به گزارش ایرنا، پیشینه این شهرستان به دوران پیش از اسلام می رسد، که به عنوان یکی از مناطق تاریخی ایران وجه تسمیه خود را از نام "قطب الدین حیدر"، از عارفان بزرگ مدفون در این خطه وام گرفته است و هم اکنون علاوه بر غنای تاریخی و فرهنگی، به عنوان پایتخت تولید زعفران و نیز ابریشم ایران، دارای جایگاه خاصی در نظرگاه گردشگران داخلی و خارجی است.
امروزه تربت حیدریه را بیشتر با محصولاتش یعنی زعفران و ابریشم می شناسند چرا که اولین قطب تولید زعفران در کشور است وبه همین دلیل به این شهرستان زعفرانی ترین شهر ایران و پایتخت طلای سرخ کشور لقب داده اند.
بر اساس آمار ۷۰ درصد تولید زعفران استان خراسان رضوی و همچنین ۸۶ درصد نخ ابریشم کشور در شهرستان تربت حیدریه و ۲ شهرستان همجوار آن زاوه و مه ولات، که تا مدتی پیش جزوی از تربت حیدریه محسوب می‌شدند، تولید می شود.
از مجموع ۹۰ هزار هکتار زمین زیر کشت زعفران در خراسان رضوی، بیش از هشت هزار و ۵۰۰ هکتار به شهرستان تربت‌حیدریه اختصاص دارد و هر سال معمولا حدود ۴۰ تن زعفران خشک در این شهرستان تولید می شود.
تربت حیدریه اما علاوه بر زعفران و ابریشم، با توجه به موقعیت جغرافیایی و پیشینه تاریخی‌اش، آثار و دیدنی های طبیعی و تاریخی بسیاری نیز دارد.
از آنجا که این شهر در مسیر مشهد به نواحی جنوبی کشور قرار گرفته است سالانه گردشگران بسیاری به آن سفر می‌کنند که مسوولان حوزه گردشگری پیش بینی می کنند امسال بیش از ۲۰۰ هزار گردشگر در ایام نوروز از تربت حیدریه بازدید کنند.
با توجه به اینکه در ۲ سال گذشته به دلیل شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت های ناشی از آن، سفر در کشور و به تبع آن در استان و شهرستان تربت حیدریه، به محاق رفته بود، ستاد خدمات سفر در این شهرستان نیز، به منظور صیانت از سلامت مردم هیچ نشستی برگزار نکرد.
اما اکنون که با تلاش جامعه پزشکی و تلاشگران عرصه بهداشت و درمان، شیوع ویروس کرونا فروکش کرده و بیماری کووید ۱۹ مدیریت شده است، بدون شک امسال نوروزی متفاوت در انتظار هموطنان و مهمانان خواهد بود و علاقه‌مندان تاریخ و فرهنگ می توانند از جاذبه های گردشگری تربت حیدریه بازدید کرده و از آن لذت ببرند.
جاذبه های دیدنی تربت حیدریه در عید نوروز
غار ماه پری از زیستگاه‌های اولیه انسان به شمار می‌رود و در میان کوه واقع شده است، این غار در ۱۹ کیلومتری شمال غربی تربت حیدریه و در نزدیکی روستای "صنوبر" قرار دارد. اکتشافات باستان شناسی نشان می دهد که انسان ماقبل تاریخ در این غار زندگی می‌کرده است.
منطقه گردشگری رودخانه حصار
منطقه گردشگری رودخانه حصار در ۵۰ کیلومتری غرب تربت حیدریه و جنوب روستای "رود معجن" واقع شده است که منطقه‌ای سرسبز و خوش آب و هوا برای گردشگران به شمار می‌رود.
آبشار رود معجن
آبشار رود معجن، با ارتفاع ۲۸ متر در ۴۸ کیلومتری غرب تربت حیدریه است که در فصل بهار و تابستان گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. این آبشار در میان دیواره‌ای بلند از کوه واقع شده است و آب آن با شدت زیادی بر زمین فرو می ریزد.
زیبایی های طبیعی این آبشار آن را به بهشت گردشگری تربت حیدریه تبدیل کرده است.
منطقه شکار ممنوع بزمای
منطقه شکارممنوع "بزمای" با وسعت ۲۸ هزار هکتار در هشت کیلومتری جنوب شرقی تربت حیدریه قرار دارد. گونه های گیاهی متنوعی همچون چوبک، کلاه میرحسن، میخک کوهی، شکرتیغال، فرفیون، ریواس و گون در این منطقه کوهستانی یافت می‌شود و از جمله حیوانات وحشی موجود در آن می‌توان به کل، بز، قوچ و انواع پرندگان اشاره کرد. گونه کمیاب لک لک سیاه نیز در زمستان و تابستان از این منطقه مهاجرت و گذر می‌کند.
پارک جنگلی پیشکوه
پارک جنگلی پیشکوه در حاشیه شهر تربت حیدریه واقع شده است که یکی از بزرگ ترین پارک‌های ایران به‌شمار می‌رود. وسعت این منطقه ۸۰۰ هکتار است و در دامنه کوه و مشرف به شهر قرار دارد که امکانات تفریحی رفاهی مناسبی نیز برای بازدید و تن‌آسایی گردشگران در این پارک فراهم شده است.
پارک باغ ملی
پارک باغ ملی در مرکز شهر و در انتهای خیابان معروف به باغ ملی، بر فراز تپه‌ای قرار گرفته است و از زیباترین پارک‌های شهر محسوب می‌شود. باغ ملی تربت حیدریه تا ۷۰ سال پیش یک گورستان بوده و به تدریج به باغ ملی تغییر کاربری داده است. بدنه برخی از درختان این باغ که عمری بیش از ۹۰ سال داشته و خشکیده بودند، توسط هنرمندان شهر تراشیده و نمادهای مفهومی زیبایی از آن‌ها آفریده شده است.
قله ملکوه
قله ملکوه که هرسال کوهنوردان بسیاری را به خود جذب می‌کند، سومین قله مرتفع استان محسوب می‌شود. این قله با طبیعت پیرامونی بسیار زیبا، آب و هوایی تقریبا سرد و دریاچه‌ای زیبا به نام گل خاتون به یکی از مناطق جذاب گردشگری در منطقه تبدیل شده است.
موزه حیات وحش
موزه حیات وحش تربت حیدریه در نزدیکی پارک ملت تربت حیدریه واقع شده و در آن گونه‌های متنوعی از گیاهان و حیوانات در معرض تماشای عموم قرار گرفته است.
موزه مردم‌شناسی
موزه مردم‌شناسی تربت حیدریه به معرفی آداب و رسوم، فرهنگ و صنایع دستی مردم این منطقه می‌پردازد. این موزه در کاروانسرای طبسی این شهر واقع است.
کاروانسرای طبسی
کاروانسرای طبسی در نزدیکی مجموعه تاریخی قطب‌الدین حیدر قرار دارد که توسط حاج محمدابراهیم طبسی، از تاجران مشهور عصر قاجار، در ملک شخصی‌اش ساخته شده است. این کاروانسرا از بناهای دو ایوانی به‌شمار می‌رود که در آن فضاهایی چون ورودی، هشتی، تعدادی حجره مشرف به میان سرای بنا، انبار و اصطبل قرار دارد. وجود این کاروانسرا در کنار مزار و مسجد گویای آن است که رشد شهر، ریشه در همین مجموعه داشته و روزگاری نقطه مرکزی رفت و آمد و ورود و خروج به شهر محسوب می‌شده است.
رباط لاری
رباط لاری در محله معروف به میدان رباط قرار دارد. این رباط توسط حاج محمدرضا لاری از تاجران معتبر شهر بنا شده است و ۲۴ غرفه تابستانی دارد که مشرف به حیاط هستند. در پشت هر غرفه نیز اتاقی برای استفاده در زمستان و اصطبل‌های اختصاصی وجود دارد. این رباط با قدمت حدود ۱۱۰ سال همچنان پابرجاست.
مجموعه تاریخی قطب‌الدین حیدر
مجموعه تاریخی قطب‌الدین حیدر، مدفن قطب‌الدین حیدر فرزند تیمور و از نوادگان سلطان شاه سالوری از شاهزادگان ازبک و از تبار خاقان ترک است. قدمت این بنای تاریخی به دوران صفویه می‌رسد و شامل یک آرامگاه و ایوانی از مسجد جامع قدیم است که در مرکز شهر تربت حیدریه قرار دارد.
بنای مسجد جامع آجری است و تاریخ بنای آن که نام بانی را نیز شامل می‌شود بر سنگ سیاه و لوح مانندی حک شده است. آرامگاه نیز در میان محوطه در زیر گنبد قرار دارد و در امتداد فضای ورودی آن نیز محرابی تعبیه شده است.
حمام حاجی رییس
حمام حاجی رییس از بناهای تاریخی و با ارزش تربت حیدریه به شمار می‌رود که توسط حاج سیدمحمد رییس‌التجار در سال ۱۲۷۲ هجری شمسی در عصر قاجار احداث شده است.
این حمام شامل پلکان‌های ورودی، سربینه، بینه، گرمخانه و مخازن آب سرد و گرم است. هشت ستون سنگی بسیار زیبا در این حمام خودنمایی می‌کند که در میان آن‌ها حوضی سنگی قرار دارد.
این حمام در بافت تاریخی و مرکزی شهر واقع شده و در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.
خانه امینی
خانه امینی محل زندگی امین التجار است و قدمت آن به دوران قاجار می‌رسد. این بنا دارای تزیینات آجرکاری، کاشی کاری و گچ بری‌های زیبایی است که هنوز پس از گذشت سال‌های متمادی، پابرجا مانده است.
مسجد کدکن
مسجد کدکن، بنایی مستطیل شکل است که در مرکز آن دو تاق بزرگ قرار دارد. از نماهای زیبای این مسجد می‌توان به محرابی هشت گوشه اشاره کرد که در آن خودنمایی می‌کند.
مزار بوری‌آباد
مزار بوری‌آباد که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، یادگاری از دوران صفویه محسوب می‌شود. این بنا با نقشه مربعی شکل، مدفن یکی از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است.
مزار بی‌بی حسنیه
مزار بی‌بی حسنیه بر فراز تپه‌ای در داخل شهر تربت حیدریه و در محله‌ای به نام حُسنی قرار دارد که در میان اهالی شهر به "بی‌بی حسنیه" شهرت دارد.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تربت حیدریه در خصوص برنامه های این اداره برای معرفی جاذبه های گردشگری این شهرستان به مسافران نوروزی گفت: نوروز امسال هر روز یک جاذبه گردشگری تربت‌حیدریه به مسافران و گردشگران معرفی خواهد شد و ظرفیتهای گردشگری از جمله آثار تاریخی، طبیعی و مراکز خدمات گردشگری تربت حیدریه به کمک شکوفایی اقتصادی این شهرستان خواهد آمد.
علی محمدی افزود: اولویت ما استفاده از ظرفیت گردشگری در روستاهاست و روستاهای رودمعجن، حصار، صنوبر، بسک، بکاول، نسر و حاج بیگی که هدف گردشگری نیز هستند دارای اقامتگاه بومگردی اند و از ۲۵ اسفند امسال تا ۱۵ فروردین سال ۱۴۰۱ قرار است جشنواره های روستایی، بازیهای بومی و محلی در روستاهای یادشده برای گردشگران اجرا شود.
وی ادامه داد: در ایام نوروز هر روز برنامه خاصی برای معرفی میراث معنوی تربت حیدریه در نظر گرفته شده است و ظرفیتهای بخشهای کدکن، بایگ و رخ به گردشگران معرفی می شود چرا که تقویت حوزه گردشگری به شکوفایی اقتصادی منطقه منجر می شود.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بیان کرد: در ایام نوروز تلاش می شود تا ظرفیت های معدنی تربت حیدریه مثل معدن عقیق، گرانیت و غار نمک در بخش های بایگ و کدکن، که قابلیت جذب گردشگر را نیز دارند، به گردشگران معرفی شوند.
تربت حیدریه در ورودی مشهد مقدس قرار دارد و هر سال ۱۰ میلیون زائر از این منطقه عبور می کنند و امسال اقامت ۲۰۰ هزار گردشگر طی ایام نوروز در تربت حیدریه پیش‌بینی می شود.
مرکز شهرستان ۲۲۵ هزار نفری تربت حیدریه در ۱۵۰ کیلومتری جنوب مشهد واقع است.
نظر شما