بزرگترین نهاد هنرهای نمایشی جهان (مؤسسه بین المللی تئاتر-ITI)، اولین بار در سال ۱۹۶۲، ۲۷ مارس (۷ فروردین ماه) را به عنوان روز جهانی این هنر جشن گرفت. رویدادی بین المللی که اکنون به ایستگاه شصتم خود رسیده است.
رسم بر این است که هر سال یکی از هنرمندان شاخص، پیامی برای این روز بنویسد و امسال نوبت پیتر سلارز (Peter SELLARS)، کارگردان صاحب نام تئاتر و اپرا و استاد برجسته دپارتمان هنر و فرهنگ جهانی دانشگاه UCLA بود.
او که خود شاخصه کارش بازخوانی به روز، جذاب و خلاقانه از مفاهیم کلاسیک و باستانیست، در پیامش از اهمیت «حماسه» و خلق چشم اندازی اساطیری برای مخاطب در روزگار اخبار شوم و اتفاقات ناگواری چون پاندمی کرونا سخن گفته است.
وی در فرازی از این پیام آورده: «چه چیزی را باید به خاطر بسپاریم؟ «آداب و رسومی» که به ما امکان می دهد در نهایت دوباره تصور کنیم و شروع به تمرین گام هایی که قبلا هرگز انجام نداده ایم…»
به نظرم دقیقا همین نکته، بزرگترین رسالت اهالی هنرهای نمایشی ایران زمین، برای ایفای نقش و رسالت تاریخی خود در ایجاد توسعه متوازن فرهنگی کشور است. باید از صدف فرهنگ ریشه‌دار و هویت ملی پر قدمت خویش، با زبان روزآمد هنر، گوهری جذاب، درخشان و عالمگیر بسازیم.
هنرهای نمایشی در ایران زمین، با قالب هایی چون نقالی (پرده خوانی و…)، آیینی (همانند سوگ سیاوش و بعدها تعزیه)، ادبیات حماسی-روایی (مانند یادگار زریران که نخستین بار اسطوره رستم پهلوان را رخ نمود) ریشه‌ای هزاران ساله، به قدمت تاریخ و فرهنگمان دارد. اما متاسفانه تئاتر مدرن در کشورمان بیشتر وامدار تقلید محض از غرب بوده است. حتی کلیدواژه آداپتاسیون(adaptation) هم عمدتا به منزله ترجمه به کار رفته است تا بومی سازی. اما آن چه نیاز داریم «تسخیر» به نفع هویت بومی است.
اکنون رسالت اهالی فرهیخته هنرهای نمایشی‌مان، در این پیچ سرنوشت ساز تاریخی که آسیب جهانی شدن در جهان مجازی شده، فرهنگ و هویت ملی کشورها را تهدید می کند: به روز ساختن یادگار راویان اسرار است تا با بهره از این چنته ی پر و پیمان، ضمن احیای «تئاتر ملی»، اسطوره ای از اهمیت ایرانی بودن را پیش روی فرزندان جوان و آینده ساز مام میهن، به نمایش بگذارند…
روز جهانی تئاتر را با آرزوی بهترین ها به تمامی اهالی این هنر شریف، خصوصا همکاران نازنینم در اداره کل هنرهای نمایشی رادیو، که از جادوی صدا، خلاقانه صحنه ی نمایش را در ذهن مخاطب به تصویر می کشند، با آرزوی بهترین ها و روز و روزگاری همواره سر سبز و بهارین تبریک عرض می کنم.
نظر شما