بی کلام را نیز اجرا کرد. 

در ادامه اجرای کنسرتینو و یک قطعه لبنانی با عنوان «الضوء المشذّی» نیز اجرا شد. 

پس از پایان مراسم افتتاحیه هفته فرهنگی ایران، نمایشگاه فرهنگی و هنری هنرمندان ایرانی که به همین مناسبت به لبنان اعزام شده اند نیز گشایش یافت.

در این نمایشگاه چندین اثر از هنرهای برتر ایران از جمله خوشنویسی، کاریکاتور، عکاسی، گلدوزی، میناکاری، معرق‌کاری، گلیم‌بافی و قالیبافی و... به نمایش گذاشته شده است.

هفته فرهنگی ایران در لبنان به مدت یک هفته (از ۹ تا ۱۴ اسفند) و به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لبنان، و با همکاری وزارت فرهنگ لبنان، و انجمن هنری «رسالات» لبنان، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار می‌شود.

هفته‌ فرهنگی ایران شاهد برنامه های متنوعی از جمله برگزاری چند میزگرد و هم‌اندیشی در موضوعات علمی، هنری، و همچنین برگزاری نمایشگاه صنایع دستی و هنرهای ایرانی به همراه پخش فیلم‌های ایرانی و شب موسیقی ایران و لبنان به صورت مشترک خواهد بود و در مراکز مختلف فرهنگی لبنان برگزار خواهد شد.