به گزارش ایرنا، شهرستان های فریدن، فریدونشهر، چادگان و بویین میاندشت در غرب اصفهان که در زبان عامیانه به آن «فریدن بزرگ» می گویند همچنین شهرستان های خوانسار و گلپایگان با برخورداری از جاذبه های طبیعی، تاریخی و فرهنگی به عنوان یکی از مقصدهای گردشگری استان و کشور در تمام فصول سال بشمار می روند.
فریدن، دیار کاوه آهنگر
به گفته مورخان، فریدن تغییر یافته نام فریدون و زادگاه کاوه آهنگر است، دیاری با خصوصیات اجتماعی و نژادی منحصربه فرد که به 'سرزمین شش قوم' معروف است. هوای پاک و خنک، وجود مناظر چشم نواز و واقع شدن در نقطه اتصال کشور به غرب استان، رویش سخاوتمندانه انواع گیاهان دارویی، انواع کلیساها و بناهای تاریخی تنوع غذاهای محلی و سوغات پر طرفدار از جمله لبنیات خوش طعم و اصیل همه ساله موجب سرریز موج عظیمی ازمسافران و گردشگران به ویژه در فصل بهار و تابستان به این منطقه می شود.
وجود پارک ها و تفرج گاه هایی از جمله آبشار سیاه دره دامنه، پارک شقایق، پارک دریاچه، تپه نورالشهدا و میدان کاوه آهنگر، از جمله مکان هایی است که در بدو ورود به فریدن استراحتگاه مناسبی برای مسافران از راه رسیده است.
تا اکنون ۲۷ اثر تاریخی شهرستان شامل ۹ بنا و ۱۸ تپه و محوطه تاریخی به ثبت ملی رسیده و ۱۱ اثر تاریخی در حال پیگیری برای ثبت ملی است.
موزه مدرسه سنگی شهرداران، حمام های تاریخی شهر دامنه و روستای سفتجان و دره بید، کلیسای روستاهای سواران، غرغن و سینگرد، زیارتگاه خویگان، کوشک عادگان و گُل امیر، مسجد جامع چهلخانه و خلج، خانه تاریخی ملکی داران و خانه های تاریخی روستاهای موغان و سواران و دستکن های دامنه ، موغان و قوهک از مهم ترین بناهای تاریخی فریدن است.
روستای موغان، از توابع بخش مرکزی شهرستان فریدن در فاصله ۲۰ کیلومتری از مرکز شهرستان قرار دارد و اکثر اهالی آن به زبان ترکی تکلم می کنند،این روستا با کشف دستکن های تاریخی چهار طبقه در عمق ۲۰ متری، شهرت یافت.قدمت این دستکن ها به بیش از ۵۰۰ سال می رسد.اقامتگاه بوم گردی موغان در نمایشگاه بوم گردی و صنایع دستی تهران در محل برج میلاد در سال ۱۳۹۶ نیز حضور پررنگ داشته است. آب و هوای شهرستان فریدن نیمه مرطوب با تابستانی معتدل و زمستان بسیار سرد است .
فریدن به دلیل آن که در دوران های مختلف قبایل گوناگونی به سمت آن کوچانده شده دارای تنوع و گوناگونی قومی و زبانی است. هر یک از اقوام ساکن در منطقه به گویش و زبان خاص خود تکلم می کنند. مردم فریدن اغلب مسلمان و شیعه اثنی عشری هستند اما در بعضی از روستاها مسیحیان ارمنی ساکن اند. بخش عمده ارمنیان فریدن در سال های اخیر از این منطقه کوچیده و به جلفای اصفهان و ارمنستان مهاجرت کرده اند.
وجود زیارتگاه ها و امامزادگان مختف از جمله امامزاده عبدالله و ابراهیم در شهر دامنه از فرزندان موسی بن جعفر(ع) و بُقعه شیخ ابوسلیمان دارانی در شهر داران از دیگر جاذبه های گردشگری مذهبی در این خطه است.
کشک، خامه، کره، ماست، دوغ محلی، موسیر، قارا، لواشک آلو، آبغوره مرغوب خانگی،گردو، بادام، دف‌ها و تنبک‌های ساخت عشایر همراه با قالیچه و صنایع‌دستی فریدن و انواع دمنوش ها و گیاهان دارویی سوغات بی نظیری است که در هر جای ایران علاقه مندان خاص خود را دارد.
فریدن در زمان هخامنشیان ایالتی مهم، آباد و پررونق بوده است و تنها جاده آپادانا به شوش- پایتخت زمستانی هخامنشیان از این منطقه عبور می کرده است. در زمان ساسانیان فریدن دارای شهرها و روستاهای زیادی بوده که شاپور آباد مهمترین این مناطق به شمار می آمده است و بنای آن را به شاپور دوم ساسانی نسبت می دهند، در زمان صفویان این منطقه عمران و آبادی بیشتری یافت، در این زمان شاه عباس ارمنیان را از ترکمنستان کوچ داده و در برخی از مناطق ایران از جمله در فریدن ساکن کرد.
فریدونشهر، سرزمین چشمه ها و کوهساران
ارتفاعات زیبا و شگفت انگیز این شهرستان موجب شده که برخی اهالی فریدونشهر را "سوئیس ایران" لقب دهند و این شهرت به دلیل شباهت بخشی از ارتفاعات این منطقه به رشته کوه های آلپ است.
فریدونشهر با کوههای زیبا و مرتفعی احاطه گردیده که مهم ترین آنها کوه دید جری در شمال ، کوه بیس که در شمال شرقی و کوه تتره در جنوب است.آثار تاریخی شهرستان فریدونشهر شامل تپه‌های تاریخی و سنگ گورهای باستانی در روستای قهستجان و همچنین سنگ قبرهای قدیمی است.
این شهرستان دارای سه کلیسا در روستای خویگان علیا تنها روستای ارمنی نشین این منطقه از مذهب مسیحی گریگوری می باشد که شامل حضرت مریم مقدس، کلیسای هوانیس و سورپ نس است و تنها دو کلیسا به نام های حضرت مریم و هوانیس ثبت ملی شده است.
آبشار پونه زار از تفرجگاه های شاخص منطقه است که در فاصله ۲۰ کیلومتری غرب فریدونشهر با دبی آب حدود یک هزار لیتر در ثانیه قرار گرفته که از برف کوه های زاگرس مرکزی تأمین می شود.چشمه لنگان در فاصله ۱۷ کیلومتری جنوب غربی فریدونشهر واقع شده که آب آن از زیر تخته سنگ های بزرگ با سرعت و فشار زیاد خارج می شود.
آبشار پَشندگان در غرب روستای پشندگان و ابتدای دره سِپستان واقع و در کنار ذخیره گاه جنگلی زاگرس حرکت آب با فشار بر روی تخته سنگ‌ها، در بهار جذابیت و طراوت خاصی دارد. آبشار زیر زداب گوهر دره در دهستان پُشتکوه در فاصله ۲۵ کیلومتری فریدونشهر، آبشار دورک، آبشار پشندگان، چشمه لنگان، سد پشمه لنگان و مناطق گردشگری در روستای دیزی کوه این شهرستان از دیگر آثار تاریخی، گردشگری و توریست پذیر است.سراب بابا احمد، آبشار طبیعی پونه‌زار، سراب آبلت در محله وحدت‌آباد و پارک سراب فریدونشهر، از دیگر مکان‌های گردشگری است که سالانه پذیرای صدها مسافر و توریست است.
رودخانه و نظرگاه شاهزاده منصور در روستای وهرگان، قلعه خواجه امیرقلی تاج میری در روستای اسلام‌آباد،نظرگاه‌های مایی بولاغ روستای سیبک، چشمه بابا احمد روستای سرداب، نظرگاه پیرعلی و چشمه انجیل روستای سُروشجان زادگاه ارامنه این روستا از دیگر آثار تاریخی و قدیمی این شهرستان به شمار می‌رود.
بیش از ۲ هزار هکتار از مراتع و کوهستان های فریدونشهر را دشت لاله های واژگون به خود اختصاص داده که بیشترین تراکم این گلزار در حاشیه چشمه لنگان، پیشکوه و پشتکوه است و فصل رویش و گل دهی لاله های واژگون از اواخر فروردین تا اوایل خرداد ماه است.
امامزاده مشعلدار علی در محله وحدت آباد و امامزاده محمد در قسمت جنوبی روستای چِقاء از توابع دهستان برف انبار شهرستان فریدونشهر از جاذبه های گردشگری مذهبی این شهرستان است.
مرتفع‌ترین پیست اسکی ایران نیز در این شهر واقع است. انواع گیاهان دارویی نظیر کرفس کوهی، چای کوهی، تره کوهِی، ریواس، شِنگ، گزاَنگبین، کتیرا، بابونه، موسیر، شیرین بیان، شوید کوهی، خاکشیر، بارهنگ، بادیان، آویشن، زرین گیاه، زرشک وحشی، گل خَطمی، بومادران، رازیانه، گل گاوزبان، بابا آدم، گل گندم، پونه، پنیرک، زبان گنجشک، کنگر، کاسنی و همچنین گل همیشه بهار در این خطه می روید.
این شهر مرکز ییلاق عشایر چهارلنگ بختیاری است و پنج گروه، بختیاری، گرجی، ترک،ارمنی وفارسی از تیره‌های معروف این ناحیه می‌باشند که هر گروه به زبان قوم مخصوص خود تکلم می‌کنند.
بیشترین جمعیت شهر فریدونشهر امروزی را گُرجیان تشکیل داده اند که زبان گرجی تنها یادگار و هویت قومی آنان است.از معروف‌ترین غذاهای مردم این شهرستان می توان به آبگوشت، آش، کَله جوش و کاچی اشاره کرد. معروف ترین سوغات شهرستان فریدونشهر انواع فرآورده های لبنی است که گردشگرانی که به این شهر مسافرت می کنند محصولاتی از قبیل گردو، بادام، ماست، کره، کشک، روغن حیوانی و پنیر محلی را به عنوان سوغات خریداری و همراه خود می برند.
بویین میاندشت، ناشناخته ای سرشار از اصالت
میاندشت در واقع به قرار گرفتن در میان دو دشت اشاره دارد.بر اساس یافته های باستان‌شناسان، بویین میاندشت قدمت در حدود ۴ هزار ساله دارد. همین امر باعث شده تا در سراسر این شهرستان، بقایای آثار تاریخی دیده شود. تپه‌های باستانی و سفال‌های عتیقه یافت شده در این شهرستان همگی گواه بر این موضوع هستند که این شهرستان از دیر باز سکونتگاه بشر بوده است.
در حال حاضر آثار تاریخی کشف شده در شهرستان بویین میاندشت به ۲۰۰ اثر می‌رسد. همچنین در بویین میاندشت ابزارهای سنگی مانند نیزه، تیغه، چاقو ابزاری برای جدا کردن گندم یافت شده که حاکی از قدمت کشاورزی در این شهرستان است.
از دیدنی های بویین میاندشت می‌توان به ۶ حمام تاریخی از زمان قاجاریه، ۴ مسجد تاریخی، ۵ خانه تاریخی، یک کلیسا، یک قلعه و دو پل قدیمی اشاره کرد. از میان این آثار تاریخی تا به امروز تنها ۵ اثر تاریخی به ثبت ملی رسیده‌اند.
این شهرستان که اغلب مردم آن گرجی هستند، اقلیم کوهستانی دارد و در روزهای گرم تابستان مقصد مناسبی برای مردم شهرهای اطراف به حساب می‌آید.
حسینیه اعظم تُخماقلو بویین میاندشت، با۲۵۰ سال قدمت یکی از مهمترین مکان‌های تاریخی شهر به شمار می‌رود.هنوز هم در این حسینیه، تعزیه به شکل سنتی اجرا می‌شود. روستای پلکانی تخماقلو قدمتی چندهزار ساله دارد و آثار تاریخی موجود در روستا گواه این موضوع است. روستای تخماقلو به دلیل وجود درختان سنجد فراوان در ابتدا به سنجدستان مشهور بود ولی بعد از استقرار قوم آق‌قویونلوها به تُخماقلو نامگذاری شد.
یکی از خانه‌های تاریخی شهرستان بویین میاندشت، خانه رئیسی در روستای ماربُر است.این خانه که مردم روستا به آن قالا می‌گویند، متعلق به یکی از خان‌های روستا به نام آقای قهرمانی بوده است.
طبیعت بویین میاندشت به دلیل اقلیم کوهستانی آن، بکر و منحصربه‌فرد است. دشت لاله‌های واژگون روستای ماهورستان است. این مکان در بخش غربی شهرستان قرار دارد.
سد و سرچشمه افوس با همت شهرداری شهر افوس و اداره میراث فرهنگی استان اصفهان ساخته شده است. در این مکان امکاناتی مانند سرویس بهداشتی، پارکینگ و سکوهای مسقف دیده می‌شود. جریان آب که در این محوطه دیده می‌شود از سرچشمه است.
آبشار نوغان یکی دیگر از جاهای دیدنی شهرستان بویین میاندشت به حساب می‌آید که در امتداد رودخانه دائمی قمرود قرار دارد.
بیشتر سوغات این شهرستان به صنایع کشاورزی و دامپروری مربوط است. فراورده‌های لبنی بویین میاندشت مانند دوغ، کشک، کره، پنیر و روغن حیوانی دارای شهرت زیادی در سراسر استان اصفهان است. همچنین در این شهرستان بیشتر از ۱۳۰۰ نوع گیاه دارویی می روید.
چادگان، تفرج گاه زیبا در جوار زاینده رود
مهمترین عامل پیدایش شهر چادگان وجود رودخانه زاینده رود به فاصله سه کیلومتری جنوب شهر بوده است.نام باستانی این شهر «پاراتاک» بوده که بعدها به چادگان تغییر پیدا کرد.
دهکده تفریحی زاینده رود یکی از زیباترین تفرج‌گاه‌های استان اصفهان با زیرساخت های قابل توجه گردشگری است. دریاچه سد زاینده رود با مساحت ۴۵ کیلومتر مربع، در مجاورت شهر چادگان در ۱۱۰ کیلومتری غرب اصفهان قرار دارد.
مهمترین جاذبه تاریخی چادگان، خانه «معظم الملک میر پنج» به شماره ثبت ۲۱۸۱۵ است. این ساختمان دارای زیرزمین، تالارها و اتاق‌های وسیع با دیوارهایی مزین به نقوش و آیینه‌کاری‌های ظریف است.
مشهد کاوه، یکی از دهستان‌های شهرستان چادگان است. نام این دهستان «کودلیه» بوده که بعد از قیام کاوه آهنگر نام این دهستان تغییر کرده است؛ زیرا آرامگاه کاوه آهنگر یکی از اسطوره‌های تاریخی ایران و پسرش در این مکان قرار دارد.
پل تاریخی اورگان نیز که به شماره ۳۱۵۸۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید از دیگر جاذبه های گرشگری چادگان است.
اهالی ساکن در شهر چادگان مسلمان و دارای مذهل شیعه هستند. بیشتر اهالی شهرستان چادگان شیعه دوازده امامی‌اند و به فارسی با گویش لری و ترکی سخن می‌گویند. در برخی از آبادی های آن ارمنیان نیز زندگی می‌کنند. قسمت های جنوبی شهرستان، محل ییلاق طوایفی از ایل بختیاری است.
از اماکن مذهبی و زیارتی می توان امامزاده عبدالله بن زید پدر شاه عبدالعظیم واقع در شهر رزوه که هم جاذبه زیارتی و هم جاذبه طبیعی و گردشگری دارد.همچنین امامزاده خواجه محمد، روستای پرمه در ۴۶ کیلومتری مرکز شهرستان و امامزاده اسماعیل روستای فراموشجان در ۲۷ کیلومتری مرکز شهرستان از دیگر اماکن زیارتی هستند.
اِشکِنه، بُزباش،کَله جوش،یَتیمچه و انواع آش از غذاهای محلی این شهرستان است.علاوه بر سیب زمینی و محصولات باغی و نیز حبوبات؛ قالی و قالیچه‌های بختیاری در این منطقه از دیرباز خواهان بسیار داشته و دارد و بهترین سوغات این منطقه است.
خوانسار، باغ شهر سرزنده
خوانسار را به عنوان باغ شهر هم می شناسند. نزدیک به ۵۰۰ چشمه در این شهر جاری است ودرخت ها همچون طاقه ای زیبا روییده اند.
پارک سرچشمه، گلستان کوه، خانه تاریخی ابهری،غار هیکل، تپه آریایی، سد باغ کل، مدرسه مریم بیگم ومقبره بابا پیر از جمله مکان های تاریخی و گردشگری خوانسار است.
محصولاتی همچون عسل طبیعی این شهر، فرش سنتی ساروق، گز انگبین مخصوص خوانسار، آلو، بادام، تَرخینه و گردو از سوغات این شهرستان است.
گلپایگان، خطه منبت کاری
مردم این شهر از نژاد آریایی اصیل بوده اند.پیشینه زندگی در گلپایگان این کهن شهر دوران کیانی، به دوران پارینه سنگی میانه و نو سنگی می‌رسد. این ادعا را همچون می‌توان از سنگ نگاره‌هایی که بیانگر اشیایی مانند چُماق و تیر و کمان و کمند و کهن‌ترین سازهای ایرانی است، اثبات کرد.
هنر مُنبت گلپایگان، در دوران معاصر از فنون و نقوش متنوعی بهره گرفته و پیشینه فرهنگی، هنری و اقلیمی آن در این منطقه بارز و آشکار است.
کباب کوبیده گلپایگان به ثبت ملی رسیده است.عسل، شیره انگور، لبنیات و انواع صنایع دستی از جمله منبت کاری از مهمترین سوغات این دیار است.
بنای سیدالاسادات، ارگ تاریخی گوگَد، امامزاده هفده تن، ناصربن علی، مسجد حجت‌الاسلام، گنبد بابا مصری، مسجد جامع سراوان، کاروانسرای جلودار (در جاده قدیم اصفهان)، کاروانسرای دُّر، شهر مخروبه آذرآباد، امامزاده ابوالفتوح وانشان، گوشه، باب شیخ، دره شهیدان، صالح پیغمبر، امامزاده عمران بن علی، ظرف آنشدان نقره‌ای و قلعه ادیب عنوان مهمترین جاذبه های گردشگری و تاریخی گلپایگان است.
شهرستان های فریدن با بیش از ۴۹ هزار نفر جمعیت، فریدونشهر با ۳۵ هزار نفر جمعیت، چادگان با ۳۲ هزار نفر و بویین میاندشت با بیش از ۲۴ هزار نفر به ترتیب در ۱۴۰، ۱۸۰، ۱۱۰ و۱۸۰ کیلومتری غرب استان اصفهان قرار دارند.شهرستان ۳۲ هزار نفری خوانسار با ۹ هزار هکتار زمین زراعی و باغی در ۱۶۰ کیلومتری غرب و شهرستان گلپایگان با ۹۰ هزار نفر جمعیت در ۱۸۰ کیلومتری شمال غرب اصفهان قرار دارد.
نظر شما