به گزارش ایرنا، بعد از خشکسالی‌های متعدد و طولانی طی سال‌های گوناگون و تغذیه نشدن تالاب بین‌المللی هامون و چشم به راه ماندنش از آب هیرمندی که بندهای متعددی در آنسوی مرز بویژه بند کمال‌خان مانعش شد شرایط اشتغال در منطقه سیستان از کشاورزی، دامپروری و صیادی فاصله‌های زیادی گرفت؛ شغل‌هایی که هر کدامشان روزی پیشه اجداد ما در این منطقه بودند و زندگیمان را تامین می‌کردند اکنون دیگر بدون آب راه به جایی نمی‌بردند و معیشت کسی تامین نمی‌شد.
نبود اشتغال اصلی‌ترین عامل مهاجرت‌های گسترده از منطقه سیستان شد مهاجرت‌هایی که بخشی از آنان درون استان و به سمت زاهدان و بخشی به خارج استان بودند و نتیجه‌اش برای سیستانی‌ها حاشیه‌نشینی، سطح زندگی روبه پایین و روی آوردن به شغل‌هایی با رهآورد مالی اندک بود.
آسیب اشتغال برای سیستانی‌ها دردش فقط به مهاجرت ختم نمی‌شد و روی آوردن به شغل‌های کاذب و بسیاری از نگرانی‌های اجتماعی از تبعات دیگر آن بود آسیب‌هایی که مسوولان را به فکر معیشت جایگزین و ایجاد شغل‌های متفاوتی انداخت شغل‌هایی که بتواند جمعیت فعال و جویای کار را در این منطقه نگه دارد.
با این شرایط راه‌اندازی بازارچه‌ها و گذرگاه‌های مرزی و استفاده بهینه از ظرفیت‌های اقتصادی مرزها گزینه مورد توجه دیگری برای ایجاد شرایط اشتغال شد گزینه‌ای که در منطقه سیستان از بازارچه مرزی میلک گرفته تا گمشاد با وجود همه رونق‌های اقتصادی و مسیر پرفراز و نشیب‌شان طی سال‌های اخیر نتوانست بار اشتغال ساکنان این منطقه را به تنهایی به دوش بکشد.
برای ایجاد معیشت جایگزین و شغل‌های جدید در منطقه سیستان؛ «پروژه سیستان» اقدام مهم دیگری در سطح بین‌المللی بود پروژه‌ای که با هدف ارتقای مدیریت جامع منابع طبیعی برای احیای تالاب بین‌المللی هامون و حمایت از معیشت‌های جایگزین جوامع محلی در قالب پروژه‌ای مشترک میان برنامه توسعه ملل متحد، سازمان حفاظت محیط زیست با حمایت مالی اتحادیه اروپا از سال ۲۰۲۰ شروع به کار کرد و همچنان در حال انجام است.
اما با بحرانی‌تر شدن اوضاع آب نیاز به داشتن برنامه‌ای که سریع‌تر موضوع اشتغال را در منطقه سیستان حل کند احساس شد برنامه‌ای که پنج شهرستان و جمعیت ۵۰۰هزار نفری این منطقه را زودتر به معیشت جایگزین برساند. از اینرو مسوولان سیستانی و بلوچستانی در دولت جدید بسته جدیدی از اشتغال را با توجه به طرح‌های کم‌آب‌بر و زوده‌باده تعریف کردند بسته‌ای که به گفته استاندار این استان قرار است با برآورد مالی هشت هزارو ۷۰۰ میلیارد ریالی برای ۳۰ هزار نفر شغل ایجاد کند.
به گفته مسوولان در این بسته پیشنهادی برای اشتغال مردمان سیستان، استفاده از ظرفیت موجود منطقه در بخش مشاغل خانگی، مشاغل خرد، روستایی و عشایری با تمرکز بر طرح‌های اقتصادی کم آب‌بر و زودبازده مبتنی بر استفاده از ظرفیت مالی و تسهیلاتی سازمان‌های حمایتی و اجرایی مورد تاکید است.
پیشنهاد اول؛ صنایع دستی
یکی از کوتاه‌ترین عوامل ممکن در احیای اشتغال موجود و تحقق شغل جدید و کارآفرینی در منطقه سیستان توانمندی بانوان این منطقه در حوزه صنایع دستی است.
استاندار سیستان و بلوچستان نیز در بسته پیشنهادی به وزارت کشور برای اشتغال منطقه سیستان بر این موضوع تاکید و گفته که در حوزه صنایع دستی بیش‌از ۱۵ هزار نفر تحت پوشش و ۳۰۰ کارگاه متمرکز فعال اند که با توجه به هدفگذاری ۲ برابری مجموعه حاضر، با اولویت استفاده از توان فعالان همین حوزه و برآورد نیاز مالی ۴۰ میلیونی برای هر کارگاه با تامین مالی ۱۲۰ میلیارد ریال امکان ایجاد اشتغال بیش‌از ۱۵ هزار نفر از بانوان منطقه مهیا خواهد شد.
پیشنهاد دوم؛ قالی‌بافی
با توجه به فعالیت بیش‌از یکهزار و ۲۵۰نفر در قالب کارگاه‌های متمرکز و ظرفیت تولید بیش‌از هفت هزار مترمربع فرش در منطقه سیستان این مهم اولویت دیگر بسته پیشنهادی اشتغال برای این منطقه شد.
مدرس خیابانی با اشاره به اینکه کیفیت بافت فرش سیستان از برندهای مطرح کشور است گفت که ۲ هزار دار قالی جدید در منطقه هدف گذاری شده که با تامین منابع مالی بیش‌از ۲۰۰میلیارد ریال، امکان ایجاد چهار هزار نفر شغل جدید با حفظ اشتغال موجود از مسیر تقویت کارگاه‌های متمرکز و مشاغل خانگی فراهم خواهد شد.
پیشنهاد سوم؛ تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی
قسمت سوم بسته پیشنهادی اشتغال به ظرفیت موجود معادن غنی سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی در منطقه سیستان اختصاص دارد این مهم با توجه به دسترسی راحت بومیان ساکن در منطقه مرزی به مواد اولیه و ارزش افزوده بالای اقتصادی در این سنگ‌های قیمتی شرایط خوبی برای ایجاد اشتغال دارد.
به گفته مدرس خیابانی هم‌اینک حدود ۲۰ نفر از جوانان منطقه در این بخش در حال فعالیت بوده که با استفاده از توان کارآفرینان موجود در حوزه آموزش، بازاریابی، تامین مواد اولیه با تامین ۱۰۰میلیارد ریال امکان ایجاد ۲۰۰نفر شغل جدید مهیا خواهد شد.
پیشنهاد چهارم؛ بومگردی
کوه خواجه، شهر سوخته و موزه شهر سوخته پتانسیل‌های تاریخی و فرهنگی در منطقه سیستان زمینه ارائه خدمات سفر را به صورت بومگردی افزایش داده از اینرو این ظرفیت به عنوان اشتغالی جایگزین در بسته پیشنهادی اشتغال تعریف شده است.
طبق آنچه استاندار سیستان و بلوچستان گفته هم‌اینک بیش‌از ۳۰ مجتمع بومگردی با ارائه خدماتی از قبیل پخت غذا، اسکان، برگزاری تورهای گردشگری و فروش محصولات صنایع دستی بومیان منطقه فعال هستند که با توجه به هدفگذاری انجام شده در فاز نخست به جهت افزایش ۳۰ مجتمع بومگردی جدید و تأمین منابع مالی حدود ۱۵۰ میلیارد ریال امکان ایجاد اشتغال بالغ بر ۱۵۰ نفر مهیا خواهد شد.
پیشنهاد پنجم؛ استخر پرورش ماهی و آبزی‌پروری
مدرس‌خیابانی در این رابطه نیز گفته هم‌اینک بیش‌از ۲ هزار و ۵۰۰ استخر پرورش ماهی در منطقه سیستان اعم از استخرهای خاکی، بتنی، فشرده فایبرگلاس با متوسط شغل سه نفر برای هر استخر در حال بهره برداری است.
وی افزوده که با توجه به تجارب اقتصادی مطلوب حاصل شده توسط کارآفرینان در این حوزه(پرورش ماهی) نظر به پایین بودن قیمت محصولات تولیدی نسبت به سایر محصولات پروتئینی و به تبع افزایش میل خرید مردم از محصولات تولیدی، ایجاد یکهزار استخر جدید هدفگذاری شده که با تأمین منابع مالی بیش‌از ۵۰۰ میلیارد ریال، ایجاد اشتغال حدود سه هزار نفر در این بخش امکان‌پذیر خواهد شد.
پیشنهاد ششم؛ پنل خورشیدی
تعداد روزهای آفتابی یکی از مزیت‌های موجود منطقه سیستان بوده که زمینه و شرایط بهره‌مندی از انرژی خورشیدی را ایجاد کرده است. به گفته استاندار سیستان و بلوچستان روستای ملاعلی در شهرستان هیرمند با نصب پنل‌های خورشیدی پنج کیلوواتی برای ۱۸ خانوار به صورت پایلوت از این مزیت استفاده کرده و با توجه به تجارب ارزشمند ایجاد شده و از طرفی افزایش میل به مشارکت روستاییان ساکن در منطقه بیش‌از پنج هزار خانوار به جهت بهره‌مندی از پنل های مزبور هدفگذاری شده است.
پیشنهاد هفتم؛دام سبک محلی
پرورش دام سبک یکی از تجارب ارزشمند و موفق بومیان منطقه سیستان بوده که هم‌اینک نیز محل تامین امرار معاش روستاییان است. به گفته مدرس‌خیابانی با توجه به هدفگذاری انجام شده در راستای ایجاد ۵۰۰ نفر شغل جدید برای روستاییان و عشایر ساکن اعتباری بیش‌از ۱۰۰ میلیارد ریال به منظور تأمین پنج هزار راس دام مولد به ازای هر نفر ۱۰ دام با قیمت متوسط ۲ میلیون تومان مورد نیاز است.
پیشنهاد هشتم؛ پرورش مرغ محلی خزک
از دیگر تجارب موفق اقتصادی در منطقه سیستان، پرورش مرغ محلی منطقه به نام «خزک» است به طوری که سازمان‌های متولی با افزایش چشمگیر درخواست سرمایه‌گذاری مواجه شده اند این موضوع را استاندار سیستان و بلوچستان گفت و تاکید کرد که هم‌اینک ۵۰۰ نفر اشتغال جدید در این بخش هدفگذاری شده که با توجه به برآورد مالی انجام شده و نیاز تامین بیش‌از ۳۸۰میلیارد ریال به ازای هر واحد ضمن ایجاد اشتغال هدفگذاری شده امکان تولید بیش‌از ۲۰۰هزار قطعه مرغ محلی در قالب ساخت ۲۵۰ مرکز نگهداری در هر دوره رشد میسر است.
پیشنهاد نهم؛ کارگاه تولید پوشاک
یکی از مزیت‌های ایجاد اشتغال پایدار در منطقه سیستان ایجاد و توسعه کارگاه‌های جدید تولید پوشاک با توجه به ظرفیت بانوان و با هدف تامین لباس‌های مورد نیاز بیمارستانی، نیروهای نظامی، پرسنل خدماتی و تولیدی است.
به گفته استاندار سیستان و بلوچستان با توجه به هدفگذاری انجام شده به جهت ایجاد ۵۰۰ نفر شغل جدید در این بخش در قالب کارگاه‌های متمرکز یا تولید خانگی نیاز به منابع مالی بیش‌از ۱۰۰ میلیارد ریال است.
پیشنهاد دهم؛ زنبورداری
به گفته کارشناسان عسل تولیدی منطقه سیستان از خاصیت دارویی و کیفیت مناسبی برخوردار است به گونه‌ای که هم‌اینک محصولات تولیدی این منطقه اعم از عسل و ژل رویال در فضای مجازی، فروشگاه‌های سطح شهر وسراسر نقاط استان عرضه می‌شود.
به گفته مدرس خیابانی با توجه به استقبال بازار از محصول تولیدی عسل و توان ساکنان محلی ۲ هزار کندوی جدید به جهت ایجاد اشتغال ۲۰۰ نفر از مردم منطقه هدفگذاری شده که با تامین بیش‌از۴۰۰ میلیارد ریال امکان تحقق اشتغال هدفگذاری محقق خواهد شد.
پیشنهاد یازدهم؛ پرورش شترمرغ
استاندار سیستان و بلوچستان در پیشنهاد یازدهم بسته پیشنهادی اشتغال برای سیستان تاکید کرده که نظر به بهره‌برداری اقتصادی مطلوب در حوزه پرورش شترمرغ و تجربه موفق سرمایه گذاری های انجام شده در سطح استان به ویژه منطقه سیستان با تامین۲ هزار راس شترمرغ، ۲۰۰ نفر شغل جدید ایجاد خواهد شد که برای این امر تامین منابع مالی به میزان ۱۰۰ میلیارد ریال مورد نیاز خواهد بود.
پیشنهاد دوازدهم؛ پرورش شتر
به گفته مدرس خیابانی از تجارب موفق ارزشمند انجام شده در حوزه سیستان که از قدمت بالایی در بین بومیان منطقه نیز برخوردار بوده پرورش شتر است به گونه ای که هم‌اینک بیش‌از سه هزار نفر شتر زمینه اشتغال بیش‌از۶۰۰ نفر در منطقه را ایجاد کرده و با توجه به هدفگذاری انجام شده در راستای ایجاد اشتغال حدود یکهزار نفر از روستاییان و عشایر منطقه نیاز به تامین پنج هزار نفر شتر بوده که در این زمینه به منابع مالی بیش‌از یکهزارو ۵۰۰ میلیارد ریال نیاز است.
پیشنهاد آخر؛ مشاغل مرتبط با صنایع خلاق، دیجیتال، خدمات بازرگانی الکترونیکی
پیشنهاد آخر بسته پیشنهادی اشتغال منطقه سیستان به زنجیره تولید برندسازی و فروش محصولات اشاره دارد و به گفته استاندار سیستان و بلوچستان در راستای تحقق این امر، ایجاد ۲۰۰ نفر شغل جدید در این حوزه هدفگذاری شده که برای عملیاتی شدن اشتغال هدفگذاری شده به ۶۰ میلیارد ریال منابع مالی نیاز است.
موارد گفته شده نشان می‌دهد با اجرا شدن ۱۳ پیشنهاد بسته جدید اشتغال منطقه سیستان شغلی‌های جدیدی در این منطقه ایجاد خواهد شد شغل‌هایی زود بازده و کم‌آب بر که علاوه بر نشان دادن روی خوش زندگی به سیستانی‌ها قهر طبیعت را برایشان سبُک و مانع مهاجرتشان به شهرهای دیگر می‌شود.
نظر شما