در ادامه گزارش روزنامه ایران در ۲۵ اسفند می‌خوانیم: موضوع «تضمین» مورد درخواست روسیه از امریکا برای مصون ماندن روابط تجاری تهران و مسکو از تحریم‌های واشنگتن در رأس محورهایی بود که وزیر خارجه روسیه در نشست خبری روز گذشته آن را مورد توجه قرار داد. آغاز نگارش یک پیش‌نویس مشترک میان تهران و مسکو با هدف تبیین اصول همکاری دو کشور در عرصه بین‌الملل از دیگر موضوعات مهم اعلام شده در نشست خبری وزرای خارجه ایران و روسیه بود. حمایت مسکو از موضع بی‌طرفانه ایران در بحران اوکراین نیز از دیگر محورهایی بود که لاوروف آن را در روند تلاش تهران برای کاستن از تنش جاری در اوکراین قابل اعتنا توصیف کرد.
وزیر امور خارجه ایران در حالی روز گذشته راهی مسکو شد که بی تردید مهم‌ترین موضوع این سفر به رایزنی پیرامون مذاکرات وین و همفکری درباره موضع اخیر روسیه مبنی بر درخواست تضمین از امریکا اختصاص داشت. در گرماگرم مذاکرات وین که دستیابی طرف‌ها به توافق بیش از هر وقت دیگری قوت گرفته بود، لاوروف با طرح این موضوع که روسیه از امریکا بابت مصون ماندن روابط تجاری تهران و مسکو از تحریم‌های یک‌جانبه واشنگتن تضمین کتبی می‌خواهد، توجه اذهان را متوجه خود کرد. تحولی که سبب شد کشورهای غربی و در رأس آنها امریکا بکوشند از رهاورد آن، همه موضوعات اختلافی روی میز مذاکره را به درخواست روسیه تقلیل دهند و پرانتزهای خالی باقی مانده برای تحقق شروط ایران را نادیده بگیرند. اما مقام‌های کشورمان در واکنش به این تحولات، با توصیه به واشنگتن برای تصمیم‌گیری هر چه سریع‌تر درباره خواسته‌های تهران، بررسی چرایی و چگونگی خواست اخیر روسیه مبنی بر تضمین کتبی از امریکا را به رایزنی‌های بیشتر مقام‌های ایرانی و روسی منوط کردند. چه آنکه قابل پیش‌بینی بود در پی اوج‌گیری تنش میان روسیه و امریکا که در وقوع حمله نظامی به اوکراین به بالاترین سطح رسید، مذاکرات وین هم از پیامدهای این تنش درامان نماند.
در بحبوحه چنین تحولاتی، مذاکرات وین چند روز پیش بنا به درخواست اروپا با تنفسی کوتاه روبه‌رو شد تا هیأت‌ها پس از تصمیم‌گیری امریکا برای لحاظ کردن مؤلفه‌های کلیدی توافق مورد نظر تهران یعنی توافق پایدار، قابل اتکا و مبتنی بر یک فرایند قابل راستی‌آزمایی تصمیم‌گیری کنند. امیرعبداللهیان هم از فرصت این وقفه کوتاه در مذاکرات استفاده کرد و صبح روز گذشته راهی مسکو شد تا درباره موضوعات برآمده از تحولات وین و همچنین مسائل دوجانبه با همتای روسی خود دیدار و گفت‌وگو کند. موضوعات مطرح شده توسط لاوروف در نشست خبری مشترک با امیرعبداللهیان نشان داد که دو طرف از گفت‌وگوهای پشت درهای بسته دست پر بیرون آمده‌اند.
تضمین کتبی از واشنگتن
دریافت تضمین کتبی روسیه از امریکا مهم‌ترین وجه سخنان دیروز وزیرامور خارجه روسیه بود. لاوروف توافق با ایران برای همکاری در مسیر بی اثرکردن تحریم‌های غرب را مورد توجه قرار داد و اعلام کرد که روسیه از ایالات متحده، تضمین کتبی دریافت کرده است که تحریم‌ها مانع همکاری در چهارچوب توافق هسته‌ای ایران نخواهد شد.
او در این خصوص افزود: «ما تضمین‌های کتبی دریافت کردیم که شامل خود متن توافق و احیای برجام می‌شود و این متون از تمامی پروژه‌ها و فعالیت‌های پیش‌بینی شده در برجام از جمله مشارکت مستقیم شرکت‌ها و متخصصین ما و همکاری ما در پروژه‌هایی چون نیروگاه بوشهر به طور معتبری حفاظت می‌کند.» وی در ادامه افزود: «امریکایی‌ها هر روز تلاش می‌کنند تا نشان دهند که ما در این توافق تعلل می‌کنیم اما این دروغ است. این توافق هنوز در برخی پایتخت‌ها نهایی نشده است و مسکو جزو آنها نیست.» وزیرامور خارجه روسیه با تأکید بر ضرورت بازگشت ایالات متحده به برجام و اعلام اینکه مسکو منتظر بازگشت امریکا به برجام و لغو تحریم‌ها است، همچنین گفت: «در صورتی که نفت ایران پس از احیای برجام وارد بازار شود، اوپک پلاس باید همه مسائل مربوط به سهمیه‌بندی‌های مجدد را حل و فصل کند.»
پیش‌نویس یک توافق مهم
وجه دیگر صحبت‌های لاوروف به توافق ایران و روسیه درباره تهیه پیش‌نویسی پیرامون همکاری‌های بین‌المللی دو کشور مربوط بود. او با بیان اینکه «در حال کار روی پیش‌نویس یک توافقنامه جدید بین دو کشور هستیم»، افزود:« هم‌اکنون پیش‌نویس یک توافق بسیار گسترده بین دو کشور در حال انجام است و تأیید آن با ابتکار عمل طرف ایرانی انجام گرفت و ما برای امضای آن در اسرع وقت ابراز علاقه کردیم.» وزیر امورخارجه روسیه همچنین افزود: «در حال حاضر درخصوص اسناد راهبردی کار می‌کنیم که به نفع روابط است. به‌رغم عواملی که در دنیا رخ می‌دهد، تبادلات و حجم روابط تجاری، رکورد زده و پارسال افزایش ۸۰ درصدی داشته و به حدوداً چهار میلیارد دلار رسیده است.»
به نظر می‌رسد ایران و روسیه با تعمیق وجوه مختلف همکاری، خود را دو متحد موفق می‌انگارند که انتظار می‌رود علاوه بر پرداختن به روند همکاری‌های همه جانبه، پرونده‌های باز منطقه ای مشترک را سامان دهند. این همکاری و همسویی شکل گرفته، رفت و آمدهای دیپلماتیک غیر نمایشی و رایزنی‌های کارآمد در عالی‌ترین سطوح همان اتفاقاتی هستند که می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان گره از کلاف پیچیده موضوعاتی همچون مذاکرات برجام باز کند و حتی در کشاکش روزهای حساس سیاست خارجی دو کشور توجه مقامات این کشورها را از پرداختن به موضوعات همکاری دوجانبه منحرف نکند. در روند چنین همسویی شکل گرفته بود که وزیر خارجه روسیه از موضع بی‌طرفانه ایران در تحولات اوکراین هم قدردانی کرد و گفت: «قطعاً ما به موضوع اوضاع اوکراین و اطراف آن پرداختیم. از همکاران ایرانی خود برای موضع متوازن و بی‌طرفانه خود و درک نگرانی‌های امنیتی روسیه که در نتیجه اقدامات ثبات‌زدای ایالات متحده و هم‌پیمانان ناتو آن بروز پیدا کرده است قدردانی می‌کنیم.»
روسیه هیچ مانعی برای رسیدن به توافق نخواهد بود
«روسیه هیچ مانعی برای رسیدن به توافق نخواهد بود و هیچ ارتباطی بین تحولات اوکراین و مذاکرات وین وجود نخواهد داشت.» این را وزیر امور خارجه ایران در نشست خبری مشترک با لاوروف مطرح کرد. امیرعبداللهیان با بیان اینکه «چنانچه با طرف امریکایی درخصوص برخی از مسائل باقیمانده که از خطوط قرمز اصلی جمهوری اسلامی ایران است به توافق برسیم و توافق نهایی در وین حاصل شود»، گفت که بر مبنای گفت‌وگوهایی که با لاوروف داشته است، روسیه تا پایان مذاکرات و رسیدن به یک توافق خوب، قوی و پایدار در کنار ایران خواهد بود و از رسیدن ایران به چنین توافقی حمایت خواهد کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین ابراز امیدواری کرد که طرف امریکایی دست از زیاده‌خواهی خود در دقایق نزدیک به توافق بردارد تا بتوان در آینده نزدیک رسیدن به یک توافق خوب و پایدار را با حمایت همه طرف‌هایی که در مذاکرات وین حضور دارند، اعلام کرد. امیرعبداللهیان با بیان اینکه وقفه ایجاد شده در مذاکرات می‌تواند زمینه‌ساز حل موضوعات باقی مانده و بازگشت نهایی همه طرف‌ها به تعهدات‌شان در برجام باشد، تصریح کرد: «حفظ منافع و اصول ایران مستقل و مقتدر و تأمین منافع قطعی ملت ایران مورد اهتمام جدی ماست. امروز جمهوری اسلامی ایران یک کنشگر فعال، مستقل و تأثیرگذار است که در چهارچوب سیاست خارجی متوازن خودش نه برای خود اقماری می‌طلبد و نه اقمار هیچ طرفی خواهد بود.» وزیرامور خارجه تصریح کرد: «هیچ عاملی نمی‌تواند در مسیر توافق وین و رسیدن به نقطه پایانی، تأثیر سلبی و منفی بگذارد. آنچه در وین می‌تواند نقش تعیین کننده داشته باشد، نگاه واقع بینانه طرف امریکایی در روزها و هفته‌های پایانی رسیدن به نقطه توافق است.»
گفت‌وگوی امیرعبداللهیان با وزیر خارجه چین
سفیر جمهوری اسلامی ایران در پکن از گفت‌وگوی تلفنی وزیر امور خارجه با همتای چینی خود درباره مذاکرات وین خبر داد. به گزارش ایرنا، محمد کشاورز زاده در حساب کاربری خود نوشت: حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران و وانگ یی وزیر خارجه چین دقایقی قبل در یک مکالمه تلفنی موضوعات مربوط به مذاکرات وین را مورد رایزنی قرار دادند.
نظر شما