جزیره آشوراده گلستان، چشم انتظار تامین زیرساخت‌های گردشگری

گشت و گذار در طبیعت بکر و دست نخوره تنها جزیره ایرانی دریای خزر آن‌قدر وسوسه انگیز است که مصطفی و همسرش سهیلا چند هفته پس از آغاز زندگی مشترک چشم بر همه کاستی های آشوراده ببندند و یکی از روزهای حضور در تعطیلات نوروزی خود را برای سفر به بندرترکمن و این آبخوست اختصاص دهند.

بر خلاف روزهای اول تعطیلات، هوای بندرترکمن نیمه ابری است و باعث شده بر تعداد خوردروهای غیربومی در این شهر به خصوص اسکله و بازار ساحلی که در مجاورت هم قرار دارند افزوده شود.

خانواده ۲ نفره آقای محمودی زمانی که تهران را به مقصد گلستان ترک کرده بودند برنامه ای برای سفر به آشوراده نداشتند اما شنیدن نام این جزیره از زبان مسافران و بومی ها، آن ها را برای پاگذاشتن روی این جزیره ترغیب کرد.

آقا مصطفی خودروی خود را به سمت اسکله هدایت می کند تا با پیدا کردن جای مناسب پارک خودرو، ابتدا با همسرش به بازارچه و سپس آشوراده بروند اما مشکل آن ها از همین جا شروع شد.

فضای کوچک و جای اندک این مکان برای پارک خودرو در شرایطی که اسکله بندرترکمن یکی از پرطرفدارترین مناطق گردشگرپذیر گلستان است جای تعجب دارد.

چاره ای باقی نمانده جز آن که این خانواده ۲ نفر خودرو را در مکانی بسیار دورتر در جایی دورتر از محدوده توقفگاه که امکان کنترل و نظارت بر آن وجود ندارد بگذارند و راهی آشوراده شوند.

اسکله ها نیاز به بهسازی دارند 

رسیدن به آشوراده فقط یک راه دارد و آن هم سوارشدن روی قایق های موتوری است . برای رسیدن به این قایق ها باید ابتدا از اسکله رنگ و رو رفته ای که تکان های آن هنگام راه رفتن، ترس از سقوط و شکستن احتمالی این سازه را به ذهن متبادر می کند عبور کرد و به محل سوارشدن رسید.

قایقرانان در روزهای تعطیلات نوروزی سر از پا نمی شناسند و رضایت از تعداد زیاد گردشگران بازار آن ها را سکه کرده و آن ها به سرعت در حال انتقال مسافران به آشوراده و از این جزیره به ساحل بندرترکمن هستند.

قایق ها چندان تازه و تمیز نیست و بوی کهنگی آمیخته به آب شور دریا با پوسیدگی برخی جاهای قایق توی ذوق می زند اما چاره ای جز سوار شدن نیست.

به دلیل پسروی آب خلیج گرگان، ملوان چند ۱۰ متر ابتدایی را بدون روشن کردن موتور شناور و با استفاده از پارو و کمک گرفتن از عمود های چوبی اسکله پیش رفت و سپس با سرعت زیادراهی آشوراده شد.

به موزات یک رشته تیر برق که با گذر از آب روشنایی بندرترکمن را به آشوراده برد، قایق چون باد به حرکت درآمد و کمتر از ۱۰ دقیقه بعد مسافران را روی سکوی چوبی و ایستگاه توقف جزیره آشوراده پیاده کرد.

اسکله آشوراده هم دست کمی از آنچه در بندرترکمن بود ندارد و امکان سقوط به آب، اولین احساس مسافران پس از پاگذاشتن روی آن است.

برای رفتن به آشوراده ابتدا باید از حیاط تنها رستوران این جزیره عبور کرد. محوطه رستوران کمتر از ۳۰ قدم است. به محض خارج شدن از رستوران، چشم انداز وسیع یک منطقه مرتعی و نیمه جنگلی آشکار می‌شود که در نگاه اول زباله های فراوان رها شده در آن اندکی آزاردهنده است

زباله ها جمع آوری شوند

در گوشه و کنار جزیره می توان سطل های بزرگ زباله را مشاهده کرد اما حجم رفت و آمد مسافران با تعداد اندک این سطل‌ها، چاره‌ای جز پرتاب کردن زباله ها در طیبعت وجود ندارد و کاری که در کوچه و خیابان خیلی ها به راحتی انجام می دهند در آشوراده هم به وفور قابل مشاهده است.

آشوراده طبیعت بکری دارد اما گشت و گذار در این جزیره دردسرهای زیادی دارد که یکی از آن ها نبود سرویس بهداشتی کافی و دسترسی بسیار دشوار به آب آشامیدنی است.

این منطقه پرطرفدار گردشگری که در نوروز امسال به طور متوسط ۲ هزار نفر وارد آن می شوند فقط یک مغازه برای فروش اقلام خوراکی به خصوص آب دارد که نمی تواند پاسخگوی نیاز آن ها باشد و از حدود ظهر به بعد در جواب اکثر خواسته های مسافران پاسخی جز " تمام شد" ندارد.

قایق های رفتن به جزیره ساماندهی شوند

استفاده از قایق تنها راه دسترسی به آشوراده است و مالک این مغازه هم برای انتقال وسایل و مایحتاج مورد استفاده مسافران راهی جز کرایه یک قایق ندارد که علاوه بر هزینه زیاد، ظرفیت اندک قایق مانع اصلی خریداری بیشتر وسایل شده و همین موضوع در نهایت به گرفتاری بزرگ برای مسافران تبدیل می شود.

بافت قدیمی جزیره نیاز به رسیدگی دارد

بافت قدیمی روستای آشوراده در تنها جزیره ایرانی دریای خزر یکی از جاذبه های این جزیره است که در کوچه ای به طول تقریبی ۱۵۰متر با ۱۵ خانه قرار دارد که برخی از این واحدها به دلیل مهاجرت صاحبان آن متروکه شده و برخی دیگر با مرمت و بهسازی در اختیار مسافران قرار می گیرد.

در انتهای این کوچه قلعه معروف به قلعه روس‌ها به چشم می خورد که اگر چه از قدمت زیادی برخوردار نیست اما مورد توجه همیشگی مسافران قرار دارد و تقربیا هر کسی که یک بار به آشوراده آمده حداقل یک عکس یادگاری با مخروبه های آن دارد.

آثار دست درازی بشر به طبیعت و تاریخ در جای جای این قلعه متروکه مشاهده می شود و برخی با کندن سنگ های قلعه و برخی با قطع شاخه های درختان به پخت کباب مشغول هستند و توجه هم به آسیب این رفتارهای خود ندارند.

نیم نگاهی به ساحل ماسه ای جنوب جزیره گردشگرانی را نشان می دهد که در کرانه خلیج گرگان مشغول لذت بردن از زیبایی منطقه هستند.

در همین لحظات چند مامور با لباس سبز که گویا از محیط بانان منطقه بودند و بر اساس وظیفه به مسافران در خصوص اجتناب از ایجاد آتش تذکر دادند اما چند قدم دورتر عده ای در درون یک اثر تاریخی بساط کباب به راه انداخته اند و گوششان بدهکار تذکرات نیست.

مصطفی و سهیلا از گروه جدا شدند و آرام آرام راه رسیدن به رستوران و ایستگاه قایق موتوری را در پیش گرفته اند.

هوای بهاری لذت پیاده روی ۲ نفره را بیشتر کرده اما ذهن این ۲ جوان مشغول ساختمان های بزرگی است که در این جزیره مشغول فعالیت بوده و برخی از آن ها با قفل های بزرگ تعطیل شده اند.

پاسگاه مرزبانی و دریابانی، شیلات و محیط بانی و مرکز استحصال خاویار و اداره ماهیان خاویاری، مدرسه، مسجد و کانکس مرکز بازتوانی و تیمار فوک های خزری در این جزیره قرار دارد که به جز چند مورد، بقیه آن ها برای بهره وری حداکثری به اتخاذ تصمیم مناسب از سوی متولیان نیاز دارند.

این خانواده ۲ نفره پس از صرف نهار راهی سکوی چوبی اسکله شدند تا با قایق بار دیگر به بندرترکمن برگردند.

تنهایی؛ سرنوشت محتوم تنها جزیره ایرانی دریای خزر از گذشته‌های دور تاکنون است که پایان این انزاوی تاریخی به ساماندهی و تدوین طرح تفضیلی کارآمد و معرفی جاذبه‌های این منطقه بکر به گردشگران داخلی و خارجی همراه با تلاش برای جذب سرمایه‌گذاران و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم احتیاج دارد.

سرگذشت خشکی کوچک جامانده از میانکاله از همان زمان که به سلطان محمد خوارزمشاه در جریان تعقیب و گریز از چنگال مغول ها پناه داد تاکنون با سرنوشتی سراسر ابهام و رازآلود گره خورده است.

به نوشته دانشنامه جهان اسلام "هنگامی که سلطان به جزیره رسید از لحاظ جسمی بسیار ضعیف شده‌بود و از ناحیه سینه و ریه احساس درد می‌کرد. سلطان چهار ماه در جزیره آبسکون (آشوراده) زندگی کرد. او در همین دوران بود که جلال الدین را که پسر بزرگ‌تر و لایق‌تری برای اداره امور بود به جای اوزلاغ شاه که به اجبار مادرش او را انتخاب کرده بود، منصوب کرد و در شوال ۶۱۷ قمری / دسامبر ۱۲۲۰ میلادی درگذشت و در همان‌جا به خاک سپرده شد.

سال ها پس از نامهربانی قوم غارتگر آسیای مرکزی با پادشاه خوارزمشاهی، خاک آشوراده بار دیگر قدم های سنگین سربازان روس را در دوران جنگ جهانی دوم حس کرد و تا سال ها پس از اشغال، این جزیره به مهجوریت و انزوای تاریخی خود سرگرم بود.

حالا سال ها از فرار سلطان خوارزمشاه به آشوراده و پایان روزهای سلطه گری سربازان روس در این جزیره می گذرد اما همچنان به جز سکوت، تنهایی، سرخوردگی و مهاجرت، خبر دیگری در آشوراده نیست.

به گزارش ایرنا، جزیره آشوراده یکی از ظرفیت‌های بی بدیل گردشگری کشور است که به دلیل داشتن ساحل بکر و چشم انداز بدیع فرصت مناسبی برای توسعه گردشگری داخلی و خارجی دارد.

جزیره آشوراده که تمام سال میزبان انواع پرندگان بومی و مهاجر است در سال ۱۳۵۴ جزو نخستین مناطق زیست کره جهان معرفی و ثبت شد، این جزیره در ۲ کیلومتری غرب بندرترکمن در حوزه استحفاظی استان گلستان قرار دارد.