به گزارش خبرنگار تئاتر ایرنا، دوصد روز گذشت؛ از آغاز به کار دولت مردمی برای ساختن ایران قوی. همه می دانند که فرهنگ اساس تمدن و زیرساخت جامعه است. پس، ارزیابی دولت سیزدهم در این عرصه، برای رسیدن به راهبرد بی نقص، اهمیت داشت. ایرنا، یکصد روز نخست دولت را در حوزه فرهنگ و هنر رصد کرد و به مردم ارائه داد. یکصد روز دوم، با گرم شدن مدیران و هماهنگ تر شدن ارکان مختلف با خواسته ها و داشته های هنرمندان و فرهنگ داران کشور، پررونق شد و حاصل آن دو صد روز، اینک گردآوری شده و در اختیار مخاطبان و مردم قرار گرفته است. این گزارش مروری کرده بر برآورد اقدامات ۲۰۰ روزه دولت سیزدهم در حوزه تئاتر.
آزمون نخست؛ مشارکت استان‌ها در برگزاری جشنواره‌های هنری فجر انقلاب
یکی از مهم‌ترین اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت مردمی سیزدهم در همراهی با چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، برداشتن گامی مهم برای مشارکت دیگر استان‌ها و شهرستان‌ها در برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای مهم فرهنگ و هنر کشورمان بود. که برای نخستین‌بار در طول سابقه ۴۰ ساله جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر شاهد برگزاری مراسم افتتاحیه این رخداد در جایی غیر از تهران بودیم. قرعه این مهم در گام نخست به نام استان یزد و شهر بادگیرها یزد رقم خورد.
اتفاق و رویدادی که از همان زمان مطرح شدن تا روز اجرا و برگزاری‌اش مصادف با ۱۵ بهمن‌ماه ۱۴۰۰ نه‌تنها با استقبال فعالان، هنرمندان، کارشناسان و منتقدان عرصه هنرهای نمایشی کشور قرار گرفت که بازتاب‌دهنده این اصل بود که دولت سیزدهم در کنار تأکیدات آیت‌الله دکتر سید ابراهیم رئیسی به‌عنوان رئیس‌جمهور این دولت و وزرای کابینه او برای عملیاتی ساختن تمامی آن شعارها، نخست خود روحیه انقلابی و جهادی را به فعلیت درآورده‌اند تا بتوانند با این حرکت آغازگر استمرار این روحیه در بدنه معاونان، مدیران کل و درنهایت خانواده فرهنگ و هنر کشورمان باشند.
آزمون دوم؛ تخصیص تام و تمام بودجه جشنواره تئاتر فجر بدون کسری طی دو دهه اخیر
دو دیگر نقش‌آفرینی مهم دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای تحقق وعده‌های داده‌شده به برطرف ساختن آسیبی بازمی‌گشت که همواره یکی از اصلی‌ترین موانع و سدهای برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و هنری با محوریت فجر انقلاب بود؛ مساله بودجه!!
نمی‌توان طی دو دهه اخیر به جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به‌عنوان مهم‌ترین رویداد عرصه هنرهای نمایشی کشورمان که دامنه وسعت، شهرت و تأثیرگذاری آن نه‌تنها در منطقه که با قرار گرفتن این جشنواره در تقویم جهانی رویدادهای تئاتری مورد رصد دیگر جشنواره‌های معتبر تئاتر در عرصه بین‌الملل، نگاه کرد و همواره و بی هیچ اغراقی شاهد اختلاف بودجه اعلام‌شده از سوی دبیر این رویداد و درنهایت آنچه که از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت‌های مختلف به اداره‌کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای برگزاری این جشنواره بازمی‌گشت، نبود.
تاریخ حداقل دو دهه اخیر (و شما از این مجمل بخوانید حدیث حیرانی) حتی برای نمونه، یک‌بار نیز شاهد تخصیص کامل بودجه اعلام‌شده از سوی دبیر و مبلغ پرداخت‌شده از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نبوده است!
اتفاق و رویدادی که در همین گذار ۲۰۰ روزه از آغاز دولت مردمی سیزدهم؛ نخست در صحبت‌ها و تأکیدات دکتر اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی‌بر عدم دل‌نگرانی دبیران جشنواره‌های هنری فجر انقلاب ازجمله چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر(۱۱ دی) شنیده شد که این رخداد در بحث برگزاری از نظر بودجه مشکل و مانعی نخواهد داشت.
سپس در ادامه به تصدیق حسین مسافرآستانه دبیر چهلمین گام جشنواره تئاتر فجر و دکتر قادر آشنا مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درست همان عدد اعلام‌شده ۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان بودجه ارزیابی‌شده برگزاری این رخداد به شکل تام و تمام به جشنواره چهلم تعلق گرفت.
آزمون سوم؛ اتمام جشنواره تئاتر فجر بدون یک ریال بدهی!
شاید درخشان‌ترین بخش تخصیص کامل بودجه چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر؛ در به هنگام و به‌موقع پرداخت شدن آن بود. جایی‌که هم‌زمان با برگزاری مراسم اختتامیه چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در ۲۶ بهمن‌ماه ۱۴۰۰ این رویداد برخلاف ادوار پیشین خود حتی یک ریال بدهی نداشت.
این جشنواره توانسته بود تمام تعهدات مالی خود نسبت‌به کمک‌هزینه‌های گروه‌های نمایشی، مسئله اسکان و پذیرایی هنرمندان استانی و همچنین دیگر هنرمندانی که در قالب گروه‌های نمایشی بخش تئاتر ملل برای رونق بخشیدن به بازگشت این بخش که در جشنواره سی‌ونهم به‌سبب شیوع ویروس کرونا از این رویداد حذف‌شده بود را به شکل تمام و بدون کوچک‌ترین فاصله و ذره‌ای دلواپسی پرداخت کند.
این گامی دیگر در راستای تحقق شعارها و وعده‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای حمایت تام و تمام از جشنواره‌های فرهنگی‌هنری کشورمان، به‌ویژه رخدادهایی که پیشانی نوشت آن با فجر انقلاب و آثار هنری متاثر از آن تولید شده بود به شمار می‌رفت.
آزمون چهارم؛ توسعه زیرساخت‌های آموزشی و اجرای عدالت فرهنگی
از دیگر برنامه‌های اعلام‌شده دکتر اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش‌از گرفتن رای اعتماد از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و انتخابش به‌عنوان سکان‌دار آن وزارتخانه دولت مردمی سیزدهم که ابتدا در برنامه ابلاغی او بر آن تاکید شده بود، به توسعه فراگیر هنر در دو ساحت آموزش و همچنین برداشتن گام‌های عینی و عملیاتی برای تحقق توسعه عدالت فرهنگی بازمی‌گشت.
اتفاقی که در همان گام‌های نخستین و در ۱۰۰ روز ابتدای فعالیت دولت مردمی سیزدهم در قالب سفرهای مختلف و متعدد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به استان‌ها و تخصیص بودجه برای اتمام ساخت سالن‌ها و زیرساخت‌های موردنظر برای افزایش سرانه تالارهای نمایشی با محوریت توسعه و فراگیری عرصه هنر تئاتر و همچنین تاکید او بر گام برداشتن در حوزه عینی و ملموس توسعه آموزش هنر نمایش در تمامی استان‌ها و شهرستان‌ها با تاکید بر احداث یک هنرستان پسرانه و یک هنرستان دخترانه در هر استان؛ جنبه‌ای دیگر از تحقق وعده‌های داده‌شده از سوی دکتر محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را با خود به‌همراه داشت.
این مساله در بوته آزمون گذر از ۲۰۰ روز فعالیت دولت مردمی، انقلابی و جهادی سیزدهم در سایه فعالیت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کاملاً قابل رصد است.
اختصاص بودجه‌ای بالغ بر ۴۰۰ میلیارد تومان در راستای بحث‌های توسعه زیرساختی و اتمام سالن‌ها و تماشاخانه‌های که به‌سبب عدم بودجه کافی مدتی بود که کار ساخت‌وساز آن‌ها نیمه‌کاره باقی‌مانده بود خود نشان‌دهنده عزم اسماعیلی بر تحقق اصل عدالت فرهنگی و همچنین قرار دادن مساله آموزش به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین ستون‌های توسعه فرهنگ و هنر میان جوانان به‌عنوان آینده‌سازان و طلایه‌داران فردای ایران انقلابی و اسلامی با احداث حداقل یک هنرستان در مراکز استان‌های کشور جنبه اجرایی و عملیاتی پیدا کرد.
آزمون پنجم؛ تحقق یکی از بندهای جنجالی برنامه‌های دکتر اسماعیلی پیش از تایید وزارتش
دیگر وعده محقق شده از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی حتی پیش‌از گرفتن رای اعتماد از مجلس و در قالب برنامه ارائه‌شده وی برای رونق و توسعه هرچه بیشتر عرصه فرهنگ و هنر کشور به بندی بازمی‌گشت با عنوان: «اعطای مجوز فعالیت به هنرمندان ایرانی ساکن خارج از کشور»!
برای نخستین بار در تاریخ ۱۹ آبان ۱۴۰۰ از زبان سیدمجید حلاج‌زاده (برنا ۱۹ آبان) رئیس مرکز خدمات مشاوره ایرانیان خارج از کشور این خبر را خواندیم و شنیدیم که گفت: با دیدار انجام شده با دادستان کل کشور هنرمندان قبل از انقلاب مقیم خارج از کشور که مرتکب جرم و جنایت نشده اند برای بازگشت به ایران هیچ مشکلی ندارند.
هم‌زمان با رسانه‌ای شدن این خبر، چه در قالب نجواها و حرف‌های در گوشی، چه در شکل شعاری در فضای مجازی و چه در بحث‌های کارشناسی و متکی بر نگرش تخصصی تحقق این امر را با وجود گذر کوتاه از عمر دولت سیزدهم کمتر کسی در ذهنش متصور بود؛ اما شاید به مدد همان روحیه جهادی و انقلابی و تأکید بر عمل‌گرایی از شخص رییس جمهور در راستای عینیت بخشیدن بر تمام وعده‌ها شاهد بازگشت مرتضی عقیلی بازیگر پیش‌کسوت عرصه تئاتر و سینمای کشورمان به ایران بودیم.
بازیگری که در کنار فعالیت و کارنامه متعدد او در سال‌های پیش‌از انقلاب شکوه‌مند اسلامی، او نیز هم‌زمان با انقلاب مانند خیل بسیاری از همکارانش در عرصه‌های مختلف فرهنگ و هنر عزم دیار غربت کرد و بعد از گذشت بیش‌از ۴۰ سال توانست بعد از بازگشت عزت‌مندانه به مام‌میهن بدون هیچ حرف و حدیثی، در فاصله بسیار کوتاهی مجوز فعالیت خود را برای ایفای نقش در نمایش فلزات چکش‌خوار به کارگردانی آرش سنجابی که این روزها در تالار حافظ از تالارهای اقماری بنیاد فرهنگی‌هنری رودکی به صحنه رفته است دریافت کند.
حال در همین آئینه ۲۰۰ روز از عمر دولت سیزدهم، می‌توان جامعیت گذر همراه با موفقیت از این پنج آزمون را به ایفای نقش ماندگار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر صحنه نمایش مدیریت تئاتر کشور به نظاره نشست.
نظر شما