جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری نسبت به سرمازدگی باغات هشدار داد

عطاءالله ابراهیمی روز سه‌شنبه در گفت وگو با خبرنگار افزود: براساس نقشه‌های هواشناسی از روز پنجشنبه و جمعه سامانه هوای سرد در شمال غربی کشور و احتمال افت دما تا ۶ درجه در سطح استان را شاهد هستیم که این کاهش دما در دختان و باغات زودگلده حاشیه رودخانه خسارت بیشتری خواهد داشت.

وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون در حاشیه رودخانه درختان بادام بین ۱۵ تا ۳۰ درصد گلدهی دارند، افزود: به منظور جلوگیری از خسارت سرمازدگی انجام اقدامات کوتاه مدت و بلند مدت اثرگذار است.

به گفته وی، باغداری یکی از عوامل موثر در توسعه اقتصادی کشور است که تامین‌کننده سلامت و استقلال غذایی هر جامعه است و در صورت بروز نارسایی و خلل در این حوزه، یکی از ارکان اصلی و اساسی در توسعه اقتصادی تضعیف و متزلزل خواهد شد.

ابراهیمی افزود: پدیده سرمازدگی یکی از معضلات بخش باغداری است که در سال‌های اخیر باعث تحمیل خسارت‌های سنگین به باغداران استان شده و در فروردین سال گذشته ۳۷۰ میلیارد ریال و فروردین امسال  ۱۴۰ میلیارد ریال به باغات استان خسارت وارد شده است.

وی با بیان اینکه کاهش محسوس و یکباره دما از پدیده‌هایی است که نمی‌توان با آن مقابله کرد اما می‌توان با پیش‌بینی تمهیدات لازم ،آسیب‌ها و ضرر و زیان آن را کنترل کرد، گفت: سرمای دیررس بهاره موجب آسیب دیدن جوانه‌های تازه بیدار شده درختان میوه می‌شوند و حتی به میوهای تازه تشکیل شده نیز خسارت وارد می‌کند.

به گفته وی، جوانه‌های بارور در حال رکود به سرمای زمستانه مقاوم هستند، اما مقاومت آن‌ها هنگام بیدار شدن جوانه‌ها کاهش می‌یابد و به طور کلی جوانه‌های گل در دمای منفی۲ و منفی۳ درجه سانتیگراد از بین می‌روند و میوهای تازه تشکیل شده نسبت به گل‌ها حساس‌تر هستند و آسیب می‌بینند.

رییس سازمان جهادکشاورزی چهارمحال وبختیاری گفت: در اوایل بهار جبهه‌های سرد هوا در منطقه پرورش درختان میوه و در شب‌های بدون ابر موجب خسارت دیدن جوانه درختان میوه می‌شود و اجرای روش‌های مقابله با سرمازدگی در باغات استان باید در دستور کار باغداران قرار گیرد.

وی اظهار داشت: قبل از فرارسیدن شب‌های یخبندان باید مکان مناسب، موقعیت و محل باغ انتخاب و تقویت باغ ، تغذیه مناسب و استفاده نکردن از کود ازته در فصل پاییز، اجتناب از هرس زود هنگام 
انجامخ شود و شخم زود هنگام در بهار انجام نشود.

ابراهیمی بر انتخاب ارقام مناسب و انتخاب پایه مناسب، اجتناب از استفاده از کود ازته و استفاده از کودهای فسفره و پتاسه و کود دامی در فصل پاییز و ایجاد باد شکن در اطراف باغ، اجتناب از هرس زود هنگام تاکید کرد.

وی افزود: در شب‌های یخبندان نیز باید اقداماتی از جمله پاشیدن آب بر روی درختان انجام شود که این امر به نوبه خود باعث شکل‌گیری یخ بر روی شاخه‌ها می‌شود، اما در واقع امر این یخ‌ها به مثابه عایقی بر روی جوانه‌ها، مقاومت و مصونیت در برابر سرما را افزایش می‌دهد و پاشیدن آب بر روی شاخه‌های درختان میوه در دمای صفر درجه سانتیگراد موجب تشکیل یخ می‌شود و به ازای هر لیتر آب که یخ می‌شود ۸۰ کیلو کالری گرما آزاد می‌شود که گرمای آزاد شده موجب گرم شدن اجسامی که در تماس با آب هستند، می‌شود و تشکیل یک لایه به نسبت عایق یخ در اطراف جوانه موجب می‌شود تا دمای جوانه از صفر درجه سانتیگراد پایین نیاید برای این منظور می‌توان از سیستم آبیاری بارانی استفاده کرد و یا توسط محلول پاش‌ها روی درختان میوه آب پاشید.

به گفته  وی، در شب‌های یخبندان بر استفاده از وسایل گرمایشی از جمله بخاری‌های مخصوص باغی و ایجاد دود برای کاهش تشعشع در شب‌های که احتمال بروز سرما بالاست باسوزاندن کاه،کلش، کود دامی و مواد دیگر تاکید کرد که این امر موجب ایجاد دود در هوای باز می‌شود که این امر ذرات معلق در هوا هر چقدر بیشتر باشد انعکاس حرارت به سقف آسمان تقلیل می‌یابد را برای مقابله با سرمازدگی است.

ابراهیمی افزود: انجام آبیاری بارانی گیاهان از روش‌های حفاظت گیاهان از سرما و یخبندان است که این روش در مورد گیاهان یکساله و گیاهان دائم مانند درختان مورد استفاده قرار می‌گیرد و در این روش آب بر روی شاخه و برگ نباتات یخ می‌زند که هر گرم آب در حال یخ زدن حدود ۸۰ کالری گرما آزاد می‌کند و این امر باعث حفاظت گیاه از سرما می‌شود و تا زمانی که مخلوط آب و یخ روی شاخ و برگ گیاه باشد درجه حرارت مساوی صفر است و در نتیجه دماهای زیر صفر به گیاهان آسیب نمی رساند.

وی به اجرای طرح آبیاری سطحی یا غرقاب کردن باغات به عنوان یکی از روش‌های قدیمی مقابله با سرمازدگی باغات اشاره کرد و گفت: آب آبیاری درجه حرارت بالاتری از باغ دارد و از کاهش درجه حرارت سطح زمین جلوگیری می‌کند.

رییس سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری بر ایجاد مانع برای جلوگیری جریان هوای سرد و پوشش درختان تاکید کرد و افزود: در این روش درختچه‌ها و نهال‌های جوان را توسط شاخ و برگ درختان پوشش می‌دهند و یا درختان را به وسیله پلاستیک پوشش داد.

وی اظهار داشت: استفاده از مه پاش و ایجاد مه در محیط می‌توان از کاهش دمای محیط جلوگیری کرد.

ابراهیمی بر استفاده از ترکیبات شیمیایی و استفاده از اتفن درختان میوه هسته‌دار که در پاییز موجب دیر باز شدن جوانه‌ها به مدت چهار تا ۱۲ روز در بهار می‌شود، تاکید کرد و گفت: استفاده از هورمون نفتالین استیک اسید در بهار موجب تاخیر یک تا ۲ هفته در زمان گلدهی درختان می‌شود و این تعویق در گلدهی باعث می‌شود ریسک احتمالیِ سرمازدگی تا حدودی کاهش پیدا کند.

وی بر استفاده از آتش و گرمایش در باغ به منظور کاهش خسارت ناشی از سرمازدگی محصولات باغی تاکید کرد و گفت: برای بالا بردن دمای محیط به هیچ طریقی نباید از آتش زدن لاستیک استفاده کرد، زیرا دود لاستیک به علت اینکه نسبت به طول موج بلند به صورت دریچه جو عمل می‌کند انرژی تابشی به راحتی از دسترس خارج می‌شود و نه تنها باعث بالا بردن دمای محیط نمی‌شود بلکه جلوی تابش آفتاب روز بعد نیز مانع ورود انرژی با طول موج کوتاه به زمین می‌شود و اگر کاهش دما در شب بعد نیز ادامه یابد خسارات وارده به محیط چندین برابر می گردد و همچنین باعث آلودگی زیست محیطی نیز می‌شود.

ابراهیمی افزود: برای رفع این معضل از روش جایگزین ترکیبی از گازوئیل و آب به نسبت مساوی پنج لیتر به پنج لیتر که داخل گونی‌های پر شده با پوست بادام، خار و خاشاک و یا ذرات ریز چوب پر شده اند ریخته می‌شود، استفاده می‌شود.

به گفته وی، گونی‌های آماده شده از طریق را، به تعداد ۳۰ تا ۴۰ عدد در هکتار باید در فاصله زمانی ۱۰اسفند تا اوایل اردیبهشت زمان شکوفایی گل تا از بین رفتن خطر سرما مدام در محیط باغ آماده نگهداشته و در صورتی که هشدار دمای صفر درجه سانتیگراد اعلام شود باید به سرعت اقدام به روشن کردن گونی‌ها شود که دود حاصله به دلیل مخلوط بودن با ذرات آب سفید رنگ و سنگین بوده و قادر به صعود به بالا نیست و در محیط بین درختان میپیچد و یکی از روش های بسیار کم هزینه در مقابله با سرماهای تشعشعی می باشد.

وی اظهار داشت: در چند روز گذشته نیز به دلیل بالابودن شدت باد و یا ایجاد تونل باد و گردباد در باغات و به‌خصوص گلخانه‌های استان خسارت وارد شد که تاکنون یک مورد آسیب دیدگی به گلخانه در دستگرد امامزاده استان ثبت شده است.

به گفته وی، این خسارت به یک گلخانه تولید فلفل سبز در مساحت ۶هکتار بود که تمام محصول فلفل این گلخانه ریزش داشت.

به گزارش ایرنا، هم‌اکنون بیش از ۴۴هزار هکتار باغ مثمر در استان وجود دارد که بیش از ۳۰ هزار هکتار بارور و مابقی شامل نهال و درختان غیر بارور است و سالانه بیش از ۱۹۰ هزار تن انواع محصولات باغی در استان تولید می‌شود.